Тестовые работы по кумыкскому языку
план-конспект урока (9 класс) на тему

Къумукъ тилден 9 класлар учун тест тапшурувлар.

1.Къошма жумланы гёрсетигиз:                                                                                                                        А)Къырда ел улуй.

Б)Гюзню туманлы гюню эди.

В)Кёкден тюшсенг  чи, сени гесеклеринг де къалмас.

 Г)Охувчулар музейге къарама гетген.

2.Тизилген къошма жумланы арасына тюз  байлавуч салыгъыз:

А)Гьали къолайман, … къарывум ёкъ.

Б)Мен о китапны …. тюнегюн охудум.

В)Терекде алмалар … булут йимик битген.

Г)Тюнегюнден берли яшны башы авруй.

3.Тизилген къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Гали заманлар башгъа, талаплар да башгъа.

Б)Мен юртгъа гелдим.

В)Атам бухари бёркюн гийип къыргъа чыкъды .

Г)Болат юрекли , исбайы  яш.

4.Тизилген къошма жумланы байлавучуна гёре белгилегиз:

 Дарслар да битди,каникул да башланды.

А)Къошагъан байлавуч;

Б)Айырагъан байлавуч;

3)Къаршылыкълы байлавуч;

Г)Иертеген  байлавуч.

5.Тизилген къошма жумланы байлавучуна гёре белгилегиз:

   Не ишлеп йиберейик, не де къайтып гетейик.

А)Къаршылыкълы байлавуч;

Б)Иертеген байлавуч;

В)Айырагъан байлавуч;

Г)Къошагъан байлавуч.

6.Эки простой жумланы арасына тюз  байлавуч айыр (токътав белгилер салынмагъан):

  Сен бизин булан гелемисен…..уьйде къаламысан?

А)Амма;

Б)Ёгъесе;

В)Да;

Г)Не.

7.Берилген жумлалардан иерченли къошма жумланы гёрсетигиз.

А)Учитель дарсны англатды.

Б)Яз гелсе де, яхшы исси болуп битмеген.

В)Зарипат ишге гечигип гелген.

Г)Оьзенлер ташыгъан, неге тюгюл токътавсуз ява.

8.Берилген жумлалардан иерчен толумлукъ бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Янгы бавлар емиш берме башлагъан.

Б)Душман къомурсгъа буса да,сен ону пил гёр.

В)Ким ант этип сёйлей буса ,ону герти сёзю аз болур.

Г)Язбаш гелдими-авлакъ ишлер башлана.

9.Берилген жумлалардан иерчен кюй бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Нече ана бар буса,шонча гьайлек йыр да бар.

Б)Уллубий шолар бир зат билегенге шекленди.

В)Къырда ел улуй, абзарда итлер гьаплай.

Г)Кёп авлакълар бар сизге къарагъан:сюрме,чачма,орма.

10.Берилген жумлалардан иерчен  вакъти бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрстетигиз:

А)Тамаша,заманлар тюрленген.

Б)Ананг сюймей туруп,сен бу ишни гьабас  этдинг.

В)Къыш гелдими –сувукълар башлана.

Г)Къыр жанлар да,уручулар да гюндюз гелмежеги аян.

11.Берилген жумлалардан иерчен ер бёлюгю булангъы  къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Ал дёгерчик гьыз этсе,арты да шондан гетер.

Б)Гьей уланлар,оьмюрюгюз онг гетсин.

В)Не чачсанг,шону ашарсан.

Г)Бугюн кино да,театр да болду.

12.Берилген жумлалардан иерчен себеп бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Ол не ерге чапса шондан акълар ёюлуп гёре.

Б)Сулейманны йырлары оьлмежек, неге десе халкъ  оьлмей.

Г)Хыярны, уллу-гиччи , барын да жыймагъа тарыкъ.

Г)Энни хозгъалма герек.

13.Иерчен мурат бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Не ерге къарасанг уллу биналар, къурулушлар.

Б)Али жыйынгъа гелмей къалды.

В)Къурдашларым гелсе деп,анам беш шанжал салгъан.

Г)Къыз йимик къычыраман деп, къаргъаны тамагъы ярылгъан.

14.Иерчен шарт бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Яшы геч къайтгъан деп,анасы бек къарсалай.

Б)Эки гюн уллу янгурлар явуп турду.

В)Ишден сонг,халкъ алгъасап къала эди.

Г)Согъан сийрек чачылса,башы уллу болур.

15.Иерчен тенглешдирив бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Эгер инкъылапгъа ерли Дагъыстанда бир  тюгюл,агроном болмагъан буса,гьали юрт хозяйствода дёрт минге ювукъ агроном бар.

Б)Гюн чыгъар-ерлер яшнар.

В)Кимни гемесине минсенг,ону йырын йырларсан.

Г)Ол не ерге чапса,шондан акълар гёрюнюп гете.

16.Иерчен иеси бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Ел къайсылай уьфюрсе , шо янгъа багъа.

Б)Аз сёйлесенг, кёп эшитерсен.

В)Аналардан батыр улан ким тувса, ол явлагъа тувра чабар.

Г)Олар кимни гёрсете ,о адам гиев болуп къала.

17.Иерченли къошма жумланы журасын белгилегиз:

    Уялмай сыр чечсин деп,Раисатны алдына чай салды.

А)Иерчен мурат бёлюгю булангъы къошма жумла.

Б)Иерчен шарт бёлюгю булангъы къошма жумла.

В)Иерчен тенглешдирив бёлюгю булангъы къошма жумла.

Г)Иерчен толумлукъ бёлюгю булангъы къошма жумла.

18.Иерчен къошма жумланы журасын белгилегиз:

    Пастан бишдими-салкъын тюше.

А)Иерчен ер бёлюгю булангъы къошма жумла.

Б)Иерчен вакъти бёлюгю булангъы къошма жумла.

В)Иерчен себеп бёлюгю булангъы къошма жумла.

Г)Иерчен мурат бёлюгю булангъы къошма жумла.

19.Иерчен къошма жумланы журасын белгилегиз:

   Къар аз буса да,къара сувукъ  къаттылашгъан.

А)Иерчен мурат бёлюгю булангъы къошма жумла.

Б)Иерчен себеп бёлюгю булангъы къошма жумла.

В)Иерчен ер бёлюгю булангъы къошма жумла.

Г)Иерчен къаршылыкъ бёлюгю булангъы къошма жумла.

20.Иерченли къошма жумланы журасын белгилегиз.

     Ол сокъгъан халилер адамланы нечик къувундыра буса,Назлыханум да халкъкъны шолай къувандыра.

А)Иерчен ер бёлюгю булангъы къошма жумла.

Б)Иерчен кюй бёлюгю булангъы къошма жумла.

В)Иерчен вакъти бёлюгю булангъы къошма жумла.

Г)Иерчен тенглешдирив  бёлюгю булангъы къошма жумла.

21.Байлавучсуз къошма жумланы гёрсетигиз.

А)Бирден эки яныбыздан уллу тавуш чыгъып гетди яр явгъа болгъан

Б)Ач эснер, ат кишнер

В)Ич ел ичин ачар, башгъа балагь салыр

Г)Къызым,сагъа айтаман,гелиним, сен тынгла.

22.Байлавучлу къошма жумланы тап.(токътав белгилер салынмагъан).

А)Чыгъаргъан эдик-ол  гелмей къалды.

Б)Гьакъылсыздан ари бол, кёп хатарлар ол этер.

В)Аминат столну уьстюн жыйышдырды.

Г)Биз жиелик чёплеме бардыкъ, олар буса гелмей къалды.

23.Берилген жумлалардан тувра сёзню гёрсетигиз.(токътав белгилер салынмагъан).

А)Мен тогъузунчу класда охуйман деди Али.

Б)Иса магъа къайда ишлейгенимни сорады.

В)Юз гюн арек, бир гюн арек.

Г)Йылтын тюшдю-ялама гьап-гьазир.

 24.Берилген къошма жумлаларда гиччи гьыз булангъы къошма жумланы тап (токътав белгилер салынмагъан).

А)Тувра айтып къояйым къуванма зат ёкъ.

Б)Ташгъын гетер таш къалыр.

В)Барма тарыкъмы бар.

Г)Жыйнакълы озар жыйнакъсыз чарыкъ тозар.

25.Берилген байлавучсуз къошма жумлаларда эки бюртюкню къолланыву булангъы къошма жумланы тап(токътав белгилер салынмагъан).

А)Алини халкъ яхшы къаршылдады.

Б)Яйны яллата къышны бузлата.

В)Бирлер къаза,бирлер сугъара,бирлер терек орната.

Г)Къыш гелди бары да ерни къар япды.

26.Берилген къошма жумлалардан бир нече иерчен бёлюгю булангъы къошма жумланы тап.(токътав белгилер салынмагъан).

А)Гюн къайтып чыгъа буса Каспий денгиз де.

Б)Къыз эрши деп,яхшылардан къыз къойма.

В)Сёйлетип къарасанг,дюньяда ондан гьакъыллы адам ёкъ.

Г)Кино бола кёп заман къарап турдукъ тек механик кюйсюз деп этмей къойдулар.

27.Берилген къошма жумлаларда байлавучсуз къошма жумланы гёрсетигиз(токътав белгилер салынмагъан)

А)Янгурдай явмасанг да кёкюрединг кёк йимик.

Б)Не яманлыкъгъа гёнгюнг барса да Ватангъа намарт болма.

В)Къызлар не къадар алгъасаса да абидат оланы барындан да алда юрюй.

Г)Яй гелди иссиликлер башланды.

28.Берилген къошма жумлаларда байлавучсуз къошма жумланы гёрсетигиз(токътав белгилер салынмагъан).

А)Буньямин оьзю айтагъан кюйде ону авруву шонча да гючлю болгъан.

Б)Баргъан сайын тавуш гючлене туруп , сонг етип гелгенде къараса эки де оьзенден гелеген зор ташгъын юртну ягъасында бири –бирине къошулду.

29.Берилген къошма жумлаларда иерчен къаршылыкълы бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Татавул бизинки болгъан булан да ,сув пачалыкъныки.

Б)Эльдар жавап берип болмады,неге тюгюл ол шо вакътиде бир затгъа тамаша болуп,тикленип токътагъан.

В)Яш чаба деп,ит чаба.

Г)Гьар гелсем уьстюнде табулмайсан.

30.Берилген къошма жумлаларда иерчен толумлукъ бёлюгю булангъы къошма жумланы гёрсетигиз:

А)Кёп охусанг,кёп билерсен.

Б)Башлап эсиме гелген эди,яшланы иши буса ярай деп.

В)Яшлагъа къувун тюшюп гетди,муаллим геле деп.

Г)Китапланы да ят тилде чыгъарып, мактапланы да ят тилде юрютсегиз халкъ сизин артыгъыздан бармас, сизин зулмучулар гьисаплар.

Къумукъ тилден 9 класлар учун тест тапшурувлар

1.Къайсы сёз тагъымда сёз башчылыкъ байлав булан байлангъан?

А)Йыр язмакъ;

Б)Ону хасияты;

В)Сени ишинг;

Г)Чалт гелмек.

2.Къайсы сёз тагъымдагъы сёзлер гьаллыкъ аралыкъны англата?

А)Гёз салмакъ;

Б)Чаба гетмек;

В)Баш урмакъ;

Г)Ишге бармакъ.

3.Къайсы сёз тагъымдагъы сёзлер белгилнвюч аралыкъны англата?

А)Азиз аннам;

Б)Къулакъ асмакъ;

В)Тез чапмак;

Г)Йыр язмакъ.

4.Къайсы сёз тагъымда сёзлер объект аралыкъны англата?

А)Китап охумакъ;

Б)Къонакъ кютмек;

В)Тез чапмакъ;

Г)Таш тёкмек.

5.Къайсы сёз тагъымдагъы  сёзлер тизилив байлав булан байлангъан?

А)Мен яздым ;

Б)Бишген экмек;

В)Агъам да,мен де;

Г)Язылгъан китап.

6.Къайсы сёз тагъымда сёзлер  янашыв байлав булан геле?

А)Чалт ишлемек;

Б)Арив язмакъ;

В)Ашдан тоймакъ;

Г)Терен къую.

7.Къайсы сёз тагымдагъы сёзлер гелишив байлав булан геле?

А)Бизин школабызда ;

Б)Мени уьюм;

В)Азиз анам;

Г)Уллу юрт.

8.Къайсы сёз тагъымда сёзлер иерив байлав булан геле?

А)Улан да,къызда;

Б)Гьюрметли яш;

В)Гиччи яш;

Г)Бийик тав.

9.Къайсы сёз тагъымдагъы баш сёз орунча болуп геле?

А)Кёпден бирев;

Б)Исси аш;

В)Хоншу къыз;

Г)Бийик тав.

10.Къайсы мисал сёз тагъым тюгюл?

А)Исбайы яш;

Б)Уллу шагьар;

В)Исси гюн;

Г)Итлер гьаплай.

11.Не муратда айтылагъанына гёре жумланы къайсы журасы  болмай?

А)Шарт;

Б)Буйрукъ;

В)Сорав;

Г)Хабар.

12.Жумланы баш уьюрлери  къайсылардыр?

А)Иеси толумлукъ;

Б)Иеси хабарлыкъ;

В)Хабарлыкъ гьал;

Г)Иеси белгилевюч.

13.Къайсы  сыдрадагъы сёзлер экинчи даражалы уьюрлер санала?

А)Иеси,хабарлыкъ,гьал;

Б)Толумлукъ,белгилевюч,иеси;

В)Хабарлыкъ,белгилевюч,толумлукъ;

Г)Гьал,белгилевюч,толумлукъ;

14.Простой хабарлыкъны гёрсетигиз.

А)Адамгъа таянмакъ;

Б)Аранда къойлар бар;

В)Сув сувармакъ;

Г)Ялгъан айтмакъ.

15Къошма хабарлыкъны гёрсетигиз.

А)Яш оьсдюрмек;

Б)Айтгъан эди;

В)Гьавчу эди;

Г)Абзар сибире.

16.Тувра толумлугъу булангъы мисалны гёрсетигиз.

А)Школадан къайтмакъ.

Б)Адамны адам этген анадыр.

В)Яз-емишни заманы.

Г)Ол яш этни кёп сюе.

17.Къыя толумлукъ булангъы мисалны гёрсетигиз .

А)Эшитгенге гёргенге кюлеме зат болду.

Б)Толумлукъ яшавну яртысы.

В)Алимгерей ёрта гете.

Г)Пастан бишди- салкъын тюшдю.

18.Себеп гьал булангъы мисалны гёрсетигиз.

А)Марат ишине гетди.

Б)Алма жыягъан къыз.

В)Баргъа ёнкюй.

Г)Сувукъ къыш.

19.Оьлчев –даража гьал мисалны гёрсетигиз.

А)Дели Каспий бугюн  эпсиз ачувлу.

Б)Жагьиллер тозулма башлады.

В)Янгы шат хабарны эшитдим.

Г)Хизири  юртгъа къайтгъан.

20.Кюй  гьал булангъы мисалны гёрсетигиз

А)Али агъасына кагъыз язды.

Б)Аминатны атасы бек къарсалап сёйлеме башлады.

В)Машин уллу таш ёл булан бара.

Г)Къара булутдар аста-аста яйылма башлады.

21.Къайсы жумлада бир жынслы уьюрлени арасында байлавуч къоллангъан?(токътав белгилер салынмагъан).

А)Къызгъа да улангъа да иш табыла.

Б)Табиятдан  сююнюп жымчыкълар шат жырыллай.

Г)Ал байракълар елпиллей.

22.Къайсы жумлада бир жынслы уьюрлени арасында айыргъыч салына?(токътав белгилер салынмагъан).

А)Аз аша-асил яша.

Б)Йылав булан кантны мен ушатмайман.

В)Сокъургъа гече де бир гюн де бир.

Г)Элден сорасан-этелер сав да.

23.Чакъырыв сёзю булангъы мисалны гёрсетигиз:(токътав белгилер салынмагъан).

А)Янгы давну отун къабунмагъа къоймагъыз.

Б)Авлакъда къызыл яшыл гёк сари чечеклер оьсе.

В)Терек тюплерде япыракълар тёгюлген.

Г)Сен ишге къачан барасан.

24.Гиришген сёзсюз мисалны гёрсетигиз.

А)Озокъда ,колхозларда болур къуват.

Б)Яшлар билимни артдырмагъа чалышалар.

В)Гьасиликалам , бу да къоркъгъан.

Г)Бир керен сув ягъа булан бардым

25.Гиришген сёзю булангъы мисалны гёрсетигиз.

А)Янгур токътамай ява.

Б)Къойчу зурнайын согъа.

В)Жыйында сейлейгенлер:къумукъча сёйлей эди.

Г)Сёзню гертиси яхшы.

26.Белгисиз бетли жумланы гёрсетигиз.

А)Шагьаргъа поезд булан бармакъ.

Б)Яз ювукълашды.

В)Танг белги берген.

Г)Пенсияны гьар айны сегизинде гелтирелер.

27.Белгили бетли жумланы гёрсетигиз(токътав белгилер салынмагъан).

А)Зубайда эретургъан ерде болгъан ишни айтып берди.

Б)Нечик буса да Исламны уьйге элтдилер.

В)Тюнегюн Анайлагъа кагъыз гелди

Г)Кюлеме хоншунга-гелир башынга.

28.Ортакъ бетли жумланы гёрсетигиз.

А)Бизге районда кёп тергев геле.

Б)Юз сугъарма,гюз сугъар.

В)Гелдинг буса,авуп атдан тюшсене.

Г)Асият ишге эртен-ахшам алдыбыздан оьтюп гете.

29.Ат жумланы гёрсетигиз.

А)Авузгъа да бек болма тарыкъ.

Б)Яшда орам къыдырсанг,уллуда аш къыдырарсанг.

В)Янгыюрт.

Г)Эртенлер гьава таза.

30.Къошма жумланы гёрсет.

А)Ону анасы бек авруй.

Б)Школаны абзары уллу.

В)Хабардан гьинкал яхшы.

Г)Ел де тынгъан,сувугъу да аз.