Балдай татлы туган телем
статья на тему

Балдай татлы туган телем

        Туган тел… Аһәңле, ягымлы, моңлы, тиңләшеп булмаслык. Чөнки үзенә җиләкле каенлыкларның һәм болыннарның башларны әйләндергеч хуш исләрен, басуларның һәм урманнарның җилдә шаулавын, туган җиребезнең исләрен  үзенә сеңдергән ул. Халкыбызның телдән дә кыйммәтлерәк хәзинәсе юк. Нәкъ менә тел халыкның холкы, аның хәтере, тарихы һәм рухи бөеклеге булып тора. Халыкның уй- фикерләрен, хисләрен, гореф –гадәтләрен, традицияләрен, мәдәни- рухи мирасын тапшырырга булышучы чара булып тел тора.Туган телебез балачактан ук безне  урап алга дөньяны аңларга, аның тылсымлы серләрен ачарга ярдәм итә. Тарихта телне кулланмаган бер халыкны да табып булмый. Ул кешеләргә бер- берсен аңларга булышкан, яшәү өчен кирәк- яракны табу өчен берләштергән, табигать көчләренә каршы торганда ярдәмче буларак кулланылган.

        Сүз тормышта бик зур урынны биләп тора. Билгеле булганча, ул кеше язмышына тәэсир итә,  бер мизгелдә кешенең рухын күтәрә яки төшерә һәм аны бәхетле итә яки аптырашта калдыра ала. Шунысы аяныч: кайвакыт кешеләр телебезне бернинди сүзлектән дә табып ала алмаслык сүзләр белән пычраталар. Белмим бу нидән килеп чыга торгандыр: әллә телгә түбәнсетеп караудан, әллә телне белмәгәнлектән.

        Кем туган телен, туган халкын кимсетә, санга сукмый, шул хөрмәткә һәм игътибарга лаек түгел.Чын күңелдән әйткән сүзләр белән без дуслыкны тикшерәбез, иң назлы сүзләр белән йөрәгебезне сөйгәнебезгә ачабыз, үткен һәм “корыч кебек” каты сүзләр белән дошманга каршылык күрсәтәбез. Туган тел белән сокланмыйча, олыламыйча, аны белмичә һәм өйрәнмичә торып туган туфрак, туган җир буенча йөрергә ярамый.

        Дәверләр аша узучы,буыннан-буынга тапшырылучы, бизәкле, хуш исле, мәңге шиңмәс гөл ул – татар теле. Ул миләш агачының тәлгәшләре белән, зәңгәр күзле күкбаш таҗлары белән, ак чәчәкле шомырт белән һәм хуш исле бөтнек белән чигелгән. Татар теле халыкның зиһенен, намусын, мәдәниятен, данын саклаучы иң мөһим рухи байлык. Безнең татар сүзебез ачлыктан үлсә дә, туңса да, төрмәләрдә булса да, дөньяда күп нәрсәләр күрсә дә, барлык каршылыкларны җиңеп чыкты һәм һаман да күпләрнең йөрәкләрен җилкендереп тора. Бүгенге көндә безнең телебезгә бигрәк тә мәхәббәт ялкыны һәм рухи тазалык кирәк.

        Әйдәгез туган телебезне саклыйк, хөрмәт итик, үстерик, аның сафлыгы һәм матурлыгы турында кайгыртыйк, бер- беребезгә ягымлы сүзләр генә әйтергә тырышыйк. Шул вакытта гына дөнья яхшырыр һәм мәрхәмәтле булыр.