Конспект урока тема "Минии булэ"
план-конспект урока (5 класс) на тему

Хэшээл: буряад хэлэн (гүрэнэй)

Класс: 5-дахи

Хэшээлэй түхэл: хэшээл мүрысөөн

Темэ: Минии бүлэ        

Зорилгонууд:

а.     Һургалгын:  Бүлэ, Мэргэжэл, Тоо, Yнгэ гэһэн темэнүүдые бэхижүүлхэ. Һурагшадай мэдэсэ шалгаха.

 б.  Хүгжөөлгын: Аман бэшэмэл  хэлэлгэ хүгжөөхэ, анхарал, ухаан бодолыень хурсадхаха. Хэлэлгын шадабари дээшэлүүлхэ, зүбөөр уншуулжа һургаха.

в.  Хүмүүжүүлгын: Буряад хэлэндэ һонирхуулха, бүлэ тухай хүмүүжүүлгын ажал ябуулха.

Цели урока:

1. Коммуникативная - совершенствование речевых навыков, логично и последовательно излагать свои мысли.
2. Образовательная - закрепить полученные ранее знания, умения, навыки по теме «Бүлэ», умение слушать текст, повторение лексики по теме, развитие языковых способностей, готовности к коммуникации. Выработка умений самостоятельного применения знаний, отвечать на вопросы, выполнять грамматические задания, развивать диалогическую речь.
3. Развивать умение правильно говорить, логичность высказывания, память, внимание, мышление учащихся.
4. Воспитательная - привитие любви к семье, самостоятельности, любознательности.

Хэрэгсэл: самбар, зурагууд

Методууд: наглядна, практическа, хөөрэлдөөн, проблемнэ, проектнэ ажал.

Хэшээлэй ябаса

I.  Хэшээлэй эхин

     Эмхидхэлэй үе.  Темэ болон зорилгонуудтай танилсуулха. Һурагшадай мотиваци.

-Сайн байна. Һуугты.

 -Ухибууд, харагты энэ юун бэ?

-Энэ гэр соо хэд байдаг бэ?

-Зуб, таанад  булэ  гээшэ юун гэжэ ойлгонобта?

- Булэ соо хэд бииб тоолое:

 Убгэн аба, хугшэн эжы, аба, эжы, ахай, эгэшэ, би, дуу хубуун, дуу басаган.

    Мүнөөдэр манай хэшээлдэ айлшад ерээд байна. Танилсагты. Энэ Жаргалай булэ. Энэ Арюнын булэ. Бидэ муноодэр барилагашад болоод эдэ хоер булэдэ гэр барихабди.

 Гэр барихын тулоо юун хэрэгтэйб? Бидэ элдэб даабаринуудые дүүргэхэбди, зуб харюусаhан булэ тургэн гэр бодхоохо.

 Муноо бидэ гое гэрэй барижа эхилэе. Даабари зубоор, тургэн дуургэhэн булэ гэрэй туруун бодхоохо.

1. Даабари. Асуудал.

-1. Буряад зон аба эжыдээ, аха зондо хэн гээд хандадаг бэ? (Как обращаются буряты к родителям, к старшим?) -  ши, та, тэрэ.

- 2. Урданhаа эхитэй наадан. Ухибуун томогуй тэрэ нааданда  муноошье болотор дуратай? (шагай наадан)

-3. Хундэтэй зоноо ямар юумээр угтадаг бэ? (хадаг)

- 4. Ямар буряад хатар мэдэхэбтэ? (ехор)

                                                                                                               (1-дэхи этаж)

Зай ямар булэ hайнаар зуб харюусааб, наашаа самбарта гарагты гэрээнгээ эхи  табия.

       2.  даабари. Уран зураашан

- Модный приговор гэжэ передача хараа hэн гут? Тэрэ передачада соо юу хэдэг бэ? Энэ Арюнын эжы «Модный приговор» гэжэ передачада хабаадахаа ошоо. Ямар хубсаhатай болооб гэжэ мэдэхын тулоо  таанад  энэ текст уншаад  зүбоор, гоёор шэрдэхэ ёhотойт.

- Арюнын эжы  хара үhэтэй, улаахан уралтай, хүхэ малгайтай, ногоон платитай, шара суумхэтэй.

Шалгалта. Ямар булэ зуб даабарияа дуургээб?  Зураг хараад шалгагты.

                                                                                                              (2 –дохи этаж)

     3 даабари.  Хоргодоhон угэ оло.  

Булэ гээшэмнэй сугтаа ажаhуудаг турэл зон болоно. Булэ нэн туруун ямар байха ёhотой гэжэ hананабта?  Энэ асуудалда харюу олохын тулоо гурбадахи даабари дуургэе. Тоогой саана хоргодоhон узэгуудоор  угэ зохеоходомнай элирхэ.

 Нэн туруун булэ Ямар  байха ёhотойб? (эбтэй)

                                                                                                                (3-дахи этаж)

        4 даабари. Хэн юу хэнэб?

       Хэлэ хүгжөөлгын разминка

-Шинии булэ эбтэй гу?       -Шинии бүлэ ехэ гү?

-Шинии аба хэн гэжэ нэрэтэйб?   - Шинии эжы хэн гэжэ нэрэтэйб?

Шинии дуу хубуун хэн гэжэ нэрэтэйб?     Таанад эжы абадаа туhалдаг гут?

Бʏлэ соо хʏн бʏхэн ɵɵрын ажалтай байдаг. Бэе бэедээ туhатай байдаг.

Зураг хараад хэн юу хэнэб  гэжэ бэшэгты.  

                                                                                                                (Хушалта )

5даабари. Модо тарилга.

Гэрнэй баригдаа. Гое гэр болоо гу?  Зай саашан харагты ушоо юун дутанаб? Гэр байна, булэ булта.  Модон угы.

       Эдэ булын угай модо зубоор ургуулха хэрэгтэй. Угай модондонь зубоор нюурнуудынь няагты. Самбарта дутэлжэ угай модо гэрэй хажууда няагты.      

                                                                                                                   (Угай модон ургаа)

III. Хэшээлэй түгэсхэл.

1. Бэхижүүлгэ.   Зай бэрхэнуудтаа ухибуудни. Муноодэр хэшээлэй ажал гоешоогоогту?     Хэндэ туhалаабта?   Жаргалай булэдэ ямар гэр баряабта?  Арюнын булэдэ ямар гэр баряабта?  Булэ ямар байха ёhотойб?

           Эжы абадаа  туhатай байгты,

•        Эжы абаяа хʏндэлжэ ябагты,

•        Yбгэн аба, хʏгшэн эжыгээ гамнажа ябагты,

•        Ахай эгэшэтэеэ эбтэй байгты,

•        Дʏʏнэрээ харалсажа, hургажа ябагты.

Булэтнай хододоо эбтэй, хухюутэй байхань болтогой!!!

   Ухибууд хэhэн ажалнуудаа харагты. Хамта гэр бодхоогообди, модо таряабди. Энэ зурагтамнай юун дутана гэжэ hананабта?  Зуб – наран.  Муноо хун бухэн дутэлжэ наранай элшэ няагты.

- я все понимаю, мне было легко– шара элшэ.

- я частично понимаю, мне было немного трудно - ногоон

- я все еще не понимаю, мне было очень трудно – улаан.

Гэрэй даабари:

                Булэ тухайгаа хоороо бэшэхэ.