Сөс иштинге дакпырлаан сс, пп, мм, нн, кк, тт деп үжүктерни шын бижиири
методическая разработка (5 класс) по теме

Кичээлдин темазы: Сөс иштинге дакпырлаан сс, пп, мм, нн, кк, тт деп үжүктерни шын бижиири.

Кичээлдин чорудуу.

           а) Организастыг кезээ.  Уругларның кичээнгейин хаара тудуп, бо хүннү эки эгелеп, эки хүнзээр кылдыр шуптузун хүлүмзүржүп мендилештирер.

           б) Номнарын, кыдырааштарын четчелээр, самбыра белен бе хынаар, өөренмээн өөреникчилерни демдеглээр.

     Катаптаашкын.

1. Онаалга хыналдазы. (парталарны кезип хынаар)
2. Эрткен теманы катаптаары.

а) кандыг тема өөренген ийик бис?

б) нарын сөстер деп чүл?

в) дараазында бичии кроссвордту тып көрээлиңер.

1. Бистиң кожуунувус ады.
2. Суурувустуң ады.
3. Суурувустуң адаанда турар даг ады.
4. Суурувустуң кедээзинде турар чүрек дүрзүлүг даг ады.

         Мында шупту кандыг черлер аттары кирген-дир?  Нарын хуу аттарны канчаар бижиир ийик бис?

        Оюн «Кичээнгейлиг бол»

        … - херексел                                                            … - сеткил

        … - тараа                                                                    … - чагырга

        д) Дараазында шүлүктү аянныг номчааш, херек черлеринге дефис демдекти салыңар.

                        Сырын хадын сыгыт хөөмей солаан,

                       шынаа, сынын чычыы торгу шуглаан,

                      делгемнери дембилдейлеп ырлаан,

                      делегейде онза чараш Тывам.

        Нарын домактар  дугайында теманы билип алдынар бе, уруглар?

        Чаа тема тайылбыры. ( Слайдыда домактарны ажыдар)

        Бо домактарны номчуптаалыңар.  Карартыр парлаан сөстерде кандыг шын бижилге дүрүмү чаштынып чыдар-дыр?

         Шын-дыр, дакпырлаан үжүктер бар, ынчангаш бөгүн «Сөс иштинге дакпырлаан үжүктерни шын бижиири» деп тема өөренир бис.      Кыдырааштарыңар ажыткаш, ай,хүннү болгаш теманы бижип алыңар.

         Бо домактарда карартыр парлаан сөстерни кыдырааштарже бижип алыңар.  

Ада-чурттун, өссе-өссе, тыппайн, хараганныг, ыраккы

        Номуңарның 103 дугаар арнында дүрүмнү номчуптаалыңар. (башкының тайылбыры)

       Сула шимчээшкин.

       Быжыглаашкын. Мергежилге 259. Самбыраже үндүрер.

       Чурук-биле ажыл.   Дараазында сөстерни ажыглап тургаш, чурукка хамаарыштыр домактардан чогаадыңар. (аъттыг, ыттыг, сигенниг, чорупканнар)  

       Кошкак өөреникчилерни карточка-биле ажылдадыр.

       Шилилгелиг диктант.

Кырган-ачам шаандан тура Хову-Аксынга чурттап, ажылдап келген. Мен чайын кырган-ачам-биле кады кок-кат, кызыл-кат база инек-караа чыгган мен.  Ошку-Саар кырган-авам база Кара-кыс даай-авам мени мактааннар.

        Рефлексия. Бо хүнгү кичээлде шупту кичээнгейлиг бооп, эки ажылдадыңар. Кым бо кичээлде “5” демдек алдым деп бодап тур, холун көдүрер. Кым “4” алдым деп бодап тур, холун көдүрер. Кым “3” азы “2” алдым деп бодап тур, холун көдүрер.  (уругларга шилип алган демдектеринге хамаарыштыр тайылбырдан кылдырар, демдектерни салыр)

       Бажынга онаалга. Т, с, п, к деп үжүктерни  дакпырлап бижээн сөстер-биле домактар чогаадыр. Дүрүмнү доктаадыр.

           Мезилдейнин бир чамдык оору актарга каттышкаш, кызыл партизаннарга кырдырып каан.

      Ак-кок дээрде булуттар чалгаараан чуве дег, тап-билээ кожуп чоруп турганнар.

     Тура халыышкынны түрлүү-биле басса-даа, эргетеннер чоннун тура-соруун сып шыдавааннар.