учебная программа
методическая разработка (10 класс) на тему

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

по предмету

«Родной язык»

(для изучающих осетинский как второй)

10 класс

учителя осетинского языка и литературы

Плиевой Ланы Тенгизовны

Рассмотрено на заседании методического объединения

учителей осетинского языка и литературы

Протокол   № 1         от

«29»  августа  2017 г.

               2017-2018 учебный год

ÆМБАРЫНГÆНÆН ФЫСТÆГ

10-æм къласы ирон æвзаджы Кусæн программæ цæттæгонд æрцыд  Федералон паддзахадон ахуырадон стандартты домæнтæм гæсгæ. Программæ арæзт у ирон æвзаджы программæйы бындурыл. Автор: Цᴂллагкаты С.Ю. (сфидар æй кодта Республикæ Цæгат Ирыстон-Аланийы паддзахадон университеты ЮНЕСКО – йы кафедрæ).

Программæйы нысан:

-Ирон æвзаг ахуыр кæныны нысантæ æмæ фæстиуджытæ фæхуыздæр кæнын;  

-ног ахуырадон стандартмæ гæсгæ астæуккаг скъолайы ирон æвзаг ахуыр кæныны технологитæ  ивд кæй цæуынц, уый хынцгæйæ,  ирон æвзаджы уроктæм  ивддзинæдтæ бахæссын;

-астæуккаг скъолайы ирон æвзаг ахуыр кæныны ахадындзинад фæбæрзонддæр кæнын.

Программæйы мидис:

Астæуккаг скъолайы ахуырдзауты зонгæ кæнын ирон æвзаджы нормæтимæ, ахуыр сæ кæнын хи ныхас литературон æвзагмæ гæсгæ аразыныл.

10-æм  къласы  Ирон  æвзаджы  Кусæн программæйы  структурæ:

10-æм къласы ирон æвзаджы кусæн программæ арæзт у системондзинад æмæ наукондзинады принциптыл. Программæйы хъусдард цыд, цæмæй йæ домæнтæ  ахуыргæнджытæн уой æнцон баххæстгæнæн, цы æмбарынæдтæ дзы амынд цæуы, уыдон та скъоладзаутæн  –  æнцон  бамбарæн.

Ныхасы рæзтыл куыст фæпарахатдæр кæныны тыххæй æвзаджы æмбарынæдтæ лæвæрд цæуынц ныхасы рæзтыл куыстытимæ æнгом бастæй, æвзаджы иуæгтæн ныхасы мидæг цы ахадындзинад ис, уый амонгæйæ. Ныхасы рæзтыл куыстытæн сæ ахадгæдæртæ сты тексты бындурыл æххæстгæнæн фæлтæрæнтæ, кæцытæ бæрцæй лæвæрд цæуынц грамматикæ амоныны куысты хуызтимæ.

Программæйы бæрæггонд æрцыд ахуыры азы сахæтты нымæц, алы темæйæн дæр дзы цас лæвæрд цæуы, уый.

Кусæн программæйы нысан æмæ хæстæ:

Программæйы сæйраг нысан: ахуырадон предмет «Ирон æвзаг» 10-æм къласы ахуырдзаутæн дæтты уᴂрᴂхдᴂр зонындзинæдтæ ирон æвзаджы тыххæй, рæзын сын кæны сæ æвзаджы æмæ ныхасы арæхстдзинæдтæ. 10-æм къласы Кусæн программæйы нысан у: ахуырдзауты æвзаджы æмбарынæдтимæ базонгæ кæнын, практикон æгъдауæй сæ пайда кæныныл фæцалх кæнын.

Иумæйагæй ахуырадон предмет «Ирон æвзаджы» сæйраг хæстæ сты:

• скъоладзаутимæ хъомыладон куыст кæнын;
• логикон хъуыдыкæнынады рæзтыл кусын;
• скъоладзауты фæцалх кæнын хиуыл кусыныл, ирон æвзаг  хибарæй ахуыр кæныныл;  
• иумæйаг ахуырадон арæхстдзинæдтæ рæзыныл куыст (удгоймагон, регулятивон,  зонындзинæдтæ исыны (познавательный), коммуникативон).

Предметы хицæндзинад:

Ирон æвзаг у ирон адæмы уд æмæ зонд, ирон адæмы культурæйы хæзнадон; ирон æвзаг у  ныхас кæныны, хъуыдытæ æргом кæныны фæрæз, нæ адæмы царды тыххæй зонындзинæдтæ кæрæдзийæн дæттыны фæрæз.

Ахуырты рæстæг пайдагонд цæуы ахæм  ахуырадон технологитæй:

-скъоладзаутæм индивидуалон цæстæй  кæсыны технологи (дифференциаци);

     -проблемон ахуыртæ;

     -информацион-коммуникативон технологи;

     -æнæниздзинад хъахъхъæныны  технологи;

-бæрæггæнæнты инновацион  системæ;

-коллективон  куысты  хуызтæ;

-проектон-иртасæн  технологи

Кусæн программæмæ  хаст  ивддзинæдтæ

      Ирон æвзаджы ахуырадон программæйы (Дзæуджыхъæу, «СЕМ»,

2012 аз) 10-æм къласы ирон æвзаг ахуыр кæнынæн лæвæрд цæуы 100 сахаты. Кусæн программæйы  дæр лæвæрд  цæуы ацы сахæтты нымæц.

10-æм къласы ирон æвзаджы  Кусæн программæйы    æрмæг темæтæм гæсгæ лæвæрд цæуы афтæ:

Ахуырадон – тематикон пълан

10-æм къласы  Кусæн программæйы нысантæ æмæ хæстæ баххæст кæнынæн ахуырты рæстæг пайдагонд цæудзæн ахæм ахуырадон фæрæзтæй

Ахуыргæнæн чиныг: «Ирон æвзаджы чиныг 10-æм къласæн».   Автор: Цᴂллагкаты С.Ю., Дзæуджыхъæу,  «СЕМ», 2012.

Ахуыргæнæн уæлæмхасæн æрмæг скъоладзаутæн.

Ахуырты хуызтæ:

Ног æрмæг амоныны урок, рацыд æрмæг (зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæ) бафидар кæныны урок,   комбинарон урок, урок-беседæ, фæлхат кæныны урок, урок-лекци, урок-хъазт, урок-иртасæн, урок-практикум, ныхасы рæзтыл кусыны урок.

Ахуырты пайда кæнæн ис ахæм методтæй æмæ мадзæлттæй:

- рацыд æрмæджы фæдыл беседæ;

- индивидуалон бафарст;

- фронталон бафарст;  

- индивидуалон куысты хуызтæ;

 - кæрæдзийы куыстыты хæрзхъæддзинад бæрæг кæнын;

 - хи куысты хæрзхъæддзинад бæрæг кæнын (дзырдуатæй, бæрæгуатæй пайда кæнгæйæ);

- грамматикон хъæзтытæ;

- презентаци цæттæ кæныныл куыст;

- текстимæ куыст

Ахуырдзауты архæйдтытæ урочы:

- хи æмæ искæй ныхасы анализ, ныхасы рæдыдтытæ раст кæныныл куыст;

- текстæн пълан аразыныл куыст;

- пъланмæ гæсгæ текст хи ныхæстæй радзурын;

- текст  кæронмæ ахæццæ кæнын;

- тексты рæдыдтытæ сраст кæнын;

- ног текст аразыныл куыст;

- диалогон ныхасы архайын;

- аудировани (текстмæ хъусын, алыхуызон текстты информаци иртасын, тексты хъуыды раст æмбарын,   хъуыдытæ кæрæдзиуыл логикон æгъдауæй бæттын зонын;

- фысгæ ныхас (текст) аразын зонын, хи хъуыдытæ фысгæ ныхасы хуызы  раргом кæнынмæ арæхсын;

- темæмæ гæсгæ æнцойгæнæн схемæтæ æмæ таблицæтæ цæттæ кæнын;

- хибарæй (кæнæ къорды кусгæйæ) орфографион æмæ пунктуацион хæслæвæрдтæ бацæттæ кæнын;

- дзырдуæттимæ кусын;

10-æм къласы ахуырдзауты зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæ бæрæггæнæн куыстытæ:

• тестытæ;

• тексты иумæйаг æвзæрст;
• цардæй ист цауы тыххæй  дзурын,
• предметы æрфыст  цæттæ кæнын;
• лингвистикон темæйыл дзургæ/фысгæ дзуапп  цæттæ кæнын.

Рацыд æрмæгæй зонындзинæдтæ сбæрæг кæныны куысты хуыз:

• тест;

• контролон куыст.

Къæлиндарон – тематикон пълан