Габдулла Тукай. "Су анасы" әкият-поэмасы"
план-конспект урока (5 класс) на тему

Укытучы

Фазлыева Г.Н.

Предмет

Татар әдәбияты

Тема

Г.Тукай – татар халкының бөек шагыйре. “Су анасы” әкият-поэмасы

Максат һәм бурычлар

Татар халкының бөек шагыйре – Габдулла Тукайның тормыш юлы һәм әсәрләре белән таныштыру.

1. Г. Тукайның “Су анасы” әкиятен укып анализлау. “Әкият-поэма” терминын кертү.

2. Тукай-Кырлай музей комплексы белән таныштыру.

3. Сәнгатьле уку күнекмәләрен үстерү.

5. Г. Тукай әсәрләре белән кызыксыну, укырга теләк уяту.

Дәреснең тибы

Рефлексия дәресе.

Җиһазлау

Тукай-Кырлай музее турында информация, шагыйрьнең портреты, әсәрләреннән күргәзмә, дәреслек (60-68 б., 131-134 б.)

Дәрес этаплары

Укытучы эшчәнлеге

Укучы эшчәнлеге

Уку-укыту гамәлләре

Оештыру (Мотивлаштыру)

(1-2 мин)

-Хәерле көн, укучылар.

Хәерле көн барчагызга

Телимен чын йөрәктән.

Башлыйк, дуслар, дәресне

Шундый изге нияттән.

Сыйныф эшкә әзерләнә.

Фонетик зарядка

Укучыларның иҗат күргәзмәсен тәкъдим итәм.

-Нинди әкият геройларын күрәсез? Алар кайсы әкиятләрдән?  Бу әкиятләрнең авторы кем? Дәрестә нинди шагыйрь турында сөйләшәчәкбез?

Укытучы куйган сорауларга төгәл җаваплар бирәләр.

Сорауларга җавап алганнан соң экранга Г. Тукай рәсеме чыга.

Актуализация

Экранда Тукай яшәгән нигезләр күрсәтелә. Тукайның биографиясен искә төшерү. Туган нигез төшенчәсен бирү.

Төркемләп эшләү.

1 нче төркемдәге укучылар Кушлавыч, Сасна чорын;

2 нче төркемдәге укучылар  Өчиле, Казан чорын;

3 нче төркемдәге укучылар Өчиле, Кырлай чорын тасвирлаган сорауларга җаваплар бирәләр. Төркем җитәкчеләре тыңлап, җавапларны берләштереп сөйли, укучыларның җавапларына “билге” төсле фигуралар бирә.

Дәреснең беренче өлешенә йомгак ясау.

Яңа материалны аңлату

Тукай әсәрләре күргәзмәсен тәкъдим итү.

-Кайсы китапларын укыдыгыз? Бу әсәрләр ни өчен исегездә калды?

“Су анасы” әкият-поэмасына ясалган иллюстрацияләр күрсәтү.

Сүзлек эше.

Әсәрне язма материалдан тыңлату. (4 мин)

“Су анасы” әсәренең язылу тарихы турында уку.

Күргәзмәне карау, таныш әсәрләрне табу. Г. Тукайның өйрәнгән әсәрләрен искә төшерү.

Иллюстрацияләр буенча сөйләшү.

Рәсемнәрнең “Су анасы” әкият-поэмасы буенча ясалуын әйтү.

Китаптан (61-65 б.) карап баралар.

Материалны беренчел ныгыту

Әкиятнең куркынычлы дип санаган урыннарын дөрес интонация белән укыту.

Су анасы тасвирланган юлларны табып укыту.

Ни өчен малай әнисенә ялган сөйли? Әниләрне алдарга ярыймы? Малайга нинди характеристика бирер идегез? Малайның тәртибе үзгәргән дип уйлыйсызмы?

Әкиятнең кайсы өлеше бигрәк тә ошады? Шул өлешне өйдә ятларга. (өй эше)

Сәнгатьле укыйлар, укытучы куйган сорауларга җавап бирәләр.

Төркемләп эшләү.

Мөстәкыйль эш.

Тукайның әсәрләрен халык бүген дә яратып укый. Аның әсәрләренә композиторларыбыз көйләр язалар, режиссерлар кинолар төшерәләр, мультфильмнар ясыйлар. Әнвәр Бакиров “Су анасы” әкият-поэмасына нигезләнеп “Алтын тарак” балетын язган. Шул балеттан өзек тыңлагыз. Әкиятнең кайсы өлешен күз алдына китерәсез?

Тыңлау, алган тәэсирләр буенча сөйләү. Су анасын тасвирлау.

Ял минуты

Кабатлау һәм ныгыту күнегүләре

Музейлар ни өчен кирәк? Тукайның музейлары кайларда булыр дип уйлыйсыз?

Рефлексия

Дәрес, дәрестә туган авырлыклар турында сорый, дәрескә нәтиҗә ясый, укучыларның эшенә бәя бирә. Өй эшен аңлата.

Үз фикерләрен әйтәләр,өй эшен язып алалар, сораулар бирәләр.