Исем - сүз төркеме
методическая разработка (6 класс) на тему

№

п/п

Дәрес этаплары

Укытучы эшчәнлеге

Укучы эшчәнлеге

1.

Оештыру

Исәнләшү. Уңай психологик халәт тудыру.

Исәнләшү. Дәрескә әзер икәнлекләрен күрсәтү

2.

Мотивлаштыру . Белемнәрне актуальләштерү.                       

Өй эшен тикшерү.

- Укучылар татар теленнән без нинди бүлек үтәбез?

- Морфологиянең төп мәгънәсе нинди?

- Сүз төркемнәре нинди өч төркемгә бүленә?

Укытучының сорауларына җавап бирәләр

морфология

тел белеменең сүз төркемнәрен өйрәнә торган бүлеге

мөстәкыйль, бәйләгеч, модаль сүз төркемнәре

3.

Укучыларның уку эшчәнлеген мотивлаштыру

 Укучылар эшчәнлеген оештыру

- Табышмакларны чишегез. Җавапларын языгыз.  (слайдлар)

1) Кышын да, җәен дә,)  

  Бер төстә.   (Чыршы)

2)  Соры, тешле,
 Кыр буенча улый,

  Бозау, колын эзли. (Бүре)

 3 ) Кулсыз –аяксыз  

  Тәрәзә кага,

  Өйгә керергә сорый. (Җил)    

 4) Агач түгел, яфраклы
  Күлмәк түгел ,тегелгән,
  Кеше түгел, сөйли. (Китап)

 5) Кулсыз,  балтасыз,

     Өй төзи.     (Оя)

 6) Утсыз яна,
  Канатсыз оча,
  Аяксыз чаба. (Кояш)

- Бу сүзләр нинди сүз төркеменә керәләр?

-Нәрсә ул исем? Исем нәрсә белдерә?

Табышмакларның җавапларын табалар, дәфтәргә язалар

Куелган сорауларга җавап бирәләр

4.

Дәреснең темасын һәм максатын билгеләү

Дәреснең темасын һәм максатын кую .

- Сез ничек уйлыйсыз, бүгенге дәреснең темасы нинди?

- Теманы дәфтәрегезгә язып куегыз.

- Сезгә бу тема танышмы?

- Әйдәгез әле, дәрескә максат куеп карыйк

Укучылар һәрберсе үзләренең уйларын әйтәләр.

Исем-сүз төркеме

Теманы язалар.

…таныш

Дәрескә максат кую.

1. Исем сүз төркеме турында белемнәрен тирәнәйтү, гомумиләштерү
2. Исемнең төп билгеләрен аера белү.

5.

Яңа белемнәрне беренчел үзләштерү

Белемнәрне системага салу .

-  Дәреслекнең 9 нчы битен ачыгыз. 2 нче күнегүне укыйбыз, парлап эшлибез түбәндәге таблицаны тутырабыз

Тикшерәбез

Таблица буенча нәтиҗә ясыйбыз(слайд)

Тексттан исемнәрне табалар,таблицага тутыралар

6.

Динамик пауза (ял минуты)

 7

Яңа белемнәрне ныгыту

Бирем  №1.Сүзләрне укыгыз: (слайд)

Молоко (сөт), смелость (кыюлык), зеркало (көзге), Алмаз, бег (йөгерү), олень(поши), тракторист (тракторчы).

- Бу сүзләр предметны белдерә дисәк, сез шул фикер белән килешәсезме?

- Исем тагын нәрсә белдерә, мисалларны чагыштырыйк әле?

- Сүзләрне мәгъналаре буенча төркемлик (слайд)

12 нче биттәге 6 нчы күнегү өстендә эш

Бирем:  Татарча тәрҗемә итәргә, исемнәрне язып алырга

Сорауларга җавап бирәләр, укытучы белән берлектә.

1) кеше исемнәре; (Алмаз), тракторист (тракторчы)

2) предмет исеме. (Зеркало) (көзге)

3) кешенең холкын белдергән исемнәр; (Смелость, кыюлык)

4)хәрәкәтне белдергән исемнәр. ( бег, йөгерү)

5) хайван исемнәре; (Олень, поши)

6) әйбер исемнәре. (Молоко, сөт)

6 нчы күнегүне эшлиләр

8

Үзлектән эш

Исемнәрнең җөмләдә синтаксик ролен билгеләү:

бирем: шигырьне күчереп языгыз, исемнәр җөмләдә нәрсә булып килгән , билгеләгез. 

Исәнмесез, минем шаян дуслар!

Хуш килдегез, рәхим итегез;

Кулга тотып белем ачкычларын,

Я, әйдәгез, түрдән үтегез!

Үзлектән эшләү. Слайд буенча үз-үзләрен тикшерү

9.

Белемнәрне үзләштерү дәрәҗәсен ачыклау.

8 нче бит, 6 нчы күнегү өстендә эш, исемнәрне җөмләдә дөрес куллану.

6 нчы күнегүне үзлектән эшләү.

10.

Рефлексия

-  Бүгенге дәрестә без нәрсә турында сөйләштек?  Нинди яңалыклар белдек?

Тема буенча үзегезнең белемнәрегезне бәяләгез,поляга языгыз: әгәр сез барысын да аңласагыз – кояш ясагыз, әгәр аңламаган булсагыз - яңгыр ясагыз.

Үзбәя

11.

Өй эше

Аңлатып өй эше бирелә.

“Минем мәктәбем” дигән темага  инша язарга , исемнәрнең асларына сызарга

Өй эшен язалар

12.

Йомгаклау

Укытучы укучыларга билге куя һәм дәрескә характеристика бирә .