План-конспект открытого урока "КИЛТИ ВЫЛЬᾸХ- ЧĔРЛĔХ"
план-конспект урока (5 класс) по теме

Юратнă чӗр чун - лаша.

 ИКТ - па усă курса

6-мĕш класра панă урокăн анлă планĕ

Урока ирттерекенĕ:

Мурзина Светлана Петровна,

8 – мĕш шкулти пĕрремĕш  категориллĕ

чăваш чĕлхи вĕрентекенĕ

Çĕнĕ Шупашкар, 2014

 Урок тĕсĕ: Хутăш урок.

            Сапăрлăх тĕллевĕсем: ачасене чӗр чунсене юратма,  пулăшма вěрентесси.

             Пĕлÿ тĕллевĕсем: хӗлле паллисемпе паллаштарасси, »Пирӗн хуςалăх» калава тишкерÿллĕн вуласси, чăвашларан вырăсла куçарма, ыйтусемпе усă курса çыхăнуллă каласа пама хăнăхтарасси.

        Аталантару тĕллевĕсем: Çыхăнуллă пуплеве, шухăшлава, тимлĕхе, илемлĕ те тĕрĕс вулав хăнăхăвĕсене аталантарасси, сăмах йышне пуянлатасси. 

Усă курнă технологисем: информаципе хутшăну технологийĕсем, сывлăха сыхлас технологисем, проблемăллă тата аталантару технологийĕсен элеменчĕсем, ушкăнра хутшăнса ĕçлесси.

Ĕç мелĕсемпе меслечĕсем: ыйту-хурав, учитель сăмахĕ, калаçу,, проблемăллă ыйтăва хуравлани, тишкерÿ-пĕтĕмлетÿ, çурма сасăпа, саспа вуласси, суйлавлă вулав, илемлĕ вулав, ăнланнине тĕрĕслемели тест ирттересси, мăшăрсенче, ушкăнсенче ĕçлесси, диалог,монолог тăвасси, валеçÿ карточкисемпе усă курни.

Пуплев хăнăхăвĕсем: сасăсене тĕрĕс илтесси, пĕр-пĕрне ыйтусем парас, хуравлас хăнăхусене аталантарасси, палăртуллă вулав, сăмах йышне пуянлатасси, çĕнĕ сăмахсемпе усă курса çыхăнуллă пуплеве аталантарасси.

Курăмлăх  хатĕрĕсем: компьютер, проектор, экран, темăпа хатĕрленĕ слайдсем, карточкăсем.

Урок юхăмĕ.

1. Класа урока йĕркелени.

1. - Ырă кун пултăр, ачасем!

- Ырă кун пултăр, вĕрентекен!

            - Ырă кун пултăр, хăнасем!

        Вĕрентекен:  Шăнкăрав сас пачӗ

                                    Урока чӗнсе.

                                    Пӗтӗм класс шăпланчӗ          

                                    Парта хушшинче.

          2. Дежурнăйпа калаçни.

Паян нарăс  уйăхĕн 20-мĕшĕ, кӗςнерни кун. Класра пурте пур.( Ачасене паянхи çанталăк çинчен ыйтусем парать)

- Паян мӗнле ςанталăк?

- Хӗвел пăхать-и?

- Тўпе мӗн тӗслӗ?

- Юр ςăвать-и?

- Çил пур-и? Мӗнле ςил вӗрет?

- Сана паянхи ςанталăк килӗшет-и? Мӗншӗн?

          3.   Фонетика зарядки.

Кăштах чĕлхесене вылятса илер – ха.

           Тĕрĕс калăр!                  

у-ςу-уς                                        

урока пуςлар.                             1) учитель вулать                                                    

ă-ăт-тă                                         2) хорпа

 тăрăшса ӗςлер!                          3) хӗр ачасем - арςын ачасем

                                                    4)  арςын ачасем - хӗр ачасем

  4. Хӗлле  çинчен аса илесси.

  - Халĕ çулталăкăн хăш вăхăчĕ?

 - Хӗл паллисене аса илер-ха.

кайăксем                     уйăхсем           ςанталăк

ачасем        Хӗлле              юр

тумтир                       йывăςсем              хӗвел

2. Киле панă ӗςе тӗрӗслесси.

- Кроликсем  ςинчен эсӗ мӗн пӗлетӗн?

3. Урок темипе, тӗллевӗсемпе паллаштарасси.

Килти чӗр чунсем ςинчен мӗн вӗреннине аса илсе ςирӗплетсе хăварăпăр. Андрей ςырнă калавпа паллашăпăр. Ушкăнсенче ӗςлӗпӗр.

4. Вӗреннине аса илесси.

1.( Вӗрентекен тупмалли юмахсем калать, ачасем тупсăмне калаςςӗ. Экран ςине чӗрчун тухса тăрать.)

1. Ку килти чӗр чун. Унăн пăру пур. Вăл курăк юратать, сӗт парать. (ӗне)
2. Шӗвӗр сухал, ик мăйрака,

«Мекекек!»- тет … (качака)

3. Авăтса калать: «Вăран!»

Кукарекук сар …(автан)

4. «Нăрик-нăрик!»-  ун юрри.

Ку вара … (сысна ςури)

5. «Кăт-кăт!»-тесе чӗнеςςӗ,

Хăвалаςςӗ: «Кша!»-тесе. Мӗне? (чăхха)

6. Килти чӗр чун, сӗт юратать, шăши тытать. Мӗн вăл? (кушак)
7. Кил сыхлать. Какай, шăмă юратать. Мӗн вăл? (йытă)
8. Ăна ӗς выльăхӗ теςςӗ. Унăн тиха пур. Утă, сӗлӗ юратать. Мӗн вăл? (лаша)

            2. Малалла тăсăр.

              лаша- тиха                          хур- хур чӗппи

               ӗне-                                      чăх-

               сурăх-                                  кăвакал-

               качака-                                 кăркка-

               сысна-

               кушак-

               йытă-

5. Çӗнӗ  темăпа ӗςлесси.

 Текстпа ĕçлесси.

     1.  Словарь ĕçĕ.

Калава лайăх ăнланма малтан словарь ĕçĕ туса ирттерĕпĕр.

   2.Кăтартуллă вулав.

     Халĕ эпĕ сире калава пĕтĕмĕшле вуласа парăп.Тимлĕ итлĕр,ăнланма   тăрăшăр,ударенисене асăрхăр.Калавăн содержанине вырăсла каласа пама хатĕрленĕр.

   3.Калавăн содержанине вырăсла калаттарасси. Ят парасси.

                4. Калава ачасене хăйсене   тĕллĕн çурма сасăпа вулаттарасси.

                Халĕ калава хăвăр тĕллĕн çурма сасăпа вулатпăр.

               5.Калава сасăпа вулаттарасси.

               .

               6. Ыйтусем çине хуравлаттарасси.

                  Калава мĕнле ăнланнине ыйтусем парса тĕрĕслетпĕр.(вӗςе-вӗςӗн)

  - Андрей ăςта пурăнать?

- Соколовсен хуςалăхӗнче мӗн-мӗн пур?

- Кам Çăлтăра пăхма юратать?

- Мӗншӗн Çăлтăрăн пўлӗмӗ яланах таса?

- Ӱссен Андрей кам пуласшăн?

- Вăл мӗнсене сыватасшăн?

 VI. Физкультура саманчĕ. (Куçсене,кĕлеткене кантарни.)

 ( слайд) - музыка янăрать.

7. Çыру ěçě ирттерни.

1. «Пирӗн хуςалăх» текст тăрăх тест ирттересси.

1. Пирӗн хуςалăх пысăк мар.
2. Лаша Венера ятлă, ӗни- Зорька.
3. Халӗ Венерăн тиха пур.
4. Çăлтăр сăрă тӗслӗ.
5. Çăлтăрăн пўлӗм пур.
6. Эпӗ ăна кашни кун тасатмастăп.
7. Ӱссен эпӗ ветеринар пуласшăн.

2. Çыру ěçне тěрěслени.

1.  –                  5) +
2.  +                  6) -
3.  +                  7) +
4.  -

                                                                Йăнăш çук –  «5»    

                                                                       1 йăнăш –  «4»

                                                                       2 йăнăш    –  «3»

                                                                       3 йăнăшран ытла – «2»

3.Калаςу «Тиха»

- Тиха мӗн ятлă?

- Çăлтăр мӗнле?

- Андрей тихана мӗнле  пăхать?

- Çăлтăрăн пўлӗмӗ таса-и?Мӗншӗн?

- Андрей ўссен мӗншӗн ветеринар пуласшăн?

VIII.Эсир пĕлетĕр- и?

(Лаша  çинчен кăтартса каласа пырасси)

Пирĕн чӗр чунсене  юратмалла, пулăшма тăрăшмалла, апат памалла.

Чӗр чунсемсем – пирĕн туссем!

8. Ушкăнсенче ĕçлесси. 1-мӗш ушкăн.

1-мӗш ӗς: Чăвашла куςарăр.

1. У лошади есть жеребенок.
2. Жеребенка зовут Звезда.
3. Летом Андрей ухаживал за жеребенком.

2-мӗш ӗς: Хăшӗ тӗрӗс?

1. лаша куςӗ

куς лаши

2. хăлха лаши

лаша хăлхи

                       3- мӗш ӗς: Мăшăрне туп.

                       Мӗн?                                лаша

                       Мӗнӗн?                             лашасăр

                       Мӗне?                               лашапа

                       Мӗнпе?                             лашара

                       Мӗнре?                             лашашăн

                       Мӗнрен?                           лашан                         

                       Мӗнсӗр?                            лашаран

                       Мӗншӗн?                           лашана  

2-мӗш ушкăн. 

 1-мӗш ӗς: Чăвашла куςарăр.

1. У жеребенка комната чистая и светлая.
2. Звезда- очень красивый жеребенок.
3. Когда вырастет, Андрей хочет стать ветеринаром.

2-мӗш ӗς: Хăшӗ тӗрӗс?

1. сăмса лаши

лаша сăмси

2. лаша ςурăмӗ

ςурăм лаши

             3- мӗш ӗς: Мăшăрне туп.

                       Мӗн?                                  тиха

                       Мӗнӗн?                              тихасăр

                       Мӗне?                                тихапа

                       Мӗнпе?                              тихара

                       Мӗнре?                              тихашăн

                       Мӗнрен?                            тихан                        

                       Мӗнсӗр?                            тихаран

                       Мӗншӗн?                           тихана    

9.  Урока пĕтĕмлетни.

        Сапăрлăх саманчĕ:     Çут çанталăка сăнамалла, ăна упрамалла, Чĕр чунсемпе кайăксене пулăшăр, вара çут çанталăк татах та илемлĕрех пулĕ.

- Ачасем, сире паянхи урок килĕшрĕ-и?

- Паян урокра мĕн турăмăр?

10. Киле ĕç пани.

139-мӗш страница, 9-мӗш ӗς.

Кластерпа усă курса тиха ςинчен каласа пама  вĕренмелле.

           XI .  Ачасен ĕçне хаклани

XII.  Ачасемпе сыв пуллашни.