Мәктәптә олимпиада үткәрү өчен
олимпиадные задания на тему

5 нче сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Җөмлә кисәкләре һәм сүз төркемнәре ягыннан тикшерергә.

а) Язын шомырт чәчәкләргә түгел,

Безнең ап-ак моңга төренгән.

ә)Моны ул үзе белми, башкалар да сөйләмиләр.

2.Сүзләрнең аваз һәм хәреф составларын күрсәтегез.

Төтен, яңгырау, аваз, кәгазь, язмыш, аю.

3.Сезнең өчен иң бәхетле көн кайчан булды?  “Бәхетле көнем” дигән темага хикәя языгыз.

4.Тәкъдим ителгән сүзләрне килешләр белән төрләндерегез.

Күлмәге, үги ана яфрагы, мин.

5. Бирелгән сүзләрне зат-сан белән төрләндерегез.

Китап, әни, хат.

Әдәбият.

1.Нәрсә ул әкият? Эчтәлеге ягыннан әкиятләр нинди төркемнәргә бүленә? Нинди әкиятләр укыгының бар?

2.Гипербола һәм литота нәрсә ул?

3.Мәзәкләр кеше тормышында нинди роль уйный? Бер мәзәк яз.

5 нче сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Җөмлә кисәкләре һәм сүз төркемнәре ягыннан тикшерергә.

а)Матур ал, кызыл, сары, күгелҗем чәчәкләр бу яшел яланның  йөзләрен чибәрлиләр.

ә) Кичә яңгыр бик көчле яуды, укучылар бүген эшкә чыкмас. 

2.Сүзләрнең аваз һәм хәреф составларын күрсәтегез.

Әни, күңел, тую, давыл,кадерле, өченче.

3.Сезнең өчен иң бәхетле көн кайчан булды?  “Бәхетле көнем” дигән темага хикәя языгыз.

4.Тәкъдим ителгән сүзләрне килешләр белән төрләндерегез.

Кабан дуңгызы, китабы, без.

5. Бирелгән сүзләрне зат-сан белән төрләндерегез.

Машина, куян, абый.  

Әдәбият.

1.Нәрсә ул әкият? Эчтәлеге ягыннан әкиятләр нинди төркемнәргә бүленә? Нинди әкиятләр укыгының бар?

2. Гипербола һәм литота нәрсә ул?

3.Мәзәкләр кеше тормышында нинди роль уйный? Бер мәзәк яз.

6 нчы сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Бирелгән җөмләне сүз төркемнәре, җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерегез.  Калын хәрефләр белән бирелгән исемнәргә морфологик анализ ясагыз.

Без урманда җиләклекләр таптык һәм саф һавада кинәндек.

2.Исемнәрнең ясалышы  ягыннан һәр төренә 5 әр мисал языгыз.

3.Тәкъдим ителгән исемнәрне килешләр белән төрләндерегез.

Бәхете, табигать, таллар.

4.Бирелгән сүзләрне зат-санда төрләндерегез.

Килде, әни, йозак, укыган.

5.Бу фигыльләрнең юнәлешен билгеләгез.

Киендерешмәгән, укыттырдыгыз, фикерләшмәсә.

6. “Мин президент булсам...  ” дигән темага хикәя язарга.

Әдәбият

1.Халык авыз иҗаты буларак җырлар. Жанрлары.

2.Драма жанры турында языгыз.

3. Г. Тукай ятлаган шигырь белән  зур Тукай язган шигырь арасында нинди бәйләнеш бар?

(Ә. Фәйзинең “Тукай” романы буенча.)

4. Конфликт нәрсә ул?

6 нчы сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Бирелгән җөмләне сүз төркемнәре, җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерегез.  Калын хәрефләр белән бирелгән исемнәргә морфологик анализ ясагыз.

 Җирдән тын гына, сизелми генә караңгылык күтәрелә.

2.Исемнәрнең ясалышы  ягыннан һәр төренә 5 әр мисал языгыз.

3.Тәкъдим ителгән исемнәрне килешләр белән төрләндерегез.

Бәхете, табигать, таллар.

4.Бирелгән сүзләрне зат-санда төрләндерегез.

Килде, әни, йозак, укыган.

5.Бу фигыльләрнең юнәлешен билгеләгез.

Киендерешмәгән, укыттырдыгыз, фикерләшмәсә.

6. “Мин президент булсам... ” дигән темага хикәя язарга.

Әдәбият 

1.Халык авыз иҗаты буларак җырлар. Жанрлары.

2.Драма жанры турында языгыз.

3.Г.Тукай ятлаган шигырь белән  зур Тукай язган шигырь арасында нинди бәйләнеш бар?

 (Ә. Фәйзинең “Тукай” романы буенча.)

4.Конфликт нәрсә ул?

7 нче сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Сүз төркемнәре һәм җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерергә.

Еш кына көнозын вак яңгыр сибәләп тора. Ә кайчак төннәрдә каты яңгыр да шаулап уза. Аның эре тамчылары тәрәзәләргә килеп бәрелә. Өй эче салкын яңгыр исе белән тула.

2. Сүзтезмә, җөмлә, тезмә сүзләргә мисаллар китер. Кагыйдәсен әйт.

3. Тәкъдим ителгән сүзләрне төзелеше буенча тикшерегез.

Балачагымны, умартачыларның, тимераякларыбыз, янгын, юындырышмаганнар, кесә.

4.Сүз ясалышының һәр төренә 3 әр мисал язарга.

5. “Минем дәү әнием” дигән темага хикәя язарга.

 Әдәбият

1.Халык авыз иҗаты жанрлары. Нәрсә ул бәет?

Нинди бәетләр укыганыгыз бар?

2. Төрле темага мәкальләр язарга.

3.Каюм Насыйри татар әдәбияты үсешенә нинди өлеш керткән шәхес?

4.Иң яратып укыганың әсәрең? Авторы? Бу әсәрдән үзең өчен нәрсә алдың?

7 нче сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Сүз төркемнәре һәм җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерергә.

Еш кына көнозын вак яңгыр сибәләп тора. Ә кайчак төннәрдә каты яңгыр да шаулап уза. Аның эре тамчылары тәрәзәләргә килеп бәрелә. Өй эче салкын яңгыр исе белән тула.

2. Сүзтезмә, җөмлә, тезмә сүзләргә мисаллар китер. Кагыйдәсен әйт.

3. Тәкъдим ителгән сүзләрне төзелеше буенча тикшерегез.

Балачагымны, умартачыларның, тимераякларыбыз, янгын, юындырышмаганнар, кесә.

4.Сүз ясалышының һәр төренә 3 әр мисал язарга.

5. “Минем дәү әнием” дигән темага хикәя язарга.

 Әдәбият

1.Халык авыз иҗаты жанрлары. Нәрсә ул бәет?

Нинди бәетләр укыганыгыз бар?

2. Төрле темага мәкальләр язарга.

3.Каюм Насыйри татар әдәбияты үсешенә нинди өлеш керткән шәхес?

4.Иң яратып укыганың әсәрең? Авторы? Бу әсәрдән үзең өчен нәрсә алдың?

9 нчы сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Җөмләне сүз төркемнәре һәм җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерергә.

Көмеш беләзекле нәфис куллар дәһшәтле сугыш кырларына яки шахталарга китүче ир-егетләрне чиккән яулык биреп озата торган булганнар.

2.Ачуым шулкадәр көчле сагынуым шундый татлы ки мин түзмим җырлап җибәрәм (Г. Кутуй)

Җөмләгә түбәндәге тәртиптә анализ ясарга:

1.Тыныш билгеләрен куеп аңлатырга.

2.Бәйләүче чараларны күрсәтеп, җөмлә чикләрен билгеләргә.3.Җөмләнең схемасын төзергә.4.Җөмлә төрен билгеләргә.5.Түзмим, сагынуым, татлы сүзләренә морфологик анализ  ясарга. 6.Көчле сүзенә фонетик анализ ясарга. 7.Җырлап сүзен сүз төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерергә.

3.Омофон, омограф, омоформа турында яз. Мисаллар китер.

4.Бирелгән җөмләдәге  кайсы сүзләрдә кече тел тартыгы бар? Казан татарлары үзләренең килеп чыгышлары, әхлакый сыйфатлары, диннәре, тормыш-көнкүрешләре белән горурланалар. (К.Фукс.)

5.Түбәндәге иҗек калыпларына туры килгән җөмлә языгыз.  АЯЯА-ЯАЯЯАЯ-ЯАЯА -ЯАЯ.(СТТС-ТСТТСТ-ТСТС-ТСТ)

6.Иманлы булу турында кечкенә күләмле хикәя языгыз.

7. Ераграк, аңламаганга сүзләренә фонетик анализ яса.

Әдәбият.

1.Татар әдәбиятының,  Борынгы һәм Урта гасырлар әдәбиятының чорларга бүленешен яз.

2.Казан ханлыгы чоры әдәбияты. Әдипләре, әсәрләре.

3.Суфичылык турында ни беләсең?

4.Кол Галинең “Кыйссаи Йосыф” әсәрендә идеал кеше образы.

5.Коръәннең татар әдәбиятына йогынтысы.

6. Традиция һәм новаторлык бәйләнеше.

9 нчы сыйныф өчен татар теленнән олимпиада биремнәре.

1.Җөмләне сүз төркемнәре һәм җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерергә.

Көмеш беләзекле нәфис куллар дәһшәтле сугыш кырларына яки шахталарга китүче ир-егетләрне чиккән яулык биреп озата торган булганнар.

2.Ачуым шулкадәр көчле сагынуым шундый татлы ки мин түзмим җырлап җибәрәм (Г. Кутуй)

Җөмләгә түбәндәге тәртиптә анализ ясарга:

1.Тыныш билгеләрен куеп аңлатырга.

2.Бәйләүче чараларны күрсәтеп, җөмлә чикләрен билгеләргә.3.Җөмләнең схемасын төзергә.4.Җөмлә төрен билгеләргә.5.Түзмим, сагынуым, татлы сүзләренә морфологик анализ  ясарга. 6.Көчле сүзенә фонетик анализ ясарга. 7.Җырлап сүзен сүз төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерергә.

3.Омофон, омограф, омоформа турында яз. Мисаллар китер.

4.Бирелгән җөмләдәге  кайсы сүзләрдә кече тел тартыгы бар? Казан татарлары үзләренең килеп чыгышлары, әхлакый сыйфатлары, диннәре, тормыш-көнкүрешләре белән горурланалар. (К.Фукс.)

5.Түбәндәге иҗек калыпларына туры килгән җөмлә языгыз.  АЯЯА-ЯАЯЯАЯ-ЯАЯА -ЯАЯ.(СТТС-ТСТТСТ-ТСТС-ТСТ)

6.Иманлы булу турында кечкенә күләмле хикәя языгыз.

7. Ераграк, аңламаганга сүзләренә фонетик анализ яса.

Әдәбият.

1.Татар әдәбиятының,  Борынгы һәм Урта гасырлар әдәбиятының чорларга бүленешен яз.

2.Казан ханлыгы чоры әдәбияты. Әдипләре, әсәрләре.

3.Суфичылык турында ни беләсең?

4.Кол Галинең “Кыйссаи Йосыф” әсәрендә идеал кеше образы.

5.Коръәннең татар әдәбиятына йогынтысы.

6. Традиция һәм новаторлык бәйләнеше.