Татар теленнән эш планнары
рабочая программа на тему

Опубликовано 11.10.2012 - 17:20 - Фассахова Айгюль Азатовна

Рус мәктәпләрендә укучы татар балалары өчен татар теленнән һәм әдәби укудан эш планнары, 2012-2013ел

Скачать:

Вложение	Размер
2кл. тат. теле	455.5 КБ
2кл. әдәби уку	307.5 КБ
4кл тат. теле	451 КБ
4кл әдәби уку	298.5 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципаль автоном белем бирү учреждениесе-

Әлмәт шәһәренең 5 нче номерлы урта гомуми белем бирү

һәм инглиз телен тирәнтен өйрәнү мәктәбе

Татар теле һәм әдәбияты Килешенде Расланды

укытучылары методик берләшмәсендә каралды уку-укыту эшләре буенча приказ № _____ “____”________2012ел

беркетмә № ____ “___” __________ 2012ел директор урынбасары мәктәп директоры

МБ җитәкчесе _______________________ _________________ ________________________

Шәйхетдинова Л.С. Сәгъдиева Г.Н. Баһаветдинова В.А.

2 нче сыйныфларның татар төркемнәре өчен татар теленнән эш программасы

2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Фассахова Айгөл Азат кызы төзеде

2012-2013 уку елы

Аңлатма язуы

Эш программасы “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы”на (1-11 нче с-флар (татар балалары өчен)”/Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, В.А. Гарипова.- Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.) нигезләнеп төзелде.

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, “укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”. Бу – яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем – стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә. Белем алу гамәлләренең структурасын һәм принцибын стандарт үзе аңлата .

Рус мәктәбенең башлангыч сыйныфларында укучы татар балалары өчен төзелгән татар теле программасы түбәндәге максат һәм бурычларны үз эченә ала:

Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш, эзләнергә теләк уяту, үз милләтеңә, телеңә мәхәббәт тәрбияләү кебек уңай сыйфатлар булдыру.
Балаларда татар теленең барлык тармаклары буенча мәгълүматлылыкны (компетенция) булдыру:

а) фонетика, лексика, сүз ясалышы, грамматика, стилистикага караган башлангыч мәгълүмат бирү;

б) телебезнең орфоэпиясе, лексикасы, грамматикасы, пунктуациясе буенча күнекмәләр булдыра башлау. Хәрефләрдән иҗекләр һәм сүзләр, сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзергә өйрәтү.

3. Укучыларда аралашу өлкәсенә караган мәгълүматлылыкны булдыру. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча аралашканда, тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.
4.Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларда татар мәдәниятына караган мәгълүматлылыкны үстерү.

2 нче сыйныф буенча гомумуку күнекмәләре, осталыгы, эш төрләре

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1.Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Эчтәлекне аңлап дөрес уку.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәсе булдыру.

3. Грамматик анализ төрләрен үзләштерү: фонетик.

1. Телдән сөйләм:

кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;

Сорауны формалаштыра белү һәм туры җавап бирә белә күнекмәсе;

тәрҗемә итү күнекмәсе.

2. Язма сөйләм:

-күчереп язу-14-20 сүз;

-сүзлек диктанты-7-8 сүз;

контроль диктант-28-35 сүз

изложение язу-45-50 сүз;

фикер йөртү элементларын кертеп, әзер план буенча сочинение язу-40-45 сүз.

Уку предметы буенча махсус осталык, күнекмәләр, эш төрләре

2нче сыйныфка килгәндә укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр.

Хәрефләрдән- иҗекләр, иҗекләрдән- сүзләр, сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзи белү, аларны дөрес итеп язу. Сүзләрне иҗекләргә бүлү, юлдан- юлга күчерү. Сүз басымын дөрес куеп уку.

Татар теленең үзенчәлекле сузык һәм тартык авазларын дөрес әйтү, бу авазларны белдергән хәрефләр булган сүзләрне язу. Татар теленең үзенчәлекле авазлары кергән сүзләрдәге аваз һәм хәрефләрне аерып әйтә белү.

Җөмләләрдән исемнәрне, фигыльләрне, сыйфатларны табу. Җөмләдәге сүзләр бәйләнешен аңлату. Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен интонациягә бәйле рәвештә кую.

Уку елы дәвамында формалаштырылырга тиешле белем һәм күнекмәләр

Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан юлга күчерү. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу. Бирелгән иҗекләрдән сүзләр, сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзеп әйтү һәм язу. Тәкъдим ителгән җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Кем? нәрсә? нинди? кайсы? нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләрне табу, укучылардан алар белән җөмләләр төзү. Дәресләрдә өйрәнелә торган язучыларның исем-фамилияләрен дөрес язу. Алфавиты өйрәнү. Дәреслектәге сүзлекчәдән сүзләр таба белү. Бирелгән сүзләрне, сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу. Калын һәм нечкә сузыклар. Сингармонизм законы. Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау авазлар. Алар кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу. Татар теленең үзенчәлекле тартыклары [җ], [ң], [һ]. Бу хәрефләр кергән сүзләрне дөрес язу күнекмәләре булдыру. Ц, щ хәрефләре булган сүзләне дөрес уку һәм язу.ъ, ь хәрефләрен дөрес уку һәм язу. Исем, сыйфат, фигыль турында белгәннәрне ныгыту. Бирелгән җөмләләрдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан итатарчага тәрҗемә итү, сөйләмдә дөрес куллану. Сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзү. Җөмләнең баш кисәкләре турында мәгълүмат бирү, аларның урнашу тәртибен күзәтү, аны рус теле белән чагыштыру. Тәрҗемә күнекмәләре булдыру.

Программаның эчтәлеге

№	Бүлек исеме	Сәг.	Формалаштырылырга тиешле белем һәм күнекмәләр
1	Беренче сыйныфта үткәннәрне кабатлау	6	Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан юлга күчерү. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу. Бирелгән иҗекләрдән сүзләр, сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзеп әйтү һәм язу. Тәкъдим ителгән җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Кем? нәрсә? нинди? кайсы? нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләрне табу, укучылардан алар белән җөмләләр төзетү. Баш хәреф белән языла торган сүзләрне кабатлау. Дәресләрдә өйрәнелә торган язучыларның исем-фамилияләрен дөрес язу.
2	Авазлар хәм хәрефләр	35	Алфавиты өйрәнү. Дәреслектәге сүзлекчәдән сүзләр таба белү. Бирелгән сүзләрне, сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар. Аларны дөрес әйтү күнекмәләре булдыру. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары [ә], [ө], [ү] һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. [а],[э/е],[о],[ы] сузыкларын белдерә торган хәрефләр һәм аларның дөрес язылышы. Татар һәм рус телләрендә бу авазларның әйтелеш үзенчәлекләре. Я, ю, е хәрефләре, алар кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу. Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау авазлар. Алар кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу. Татар теленең үзенчәлекле тартыклары [җ], [ң], [һ]. Бу хәрефләр кергән сүзләрне дөрес язу күнекмәләре булдыру. Ц, щ хәрефләре булган сүзләне дөрес уку һәм язу. ъ, ь хәрефләрен дөрес уку һәм язу. Аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу. Кабатлау.
3	Сүз	5	Сүзләрне иҗекләргә бүлү Татар теленең иҗек калыплары белән таныштыру. Татар телендә сүз басымы. Аны дөрес куярга өйрәнү. Рус телендәге сүз басымының урыны. Кабатлау.
4	Морфология	19	Исем, аның мәгънәсе, сораулары турында белгәннәрне ныгыту. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан формалары. Күплек сан кушымчаларының дөрес язылышы, аларны рус теле белән чагыштыру. Фигыль, аның мәгънәсе, сораулары. Фигыльләрнең заман формалары турында төшенчә бирү. Аларны рус теле белән чагыштырып күрсәтү. Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары белән таныштыру. Предметның төрле билгеләрен белдерә торган сүзләр буларак, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Татар һәм рус телләрендә сыйфатларның сыйфатланмышка иярү үзенчәлекләре. Кабатлау. Бирелгән җөмләләрдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан итатарчага тәрҗемә итү, сөйләмдә дөрес куллану.
5	Синтаксис	11	Сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзү. Җөмләнең баш кисәкләре турында мәгълүмат бирү, аларның урнашу тәртибен күзәтү, аны рус теле белән чагыштыру. Тәрҗемә күнекмәләре булдыру.
6	Ел буена үткәннәрне кабатлау.	4	Күнегүләр эшләү, җөмләләр төзү, рәсем буенча хикәяләр төзү.
7	Бәйләнешле сөйләм үстерү	22	Укытучының сорауларын аңлап, аларга гади җөмләләр белән җавап бирү. Укытучы тәкъдим иткән темага 4 – 6 җөмлә төзеп әйтү, бирелгән диологны (монологны) дәвам итү. Темаларны өйрәнү вакытында аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу. Аерым рәсемнәр яки әйберләрне сурәтләп биргәндә, исем, сыйфат, фигыльләрне дөрес куллану. Тизәйткеч, санамыш, табышмак, мәкаль - әйтемнәр ятлау. Матур язу күнекмәләре булдыру.

Тематик план

Тәртип саны	Бүлекләр	Барлыгы	Сәг.саны
Тәртип саны	Бүлекләр	Барлыгы	Теоретик материал	Кабатлау	Сөйләм үстерү
1.	Беренче сыйныфта үткәннәрне кабатлау.	8 с.		6	2
2.	Авазлар хәм хәрефләр	44с.	33	2	9
3.	Сүз	7с.	4	1	2
4.	Морфология	24 с.	17	2	5
5.	Синтаксис	15 с.	10	1	4
6.	Кабатлау	4 +3с.		4
	Барлыгы	102+3 с.	64	16	22

2 сыйныф укучыларының белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр

2 сыйныфны тәмамлаганда, татар алфавитын яттан белү. Бирелгән сүзләрне яки сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу.

Калын һәм нечкә сузыкларны аерып, татар телендәге сүзләрнең сингармонизм законына буйсынуын (буйсынмавын) (шәһәр, китап) аңлату.

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аеру. ъ, ъ хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу (кулъяулык, көньяк). Я, ю, е хәрефләрен дөрес язу.

Татар телендә сүз басымын кую, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү.

Сүз төркемнәреннән исем, фигыль, сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, җөмлә эченнән табып әйтү. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан формаларын аеру, фигыльләрнең юклык, заман кушымчаларын билгеләү.

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү, аларның урнашу тәртибен аңлату. Җөмлә кисәкләре һәм сүз төркемнәре дигән төшенчәләрне аеру.

Өйрәнелә торган сүз төркемнәре кергән мәкаль - әйтем, табышмакларны ятлау һәм аларны язу.

15-20 сүз чамасы булган текст буенча, укытучы куйган сорауларга жавап бирү юлы белән инша язу. Сөйләм үстерү өчен бирелгән темалар (яки укытучы үзе сайлаган башка бер тема) буенча 10—15 сүзле сочинение яздыру. Сүзлек диктантларының якынча күләме 7—10 сүз, контроль диктант текстлары 20—25 сүздән тора.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының татар теленнән

белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Язма эшләрнең күләме һәм аларны бәяләү

Башлангыч сыйныфларда, телдән сөйләм белән бергә, укучыларда язу күнекмәләре дә формалаштырыла. Шул максаттан дәрестә язма эшләрнең түбәндәге төрләре башкарыла:

туган телдәге сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстларны күчереп яки ишетеп язу;
сорауларга җавап язу;
сүзлек яки контроль диктантлар язу;
изложение язу;
сочинение язу.

Язу күнегүләренә шулай ук матур язуга караган кимчелекләрне төзәтү кебек эшләр дә керә. Бу уңайдан һәр укучының (1 нче сыйныфта) яки кайберләренең (2—4 нче сыйныфларда) дәфтәрләренә аерым хәрефләрне, аларны тоташтыру үрнәкләре бирелә. Матур язуның күләме: 1 нче сыйныфта — 1 юлдан, 2 нче сыйныфта — 2 юл, 3—4 нче сыйныфларда 3 юлдан артмаска тиеш. Бу эш һәр дәрестә (телдән эзерлек чорыннан кала) алып барыла: язма эшләр даими рәвештә тикшерелэ, һәм укучылар белән хаталарны төзәтү эше оештырыла.

Язма эшләр укучыларның яңа материалны өйрәнү һәм үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү максатыннан чыгып уздырыла. Укытучы өйрәтү характерындагы язма эшләрнең күләмен һәм ешлыгын, укучыларның әзерлек дәрәҗәсеннән чыгып, үзе хәл итә.

Диктант, изложение һәм сочинениеләрдәге сүзләр күләме һәм аларны бәяләү

Сыйныфлар	Эш төрләре
	Сүзлек диктанты	Контроль диктант	Изложение	Сочинение	Күчереп язу
	Сүзлек диктанты	Контроль диктант	Изложение	Сочинение	Сүзләр	Җөмләләр
2	7-10	20-25	15-20	10-15	8-13	4-5
	Күчереп язуны бәяләү	Диктантларны бәяләү	Изложение һәм сочинениеләрне бәяләү	Грамматик белемнәрне бәяләү
“5”	1. Пөхтә итеп язылган, орфографик хаталары булмаган, ләкин 1-2 җирдә хәрефләрнең урыны алышынган булса, куела.	1.Хатасыз яки 1 тупас булмаган хата җибәрелгән; дөрес каллиграфия белән матур итеп язылган эшкә куела.	1. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле итеп ачылса; җөмләләр грамматик яктан дөрес төзелсә; хаталар булмаса яки 1 орфографик хата җибәрелсә, куела.	1. Ана телендә өйрәнелгән грамматик күренешләрне сөйләмдә дөрес кулланса; тупас булмаган 1-2 хата җибәрсә; укытучыга 1-2 ачыклаучы сорау бирергә туры килсә куела.
“4”	2. Эш бик үк чиста итеп башкарылмаса; 1-2 хата җибәрелсә; хәрефләрнең урыны алышынса, куела.	2. 3 тән артык хата булмаса һәм ул пөхтә итеп язылса яки хатасыз, ләкин төзәтүләр белән бик үк пөхтә язылмаган эшкә куела.	2. Эчтәлек дөрес ачылып та, эзлеклелек сакланмаса яки пөхтә башкарылып, эзлеклелек булып та, сүз сайлауда һәм җөмлә төзүдә 2-3 хата булса, куела.	2. Төп таләпләрне үтеп тә, 2 грамматик хат аясаса, ләкин өстәмә сораулар саны 3 тән артмаса куела.
“3”	3. Язуда 3-5 хата җибәрелсә яки хәрефнең урыны алышынса; текст пөхтә итеп язылмаса; төзәтүләр булса, куела.	3. 5 орфографик һәм 1 пунктуацион хаталы эшкә куела.	3. Текстның яки рәсемнең төп эчтәлеге бирелеп тә, эзлеклелек сакланмаса; 4-6 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда һәм җөмләләр төзегәндә, 4-5 төгәлсезлек китсә, куела	3. Грамматик форма һәм синтаксик конструкцияләрне сөйләмдә куллана белсә, ләкин 4-5 грамматик хата җибәрсә куела.
“2”	4. Хаталар саны 5 тән артса; төзәтүләр күп булса, куела.		4. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле ачылмаса; 7-10 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда, җөмләләр төзегәндә, 6-7 тупас хата китсә, куела.	4. Грамматик күнекмәләр начар үзләштерелсә; грамматик кагыйдәләрне сөйләмдә куллана алмаса; хаталар 6 дан артып китсә куела.

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде

1. “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы 1-11 нче с-флар (татар балалары өчен)”/Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, В.А. Гарипова.- Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.

2. Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. Татарстан Республикасының Мәгариф һәм фән министрлыгы. Казан, 2008

3. Гамәлдәге базислы укыту планы нигезендә атнага 3 сәг. исәбеннән, уку елына 105 сәг.

Сәгатьләр санын планлаштыру

Укыту планында 2 нче сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планы «Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар теленукыту программасы (татар балалары өчен) Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова, В.А.Гарипова - Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. нигезендә төзелде. Программада 102 сәгать каралган: теоретик материал – 70 сәгать, кабатлау -10 сәгать, бәйләнешле сөйләм үстерү – 22 сәгать, төрле типтагы тикшерү эшләре: сүзлек диктанты-4, контроль диктант-4, изложение-1, сочинение1 - сәгать. 35 уку атнасы исәбеннән 105 сәгать булырга тиеш. Эш программасы бәйрәм ял көннәрен исәпкә алып (8.03-җомга, 9.05-пәнҗешәмбе) 2а сыйныфында барлыгы - 103 сәгатькә исәпләнеп төзелде. 2б сыйныфында татар теле дәресе шимбә көнне булганлыктан, 4нче чиректә атна тулырга 1 көн җитмәгәнлектән һәм ял көннәрен дә (1.05, 23.05) исәпкә алып 2 сәг. кыскара. Шулай итеп ел буена 102 сәгатькә исәпләнеп төзелде.

Тикшерү характерындагы язма эшләр күләме

Сыйныфлар	Эш төрләре
	Сүзлек диктанты	Контроль диктант	Изложение	Сочинение

2	4	4	1	1

Күчереп язу өчен, аерым сүзләр, җөмләләр, зур булмаган бәйләнешле текстлар алына.

Язма эшләрне үткәрү вакыты

№	Сүзлек диктанты	Контроль диктантлар	Изложение	Сочинение
1	“о, ы” (1нче чирек)	Чишмә (1нче чирек)	“Җәй” (4нче чирек)	“Якын дусларым” (3нче чирек)
2	“э, е, е” (1нче чирек)	Кар бабай (2нче чирек)
3	“я, ю, е” (2нче чирек)	Кошлар килә (3нче чирек)
4	“ө, е” (3нче чирек)	Зирәк карга (4нче чирек)

УМК:

1.“ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы 1-11 нче с-флар (татар балалары өчен)”/Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, В.А. Гарипова.- Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.

3. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт.2 нче с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен)/ Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова, А.К. Җәләлиева. -Казан: Татар. кит. нәшр., 2012.-95б.:рәс. б-н.

4. Рус мәктәпләрендә татар балаларына ана теле укыту: Укытучылар өчен методик кулланма: 2 нче сыйныф /Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова.- Казан: Мәгариф, 2006.-71б.

2а, 2б сыйныф укучыларының белем дәрәҗәләренә характеристика

2а,2б сыйныфларында татарча дөрес, матур, төгәл сөйли алучы укучылар саны бик аз. Бары тик 2а-3, 2б-2 укучы гына. Калган укучыларның катнаш гаиләләрдән булу сәбәпле сөйләм теле бик түбән дәрәҗәдә. Телдән дөрес, матур сөйли белгән бала гына язмача үз фикерен әйтә ала. Дәресләрдә сөйләм телен үстерү өчен күбрәк вакытны лексика өйрәнүгә, тәрҗемә итү күнегүләренә игътибар итергә кирәк. 2б сыйныфында татарча яхшы белүчелер 2әү. Калган укучылар русча фикер йөртә.

2а, 2б сыйныф укучылары сүзләрне иҗекләргә бүлә һәм юлдан юлга күчерә беләләр. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп укыйлар һәм язалар. Бирелгән иҗекләрдән сүзләр, сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзеп әйтәләр. Тәкъдим ителгән җөмләләрне дөрес итеп күчереп язалар.

Баш хәреф белән языла торган сүзләрне беләләр.

ТАТАР ТЕЛЕННӘН КАЛЕНДАРЬ- ТЕМАТИК ПЛАН

№

п/п

Дәрес темасы

Сәг. саны

Дәрес тибы

Үзләштерелгән һәм камилләштерелергә тиешле махсус белем һәм күнекмәләр

Эш төре

Контроль төре

Үткәрү вакыты

план

факт

1 чирек

1 нче сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау 6+2 сәг

Авазлар һәм хәрефләр

кабатлау

Авазлар һәм хәрефләр,күнегүләр эшләү

Уку,язу,сорауларга җавап

4.09

1.09

Сузык һәм тартык аваз хәрефләре

кабатлау

Авазлар һәм хәрефләр, күнегүләр эшләү

Сузык тартык күнегүләр эшләү

5.09

3.09

Иҗек. Сүзләрне юлдан юлга күчерү

кабатлау

Сүзләрне юлдан юлга күчергәндә,бер генә хәрефне бүлеп калдырырга ярамый

Уку,язу,сорауларга җавап

7.09

5.09

Предмет исемнәре. Сүзлек диктанты.

контроль

Грамоталылык

диктант

Сүзлек диктанты

11.09

8.09

Исем, фамилияләр, шәһәр, авыл, елга исемнәрендә баш хәреф

кабатлау

Исем һәм фамилияләрнең баш хәрефтән язылуы

Уку,язу,сорауларга җавап

12.09

10.09

Җөмлә.

кабатлау

Җөмләләрне аера белү

Уку,язу,сорауларга җавап

14.09

12.09

БСҮ “ Уку-язу әсбаплары”

контоль

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү

Уку,язу,сорауларга җавап

18.09

15.09

Беренче сыйныфта өйрәнгәннәрне гомумиләштереп кабатлау. Күчереп язу.

Ныгыту

Кабатлау

Күчереп язу

19.09

17.09

Авазлар һәм хәрефләр 35 сәг

Алфавит

катнаш

Алфавитны искә төшерү,күнегүләр эшләү

Уку,язу,сорауларга җавап

21.09

19.09

Алфавитны гамәли куллану күнегүләре.

катнаш

Алфавитны истә калдыру

Уку,язу,сорауларга җавап

25.09

22.09

Сузык авазлар һәм

аларның хәрефләре

катнаш

Сузык авазлар,күнегүләр эшләү

Уку,язу,сорауларга җавап

26.09

24.09

Калын һәм нечкә сузыклар

катнаш

Калын һәм нечкә сузыклар,күнегүләр эшләү

Уку,язу,сорауларга җавап

28.09

26.09

БСҮ “Җәйге ял”

катнаш

Рәсем буенча хикәя төзеп язу

Уку,язу,сорауларга җавап

2.10

29.09

[а] авазы. А хәрефе

катнаш

Татар сүзләрендә беренче иҗектә а авазы о авазына якын әйтелә

Уку, дөрес язу күнекмәләре

3.10

1.10

[ә] авазы. Ә хәрефе

катнаш

Ә хәрефе кергән сүзләрнең язылышы

Уку, дөрес язу күнекмәләре

5.10

3.10

[о] авазы. О хәрефе

катнаш

О хәрефе кергән сүзләрнең язылышы

Уку, дөрес язу күнекмәләре

9.10

6.10

[ө] авазы. Ө хәрефе

катнаш

Уку,дөрес язу күнекмәләре

Уку, дөрес язу күнекмәләре

10.10.

8.10

БСҮ Рәсем буенча хикәя төзеп язу “Яшелчә бакчасында”

кабатлау

Рәсем буенча хикәя тәзеп язу

Уку, дөрес язу күнекмәләре

12.10

10.10

[у] ,[ү] авазы. У, ү хәрефе.

кабатлау

У,үхәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

16.10

13.10

[ы] авазы. Ы хәрефе.

катнаш

Ы хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

17.10

15.10

[э] авазы. Э хәрефе.

катнаш

Э хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

19.10

17.10

Э,е,ы хәрефләре

катнаш

Э,е,ыхәрефләренә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

23.10

20.10

Сузык авазларны гомумиләштереп кабатлау.Сүзлек диктанты “ Э,е,ы хәрефләре”

контроль

Грамоталык дәрәҗәсен тикшерү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сүзлек диктант

24.10

22.10

Диктант “Чишмә”

контроль

Грамоталык дәрәҗәсен бәяләү

Диктант язу

Диктант №1

26.10

24.10

Хаталар өстендә эш. Тартык авазлар һәм аларның хәрефләре.

катнаш

Тартык авазлар,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

30.10

27.10

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар

катнаш

Яңгырау һәм саңгырау авазларны аера белү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

31.10

29.10

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар. Ныгыту.

Кабатлау

Уку, дөрес язу күнекмәләре

2.11

31.10

2 нче чирек

Уку, дөрес язу күнекмәләре

БСҮ “Татар теле дәресе”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

13.11

3.10

[к] ,[къ] авазлары. К хәрефе

катнаш

К хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

14.11

12.11

К хәрефе

катнаш

К хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

16.11

14.11

[г] ,[гъ] авазлары. Г хәрефе

катнаш

Г хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

20.11

17.11

[в] ,[w] авазлары. В хәрефе

катнаш

В хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

21.11

19.11

[һ] ,[х] авазы. Һ, х хәрефе.

катнаш

Һ,һ хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

23.11

21.11

[җ] авазы. Җ хәрефе.

катнаш

Җ хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

27.11

24.11

[ң] авазы. Ң хәрефе.

катнаш

Ң хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

28.11

26.11

Й хәрефе.

катнаш

Й хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку,дө рес язу күнекмәләре

30.11

28.11

БСҮ “Яраткан ризыгым”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

4.12

1.12

[йа] ,[йә] аваз кушылмалары. Я хәрефе.

катнаш

Я хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

5.12

3.12

Я хәрефе

катнаш

Я хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

7.12

5.12

[йу] , [йү] аваз кушылмалары. Ю хәрефе.

катнаш

Ю хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

11.12

8.12

Ю хәрефе

катнаш

Ю хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

12.12

10.12

[йы] ,[йэ] аваз кушылмалары. Е хәрефе

катнаш

Е хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

14.12

12.12

Е хәрефе

катнаш

Е хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

18.12

15.12

Я,Ю,Е хәрефләрен кабатлау. Сүзлек диктанты.

катнаш

Я,Ю,е хәрефләренә күнегүләр

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сүзлек диктанты

19.12

17.12

БСҮ “Укыган мәктәбем”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауларга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

21.12

19.12

Диктант “Кар бабай”

контроль

Грамоталык дәрәҗәсен тикшерү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Диктант

№2

25.12

22.12

Хаталар өстендә эш. Ь хәрефе(нечкәлек һәм аеру билгесе)

катнаш

Ь хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

26.12

24.12

Ь хәрефе(нечкәлек һәм аеру билгесе)

катнаш

Ь хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

28.12

26.12

3 чирек

Ъ хәрефе(калынлык һәм аеру билгесе)

катнаш

Ь хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

15.01

14.01

Ъ хәрефе(калынлык һәм аеру билгесе)

катнаш

Ь хәрефенә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

16.01

[ц] ,[щ] авазлары. Ц,щ хәрефләре

катнаш

Нә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

18.01

19.01

Авазлар һәм хәрефләр темасын гомумиләштереп кабатлау.

кабатлау

Күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

22.01

21.01

Сүз-5

Сүз һәм җөмлә

ЯТӨ

Җөмлә сүзләрдән төзелә. Сүзләр бер-берсенә бәйләүче чаралар ярдәмендә бәйләнә.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

23.01

Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

катнаш

Сүздә ничә сузык аваз булса, шулкадәр иҗек була һәм киресенчә.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

25.01

26.01

Басым.

Яңа

Басымны билгеләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

29.01

28.01

Басым. Ныгыту.

катнаш

Төрле сүз төркеменә караган сүзләрдә басымны дөрес билгеләү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

30.01

Сүз темасын гомумиләштереп кабатлау.

кабатлау

Уку, дөрес язу күнекмәләре

1.02

2.02

БСҮ “Якын дусларым”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

5.02

4.02

Сочинение “Якын дусларым”

контроль

Бирелгән теманы грамматик ачып язу

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сочинение

6.02

Морфология 19 сәг

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сүз төркемнәре турында төшенчә

Яңа

Сүз төркемнәрен билгеләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

8.02

9.02

Исем

Яңа

Исем турында төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

12.02

11.02

Исемнәрне төркемләү

Яңа

Исемнәрне төркемләү, күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

3.02

13.02

Исемнең берлек һәм күплек саны

Яңа

Берлек һәм күплек саннарны, күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

15.02

16.02

Исемнең берлек һәм күплек саны

Кабатлау

Борын авазларына беткән исемнәрдә -нар, -нәр күплек сан кушымчалары ялгана.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

19.02

18.02

Исем. Җөмлә төзү күнегүләре.

катнаш

Җөмләләр төзү күнегүләре

Уку, дөрес язу күнекмәләре

20.02

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.

Яңа

Ялгызлык исемнәре баш хәрефтән языла. Ялгызлык исемнән калган барлык исемнәр уртаклык д.а.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

22.02

25.02

Исемне кабатлау. Сүзлек диктанты.

контроль

Грамоталык дәрәҗәсен тикшерү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сүзлек диктанты

26.02

27.02

БСҮ “Әнемә булышам”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауларга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

27.02

2.03

Фигыль турында төшенчә.

Яңа

Фигыль турында төшенчәбирү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

1.03

4.03

Фигыльнең барлык,юклык төре

Яңа

Фигыльнең барлык,юклык төрләре белән күнегүләр эшләү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

5.03

6.03

Фигыль.Тәрҗемә итү күнегүләре

катнаш

Җөмләләр төзү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

6.03

9.03

Диктант “Кошлар килә”

контроль

Грамотлылыкны тикшерү

Диктант №3

12.03

11.03

Фигыльнең күплек саны.

катанш

Фигыльнең күплек саны -лар, -ләр, -нар, -нәр кушымчалары ярдәмендә ясала.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

13.03

Фигыльнең заман белән төрләнүе

Яңа

Заман турында төшенчә бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

15.03

16.03

Фигыльнең заман белән төрләнүе

Яңа

Заман турында төшенчә бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

19.03

18.03

БСҮ “Шәһәр транспорты”

БСҮ

Монологик сөйләм үстерү, сорауларга җавап бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

20.03

Сыйфат турында төшенчә

Яңа

Сыйфат турында төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

22.03

1.04

4 нче чирек

Сыйфатланмыш турында төшенчә.

ЯТӨ

Сыйфатны ачыклап килгән исем сыйфатланмыш д.а.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

2.04

3.04

Капма-каршы мәгънәле сыйфатлар

ЯТӨ

Антоним сыйфатлар буенча күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

3.04

6.04

Сыйфат. Җөмлә төзү күнегүләре

катнаш

Җөмләләр төзү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

5.04

8.04

Сыйфат темасын ныгыту.

кабатлау

Сыйфаталр кулланып җөмләләр төзи белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

9.04

10.04

Сүз төркемнәрен кабатлау

кабатлау

Сүз төркемнәренә күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

10.04

13.04

БСҮ “Милли ризыклар”

БСҮ

Сорауларга җавап бирү, хикәя язу

Уку, дөрес язу күнекмәләре

12.04

15.04

Синтаксис 11 сәг

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Сүзтезмә

ЯТӨ

Сүзтезмәләрне җөмлә эченнән аерып ала белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

16.04

17.04

Җөмлә

ЯТӨ

Җөмлә турында төшенчә бирү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

17.04

20.04

Җөмләнең баш кисәкләре. Ия.

ЯТӨ

Ия турында төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

19.04

22.04

Хәбәр

ЯТӨ

Хәбәр турында төшенчә бирү, күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

23.04

24.04

Баш кисәкләрнең урнашу тәртибе.

ЯТӨ

Җөмләдә ия хәбәрдән алда, хәбәр гадәттә җөмлә ахырында килә.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

24.04

27.04

Баш кисәкләрнең урнашу тәртибе. Ныгыту.

Кабтлау

Җөмләдә ия хәбәрдән алда килә.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

26.04

29.04

“Шалкан” тексты өстендә эш

ЯТӨ

Текстның эчтәлеген сөйли белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

30.04

4.05

“Кем остарак” тексты өстендә эш.

ЯТӨ

Иярчен кисәкләр турында төшенчә бирү, күнегүләр эшләү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

3.05

6.05

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре.

ЯТӨ

Әйтү максаты буенча җөмләләр: хикәя, сорау, өндәү була.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

7.05

8.05

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре. Ныгыту.

Кабатлау

Әйтү максаты буенча җөмләләр: хикәя, сорау, өндәү була.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

8.05

11.05

Җөмләнең баш кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау.

Кабатлау

Алган белемнәрне куллана белү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

10.05

13.05

Диктант “Зирәк карга"

Контроль

Грамоталык дәрәҗәсен тикшерү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Диктант №4

14.05

15.05

БСҮ “Туган як табигате”

БСҮ

Өйрәнгән сүзләрне кулланып хикәя язу.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

15.05

18.05

Изложение “Җәй”

контроль

План нигезендә текстның стилен саклап яза белү

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Изложение

17.05

20.05

Хаталар өстенлә эш.

БСҮ “Туган көнем”

БСҮ

Монологик сөйләмне үстерү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

21.05

22.05

Кабатлау 4 сәг

Уку, дөрес язу күнекмәләре

Җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре.

Кабатлау

Алаган белемнәрне куллана белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

22.05

25.05

Сүз төркемнәрен кабатлау. Исем.

Кабатлау

Алаган белемнәрне куллана белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

24.05

27.05

Сүз төркемнәрен кабатлау. Сыйфат.

Кабатлау

Алаган белемнәрне куллана белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

28.05

29.05

Сүз төркемнәрен кабатлау. Фигыль.

Кабатлау

Алаган белемнәрне куллана белү.

Уку, дөрес язу күнекмәләре

29.05

103

104

105

Резерв дәресләр

31.05

КИМ

Сүзлек диктантлары
Э (е)	о, ы	ө, е	я, ю, е
Эссе, энҗе, эш, эшче, эт, эз, бер, теш, энем, элемтә. (10 сүз)	Озын, болыт, орлык, олы, колын, борын, соры, йокы, Йосыф. (9 сүз)	Көн, көзге, бөтен, төтен, Гөлсем, бөре, дөрес. (7 сүз)	Яфрак, кояш, яшел, аю, юрган, юаш, тиен, егерме, уенчык, елга. (10 сүз)

Күчереп язу

Сузык аваз хәрефләре астына сызарга.

Алтын яфраклар очалар,

Безнең башларга тиеп.

Без укырга килдек бүген,

Матур күлмәкләр киеп.

(13 сүз) Җ. Тәрҗеманов

Күплек кушымчалары өстәп язарга. Янәшә килгән тартыклар астына сызарга.

Болын... , күл... , каен... , җил... , куян... , туган... , бала... , яфрак..., җыр... , су... , өстәл... , көн... .

Урманда

Матур җәй җите. Җәй көне урманда бик күңелле була. Бөдрә каеннар шаулый. Тәмле җиләкләр пешә. Төрле-төрле күбәләкләр очып йөри.

(19 сүз)

Контроль күчереп язу

Хуш килдегез!

Исәнмесез, минем шаян дуслар!

Хуш килдегез, рәхим итегез!

Кулга тотып белем ачкычларын,

Я, әйдәгез, түрдән үтегез! (16 сүз) Ш. Маннур

Контроль диктантлар

Дата:

№1

Чишмә

Безнең авылда чишмә бар. Чишмәнең суы бик тәмле. Без чишмәгә суга йөрибез. Чишмәне чистартабыз. Аның төбе күренеп тора. Кешеләр безнең чишмәнең суын бик яраталар. (24 сүз)

№2

Кар бабай

Кыш җитте. Йомшак кар яуды. Балалар урамга чыктылар. Алар кар тәгәрәтеп уйный башладылар. айгөл белән Ләйлә кар бабай ясыйлар айрат аларга булыша. (22 сүз)

№3

Кошлар килә.

Матур яз җитте. Кояш көлеп карый. Кар эри. Түбәләрдән тамчы тама. Җылы яклардан кошлар килә. Без аларны каршы алабыз. Кошларга матур оялар әзерләдек. (23 сүз)

№4

Зирәк карга.

Бер карганың су эчәсе килгән. Ул сулы савыт тапкан. Су зур савытның төбендә генә икән. Карганың суга буе җитмәгән. Ул суга вак ташлар сала башлаган. (25 сүз) ( Су өскә күтәрелгән. Карга суны эчкән.)

Изложение

Җәй

Матур җәй җитте. Болында сары, ак, кызыл, зәңгәр чәчәкләр үсә. Урманда кошлар күп. Алар матур сайрыйлар. Җәен урманда шундый күңелле. (20 сүз)

Предварительный просмотр:

Муниципаль автоном белем бирү учреждениесе-

Әлмәт шәһәренең 5 нче номерлы урта гомуми белем бирү

һәм инглиз телен тирәнтен өйрәнү мәктәбе

Татар теле һәм әдәбияты Килешенде Расланды

укытучылары методик берләшмәсендә каралды уку-укыту эшләре буенча приказ № _____ “____”________2012ел

беркетмә № ____ “___” __________ 2012ел директор урынбасары мәктәп директоры

МБ җитәкчесе _______________________ _________________ ________________________

Шәйхетдинова Л.С. Сәгъдиева Г.Н. Баһаветдинова В.А.

2 нче сыйныфларның татар төркемнәре өчен әдәби укудан эш программасы

2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Фассахова Айгөл Азат кызы төзеде

2012-2013 уку елы

Татар әдәбиятыннан эш пргограммасы

Аңлатма язуы

2 сыйныфта татар әдәбияты укытуның максат һәм бурычлары

1—4 нче сыйныфлар өчен тәкъдим ителгән программа түбәндәге бурыч һәм максатларны куя:

татар әдәбияты, аның аеруча күренекле вәкилләре турында беренчел күзаллау булдыру;
әдәби әсәрне тыңлап һәм укып аңлау күнекмәләре булдыру;
текст белән танышу, эчтәлеген сөйләп бирү күнекмәләрен формалаштыру, аны камилләштерә бару;
әдәби текстларны дөрес, тиз һәм тора-бара сәнгатьле итеп укуларына ирешү;
мөстәкыйль рәвештә әдәби әсәрләрне укырга һәм үзләштерергә күнектерү, белемгә омтылыш, китапка карата кызыксыну тәрбияләү;
татар әдәбияты белән бергә башка халыкларның сүз сәнгатенә дә кызыксыну тәрбияләү;
Укучыларны мантыйклы һәм иҗади фикер йөртүен, затлы зәвыгын үстерү;
әдәби әсәрләр ярдәмендә үз-үзеңне әдәпле тотуга ихтыяҗ тәрбияләү;
Дөрес, бәйләнешле итеп телдән һәм язма сөйләмгә өйрәтү.

Татар халкының бай әдәби мирасын үзләштерү, халыкның гражданлык һәм мәдәни үткәнен белү яшь буынга аң-белем һәм тәрбия бирү, аларның милли узаңын үстерүдә мөһим роль уйный. Әдәби уку программасына текстларның күбесе балалар әдәбиятыннан һәм әдәби әсәрләрдән сайланып, табигать, кешенең табигатькә мөнәсәбәте, аның табигатьне саклаудагы роле, кешеләр арасындагы мөнәсәбәтләр кебек бүгенге заман проблемаларына туры килә. Шактый текст фольклордан алына. Эчтәлеге укучыларга якын булган әкиятләр, татар халкының мәзәкләре, мәкальләре һәм әйтемнәре, табышмаклар һәм телшомарткычлар укучыларда зирәклек, тапкырлык сыйфатлары тәрбияләүгә өлеш кертә.

2 нче сыйныф буенча гомумуку күнекмәләре, осталыгы, эш төрләре

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1.Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Эчтәлекне аңлап дөрес уку.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәсе булдыру.

Телдән сөйләм:

кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;

Сорауны формалаштыра белү һәм туры җавап бирә белә күнекмәсе;

тәрҗемә итү күнекмәсе.

Уку предметы буенча махсус осталык, күнекмәләр, эш төрләре

Уку техникасы

Сөйләм үстерү

Аңлап, дөрес һәм йөгерек уку (1 минутка 35— 45 сүздән ким булмау)

Эчтән уку һәм сәнгатьле укуның башлангыч күнекмәләре

2нче сыйныф ахырына укучы:

текстның темасын аңлата белү;
текстны вакыйгасы буенча өлешләргә тарката белү;
укытучы ярдәмендә план төзи һәм шуның буенча эчтәлеген сөйли белү;
укытучы ярдәмендә текстның төп фикерен билгели белү.

Укучылар үзләштергән материалга нигезләнеп, ирекле сөйләшү — диалог оештыру;

2) текстлар белән эшләгәндә, укучылар тормышында очраган ситуацияләргә нигезләнеп, кызыклы сораулар бирү;

3) ижади эшләү— хикәя, әкиятләрне дәвам иттерү;

4) 1—4 нче сыйныфлар өчен бирелгән якынча лексик-фразеологик минимумны үтәү.

Уку елы башына укучылар белергә тиеш

Укучылар текстларны дөрес, салмак, иҗекләп, минутына 30 сүз укырга;

Әсәрдә катнашучыларның сыйфатларын күрә, таба белергә;

Сүз сыйфатларын, хәрәкәт сыйфатларын күрсәтә белергә;

Әсәргә анализ ясарга.

Уку елы ахырына укучылар белергә тиеш

Уку фәнен өйрәнү нәтиҗәсендә 2 нче сыйныф укучысы таныш булырга тиеш :

Әсәрләр, аларның авторлары.

Китапның элементлары (тышы, эчтәлеге, титул бите, иллюстацияләр).

Текстларны дөрес, аңлаешлы итеп, минутына 1 нче яртыеллыкта 25 сүз, икенче яртыеллыкта 35 сүз укырга;

Бер үк эчтәлекне хикәяләү һәм сурәтләү формасында сөйләргә;

Хикәяләү һәм сурәтләүнең өлешләре һәм алар арасындагы бәйләнешнең үзенчәлекләрен әйтә белергә;

Хикәяләү һәм сурәтләү текстларын аера белергә;

Текстның эчтәлеген телдән һәм язмача бирә белергә;

Сюжетлы рәсемнәр буенча, күзәтүләргә нигезләнеп, хикәяләү һәм сөрәтләү характерындагы текстлар иҗат итә белергә.

Эш программасының эчтәлеге

№

Темалар

Сәг.

Әсәр исемнәре

Балалар, әйдәгез мәктәпкә!

М. Гафури. “Мәктәп”, “Тырыш малай”, “Ана белән кызы”

Г. Тукай. “Туган тел”, “Иртә”, “Эш”

Ә. Бикчәнтәева. “Язарга өйрәнгәндә”, “Үрдәк беренчелекне алган”,

З. Нури. “Көн дә мең дә бер сорау”

И.Туктар. ” Тырышкан табар”

Х. Туфан. “Ял көнендә кырлар – болыннардан...”

Р. Низамова. “Мәктәпкә барабыз”

А. Нигъмәтуллин. “Рөстәм төгәл исәпли”

Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта

Г. Тукай. “Көз”, “Кырлар буш кала...”

Б. Рәхмәт. “Кошлар киткәндэ.”

М. Җәлил. “Көз җитте.”

Н. Сладков. “Көз.”

Г. Мөхәммәтшин. “Бәрәңге алганда.”

М. Әхмәтҗанов. “Көз.”

Г. Галиев. “Айлар алышынганда”

Гаилә һәм туганнар

Г. Тукай. “Безнең гаилә.”

Ә. Бикчәнтәева. “Әтием белән бергә” ,“Дәү әнием”

Ә. Фәйзи. “Чәй эчәбез бал белән.”

3. Туфайлова. “Әни сүзе.”

А.Алиш. “Әни ялга киткәч.”

Г. Мөхәммәтшин. “Әйдәгез, танышабыз: мин гап-гади Инсаф.”

3.Мансур.”Әниләр көнендә.”

Р.Миңнуллин.“Әни.”

Р. Валиева. “Дәү әни.”

X. Халиков. “Дәү әти.”

Р. Корбанов. «Буре» диеп язган идем...”

Ак чәчәкләр ява

Г. Тукай. “Җир йокысы.” “Кыш.” “Кояш.”

Д. Бикчәнтәева. “Карлар ява”, “Җир сөйләшә беләме?”

С. У райский. “Чыршы.”

И. Туктар. “Җем-Җем... Чвик!”

Н. Дәүли. “Календарьньң соңгы бите.”

3.Нури. “Кар яуган.” “Карга.”

В. Монасыйпов. “Кем белән кем.”

Р. Корбанов. “Урак өсте.”

М. Әхмәтҗанов. “Янгырлы яңа ел.” “Безнең дәрес.”

Үзе яхшының эше дә яхшы

И. Туктар. “Тырышкан табар.” “Рәхмәт һәркем өчен рәхәт.” “Борын.” “Ялкау өчен ботка суынган.”

М. Хәсәнов. “Оялчан Хаҗи.”

Т. Миңнуллин. “Үзем белән үзем.”, “Кәрлә- мәктәп баласы”

Ф.Яруллин “Әйбәт тә минем әби”

Р. Вәлиева “Кыңгырау чәчәк”

Р. Корбанов. “Уйнап.”

Туган җир, туган ил

3. Туфайлова. “Туган ил.”

К. Әмири. “Безнең авыл.”

Г. Дәүләтшин. “Нәрсә соң ул туган ил?”

Р. Вәлиева. “Иң матур җир.”

М. Миншин. “Серле күл.”

Яз

Г. Лотфи. “Яз җыры.”, “Сыерчык”

Э. Касыймов. “Боз кузгалды.”

Д. Аппакова. “Тагын урамга.”, “Март башы.”

Н. Измайлова. “Менә нинди икән яз.”

Ш. Тәрҗеманов. “Кояш чыкты.”

Л. Толстой. “Көймә.”

Язучылар иҗат иткән әкиятләр

Р. Батулла “Куян баласы Нуяк”

Ф. Яруллин “Урман әкияте”

Әкиятләр

“Кәҗә белән Бүре.” , “Өч кыз.” (Татар халык әкиятләре.)

“Итагатьле мәче.” (Литва халык әкияте.)

“Тату туганнар.” (Корея халык әкияте.)

Ямьле җәй

М.Гафури “Җәй”

Ә. Бикчәтәева “Колын”, “Каз бәбкәләре”

Р. Миңнуллин “Сабантуй бүген бездә”

Җ. Дәрзаман “Саумы, җәй”

Г. Хәсәнов “Кояш бүген иртәдән үк матур карады”

М. Әәсәнов “Безнең авыл"

Безнең якын дусларыбыз

М. Җәлил. “Күке”, “Карак песи”

Г. Бәширов. “Ана каз белән ата каз һәм аларның унике бәбкәсе”

З. Нури. “Карга”

Г. Зәйнәшева. “Тукран белән сөйләшү”

Ф. Зыятдинов. “Карга белән Шөпшә”

2 сыйныф укучыларының белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр

Уку техникасы

Аңлап, дөрес һәм йөгерек уку, уку тизлеге 1 минутка 35— 45 сүздән ким булмау. Эчтән уку һәм сәнгатьле укуның башлангыч күнекмәләрен формалаштыру.

2нче сыйныф ахырына укучы:

текстның темасын аңдата белергә;
текстны вакыйгасы буенча өлешләргә тарката белергә;
укытучы ярдәмендә план төзи һәм шуның буенча эчтәлеген сөйли белергә;
укытучы ярдәмендә текстның төп фикерен билгели белергә тиеш.

Әдәбият белемен өйрәнүгә әзерлек

1—4 нче сыйныфлар өчен программага бик күп әдәби әсәрләр һәм фольклор материаллары кергән. Суз сәнгатенең бер төре буларак матур әдәбият белән таныштыра башлау әдәбият белеменнән иң кирәкле төшенчәләрне практик үзләштерүне таләп итә. Дүрт ел дәвамында бу төшенчәләр белән даими таныштыру әдәби текстларга куелган сорау һәм биремнәр ярдәмендә алып барыла

Хикәяләр, андагы вакыйгалар бирелеше. Персонажларның холкы, эш-гамәлләре.

Халык авыз ижаты. Аның төрләре турында алдагы сыйныфта өйрәнгәннәрне ныгыту.

Әдәп-әхлак темасына багышланган әсәрләрдән яхшы сыйфатларны сайлап ала белү.

Сөйләм үстерү

1—4 нче сыйныфлар өчен әдәби уку программасы 4 ел дәвамында даими рәвештә укучыларның сөйләмә телен үстерүгә юнәлтелгән:

Һәр сыйныфта һәр зур бүлектән соң сөйләм телен үстерү максатында сөйләшү тематикасы бирелгән. Укучылар үзләштергән материалга нигезләнеп, ирекле сөйләшү — диалог оештыру;
укучыларның яшь үзенчәлекләренә туры килердәй текстлар сайлау;
текстлар белән эшләгәндә, укучылар тормышында очраган ситуацияләргә нигезләнеп, кызыклы сораулар бирү;
ижади эшләргә өйрәтү — хикәя, әкиятләрне дәвам иттерү һ.б.;
әдәби текстның теле укучылар өчен төп материал ролен үти. Әдәби әсәрнең тел үрнәкләренә нигезләнү;
1—4 нче сыйныфлар өчен бирелгән якынча лексик-фразеологик минимумны үтәү.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының ана теленнән белем,

осталык һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Телдән җавап бирүне бәяләү

Башлангыч сыйныф укучыларының сөйләм дәрәҗәсе, гадәттә, төрлечә була: кайбер балалар өйдэ ана телендә аралаша, икенче берәүләр аерым очракларда гына татарча сөйләшәләр, чөнки алар ана теленә балалар бакчасында гына бераз өйрәнгән булалар, ә икенчеләре татарча бөтенләй белми. Шуңа күрә телдән әзерлек чорында, ситуатив-тематик принцип буенча татарча аралашу күнекмәләрен системалы рәвештә ныгыту һәм үстерү белән бергә, укучыны грамоталылыкка өйрәтүгә әзерлек башлана. Бу чорда шулай ук сөйләм эшчәнлегенең тыңлап аңлау һәм сөйләү төрләрен камилләштерә башлау бурычы да куела, сөйләм аралашу һәм язу өчен кирәк булган сүзләр белән тулыландырыла, еш кына кулланыла торган грамматик формалар активлаштырыла. Бу исә бәйләнешле сөйләм күнекмәләре булдыруга ярдәм итә. Бу эшләрнең барысы да рәсемнәр буенча әңгәмә корганда, дәрестә һәм дәрестән тыш үткәрелгән төрле уеннар барышында, экскурсияләр оештырганда, күргән һәм ишеткән вакыйгалар турында сөйләгәндә (диалогик һәм монологик сөйләмдә) башкарыла.

Укучыларның тыңлап аңлау һәм сөйләү күнекмәләре даими рәвештә һәр сыйныфта тикшерелеп, укытучы тарафыннан бәяләнеп барылырга тиеш. Сөйләм материалын сайлаганда, татар мәдәниятенә караган һәм милли рухны чагылдыра торган әсәрләргә, милли уеннарга, гореф-гадәтләргә, халык авыз ижатына һәм сөйләм этикетына аерым игътибар итәргә кирәк.

Укучыларның телдән сөйләмен бәяләгәндә, аның фонетик, грамматик ягы белән беррәттән сәнгатьлелеге дә исәпкә алына. Телдән сорау формасында үткәрелә торган күнегүләр һәр дәрестә альш барыла.

Тыңлап аңлау күнекмәләрен бәяләү:

1) “тулаем аңлады”;

2) “өлешчә аңлады”;

3) “аңламады”.

Укуның күләме һәм аны бәяләү

Сыйныфлар

Хәрефләр саны

Сүзләр саны

Кычкырып уку

Эчтән уку

Кычкырып уку

Эчтән уку

95-140

140-290

25-35

40-70

Укучының монологик сөйләмен бәяләү

Диалогик сөйләмне бәяләү

Уку күнекмәләрен бәяләү

“5”

1.Бирелгән тема (рәсем, ситуация) буенча хикәя төзи белсә; дөрес интонация белән, тулы, эзлекле итеп, текстка бәя биреп, мөнәсәбәтен күрсәтеп сөйли алса, тупас булмаган хаталары җибәрелсә дә, ле куела.1 нче сыйныфта бәйләнешле сөйләм- 5-6 җөмлә тәшкил итә.

1. Тиешле темпта дөрес интонация белән сорау куйса; әңгәмәдәшенең сорауларына тулы жавап кайтарса куела.

1. Программа таләпләрен үтәсә (авазларны, сүзләрне, җөмләләрне дөрес, сәнгатьле итеп укыса), укытучы биргән сорауларга җавап бирә алса, текст эчтәлеген аңлы рәвештә үзләштерсә, куела.

“4”

2. Аерым паузалар, 1-2 сөйләм хатасы ясаса; укытучы тарафыннан икедән артык булмаган ачыклаучы сорау бирелсә, куела.

2. Дөрес сорау биреп, үзе дә әңгәмәдәшенең соравына дөрес жавап кайтарса, ләкин сөйләм вакытында укытучы ярдәменә мохтаҗ булса; 2—3 сөйләм хатасы җибәрсә куела.

2. Уку тизлеге гомуми таләпләргә туры килсә; сәнгатьлелек сакланса, 2-3 әйтелеш хатасы җибәрсә, пауза һәм интонация белән бәйле төгәлсезлекләр булса да; эчтәлекне аңлап, укытучы сорауларына җавап бирә алса, куела.

“3”

3. Теманың төп эчтәлеген ачса; 4-6 сөйләм хатасы җибәрсә; укытучы тарафыннан икедән артык ачыклаучы сораубирелсә яки укытучы ярдәменнән башка сөйләмне башлый (тәмамлый) алмаса, куела.

3. Укытучы ярдәмендә генә сорау бирсә яки җавап кайтарса; сораулар биргәндә, сүзләр һәм грамматик формалар табуда төгәлсезлекләр җибәрсә яки өйрәнгән җөмлә калыпларының бер өлешен генә үзләштерсә; 4—5 сөйләм хатасы җибәрсә куела.

3. Уку тизлеге гомуми таләпләргә туры килмәсә; сәнгатьле итеп укымаса; логик басымны дөрес куймаса; 3-4 әйтелеш хатасы җибәрсә; текстны өзеп-өзеп укыса; укытучы биргән сорауларга җавап биргәндә, төгәлсезлекләр китсә; 4-5 әйтелеш хатасы җибәрсә, ле куела.

“2”

4. Сөйләмдә эзлеклелек сакланмаса; паузаларда төгәлсезлекләр китсә; 6 дан артык сөйләм хатасы һәм грамматик хата ясаса, ле куела.

4. Әңгәмә вакытында зур авырлык белән генә сорау бирсә; сорауларга үз көче белән жавап бирә алмаса; 6 дан артык хата җибәрсә куела.

4. Уку тизлеге бик акрын булса; барлык сүзләрне дә иҗекләп укыса; текстны сәнгатьле, аңлаешлы итеп укымаса; әйтелеш нормаларын тупас бозса; орфоэпия һәм интонация хаталары эчтәлекне аңлауга җитди комачаулык тудырса; сүзләрне әйткәндә, 6 дан артык тупас бозып әйтү булса, куела.

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

1. “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы 1-11 нче с-флар (татар балалары өчен)”/ Ф. Г. Галимуллин, З.Н. Хәбибуллина, Х.Г. Фәрдиева/ - Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.

3. Гамәлдәге базислы укыту планы нигезендә атнага 2 сәг. исәбеннән, уку елына 70 сәг.

Сәгатьләр санын планлаштыру

Укыту планында 2 нче сыйныфта әдәби укудан атнага 2 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планы «Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен) / Ф. Г. Галимуллин, З.Н. Хәбибуллина, Х.Г. Фәрдиева - Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. нигезендә төзелде. Программада 64 сәгать каралган. 35 уку атнасы исәбеннән 70 сәгать булырга тиеш. Эш программасы бәйрәм ял көннәрен исәпкә алып (8.03-җомга,9.05-пәнҗешәмбе) 2а сыйныфында барлыгы - 68 сәгатькә исәпләнеп төзелде. 2б сыйныфында ял көне 9.05(-пәнҗешәмбе) туры килгәнгә ел буена 69 сәгатькә исәпләнеп төзелде.

Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандартларына нигезләнеп уку эчтәлегенә түбәндәге әсәрләр өстәлде:

Г.Тукай “Эш”; Ә. Бикчәнтәева “Дәү әнием”, “Җир сөйләшә беләме?”, “Каз бәбкәләре”; Т.Миңнуллин “Кәрлә-мәктәп баласы”, М. Җәлил “Карак песи”.

Ятлау өчен әсәрләр

Габдулла Тукай. Туган тел. Җир йокысы. Кояш.

Барии Рәхмәт. Кошлар киткәндә.

Мусса Җәлил. Көз җитте.

Гасыйм Лотфи. Сыерчык.

Зәкия Туфайлова. Туган ил.

Роберт Миңнуллин. Әни.

УМК

1.”Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы ( татар балалары өчен) 1-11 нче

сыйныфлар” /Ф. Г. Галимуллин, З.Н. Хәбибуллина, Х.Г. Фәрдиева/ -Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.

2. Дәреслек.Р.Х.Ягъфәрова .Уку китабы. Казан, “Мәгариф” , 2008

3. Башлангыч сыйныфларда укудан тикшерү эшләре./Р. Ф. Гирфанова, Ф.Х.Ильясова/.-Яр Чаллы.-2006.

2а, 2б сыйныф укучыларының белем дәрәҗәләренә характеристика

2а,2б сыйныфларында татарча дөрес, матур, төгәл сөйли алучы укучылар саны бик аз. Бары тик 2а-3, 2б-2 укучы гына. Калган укучыларның катнаш гаиләләрдән булу сәбәпле сөйләм теле бик түбән дәрәҗәдә. Дәресләрдә сөйләм телен үстерү өчен күбрәк вакытны лексика өйрәнүгә, тәрҗемә итү күнегүләренә игътибар итергә кирәк. 2б сыйныфында татарча яхшы белүчелер 2әү. Калган укучылар русча фикер йөртә.

Календарь- тематик план

№п/п

Дәрес темасы

Сәг. саны

Дәрес тибы

Көтелгән нәтиҗә

Эш төре

Контроль төре

Үткәрү вакыты

План

факт

1 чирек

Балалар, әйдәгез мәктәпкә 14 сәг

“Туган тел” Г.Тукай

Кабатлау

Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү

Сәнгатьле уку

5.09

4.09

“Ял көнендә кырлар-болыннарда...” Х.Туфан

Катнаш

Сәнгатьле уку,Х.Туфан шигыре аша Г.Тукайга зурлау хисе тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

7.09

6.09

“Иртә”, “Эш” Г.Тукай

Катнаш

Сәнгатьле уку,Г.Тукай иҗаты белән танышу

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

12.09

11.09

“Ана белән кызы” , “Мәктәп”, “Тырыш малай”, “Җәй” М.Гафури

катнаш

Сәнгатьле уку,М.Гафури шигыре аша укуга кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

14.09

13.09

“Мәктәпкә барабыз” Р.Низамовадан

Катнаш

Р.Низамова әсәре аша укуга кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

19.09

18.09

“Үрдәк беренчелекне алган” Ә.Бикчәнтәевадан

Катнаш

Ә.Бикчәнтәева әсәре ашп укуга кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

21.09

20.09

“Язарга өйрәнгәндә”, “Дәү әнием”, “Каз бәбкәләре”

Ә.Бикчәнтәевадан

Катнаш

Ә.Бикчәнтәева әсәре ашп укуга кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

26.09

25.09

“Рөстәм төгәл исәпли” ..

А Нигъмәтуллина

Катнаш

Сәнгатьле уку.. А Нигъмәтуллина шигыре аша укуга кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

28.09

27.09

“Тырышкан табар”

И.Туктар

Катнаш

И.Туктар шигыре аша укуга кызыксыну тәрбияләү

3.10

2.10

“Көн дә мең дә бер сорау”

З.Нури

Катнаш

Сәнгатьле уку,кызыксынырга өйрәтү

5.10

4.10

БСҮ “И туган тел,и матур тел!”

Ныгыту

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сөйләү

10.10

9.10

Уку тизлеген тикшерү

контроль

Норматив буенча уку тизлеген тикшерү

Уку тизлеген тикшерү

12.10

11.10

Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта 9 сәг

“Кырлар буш кала”,”Көз” Г.Тукай

Катнаш

Сәнгатьле уку,Г.Тукай шигыре аша көзге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

17.10

16.10

“Көз җитте” М.Җәлил

Катнаш

Сәнгатьле уку,Г.Тукай шигыре аша көзге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

19.10

18.10

“Көз” Н.Сладковтан

Катнаш

Н.Сладков әсәре аша көзге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

24.10

23.10

“Кошлар киткәндә” Б.Рәхмәт

Катнаш

Б.Рәхмәт шигыре аша көзге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

26.10

25.10

2 чирек

“Бәрәңге алганда” Г.Мөхәммәтшиннан

Катнаш

Көзге эшләрдә катнашып,хезмәткә мәхәббәт тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

31.10

30.10

“Айлар алышынганда”

Г.Галиевтән

Катнаш

Г.Галиев әсәре аша һәр эшнең үз вакыты булуын күрсәтү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

2.11

1.11

“Көз” М.Әхмәтҗанова

Катнаш

Сәнгатьле уку,көзге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

14.11

13.11

БСҮ “Яшелчәләр кибетендә”

Ныгыту

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сөйләү

16.11

15.11

Әткәй, әнкәй һәм туганнарым 9 сәг

“Безнең гаилә” Г.Тукай

,”Әни сүзе” З.Туфайлова

Катнаш

Әниләргә карата зурлау хисе тәрбияләү,ярдәм итәргә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

21.11

20.11

А. Алиш “Әни ялга киткәч”

23.11

22.11

“Бүре диеп язган идем...”

Р.Корбанов

Катнаш

Сәнгатьле уку,кызыксынырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

28.11

27.11

“Әтием белән бергә” , “Колын” Ә.Бикчәнтәева

Катнаш

Сәнгатьле уку,әтиләргә карата зурлау хисе тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

30.11

29.11

“Дәү әни” Р.Вәлиевадан, “Дәү әти” Х.Халиков

Катнаш

Дәү әниләргә ,дәү әтиләргә карата зурлау хисе тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

5.12

4.12

“Тату туганнар” Корея халык әкияте

Катнаш

Туганнар белән дус,тату яшәргә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

7.12

6.12

“Чәй эчәбез бал белән” Ә.Фәйзи

Катнаш

Туганнар белән дус,тату яшәргә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

12.12

11.12

“Әйдәгез ,танышабыз:мин гап-

гади Инсаф”

Г.Мөхәммәтшин

Катнаш

Исемнәрнең мәгънәсен аңлату

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

14.12

13.12

“Әни” Р.Миңнуллин

Катнаш

Әниләргә карата зурлау хисе тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

19.12

18.12

3 чирек

БСҮ “Әткәй,әнкәй һәм туганнарым”

Катнаш

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сөйләү

21.12

20.12

Ак чәчәкләр ява 13 сәг

“Җир йокысы”,”Кыш” Г.Тукайдан

Катнаш

Сәнгатьле уку,Г.Тукай иҗаты аша кышкы табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

26.12

25.12

З. Нури “Карга”

катнаш

Сәнгатьле уку,кызыксыну тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

28.12

27.12

“Карлар ява” , “Җир сөйләшә беләме?” Ә.Бикчәнтәева

катнаш

Сәнгатьле уку,кышкы табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

16.01

15.01

“Кем белән кем” В.Монасыйпов

катнаш

В.Монасыйпов әсәре аша һәр эшнең үз вакыты булуын күрсәтү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

18.01

17.01

“Куян баласы Нуяк” Р.Батулладан

катнаш

Кызыксынырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

23.01

22.01

“Кар яуган” З.Нури

катнаш

Сәнгатьле уку,З.Нури шигыре аша кышкы табигатьнең матурлыгын күрергү өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

25.01

24.01

“Календарьнең соңгы бите” Н.Дәүли

катнаш

Чыршы бәйрәмендәге тәртипләр

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

30.01

29.01

“Җем-җем!...Чвик!...” И.Туктардан

катнаш

Кошларга карата мәрхәмәтлелек тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

1.02

31.01

“Чыршы” С.Урайский

катнаш

Чыршы бәйрәмендәге тәртипләр

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

6.02

5.02

“Тукран белән сөйләшү” Г.Зәйнашева

катнаш

Кошларга карата мәрхәмәтлелек тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

8.02

7.02

“Тагын урамга” Д.Аппаковадан

катнаш

Уен тәртипләрен тотарга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

13.02

12.02

“Урак өсте”

Р.Корбанов.кабатлау өчен сораулар һәм бирем

катнаш

Кышкы эшләр белән танышу

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

15.02

14.02

М. Әхмәтҗанов “Яңгырлы Яңа ел”, “Безнең дәрес”

катнаш

Кышкы бәйрәм белән танышу

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

20.02

19.02

БСҮ “Яшел чыршы янында”

ныгыту

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү ы

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сөйләү

22.02

21.02

Үзе яхшының, эше дә яхшы 9 сәг

“Рәхмәт һәркем өчен рәхәт” И.Туктар

катнаш

Әдәпле булырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

27.02

26.02

“Уйнап” Р.Корбанов.

”Кыңгырау чәчәк” Р.Вәлиева

катнаш

Дус булырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

1.03

28.02

”Ялкау өчен ботка суынган” И.Туктар

катнаш

Әдәпле булырга өндәү,ялкауланмаска өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

6.03

5.03

“Үзем белән үзем” , “Кәрлә - мәктәп баласы ” Т.Миңнуллин

катнаш

Әдәпле булырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

13.03

7.03

Ф. Яруллин “Әйбәт тә минем әби”

катнаш

Өлкәннәргә хөрмәт хисе тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

15.03

12.03

4 чирек

БСҮ”Күркәм,әдәпле сүзләр”

ныгыту

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү ы

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сорауларга җавап бирү

20.03

14.03

Туган җир, туган ил 5 сәг

“Иң матур җир” Р.Вәлиева

катнаш

Туган җирне ярату, аны саклау турында фикер алышу

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

22.03

19.03

М.Миншин “Серле күл”

катнаш

Табигатьнең матурлыгын тоя белергә өйрәтү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

3.04

21.03

“Нәрсә ул туган ил?” Г.Дәүләтшин,”Туган ил” З.Туфайлова

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

5.04

2.04

“Безнең авыл” К.Әмири

М. Хәсәнов “Безнең авыл”

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

10.04

4.04

Яз җыры 5 сәг

“Кояш бүген иртәдән үк матур карады..” Г.Хәсәновтан,”Әниләр көнендә” З.Мансур.

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

12.04

9.04

“Март башы” Д.Аппакова,

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

17.04

11.04

Н. Измайлова “Менә нинди икән яз!”

катнаш

19.04

16.04

“Сыерчык” Г.Лотфи,

”Боз кузгалды”

Э.Касыймовтан

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

24.04

18.04

“Яз җыры” Г.Лотфи,

Л. Толстой ”Көймә”

катнаш

Туган илне яратырга өндәү

Уку,сорауларга җавап,

Сәнгатьле уку

26.04

23.04

“Күке”, “Карак песи” М.Җәлил

катнаш

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

3.05

25.04

Г. Бәширов “Ана каз белән ата каз һәм аларның унике бәбкәсе”

катнаш

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

8.05

30.04

Борын-борын заманда... 3 сәг

“Хәйләгә каршы хәйлә”,

”Карт белән төлке” татар халык әкияте

ЯТӨ

Бер-береңә карата яхшы мөгалләмә тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

10.05

2.05

Татар халык әкияте “Өч кыз”

ЯТӨ

Ата-аналарга карата яхшы мөгалләмә тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

15.05

7.05

Татар халык әкияте “Кәҗә белән Бүре”

ЯТӨ

Бер-береңә карата яхшы мөгалләмә тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

17.05

14.05

Ф. Зыятдинов “Карга белән Шөпшә”

ЯТӨ

Бер-береңә карата яхшы мөгалләмә тәрбияләү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

22.05

16.05

“Урман әкияте”

Ф.Яруллин,

ЯТӨ

Урман җәнлекләрен искә төшерү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

24.05

21.05

”Итагатьле мәче”

литва халык әкияте

ЯТӨ

Бер-береңә карата яхшы мөгалләмә тәрбияләү

29.05

23.05

БСҮ

”Әниләр бәйрәме”

катнаш

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү ы

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Сөйләү

31.05

28.05

Саумы, җәй 3 сәг

“Саумы,җәй!” Җ.Дәрзаман.

Уку тизлеген тикшерү

“Сабантуй бүген бездә” Р.Миңнуллин.

Йомгаклау

катнаш

Сәнгатьле уку, Җ.Дәрзаман шигыре аша җәйге табигатьнең матурлыгын күрергә өндәү

Уку,сорауларга җавап, Сәнгатьле уку

Уку тизлеген тикшерү

30.05

Резерв сәг.

Предварительный просмотр:

Муниципаль автоном белем бирү учреждениесе-

Әлмәт шәһәренең 5 нче номерлы урта гомуми белем бирү

һәм инглиз телен тирәнтен өйрәнү мәктәбе

Татар теле һәм әдәбияты Килешенде Расланды һәм гамәлгә кертелде

укытучылары методик Уку-укыту эшләре буенча приказ № ______, “____” ___________ 2012

берләшмәсендә каралды директор урынбасары

Беркетмә № __________ Сәгъдиева Г.Н Мәктәп директоры Баһаветдинова В.А.

МБ җитәкчесе _______________

____________________ _______________________

4 нче сыйныфларының татар төркемнәре өчен татар теленнән эш программасы

2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Фассахова Айгөл Азат кызы төзеде

2012-2013 уку елы

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”. Бу – яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем – стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә.

- Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш, эзләнүгә теләк уяту, үз милләтеңә, телеңә мәхәббәт тәрбияләү кебек уңай сыйфатлар булдыру;

- Балаларда татар теле буенча мәгълүматлылык булдыру;

- Фонетика, лексика, сүз ясалышы, грамматика, стилистикага караган башлангыч мәгълүмат бирү;

- Телебезнең орфоэпиясе, лексикасы, грамматикасы, пунктуациясе буенча күнекмәләр булдыра башлау. Хәрефләрдән иҗекләр һәм сүзләр, сүрләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзергә өйрәтү.

- Укучыларда аралашу өлкәсенә караган мәгълүматлар булдыру. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча әйткәнне аңларга, аңлаганны тыңлаучыга җиткерергә, дөрес һәм матур итеп укырга, укыганның эчтәлеген сөйләргә, аерым темалар буенча әңгәмәләр кора белергә, аралашканда тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.

- Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

- Укучыларда татар этнокультурасы буенча мәгълүматлылыкны үстерү.

4 нче сыйныф буенча гомумуку күнекмәләре, осталыгы, эш төрләре

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1. Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

2. Эшнең дөреслеген тикшерү.

3.Эш сыйфатына бәя бирү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Төрле текстлар белән эш итә белү.

3. Эчтәлекне аңлап, дөрес уку.

4. Сүзлекләрдән файдалана белү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәсе булдыру.

3. Грамматик анализ төрләрен үзләгтерү: фонетик

лексик

сүз ясалышы

сүз төзелеше

1. Телдән сөйләм:

кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;

Сорауны формалаштыра белү һәм туры җавап бирә белә күнекмәсе;

тәрҗемә итү күнекмәсе.

2. Язма сөйләм:

-күчереп язу-35-40 сүз;

-сүзлек диктанты-12-16 сүз;

контроль диктант-45-50сүз

изложение язу-60-70сүз;

фикер йөртү элементларын кертеп, әзер план буенча сочинение язу-45-50сүз.

Уку предметы буенча махсус осталык, күнекмәләр, эш төрләре

Тыңлап аңлау

Сөйләү

Язу

1) Сөйләмдәге сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне аңлау, аларны бер-берсеннән аеру.

2) Әйтелгән фикердәге мөһимрәк булган вакыйгаларың эзлеклелегенә төшенү.

1) Диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен гамәли үзләштерү.

2) Укуга һәм көндәлек тормышка кагылышлы темалар буенча әңгәмә кору.

3) Укучыларга якынрак булган темалар буенча сөйләшү. Гадирәк җөмләләрдән төзелгән төрле темаларга кагылышлы монологик сөйләм оештыра белү, интонация үзенчәлекләрен үзләштерү.

4) Сөйләм этикеты үрнәкләреннән дөрес файдалану.

1) Язма сөйләм белән телдән сөйләмнең аермасы.

2) Җөмләне тексттан аера белү.

3) Хат һәм төрле котлау текстлары язу.

4 нче сыйныфка килгәндә сүз төркемнәреннән сан һәм зат алмашлыклары, фигыль заманнары, хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше өйрәнелә. Җөмләнең баш кисәкләре, аергыч турында мәгълүмат бирелә, аларны татарча сөйләмдә дөрес куллану, рус теленнән татарчага тәрҗемә итү кебек биремнәр дә киң урын ала. Рәсемнәр яки укылган өзекнең эчтәлеге буенча кечкенә изложение, сочинениеләр язганда, укучылар татарча җөмләләрне дөрес төзү җөмлә кисәкләрен тиешле тәртиптә куллана белү күнекмәләре булдыралар.

4 нче сыйныфта исемнәрнең килеш, тартым белән төрләнеше өйрәнелә. Дәрестә укытучы тартымның татар теленә генә хас грамматик категория икәнлеген, рус телендә бу мәгънәне белдерә торган башка чаралар булуын аңлата. Тәртип һәм микъдар саннары, тартым алмашлыклары, боерык фигыль, үткән һәм киләчәк заман хикәя фигыльләр турындагы материаллар татар телендәге сүз төркемнәрен шактый тулы күзалларга мөмкинлек бирәчәк. Җөмләнең баш кисәкләрен, аларның нинди сүз төркемнәре белән белдерелүен, сөйләмдә җәенке һәм җыйнак җөмләләрне дөрес куллану, иярчен һәм тиңдәш кисәкләр, эндәш сүзләрне өйрәнү-барысы да бу сыйныфта җөмлә төзелеше турында бирелә торган мәгълүматның шактый күләмле булуын дәлилли.

Программаның эчтәлеге

№

Бүлекләр, темалар

Сәг.

Темага караган төп төшенчәләр

1-3 сыйныфларда үткәннәрне кабатлау.

авазлар һәм хәрефләр; сузык һзм тартык авазлар; ъ һәм ь хәрефләре; сүзләрне иҗекләргә бүлү, басым; исем; фигыль; сыйфат; җөмләнең баш кисәкләре;

Морфология.

сүз турында гомуми төшенчә; сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре; бер мәгънәле һәм күп мәгънәле сүзләр;
синонимнар, антонимнар, омонимнар;
сүзлекләр турында мәгълүмат;
инфинитив турында мәгълүмат;
рәвеш, мәгънәләре һәм җөмләдә кулланылышы;
кисәкчә, мәгънәләре, сөйләмдә кулланылышы;
теркәгечләр, төрләре, җөмләдә кулланылышы;

Синтаксис

сүзтезмә;
җөмлә, әйтү максаты буенча җөмлә төрләре: хикәя җөмлә, сорау һәм өндәү җөмләләр, раслау һәм инкарь җөмләләр;
җөмләнең баш кисәкләре, җөмләнең иярчен кисәкләре, аергыч;

Кабатлаулар

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Барлыгы

102 + 3 сәг. резерв

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

татар графикасы үзенчәлекләрен белү;
сүзнең мәгънәле кисәкләрен аера белү;
өйрәнелгән сүз төркемнәрен бер-берсеннән аера һәм аларның үзенчәлекләрен аңлата алу;
сүзтезмә һәм җөмләләрне бер-берсеннән аеру, җөмләләрнең коммуникатив төрләрен билгели белү;
җөмләнең баш кисәкләрен, иярчен кисәкләреннән аергычны билгеләү;
авазларга, сүзләрнең мәгънәле кисәкләренә, сүз төркемнәренә һәм җөмләләргә өйрәнгән күләмдә кыскача характеристика бирә белү;
сүзләрнең әйтелеш һәм язылыш үзенчәлекләрен аңлау;
авазларны, сүзләрне, сүзтезмәләрне һәм җөмләләрне дөрес итеп әйтергә өйрәнү;
өйрәнелгән җөмлә төрләрен тиешле интонация белән әйтә белү;
өйләнелгән сүз төркемнәреннән исем һәм фигыльләрне дөрес итеп төрләндерү күнекмәләренә ия булу;
35-40 сүздән торган, 9-11 җөмләле текстны дөрес итеп күчереп язу;
өйрәнелгән орфографикһәм пунктуацион кагыйдәләргә 12-16 сүздән торган сүзлек диктанты, 45-50 сүздән торган контроль диктант язу;
төрле төрдәге диктант, изложение, сочинениеләр язу;
тормыш-көнкүрешкә бәйле диалог һәм монологлардан файдалану;
аваз, сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес әйтү нормаларын саклау;
укучыларның сүз байлыгын укуга һәм тормыш-көнкүрешкә бәйле сүзләрхисабына арттыру;
төрле типтагы сүзлекләр белән эшли белү;
өйрәнелгән орфографикһәм пунктуацион кагыйдәләрне катлаулы булмаган язма сөйләмдә дөрес куллану;
көндәлек аралашуга бәйле рәвештә татарча сөйләм этикасы формаларын дөрес куллану.

4 нче сыйныфны тәмамлаганда укучылар түбәндәге белем, осталык һәм күнекмәләргә ия булырга тиеш:

Укучыларда төрле типтагы сүзлекләр белән эшләү күнекмәләре булдыру, аларның сүзлек байлыгын арттыру.

Сүзләрнең тамырын һәм кушымчаларын табу. Төрле сүз төркемнәрен (исем, сыйфат, фигыльләрне) ясаучы кушымчаларны күрсәтү.

Мөнәсәбәт белдерүче кушымчаларны билгеләү. Укытучы тәкъдим иткән сүзләрнең төзелешен тикшерә белү.

Исемнәрне килеш һәм тартым белән төрләндерү. Исемнәргә морфологик анализ ясау күнекмәләре булдыру (уртаклык яки ялгызлык булуы, берлектә яки күплектә килүе, килеше, тартым белән төрләнүе-төрләнмәве, нинди җөмлә кисәге булып килүен күрсәтү).

Сыйфатларның төрле дәрәҗә формаларын ясау (гади, чагыштыру, артыклык һәм кимлек).

Дәреслектәге һәм укытучы тарафыннан бирелгән сыйфатларның төрле дәрәҗә формаларын ясап, алар белән җөмләләр төзү.

Микъдар һәм тәртип саннарын билгеләү, аларны сөйләмдә дөрес куллану.

Тартым алмашлыкларын телдән һәм язма сөйләмдә дөрес куллану.

Боерык фигыльләрне зат-сан белән төрләндерү, хикәя фигыльләрнең барлык заманнарын зат-сан белән төрләндереп, аларны телдән сөйләмдә, изложение һәм сочинение язганда дөрес куллану.

Җөмләнең баш кисәкләрен табып, аларның нинди сүз төркеме белән белдерелүенә мисаллар әйтү, укытучы күрсәткән әдәби тексттан баш кисәкләрне күрсәтү.

Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне телдән һәм язма сөйләмдә дөрес куллану.

Җөмләнең иярчен кисәкләреннән аергычның сыйфат, сан белән белдерелүен күрсәтү. Тиңдәш кисәкләрне билгеләү, алар янында җыючы һәм каршы куючы теркәгечләрне куллану. Җөмләгә синтаксик анализ ясау күнекмәләре булдыру (ия,хәбәр,аергыч,тиңдәш кисәкләрне күрсәтә алу).

Эндәш сүзләрне иядән аеру, алар янында тыныш билгеләрен дөрес кую.

60-70 сүздән торган текст буенча изложение язу. Дәрестә өйрәнелгән темага 40-55 сүздән торган сочинение язу. Сүзлек диктантының якынча күләме-12-16 сүз. 50-65 сүздән торган контроль диктантлар яздыру.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының татар теленнән белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Язма эшләрнең күләме һәм аларны бәяләү

туган телдәге сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстларны күчереп яки ишетеп язу;

сорауларга җавап язу;
сүзлек яки контроль диктантлар язу;
изложение язу;
сочинение язу.

Язма эшләрне бәяләү

Күчереп язуны бәяләү

Диктантларны бәяләү

Изложение һәм сочинениеләрне бәяләү

Грамматик белемнәрне бәяләү

“5”

1. Пөхтә итеп язылган, орфографик хаталары булмаган, ләкин 1-2 җирдә хәрефләрнең урыны алышынган булса, куела.

1.Хатасыз яки 1 тупас булмаган хата җибәрелгән; дөрес каллиграфия белән матур итеп язылган эшкә куела.

1. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле итеп ачылса; җөмләләр грамматик яктан дөрес төзелсә; хаталар булмаса яки 1 орфографик хата җибәрелсә, куела.

1. Ана телендә өйрәнелгән грамматик күренешләрне сөйләмдә дөрес кулланса; тупас булмаган 1-2 хата җибәрсә; укытучыга 1-2 ачыклаучы сорау бирергә туры килсә куела.

“4”

2. Эш бик үк чиста итеп башкарылмаса; 1-2 хата җибәрелсә; хәрефләрнең урыны алышынса, куела.

2. 3 тән артык хата булмаса һәм ул пөхтә итеп язылса яки хатасыз, ләкин төзәтүләр белән бик үк пөхтә язылмаган эшкә куела.

2. Эчтәлек дөрес ачылып та, эзлеклелек сакланмаса яки пөхтә башкарылып, эзлеклелек булып та, сүз сайлауда һәм җөмлә төзүдә 2-3 хата булса, куела.

2. Төп таләпләрне үтеп тә, 2 грамматик хат аясаса, ләкин өстәмә сораулар саны 3 тән артмаса куела.

“3”

3. Язуда 3-5 хата җибәрелсә яки хәрефнең урыны алышынса; текст пөхтә итеп язылмаса; төзәтүләр булса, куела.

3. 5 орфографик һәм 1 пунктуацион хаталы эшкә куела.

3. Текстның яки рәсемнең төп эчтәлеге бирелеп тә, эзлеклелек сакланмаса; 4-6 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда һәм җөмләләр төзегәндә, 4-5 төгәлсезлек китсә, куела

3. Грамматик форма һәм синтаксик конструкцияләрне сөйләмдә куллана белсә, ләкин 4-5 грамматик хата җибәрсә куела.

“2”

4. Хаталар саны 5 тән артса; төзәтүләр күп булса, куела.

4. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле ачылмаса; 7-10 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда, җөмләләр төзегәндә, 6-7 тупас хата китсә, куела.

4. Грамматик күнекмәләр начар үзләштерелсә; грамматик кагыйдәләрне сөйләмдә куллана алмаса; хаталар 6 дан артып китсә куела.

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

1. “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы 1-11 нче с-флар (татар балалары өчен)”/Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, В.А. Гарипова/- Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б.

3. Гамәлдәге базислы укыту планы нигезендә атнага 3 сәг. исәбеннән, уку елына 105 сәг.

Сәгатьләр санын планлаштыру

Укыту планында 4нче сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планы «Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен) Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова, В.А.Гарипова - Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. нигезендә төзелде. Программада 102 сәгать каралган. 35 уку атнасы исәбеннән 105 сәгать булырга тиеш. Эш программасы бәйрәм ял көннәрен исәпкә алып (8.03, 1.05) 4а,б сыйныфында барлыгы - 102 сәгатькә исәпләнеп төзелде. 4в сыйныфында татар теле ял көннәрен (1.05, 23.05, 9.05) , 1

дәрес шимбә көнгә туры клүен исәпкә алып ел буена 101 сәгатькә исәпләнеп төзелде.

«Татар теленнән гомуми белеем бирүнең дәүләт стандарты»на нигезләнеп түбәндәге темалар уку эчтәлегенә кертелде:

Инфинитив турында мәгълүмат; рәвеш, мәгънәләре һәм җөмләдә кулланылышы; кисәкчә, мәгънәләре, сөйләмдә кулланылышы; текәгечләр, төрләре, җөмләдә кулланылышы;

Тикшерү характерындагы язма эшләр күләме

Сыйныфлар

Эш төрләре

Сүзлек диктанты

Контроль диктант

Изложение

Сочинение

Күчереп язу өчен, аерым сүзләр, җөмләләр, зур булмаган бәйләнешле текстлар алына.

Диктант, изложение һәм сочинениеләрдәге сүзләр күләме

Сыйныфлар

Эш төрләре

Сүзлек диктанты

Контроль диктант

Изложение

Сочинение

Күчереп язу

Сүзләр

Җөмләләр

12-16

30-35

25-35

20-25

20-35

9-11

УМК:

“Рус телендә урта (тулы)гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен) (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова, В.А. Гарипова. -Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. -239б. )
Рус мәктәпләрендәге татар балаларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.
4нче сыйныфта татар теле дәреслеге. (Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова. Казан, “Мәгариф” , 2009)

4а, 4б, 4в сыйныф укучыларына характеристика

4а сыйныфында 10, 4б-8, 4в-12 укучы укый. Белем дәрәҗәләр дә ягыннан төрле. 4а сыйныфында “4, 5” ле билгеләренә өлгерүче балалар саны-6укучы, 4б-4 укучы, 4в-8 укучы. Катнаш гаиләләрдән булган гаиләләр бар. Сөйләм дәрәҗәсе бу балаларның бик түбән. Шуңа күрә дәресләрдә сөйләм телен үстерү өстендә актив эшләргә кирәк.

Татар теленнән календарь – тематик план

№

Тема

Сәг. саны

Дәрес тибы

Көтелгән нәтиҗә

Эш төре

Контроль төре

Үткәрү вакыты

План

Факт

деятельности

1 чирек 1-3 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау 26 сәг

Авазлар һәм хәрефләр.

Катнаш

Аваз белән хәреф арасындагы аермасын белергә

Сүзләргә анализ ясау, күнегүләр эшләү, кагыйдәләр дәфтәрендә эшләү

Сүзләргә анализ ясау

4.09

1.09

Сузык авазлар.

Катнаш

Калын һәм нечкә сузыклар.Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары. Татар һәм рус телләрендә бу сузыкларның әйтелеш үзенчәлекләре. Калын һәм нечкә сузыклар аера белергә

Сүзләргә анализ ясау, күнегүләр эшләү, кагыйдәләр дәфтәрендә эшләү

Сүзләргә анализ ясау

5.09

Тартык авазлар.

Катнаш

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аеру. Татар теленең үзенчәлекле авазларны һәм хәрефләрне аерып әйтә белү.

Сүзләргә анализ ясау, күнегүләр эшләү, кагыйдәләр дәфтәрендә эшләү

Сүзләргә анализ ясау

7.09

6.09

Тартык авазлар.

Катнаш

ъ, ь хәрефләре кергән сүзләрне уку һәм язу; аеру билгесе, иҗекне нечкә уку өчен, тартыкның нечкәлеген, катылыгын белдерә. Ъ, ь хәрефләре кергән сүзләрне уку һәм язу;дөрес итеп язарга белү.

Сүзләргә анализ ясау, күнегүләр эшләү, кагыйдәләр дәфтәрендә эшләү

Сүзләргә анализ ясау

11.09

8.09

Алфавит.

Катнаш

Хәрефләрнең укылышын яттан белү. Һәр хәрефне дөрес әйтеп уку. Аваз һәм хәрефләрне аера белү. Хәрефләрнең укылышын яттан белү

Алфавитны уку, хәтердән язу, күнеүләр үтәү.

Фронталь тикшерү

12.09

Кереш диктант

Конроль

Укучыларның белемнәрен тикшерү

Диктант №1

14.09

13.09

Хаталар өстендә эш.

Тамыр һәм кушымча.

Катнаш

Сүзнең төп мәгънәле кисәге- тамыр булуы, аның сүзнең лексик мәгънәсен белдерүе. Сүзнең бер-бер артлы тамыр –га ялганып килеп, аңа нин- ди дә булса мәгънә өсти тор- ган кисәкләрнең кушымча дип аталуы. Кушымчалар –ның үзләре генә кулланылмавы. Тамыр һәм кушымчаларны искә төшерү .

Сүзләргә анализ ясау, күнегүләр үтәү, кагыйдәләр өстендә эш

Сүзләр язу

18.09

15.09

Төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчалар.

катнаш

Төрле сүз төркемнәрен ясаучы кушымчалар. Төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчаларны аерырга белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау

Сүзләрне тамыр һәм кушымчаларга аеру

19.09

Төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчалар.

катнаш

Сүз ясагыч кушымчалар ярдәмендә яңа сүзләр ясалу. Аларның сүзнең сүзнең төп мәгънәсен үзгәртүе. Сүз ясагыч кушымчалар ярдәмендә яңа сүзләр ясалу искә төшерү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау

21.09

20.09

Тамырдаш сүзләр.

катнаш

Бер тамырдан ясалган сүзләрнең тамырдаш сүзләр дип аталуы. Бу сүзләрнең мәгънәләре арасында бәйләнеш саклану. Тамырдаш сүзләр җөмләдә билгеләү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау

Сүзләрне тамыр һәм кушымчаларга аеру

25.09

22.09

Кушма сүзләр.

катнаш

Кушма сүзләрне танып белү, бер мәгънәгә ия булулары . кушма сүзләрнең кушылып. Кушма сүзләр язылышын күзәтү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау

Сүзләрне тамыр һәм кушымчаларга аеру

26.09

Парлы сүзләр.

катнаш

парлы сүзләрне танып белү, парлы сүзләрнең сызык аша язылулары. Парлы сүзләр язылышын күзәтү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау

28.09

27.09

Синонимнар. Сүзлек диктанты. (Парлы һәм кушма сүзләр)

катнаш

Синонимнарны язма һәм телдән сөйләмдә куллану. Синонимнарны танып белү. Уртак мәгънәле, бер-берсеннән мәгънә төсмерләре һәм язылышлары белән генә аерылып торучы сүзләрнең синоним дип аталуы.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Сүзләргә синонимнар табу

2.10

29.09

Антонимнар.

катнаш

Антонимнарны язма һәм телдән сөйләмдә куллану; Антонимнар-ны танып белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Сүзләргә антонимнар табу

3.10

Омонимнар.

катнаш

Омонимнарны язма һәм телдән сөйләмдә куллану. Омонимнар-ны танып белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Сүзләргә омонимнар табу

5.10

4.10

Сүзлекләр турында мәгълүмәт.

Сүзлекләр турында мәгълүмат бирү. Тәрҗемә, орфографик, аңлатмалы, фразеологик, синонимнар һәм омо –нимнар сүзлекләре белән та- ныштыру. Сүзлекләр белән эшләргә өйрәтү. Орфографик, аңлатмалы сүзлекләр белән эшләү. Сүзлекләрнең төрләре белән таныштыру

Сүзлекләр белән эшләү, практикада кулланырга өйрәнү

9.10

6.10

Сүз төркемнәре. Исем.

катнаш

Исем – предметны һәм зат –ларны белдереп кем? Нәрсә? Сорауларына җавап бирүче сүз төркеме. Исемнәрнең күп төрле булуы Исем искә төшерү. Исем темасы буенча булган белемнәрен ныгыту.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Мөст.эш

10.10

Сыйфат.

катнаш

Сыйфатларның предметлар –ның төрле билгеләрен белдерүе. Сыйфат турында белемнәрен тирәнәйтү, ныгыту, камилләштерү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

12.10

11.10

БСҮ “Төлке белән Каз”

БСҮ

Күзәтү язма . Күзәтүләрне язма сөйләмдә бирә белү

Сөйләм телен үстерү, хикәя төзү

эчтәлек, сорауларга-җавап

16.10

13.10

Алмашлыклар.

катнаш

Алмашлыклар төрле сүз төркемнәрен алыштырып килүе. Зат алмашлыкла-рының 3 затта килүләре. Алмашлыклар турында белемнәрне үстерү, ныгыту, камилләштерү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Мөст.эш

17.10

Фигыль. Сүзлек диктанты. (Сүз төркемнәре)

катнаш

Предмет-ның эшен,хәрәкә-тен белдерә торган сүзләнең фи- гыль дип аталуы. Фигыльләр –нең нишли? Нишләде? Нишләячәк? Кебек сорауларга җавап бирүе. Фигыль турында белемнәрне үстерү, ныгыту, камилләштерү Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзләргә анализ ясау, сүзлек запасын арттыру

Сүзлек диктанты

19.10

18.10

Сүзтезмә һәм җөмлә.

катнаш

Сүзтезмәнең предметлар –ның, эш-хәрәкәтнең мәгъ –нәсен төгәлрәк итеп атавы. Сүзтезмәнең ияртүче һәм иярүче сүздән төзелүе. Сөйләмнең җөмләләрдән төзелүе. Җөмләнең тәмамланган уйны белдерүе Сүзтезмә һәм җөмлә аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

23.10

20.10

Хикәя,өндәү,сорау җөмләләр.

катнаш

Сөйләүченең нинди максат белән әйтүеннән чыгып, җөм –ләнең төрләре: хикәя җөм –лә, сорау җөмлә,өндәү җөмлә. Хикәя җөмләнең тыныч тавыш белән әйтелүе, ахырына нокта куелу. Сорау җөмләнең сорау инто- нациясе белән әйтелүе. Ахы- рына сорау билгесе куелу. Өндәү җөмләнең күтәренке тавыш белән әйтелүе. Эш кушуны, боеруны, үтенүне белдерүе. Ахырына өндзәү билгесе куелу. Хикәя,өндәү,сорау җөмләләрне искә төшерү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

24.10

Контроль диктант “Укытучы булам”

Контроль Тикшерү.

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Диктант язу

Диктант №2

26.10

25.10

Җөмләнең баш кисәкләре. Хаталар өстендә эш.

катнаш

Җөмләнең кем? Нәрсә? Сорауларына җавап бирә торган кисәге ия дип аталу. Аның баш килештәге исем яки алмашлык белән белдерелүе. Җөмләнең нишли? Нишдәде? Нишләгән? Нишләр? Нишләячәк? Сорауларына җавап бирә торган, ия белән бәйләнгән баш кисәге хәбәр дип аталу . Җөмләнең баш кисәкләре аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

30.10

27.10

БСҮ ”Комсыз эт”, “Рәшит”

БСҮ

Сөйләм дәрәҗәсен үстерү

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, хикәя төзү, сүзлек байлыгын арттыру

31.10

Морфология 49 сәг 2 чирек

Исем

Исем- предметны һәм затны белдереп кем? нәрсә? сор-на җ-п бирүче сүз. төр.Исем берлек һәм күплек саннарда килә. Күплек сан -лар, -ләр, -нар, -нәр кушымча-ры ярдәмендә ясала.

2.11

3.11

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

Яңа материал

Исемнәр-нең 6 килеше булу. Сүзләрне бер-берсенә бәй- ләп, җөмлә төзү өчен кирәклеген төшенү. Исемнәрнең килеш белән төрләнешен белү. Исемнәр килеш белән төрләнә. Килеш кушымчалары сүзләрне аера белү өчен кулланыла.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сүзләрне килеш белән төрләндерү

13.11

14.11

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларга беткән исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

Катнаш

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларга беткән исемнәрнең килеш белән төрләнешен өйрәнү. Яңгырау һәм саңгырау тартыкларга беткән исемнәрнең килеш белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сүзләрне килеш белән төрләндерү

14.11

15.11

Рәсем буенча хикәя төзеп язу.”Дәү әнием”

БСҮ

Хикәя язу

16.11

Борын авазларына беткән исемнәрнең килеш төрләнеше . Иҗади диктант.

Катнаш

Борын авазларына беткән исемнәрнең килеш төрләнешен өйрәнү һәм үзләштерү. Борын авазларына беткән исемнәрнең килеш төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сүзлек диктанты

20.11

Тартым. Тартымның берлек сан формасы.

Яңа материал

Тартым белән таныштыру. Тартымның берлек сан формасынө йрәнү. Тартымның берлек сан формасын белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сүзләрне тартым белән төрләндерү

21.11

Тартымның берлек сан формасы. Ныгыту.

Катнаш

Тартымның берлек сан формасын дөрес куллану күнекмәлә-рен үстерү.Исемнәрнең берлек сандагы тартым белән төрләнешен өйрәтү. Тартымның берлек сан формасын ныгыту.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

23.11

Тартымның күплек сан формасы.

Катнаш

Тартымның күплек сан формасы белән таныштыру,дөрес итеп сөйләмдә куллану. Исемнәрнең күплек сандагы тартым белән төрләнешен өйрәтү. Тартымның күплек сан формасын белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

27.11

Исем темасы буенча кабатлау дәресе.

Кабатлау

Тартымның берлек сан һәм күплек сан формасын дөрес куллану күнекмәсен үстерү . Тартым-ның берлек сан һәм күплек сан формасын аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

28.11

“Исем”темасы буенча белем тикшерү.

Контроль Тикшерү.

Белем тикшерү.

Күнегүләр эшләү

Мөст.эш

30.11

Сочинение “Татарстан-минем Ватаным”

БСҮ

Укучыларның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Хикәя язу

4.12

Сыйфат.

Яңа материал

Бер төркем сыйфатлар әйбернең саф билгесен белдерәләр, ә икенчеләре бер әйбернең икенче әйбергә яисә төшенчәгә булган мөнәсәбәтен билге итеп күрсәтәләр. Сыйфат турында белемнәрен тирәнәйтү, ныгыту, камилләштерү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сочинение

5.12

Сыйфат дәрәҗәләре.

Катнаш

Сыйфат турында белемнәрен тирәнәйтү, ныгыту, камилләштерү. Сыйфат дәрәҗәләре белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

7.12

Гади дәрәҗәдәге сыйфатлар.

Катнаш

Гади дәрәҗәдәге сыйфатларны аеру күнекмәсен үстерү. Гади дәрәҗәдәге сыйфатлар белән җөмләләр төзергә белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

11.12

Сыйфатларның чагыштыру дәрәҗәсе.

Катнаш

Чагыштыру дрәҗәсенең нәрсәне белдергәнен, ничек ясалганын үзләштерү. Сыйфатлар-ның чагыштыру дәрәҗәсен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

12.12

Сыйфатларның артыклык дәрәҗәсе.

Катнаш

Артыклык дәрәҗәсендә-ге сыйфатларның ясалышын өйрәнү. Сыйфатларның артыклык дәрәҗәсен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

14.12

Диктант “Кышкы урман”

Тикшерү.

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Диктант язу, биремнә үтәү

18.12

Сыйфатларның кимлек дәрәҗәсе. Хаталар өстендә эш.

Катнаш

Кагыйдәләргә нигезләнеп хаталы сүзләрне тикшерү, яздыру, җөмләләр төзү.

Кимлек дәрәҗәсендә-ге сыйфатларның ясалышын өйрәнү. Сыйфатлар-ның кимлек дәрәҗәсен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Диктант №3

19.12

Сыйфат темасын ныгыту.

Кабатлау

21.12

Рәсем буенча эш.

”Кыш”хикәя төзеп язу.

Укучыларның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Хикәя язу

25.12

Сыйфат темасы буенча йомгаклау дәрес. Сүзлек диктанты.

Контроль Тикшерү.

Белемнәрне тикшерү эше.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Сочинение

26.12

Сан.

Яңа материал

Предметның исәбен белдерә торган сүзләрнең сан дип аталуы. Санның ничә? Ничәнче? Ничәү? Ничәшәр? Ничә ләп? Сорауларына җавап бирүе. Саннарны дөрес куллану

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

28.12

3 чирек

22.01

Микъдар саннары.

Катнаш

Сан ачыклап килгән исем -нең саналмыш дип аталуы. Микъдар саннары белән таныштыру, табырга өйрәтү. Микъдар саннарын белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

15.01

Тәртип саннары.

Катнаш

Тәртип саннары белән таныштыру, билгеләү,сөйләмдә дөрес куллану. Тәртип саннарын белү .

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

16.01

Сан темасын гомумиләштереп кабатлау

ныгыту

18.01

Өйрәнү характерындагы инша. “Абдулла Алиш”

БСҮ

Укучыларның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Хикәя язу

Изложение

22.01

Алмашлыклар.

Яңа материал

Алмашлыклар. 1, 2, 3 заттта киләләр һәм берлек, күплек санда төрләнәләр Алмашлыклар төрле сүз төркемнәрен алыштырып килүе. Зат алмашлыклары -ның 3 затта килүләре.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

23.01

Зат алмашлыклары.

Катнаш

Зат алмашлыкларын табарга өйрәнү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

25.01

Зат алмашлыкларының килешләр белән төрләнеше.

катнаш

Зат алмашлыгын төрле килешләрдә кулланырга өйрәнү Зат алмашлыкларының килешләр белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

29.01

Тартым алмашлыклары.

катнаш

Тартым алмашлыкларын телдән һәм язма сөйләмендә дөрес куллану. Тартым алмашлыкларын белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

30.01

Күрсәтү алмашлыклары.

катнаш

Күрсәтү алмашлыклары белән таныштыру. Күрсәтү алмашлыкларын белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү, сүзлек запасын арттыру

Күнегүләр эшләү

1.02

Алмашлыклар темасын кабатлау

5.02

Фигыль.

Яңа материал

Фигыльнең күпмәгънәлелеген өйрәнү. Фигыль турында белемнәрне үстерү, ныгыту, камилләштерү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

6.02

Боерык фигыльләр.

катнаш

Боерык фигыльләр белән таныштыру.Җөмләдә табырга өйрәтү. Боерык фигыльләр-не аера белү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

8.02

Юклыктагы боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше.

катнаш

Юклыкта-гы боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен өйрәтү. Юклыктагы боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

12.02

Боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше. Сайланма диктант.

катнаш

Боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен өйрәтү. Боерык фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

13.02

Хикәя фигыльләр.

Хәзерге заман хикәя фигыльләр.

Яңа материал

Хәзерге заман хикәя фигыль эшнең хәзер үтәлүен белдерә. Һәм нишли? соравына җавап булып килә. Хәзерге заман хикәя фигыльләр-не белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

15.02

Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше.

катнаш

Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен өйрәтү. Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

19.02

Үткән заман хикәя фигыльләр. БСҮ Рәсем буенча хикәя язу. “Кыш”

Яңа материал БСҮ

Үткән заман хикәя фигыль эшнең уткәнен белдерә. Һәм нишләгән? соравына җавап булып килә. Үткән заман хикәя фигыльләр-не аера белү. Укучылар-ның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Хикәя язу

20.02

Үткән заман хикәя фигыльләр зат-сан белән төрләнеше.

катнаш

Аларның зат-сан белән төрләнешен өйрәтү. Аларның зат-сан белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

22.02

Киләчәк заман хикәя фигыльләр.

Яңа материал

Киләчәк заман хикәя фигыльләр белән таныштыру. Киләчәк заман хикәя фигыльләр-не аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Күнегүләр эшләү

26.02

Киләчәк заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше.

катнаш

Аларның зат-сан белән төрләнешен өйрәтү. Аларның зат-сан белән төрләнешен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

27.02

“Фигыль” темасы буенча йомгаклау дәрес. Сүзлек диктанты. БСҮ “Әниләр бәйрәме”

БСҮ

Укучыларның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Котлау язу

Котлау язу, Сүзлек диктанты

1.03

Инфинитив

Яңа материал

Инфинитив зат- сан б-н төрләнми торган фигыль төркемчәсе. Ул нишләргә? нишләмәскә? сорауларына җавап бирә. -рга, -ргә, -ырга, -ергә кушымчалары ялганып ясала.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

5.03

Рәвеш

Яңа материал

Җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдерә. ничек? кая? кайда? кайдан? кайчан? күпме? никадәр? Рәвеш төрләнми.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

6.03

Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр.

Яңа материал

Ияртүче сүз, иярүче сүз, бәйлек сүзләр Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләрне сөйләмдә дөрес куллану.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

12.03

Кисәкчә.

Яңа материал

Кисәкчәләр, мәгънәләре, аларны сөйләмдә кллану.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

13.03

Теркәгеч.

Яңа материал

Теркәгеч, аларның төрләре, җөмләдә кулланылышлары.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

15.03

Контроль диктант ”Яз килә”

Контроль

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү

Диктант язу

Диктант №4

19.03

Синтаксис 24 сәг

Җөмлә. Сүзтезмә. Хаталар өстендә эш.

Сүзтезмә турында аңлатма бирү. Сүзтезмәләр төзү. Җөмләдә сүзләрнең урнашу тәртибе.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

20.03

Җөмлә.

катнаш

Сөйләмнең җөмләләрдән төзелүе. Җөмләнең тәмамланган уйны белдерүе. Җөмлә тәмамланган уйны белдерә. Җөмлә афырында нокта куела.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

22.03

Җөмлә. Иҗади диктант

Контроль

Иҗади диктант

2.04

Җөмләнең баш кисәкләре. Ия.

Яңа материал

Ия, хәбәр – җөмләнең баш кисәкләре. Җөмләнең баш кисәкләрен аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

3.04

Исемнәр һәм зат алмашлыкларының җөмләдә ия булып килүе.

катнаш

Җөмләнең кем? Нәрсә? Сорау –ларына җавап бирә торган кисәге ия дип аталу. Аның баш килештәге исем яки алмашлык белән белдерелүе Исемнәр һәм зат алмашлыкларының җөмләдә ия булып килүен белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

5.04

БСҮ ”Автобуста”, “Кадерле кунак”

БСҮ

Укучыларның бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үстерү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Хикәя язу

9.04

4 чирек

Хәбәр

катнаш

Җөмләнең нишли? нишләде? нишләгән? нишләр? нишләячәк? сорау ларына җавап бирә торган кисәге хәбәр дип аталуы. Хәбәр турында белү.

10.04

Ия һәм хәбәр.

катнаш

Ия белән хәбәрнең асларына сызарга өйрәтү. Ия һәм хәбәрне аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

12.04

Ныгыту дәрес. Хәтер диктанты.

катнаш

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Хәтер диктанты №1

16.04

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр.

Яңа материал

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Ия белән хәбәр. Җөмләнең иярчен кисәкләре. Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

17.04

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Ныгыту.

Яңа материал

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

19.04

Кабатлау дәресе.

катнаш

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр аера белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

23.04

Җөмләнең иярчен кисәкләре.Аергыч.

Яңа материал

Аергыч исем белән белдерелгән теләсә нинди җөмлә кисәген ачыклый, нинди? Кайсы? Кемнең? Нәрсәнең? Ничәнче? Кебек сорауларга җавап бирә торган иярчен кисәк. Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч турында белү.

24.04

Сыйфатларның җөмләдә аергыч булып килүе

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч турында белү.

26.04

Тәртип саннарының җөмләдә аергыч булып килүе.

Тәртип саны җөмләдә аергыч булып килә.

3.05

БСҮ “Русча өйрәнгәндә”

Тестны укып, эчтәлеген аңлап, план төзи белү

бирелгән план нигезендә эчтәлек сөйләргә

7.05

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре.

Яңа материал

Җөмләдә ис дә, хәбәр дә һәм иярчен кисәкләр дә тиңдәшләнеп килә ала. Җөмләнең тиңдәш кисәкләрен аера белү

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

8.05

Тиңдәш кисәкләр янында теркәгечләр.

Җөмләнең тиңдәш кисәкләрен янында тыныш билгеләрнең куелышын аңлау.

10.05

Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләрнең куелышы. Хәтер диктанты.

катнаш

Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләрнең куелышы . Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләрнең куелышы белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Хәтер диктанты №2

14.05

Контроль күчереп язу.

Контроль тикшерү.

35-40 сүзле текстны, хәрефен бозмыйча, төшереп калдырмыйча, хәреф өстәмичә, урыннарын алыштыр-мыйча, каллиграфик дөрес язу

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

Контр. Күчереп язу

15.05

Эндәш сүзләр.

Яңа материал

Эндәш сүзләр белән таныштыру. Эндәш сүзләрне тиешле интонация белән әйтергә өйрәтү. Эндәш сүзләрне белү.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

17.05

Эндәш сүзләрнең әйтелеше, алар янында тыныш билгеләренең куелышы.

катнаш

Эндәш сүзләрне иядән аеру, алар янында тыныш билгеләрен дөрес кую. Эндәш сүзләрнең әйтелеше, алар янында тыныш билгеләренең куелышын белү,ныгыту.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

21.05

Синтаксис темасын гомумиләштереп кабатлау. Сүзлек диктанты (Ялгызлык, уртаклык исемнәр)

Контроль тикшерү.

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Сүзлек диктанты язу

Сүзлек диктанты

22.05

Контроль диктант ”Һәйкәл”

Контроль тикшерү.

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү

Диктант язу

Диктант №5

24.05

Ел буе үткәннәрне кабатлау 4 +2сәг

Үткәннәрне кабатлау. Исем. Хаталар өстендә эш.

Хаталар өстендә эш.

28.05

Үткәннәрне кабатлау. Фигыль.

катнаш

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

29.05

Үткәннәрне кабатлау.

Сыйфат.

катнаш

Ел буена узганнарны кабатлау.

Төрле типтагы күнегүләр үтәү

31.05

103-105

Резерв сәгатьләр

КИМ

Контроль диктантлар

Диктант №1

Көз.

Диктант №2

Укытучы булам

Диктант №3

Кышкы урман

Диктант №4

Яз килә

Диктант №5

Һәйкәл

Менә көз килде. Көннәр кыскара, төннәр озая. Яңгырлар еш ява. Юлларда җыелган сулар кибәргә өлгерми. Һава бик дымлы. Агачларның яфраклары коела.

Урманда чикләвек, гөмбә күп. Җәнлекләр кышка әзерләнә. Керпе гөмбә җыя һәм оя ясый. Тиен чикләвек җыя. Кошлар җылы якка китәләр. (41 сүз)

Дөньяда бик күп яхшы һәнәрләр бар. Ә мин укытучы булырга телим. Укытучы мәктәптә эшли. Ул балаларны укырга һәм язарга өйрәтә. Укытучыны һәрвакыт хөрмәт итәләр.

Укытучы булу җиңел түгел. Минемчә, бик күп белергә, балаларны яратырга кирәк. (35 сүз)

Кышкы урман бик матур! Тып-тын. Ә кар өстендә җәнлек эзләре күренә.

Аю, керпе кар астында йоклыйлар. Бүре белән төлке азык эзлиләр. Ә тиен көз көне киптергән чикләвекләрен, гөмбәләрен ашый.

Кышын җәнлекләргә авыр. Кешеләр аларга ярдәм итәргә тиеш. (37 сүз)

Матур яз җитте. Көннәр әле салкын. Шулай да җилләр исә, кар эри, тамчылар тама. Ә урамда гөрләвекләр ага. Күктәге кояш җирне җылыта.

Тиздән җылы яктан сыерчыклар, кара каргалар кайта. Ә кырларга, басуларга тракторлар чыга. (34 сүз)

Безнең авылда бер матур хәйкәл бар. Һәйкәл калку урынга салынган. әллә кайларда ап-ак булып күренеп тора. Һәйкәлгә зур мәрмәр такта беркетелгән. Тактада Бөек Ватан сугышында һәлак булган батыр авылдашларыбызның исемнәре язылган. (32 сүз)

Изложение

Зирәк карга.

Бер карганың су эчәсе килгән. Ул сулы савыт тапкан. Су зур савытның төбендә генә икән. Карганың суга буе җитмәгән. Ул суга вак ташлар сала башлаган. Су өскә күтәрелгән. Карга суны эчкән. (31 сүз)

Сүзлек диктантлары

Парлы һәм кушма сүзләр

“Сүз төркемнәре” темасы буенча

“Сыйфат” темасы буенча

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр

Аз-маз, аккош, бала-чага, бервакыт, гөлҗимеш, карабодай, китапханә, көньяк, беркөнне, өчпочмак, һәркем, явым-төшем

Урманнар, касса, күлләр, киттеләр, кунакка, дүрттә, баллы, үтте, каеннар, чиккән, күккә, Габдулла, Шәйдулла, төньякка.

Акыллы, алдынгы, гүзәл, гадел, зәңгәр, йомшак, караңгы, кыек, пычрак, соры, юеш, ямьле, күңелле, суык, сөйкемле, җитез.

Габдулла Тукай, Идел елгасы, Агыйдел, Зөя суы, Түбән Кама шәһәре, Байкал күле, Казан, Казан елга порты, Кабан күле Бөек Ватан сугышы, Җиңү көне.

Төрле типтагы тикшерү язма эшләр

Иҗади диктант

Сайланма диктант

Хәтер диктанты №1

Хәтер диктанты №2

Иҗади диктант

Бирелгән исемнәрне килеш белән төрләндерегез

Боерык фигыльләрне сайлап язарга, затларын, санын күрсәтергә

Алдан ятлап килгән шигырь юлларын хәтереңнән яз.

Алдан ятлап килгән табышмакларны хәтереңнән яз.

Сүзләрне тиешле урыннарына куеп, җәенке җөмләләр төзеп язарга.

каләм, урман, таң, шалкан, бәйрәм

Б.к.

И.к.

Ю.к.

Т.к.

Ч.к.

У.-в.к.

Анам сүзләре

Китап- киңәшчең синең,

Дустың, ярдәмчең синең,

Улхөрмәткә бик хаклы,

Кадерлә син китапны.

Почмакларын бөкләмә,

битләрен дә ертма син, Керле кул белән аны

Беркайчан да тотма син.

Укы, бәгърем, син аны,

Китапның син дусты бул.

Бик күп сорауларыңа

Җавап биреп торыр ул.

(42 сүз) Х. Шабанов

Уйла җитез,

Уйла тиз,

Биш кат үлчә, бер кат кис.

Дәфтәрең чиста булсын,

Китабың көлеп торсын.

(16 сүз)

Ш. Маннур

1. Чакыралар, көтәләр, килсәм, бар да качалар.

2. Тиз ашый, вак чәйни, үзе йотмый, башкага бирми.

3. Ура, суга, җилгәрә, үзе төяп җибәрә.

Җаваплар: авыз, комбайн, яңгыр.

1. Татарстанның, Казан, башкаласы.

2. Урнашкан, Идел, буенда, елгасы, ул.

3. Күп, шәһәребездә, биналар, борынгы.

4. Төзелә, монда, биналар, да, яңа.

5. Үсә, яңара, Казан, елдан-ел.

Бәйләнешле сөйләм үстерү (БСҮ) дәресләре өчен темалар

“Русча өйрәнгәндә” Әхмәт Фәйзи

“Кыш” Галимҗан Ибраһимов

“Төлке белән Каз”Әкият

“Комсыз эт” Каюм Насыйри, “Рәшит” Афзал Нигъмәтуллин

“Кадерле кунак” Гадел Кутуй, “Автобуста” Шәүкәт Галиев

“Әниләр бәйрәме” Хәләф Гарданов һ.б.

Предварительный просмотр:

Муниципаль автоном белем бирү учреждениесе-

Әлмәт шәһәренең 5 нче номерлы урта гомуми белем бирү

һәм инглиз телен тирәнтен өйрәнү мәктәбе

Татар теле һәм әдәбияты Килешенде Расланды һәм гамәлгә кертелде

укытучылары методик Уку-укыту эшләре буенча приказ № ______, “____” ___________ 2012

берләшмәсендә каралды директор урынбасары

Беркетмә № __________ Сәгъдиева Г.Н Мәктәп директоры Баһаветдинова В.А.

МБ җитәкчесе _______________

____________________ _______________________

4нче сыйныфларның татар төркемнәре өчен әдәби укудан (татарча) эш программасы

2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Фассахова Айгөл Азат кызы төзеде

2012-2013 уку елы

Татар әдәбиятыннан эш программасы

4 нче сыйныф

(70 сәг)

Уку – сөйләм эшчәнлегенең бер төре. Процесс буларак ул барлык телләрдә дә бертөрле: сүзнең график формасын аваз формасына күчерү. Уку – шул ук вакытта танып белү эшчәнлегенең нигезе, аның төп ысулы. Шуңа күрә уку дәресләренең төп бурычы – укучыларда йөгерек,аңлы, сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру, текст һәм китап белән эшләү осталыгы тәрбияләү. Уку тизлеге- укчыларның яхшы укуына шарт булып торган иң мөһим фактор. Уку процессында оператив хәтер һәм тотрыклы игътибар үсеш ала, баланың акыл хезмәтенә сәләте исә шушы ике күрсәткечкә бәйле.

Әдәбият укытуның түбәндәге максат һәм бурычларын билгеләп үтик:

Матур әдәбият, аның авторы, әсәрнең жанры, персонажы турында күзаллау булдыру;
Уку күнекмәләрен үстерү һәм камилләштерү;
Матур әдәбият әсәрләрен укуга кызыксыну һәм хөрмәт тәрбияләү;
Татар теленең үзенчәлекле авазларын дөрес әйтә белү;
Дәрес һәм бәйләнешле әйтмә һәм язма сөйләмгә өйрәтү.

4 нче сыйныф буенча гомумуку күнекмәләре, осталыгы, эш төрләре

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1. Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

2. Эшнең дөреслеген тикшерү.

3.Эш сыйфатына бәя бирү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Төрле текстлар белән эш итә белү.

3. Эчтәлекне аңлап, дөрес уку.

4. Сүзлекләрдән файдалана белү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәсе булдыру.

3. Укылган тескт буенча үз фикереңне дөрес һәм төгәл итеп җиткерә белү.

1. Телдән сөйләм:

кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;

Сорауны формалаштыра белү һәм туры җавап бирә белә күнекмәсе;

тәрҗемә итү күнекмәсе.

Уку предметы буенча махсус осталык, күнекмәләр, эш төрләре

Тыңлап аңлау

Сөйләү

Уку

1) Әйтелгән фикердәге мөһимрәк булган вакыйгаларың эзлеклелегенә төшенү.

2) Укытучының (сыйныфташның) өйрәнгән материалга нигезләнгән сөйләмен тыңлап аңлау;

3) Текстны тыңлаганнан соң, төп фикерне башкаларыннан аера белү;

4) Татарча сөйләмне тыңлап, сүз һәм җөмлә чикләрен билгеләү;

5) Текстны тыңлап аңлагач, аңа исем бирү;

6) Ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.

1) Диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен гамәли үзләштерү.

2) Укуга һәм көндәлек тормышка кагылышлы темалар буенча әңгәмә кору.

3) Укылган текстка сорау кую, аның эчтәлеге буенча бирелгән сорауларга җавап бирү, планын төзү.

4) Сөйләм этикеты үрнәкләреннән дөрес файдалану.

5) Укытучы тәкъдим иткән, прогрммада каралган темалар буенча әңгәмә кору;

6) Диалогта катнашу;

7) Текстның эчтәлеген сөйләү;

8) Рәсем яки план буенча сөйләү;

9) Укыганның эчтәлеген сораулар нигезендә сөйләү;

10) Татар теленә хас булган эндәшү, мөрәҗәгать итү сүзләрен куллану.

1) Әкиятләрне, кечкенә хикәяләрне, дәреслектәге текстларны аңлап, дөрес, йөгерек итеп укый белү.

2) Текстның төп фикерен аңлап, темасын билгели алу, кирәкле урыннарын сайлап уку.

3) Балалар өчен нәшер ителгән китаплар, газета- журналларны, әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек һәм һәм аңлап уку;

4) Укыган текстның төп фикерен аңлатып бирү;

5) Текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү.

Эш программасынын эчтәлеге

№

Темалар һәм бүлекләр

Сәг.саны

Әсәр исемнәре

Табигать һәм без

Г.Хәсәнов “Август”

Ш.Маннур “Сагынып кайттык”

А.Алиш “Алдакчы Наил”

Кытай халык әкияте “Тырыш Юн Су”

Ә.Фәйзи “Тукай”

Г.Тукай “Яшь агач”, “Ай һәм Кояш”, “Фатыйма белән Сандугач”

М.Галәү “Кырмыскалар”

Р.Хафизова “Күгәрчен һәм малай”

Л.Толстой “Арыслан белән Эт”

Г. Галиев “Аю агачлар белән сөйләшә”

Р. Мөхәммәдиев “Урман карачкысы”

Озын-озак балачак

Н.Думави “Сарбай”

Р.Төхфәтуллин “Сабый чаклар”

А.Тимергалин “Угры”

Л.Ихсанова “Ун сумлык маҗара”

Ф.Яруллин “Зәңгәр күлдә ай коена”, “Туган ягы кирәк кешегә”, “Гайни”

Ә.Еники “Кунакка”

М.Кәрим “Икебез дә унөччтә булсак”

Н. Әхмәдиев “Чалбар”, “Тәрбияле малай хикәяләре”

Тәрҗемә әсәрләре

П.Ершов “Канатлы ат”

А.С.Пушкин “салтан патша, аның данлы, көчле баһадир улы князь Гвидон...”

М.Твен “Том Соер маҗаралары”

Антуан де Сент- Экзюпери “Нәни принц”

Шигърият дәфтәре

Х.Туфан “Давылда”, “Тургай нигә дәшми?”, “Туган тел”

С.Хәким “Яңа шәһәрдә яшь юкә...”, “Апрель башы”

М.Хәсәнов “Күңелле чак”, “Китап”

Х.Вахит “Наратлыдан Каенсарга”

Һ. Такташ “Тәүфыйклы песи”, “Пи-би-пип”

Халык авыз иҗаты

Мәкальләр һәм әйтемнәр

Табышмаклар

Мәзәкләр

Әкиятләр “Камыр батыр”

Сыйныфтан тыш уку

Татар халык әкиятләре

Ф. Яруллин “Серле дөнья”

Г.Сабитов “Чүкеч”

Җ.Тәрҗеманов “Тукран малае Шуктуган”

Укучыларның сөйләм эшчәнлегенә караган таләпләр:

1. Тыңлап аңлау:

- укытучының (сыйныфташның) өйрәнгән материалга нигезләнгән сөйләмен тыңлап аңлау;

- текстны тыңлаганнан соң, төп фикерне башкаларыннан аера белү;

- татарча сөйләмне тыңлап, сүз һәм җөмлә чикләрен билгеләү;

- текстны тыңлап аңлагач, аңа исем бирү;

- ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.

2. Сөйләү:

- укытучы тәкъдим иткән, прогрммада каралган темалар буенча әңгәмә кору;

- диалогта катнашу;

- текстның эчтәлеген сөйләү;

- рәсем яки план буенча сөйләү;

- укыганның эчтәлеген сораулар нигезендә сөйләү;

- татар теленә хас булган эндәшү, мөрәҗәгать итү сүзләрен куллану.

3. Уку:

- хәрефләрне танып, тестны (хикәя, шигырь, әкиятне) сәнгатьле итеп уку;

- кыска сүзләрне- тулы килеш, озын сүзләрне иҗекләп уку;

- балар өчен нәшер ителгән китаплар, газета- журналларны, әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек һәм һәм аңлап уку;

- укыган текстның төп фикерен аңлатып бирү;

- текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының ана теленнән белем,

осталык һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары

Телдән җавап бирүне бәяләү

Укуның күләме һәм аны бәяләү

Башлангыч сыйныф укучыларының сөйләм дәрәҗәсе, гадәттә, төрлечә була: кайбер балалар өйдә ана телендә аралаша, икенче берәүләр аерым очракларда гына татарча сөйләшәләр, чөнки алар ана теленә балалар бакчасында гына бераз өйрәнгән булалар, ә икенчеләре татарча бөтенләй белми. Шуңа күрә телдән әзерлек чорында, ситуатив-тематик принцип буенча татарча аралашу күнекмәләрен системалы рәвештә ныгыту һәм үстерү белән бергә, укучыны грамоталылыкка өйрәтүгә әзерлек башлана. Бу чорда шулай ук сөйләм эшчәнлегенең тыңлап аңлау һәм сөйләү төрләрен камилләштерә башлау бурычы да куела, сөйләм аралашу һәм язу өчен кирәк булган сүзләр белән тулыландырыла, еш кына кулланыла торган грамматик формалар активлаштырыла. Бу исә бәйләнешле сөйләм күнекмәләре булдыруга ярдәм итә. Бу эшләрнең барысы да рәсемнәр буенча әңгәмә корганда, дәрестә һәм дәрестән тыш үткәрелгән төрле уеннар барышында, экскурсияләр оештырганда, күргән һәм ишеткән вакыйгалар турында сөйләгәндә (диалогик һәм монологик сөйләмдә) башкарыла.

Тыңлап аңлау күнекмәләрен бәяләү:

1) “тулаем аңлады”;

2) “өлешчә аңлады”;

3) “аңламады”.

Укуның күләме һәм аны бәяләү

Сыйныфлар

Хәрефләр саны

Сүзләр саны

Кычкырып уку

Эчтән уку

Кычкырып уку

Эчтән уку

210-360

360-420

55-70

105-120

Укучының монологик сөйләмен бәяләү

Диалогик сөйләмне бәяләү

Уку күнекмәләрен бәяләү

“5”

1. Тиешле темпта дөрес интонация белән сорау куйса; әңгәмәдәшенең сорауларына тулы жавап кайтарса куела.

“4”

“3”

“2”

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

2. Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. Татарстан Республикасының Мәгариф һәм фән министрлыгы. Казан, 2008.

3. Гамәлдәге базислы укыту планы нигезендә атнага 2 сәг. исәбеннән, уку елына 70 сәг.

Сәгатьләр санын планлаштыру

Укыту планында 4 не сыйныфта татар әдәбиятыннан атнага 2 сәгать вакыт бирелә. Татар әдәбиятыннан тематик планы “Рус мәктәбендә укучы татар балаларына ана теле, әдәбият укыту программалары”на (Ф. Г. Галимуллин, З. Н. Хәбибуллина, Х.Г. Фәрдиева, Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2011) нигезләрен төзедем. Программада 64 сәгать каралган. Ял көннәрен исәпкә алып 4а, б сыйныфларында (1.05) 69 сәг., 4в сыйныфында (9.05) 69 сәг. исәбеннән төзедем.

«Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты»на нигезләнеп түбәндәге әсәрләр өстәлде:

Ф.Яруллин “Туган ягы кирәк кешегә”, “Гайни”; Н. Әхмәдиев “Тәрбияле малай хикәяләре”; Х.Туфан “Туган тел”; Һ. Такташ “Тәүфыйклы песи”, “Пи-би-пип”; Х.Вахит “Наратлыдан Каенсарга”; “Камыр батыр” әкияте; Җ.Тәрҗеманов “Тукран малае Шуктуган”; Г.Сабитов “Чүкеч”.

УМК

1. “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар әдәбиятыннан укыту программасы”(татар балалары өчен) /Ф.Г.Галимуллин, З.Н. Хәбибуллина, Х.Г. Фәрдиева/-Тат. кит.нәшр.2011

2. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт.4 нче с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен)/ Ф.Ф. Харисов, Ч.М. Харисова,. -Казан: Мәгариф, 2009.-159б.:рәс. б-н.

4а, 4б, 4в сыйныф укучыларына характеристика

4а сыйныфында 10, 4б-8, 4в-12 укучы укый. Белем дәрәҗәләр дә ягыннан төрле. 4а сыйныфында “4, 5” ле билгеләренә өлгерүче балалар саны-6 укучы, 4б-4 укучы, 4в-8 укучы. 4а, 4б, 4в сыйныфларында өлгереш һәм сыйфат-100%. Катнаш гаиләләрдән булган гаиләләр бар. Шуңа күрә дәресләрдә сөйләм телен үстерү өстендә актив эшләргә кирәк. Шуңа күрә телдән әзерлек чорында, ситуатив-тематик принцип буенча татарча аралашу күнекмәләрен системалы рәвештә ныгыту зарур. Шулай ук сөйләм эшчәнлегенең тыңлап аңлау һәм сөйләү төрләрен камилләштерү бурычы да куела, сөйләм аралашу һәм язу өчен кирәк булган сүзләр белән тулыландырыла, еш кына кулланыла торган грамматик формалар активлаштырыла. Бу исә бәйләнешле сөйләм күнекмәләре булдыруга ярдәм итә. Бу эшләрнең барысы да рәсемнәр буенча әңгәмә корганда, дәрестә һәм дәрестән тыш үткәрелгән төрле уеннар барышында, экскурсияләр оештырганда, күргән һәм ишеткән вакыйгалар турында сөйләгәндә (диалогик һәм монологик сөйләмдә) башкарыла.

Әдәби укудан календарь-тематик план

№

Тема

Сәг. саны

Дәрес тибы

Көтелгән нәтиҗә

Контроль төре

Үткәрү вакыты

План

Факт

деятельности

1 чирек

Табигать һәм без 18 сәг

Исәнме, мәктәп!

Кереш

Укучыларның бәйләнешле сөйләм телен үстерү.

Сәнгатьле уку

3.09

4.09

Г.Хәсәнов.Август

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сәнгатьле уку

5.09

6.09

Ш.Маннур “Сагынып кайттык”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сәнгатьле уку

10.09

11.09

А.Алиш “Алдакчы Наил”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

12.09

13.09

Кытай халык әкияте “Тырыш Юн Су”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

17.09

18.09

Ә.Фәйзи “Тукай” романнан өзек

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

19.09

20.09

Г.Тукай “Ай һәм Кояш”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

24.09

25.09

Г.Тукай “Яшь агач”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

26.09

27.09

М.Галәү “Кырмыскалар”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сәнгатьле уку

1.10

2.10

БСТҮ “Алтын көз җитте”

БСТҮ

Сөйләү

3.10

4.10

Г.Галиев “Аю агачлар белән сөйләшә”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

8.10

9.10

Г.Тукай “Фатыйма белән Сандугач”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сәнгатьле уку

10.10

11.10

Сыйныфтан тыш уку. Г.Тукай әсәрләрен уку.

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сәнгатьле уку

15.10

16.10

Р.Хафизова “Күгәрчен һәм малай ”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

17.10

18.10

Л.Толстой “Арыслан белән эт”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

22.10

23.10

Р. Мөхәммәдиев “Урман карачкысы”

ЯТӨ

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

сор.-җавап

24.10

25.10

“Табигать һәм без” темасын йомгаклау. Тикшерү эше.

Йомгаклау

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

29.10

30.10

2 чирек Озын-озак балачак 16 сәг

Н.Думави “Сарбай”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

31.10,12.11

1, 13.11

Р.Төхфәтуллин “Сабый чаклар”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

14, 19.11

15,20.11

А.Тимергалин “Угры”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

21.11

22.11

Л.Ихсанова “Ун сумлык маҗара”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

26.11,28.11

27,29.11

Ф.Яруллин “Зәңгәр күлдә ай коена”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

3.12

4.12

Ф.Яруллин “Гайни”.

ЯТӨ

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

5.12

6.12

Ә.Еники “Кунакта”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

10. 12

11.12

Ф.Яруллин “Туган ягы кирәк кешегә”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

12.12

1312

Н. Әхмәдиев “Чалбар”, “Тәрбияле малай хикәяләре”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

17.12

18.12

Сыйныфтан тыш уку. “Сабантуй ” газеталарына күзәтү

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

19.12

20.12

М.Кәрим “Икебез дә унөчтә булсак”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле укуый белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

24.12

25.12

3 чирек

“Озын-озак балачак” темасын йомгаклау

Йомгаклау

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

26.12

27.12

Тәрҗемә әсәрләр 9 сәг

13.12

П.Ершов “Канатлы ат”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

14.01

15.01

Җ.Тәрҗеманов “Тукран малае Шуктуган”

ЯҢӨ

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

16,01

17.01

А.Пушкин “Салтан патша ...”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

21.01

22.01

Том Соер маҗаралары

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

23,28.01

24, 29.01

Уку тизлеген тикшерү

Контроль

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Уку тизлеген тикшерү

30.01

31.01

“Нәни принц”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

4.02

5.02

“Каләм тирбәтәбез”

Катнаш

Укучыларның иҗади сәләтен үстерү, әкият язу. БСТҮ

Сөйләү

6.02

7.02

“Тәрҗемә әсәрләр” темасын йомгаклау

Йомгаклау

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

11.02

12.02

Шигърият дәфтәре 8 сәг

21.02

Х.Туфан “Давылда” “Тургай нигә дәшми?”

“Туган тел”.

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

13.02

14.02

Х.Вахит “Наратлыдан Каенсарга”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

18.02

19.02

С.Хәким иҗаты

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

20.02

21.02

М.Хөсәен “Күңелле чак”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

25.02

26.02

М.Хөсәен “Китап”,

Г.Сабитов “Чүкеч”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

27.02

28.02

Сыйныфтан тыш уку. “Сабантуй”газеталарына күзәтү, мәкаләләр язу

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша ал

Сөйләү

4.03

5.03

Һ. Такташ “Тәүфыйклы песи”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

6.03

7.03

“Шигърият дәфтәре” темасын йомгаклау

Йомгаклау

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

11.03

12.03

4 чирек

Халык авыз иҗаты 18 сәг

22.03

Мәкальләр һә әйтемнәр

Катнаш

Халык авыз иҗаты беән танышу, мәкальләр һә әйтемнәрне истә калдыру, мәгънәләрен аңлату.

Сөйләү

13.03

14.03

Табышмаклар

Катнаш

Халык авыз иҗаты беән танышу, табышмакларны истә калдыру, логик фикерләү сәләтен үстерү.

Сөйләү

18.03

19.03

Әкиятләр “Камыр батыр”

Катнаш

Халык авыз иҗаты беән танышу, әкиятләрне истә калдыру,бстү

Сөйләү

20.03

21.03

Татар халык әкияте “Патша, вәзир һәм тегермәнче”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

1.04

2.04

Татар халык әкияте “Убыр - Таз”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

3.04

4.04

Татар халык әкияте “Җил арба”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

8.04

9.04

Башкорт халык әкияте “Курайчы”

Катнаш

Әсәрнең эчтәлеген аңлау,сәнгатьле уку белү,шул темага аралаша алу

Сөйләү

10.04

11.04

Мәзәкләр

Катнаш

Халык авыз иҗаты беән танышу, мәзәкләрне истә калдыру,бстү

Сөйләү

15.04

16.04

Такмаклар, җырлар

Катнаш

Халык авыз иҗаты беән танышу, җырлар өйрәнү истә калдыру,бстү

Сөйләү

17.04

18.04

Татар халык бәйрәмнәре

Катнаш

Халык бәйрәмнәре беән танышу, йолаларны истә калдыру,бстү

Сөйләү

22.04

23.04

Милли бәйрәмнәр, йолалар.

Катнаш

Халык бәйрәмнәре беән танышу, йолаларны истә калдыру,бстү

Сөйләү

24.04

25.04

Татар халык уеннары

Катнаш

Халык уеннары беән танышу, йолаларны истә калдыру,бстү

Сөйләү

29.04

30.04

“Халык авыз иҗаты” темасын йомгаклау. Уен дәрес.

Йомгаклау

“Халык авыз иҗаты” темасын йомгаклау, әсәрләрне искә төшерү.

Сөйләү

6.05

2.05

Уку тизлеген тикшерү

Укучыларның уку тизлеген тикшереп, анализ ясау

Уку тизлеген тикшерү

8.05

7.05

БСҮ “Күңелле җәй”

БСТҮ

БСҮ

Сөйләү

13.05

14.05

Сыйныфтан тыш уку Г.Зәйнәшева әкиятләрен тыңлау

Катнаш

Кызыклы китаплар укуга кызыксыну тәрбияләү, уку тизлеген арттыру.

Сөйләү

15.05

16.05

“Ялкын” журналына күзәтү ясау.

Катнаш

Кызыклы китаплар укуга кызыксыну тәрбияләү, уку тизлеген арттыру.

Сөйләү

20.05

21.05

“Туган тел” бәйрәме

Катнаш

Алган күнекмәләрне практикада күрсәтү.

Сөйләү, җырлау, әкиятләр сәхнәләштерү

22.05

23.05

СТУ Ф.Яруллин “Серле дөнья»

27.05

28.05

Мәктәп китапханәсенә экскурсия.Йомгаклау дәрес

Экскурсия

Китапханәче белән очрашу, яңа китапар турында сөйләшү.

Сөйләү

29.05

30.05

Резерв дәрес

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

6 нчы СЫЙНЫФТА ТАТАР ТЕЛЕННӘН УКУҺӘМ СӨЙЛӘМ ТЕЛЕН ҮСТЕРҮ ДӘРЕСЛӘРЕ БУЕНЧА УКЫТУ ПРОГРАММАСЫ.

«Каралды»Методик берләшмә җитәкчесе________/ Г.П.Шарифуллина подпись расшифровкаПротокол № _______...

рус телле балаларда татар теленнән татар төркемнәрендә эш программасы 5 класс татар теле

укытучыларга ярдәмгә...

Татар теленнән "Татар теленең сүзлек составы" исемле презентация

5-9 нчы сыйныф укучылары өчен...

Татар теленнән дәрес планнары

Рус мәктәпләрендә татар теленнән конспект планы...

Татар теленнән дәрес планнары

Рус мәктәпләрендә татар теле дәресе...

УМК "Татар теле. 9нчы сыйныф:рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен)/Р.Х.Мирзаһитов, М.М.Шәкүрова, Н.Х.Мусаяпова;Татар.кит.нәшр..2017.-190 б.

Рус мәктәпләренең 9нчы сыйныфында укучы татар телен туган тел буларак өйрәнүчеләр өчен уку әсбабы кушма җөмлә синтаксисы, текст һәм пунктуация, стилистика һәм сөйләм культурасы бүлекләреннән тор...

УМК .Татар теле. 10нчы сыйныф: рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек(татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен)/ Г.Р.Галиуллина, М.М.Шәкүрова, Н.Х.Мусаяпова; Казан: Татар.кит.нәшр.,2018.-112б.

10нчы сыйныф өчен Татар теле дәреслеге рус мәктәбендә укучы татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен тузелгән. дәреслеккә рецензияне Ф.Ф.Харисов язган. Дәреслек 2018нче елда басмага ...

Мне нравится

Навигация

Библиотека

Татар теленнән эш планнары
рабочая программа на тему

Скачать:

Предварительный просмотр:

Предварительный просмотр:

Предварительный просмотр:

Предварительный просмотр:

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

6 нчы СЫЙНЫФТА ТАТАР ТЕЛЕННӘН УКУҺӘМ СӨЙЛӘМ ТЕЛЕН ҮСТЕРҮ ДӘРЕСЛӘРЕ БУЕНЧА УКЫТУ ПРОГРАММАСЫ.

рус телле балаларда татар теленнән татар төркемнәрендә эш программасы 5 класс татар теле

Татар теленнән "Татар теленең сүзлек составы" исемле презентация

Татар теленнән дәрес планнары

Татар теленнән дәрес планнары

Комментарии