Презентация "Аксар ден Юлавий"
презентация к уроку (9 класс) на тему
Презентация к уроку - обобщения драмы К.Коршунова "Аксар ден Юлавий"
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 aksar_den_yulaviy.pptx | 124.73 КБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Урокын цельже : К.Коршуновын « Аксар ден Юлавий » драмыжым иктешлен,тунемше – влакын шинчымашыштым терген налаш ; Текстыште улшо факт – влак дене пашам ыштен моштымаш ; Кугезе кочанан илыме й ÿ лаж да историйжым утларак палаш кумыландаш .
Произведенийын жанр ойыртемже : Тиде произедений драме огыл , а трагедий? Трагедийыште геройын але герой – влакын колымашышт дене пыта . Курай ден Ялантай князь-влак мучаште колат . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Трагедийыште пеш виян личность, виян характер – влак с ÿ ретлалтыт . Геройын але герой – влакын колымышт дене пыта . Но автор ты пьесыште т ÿ н геройлан Аксар ден Юлавийым шотла . А нуно илыше кодыт .
Исторический жап : Пьесыште Пугачевский восстаний жап ончыкталтеш ? Тушман вийым чумыра . Тудо чоя кишкыла мемнан деке нушкеш.Тыгыде калыкым , т ÿ рл ö семын ондалкален , л ÿ дыктыл , шкеж деке шупшеш . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Мурза: Те вет ( марий - влак) мемнан тушман – влаклан Озан ваштареш каяшыже чарак улыда , сандене тудо тендан дене коля семын модеш … Руш кугыжа мемнан ваштареш ондак тендам шорык к ÿ т ÿ ла пурта , а шкеже шенгелне шога . Курай : Ала руш кугыжа марий – влакын илышыштым куштылемда , шонет ? Ялантай : Куштылемда ма , огеш ма , тудын пелен калык в ÿ р шагалрак йога.
Марий патыр – влак : Акпарс
Конфликт : Тиде пьесыште бытовой конфликт гына . Курай : Илыш тыге чоналтын , мом ыштет.Сай сатум эре тавалат.Виет сита – налат , уке гын – кодат . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Эн т ÿ н конфликт – социальный: Ялантай : Кугыжа ваштарешат,хан ваштарешат с ö йышто лияш верештын . Ме вет кок тул коклаште илена.Кудыжо сена, тудын кидыш логалына.Сенышыже мемнан озана лиеш , тудын шинчарожшым ончен , чытырен илена Тулбай : Мыланна кокыт гыч иктым ойырыман : руш кугыжа але хан!
Чын улмо : -шке мланде верч; шке эрыкше верч; -шке пиалже верч. Тулбай :Курым – курым мучко азырен т ö ра – влак ажыше шучко янлыкла поктыльыч мемнам . Меже вольык к ÿ т ÿ семын пычкемыш чодыраште , куп лонгаште тыныс илышым кычалынна.Поро пошкудем,эргым , ÿ дырем - влак, вий – куатдам чумырыза иктыш ! Юл велысе моло калык семын налза кидыш пычал – ÿ згарым , писе умдым ! Тыге гына ме ончыкылык тукымлан шке айдеме т ÿ уснам арален кодена . кучедалмаш Факт:
Бытовой конфликт: Бытовой конфликт й ö ршын гаяк уке . Курай : Юлавий мылам с ö ралтын …Мом мый шонен пыштенам , нигунам чакнымаш уке.Ш ÿ гар гына мыйым чактарен кертеш . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Бытовой:Юлавий верч ÿ чашымаш . Аксар : Й ö ратем . Палем , Курай дене танасен ом керт . Ялантай кугызат мыланем ÿ дыржым нигунам огеш пу . Нуно коктынат князь улыт …А мый ? Курай озан ÿ шан пийже ! Но чонем огеш колышт . Уш – акылым сенен , Юлавий деке ÿ жеш . Й ÿ дш ö – кечыже вуйыштем тудак веле . Юлавият мыйым й ö рата .
Герой – влак : Калыкын образшым начарын почын пуымо . К ö ме улына ? Айдеме але айдеме сынан вольык ? Чын мо? Факт:
Герой – влак: Ялантай князь калыкын мутшым ок колышт , эре шке семынже ышта . Адай : Илемна ÿ мбак шучко озыркан лишемеш.Тыныс калыкна уэш кожганен.Ялантай , калыкым чамане , осал кидыш ит пу … Ме курымлан шочын огынал , сандене мыланна калык нергенат шоныман . Курайын могайжым палена.Тудлан ÿ дыретым пуэт гын , пален лий , мемнамат пырля ужалет . Ялантай : … Мыят шке шочшем пиаланым ужнем.Садлан к ö лан шонем , тудлан пуэм.Тидым тендан деч ом йод. Чын мо? Факт:
Чын улмо : Адай : Кундемышкына Курай князьын толын лекмыж дене мотор пайремна пужлыш , калык кожганыш . Таче Курай Юлавийым й ÿ ктышаш ыле . Ялантай ш ö рлен.Курай кызыт шке калыкше дене тиде велышкыла толеш . Курайын койышыжым шкеат паледа , тудо пел корнеш чарнен ок шогал . Юлавийым виеш нангаяш пижеш .
Герой – влак: Курай Юлавийым поянлык деч утларак й ö рата . Курай : Юлавий , тыланет тиде порсын шовычым огыл , п ÿ тынь канде кавам п ö леклаш к ÿ леш ыле да! Но олмешыже , тиде шовычеш в ÿ дылын , й ö ратыше шокшо ш ÿ мем п ö леклем . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Курай : Ну, Ялантай , эрге шочшет дене пиалым шыч уж, Курай вегычлан куане …. Нимат огыл ! Изишак чыталтыза . Шонымем семын лиеш гын , Ялантай чодыраште ракатланен илыме веле огыл,мый дечем йодде , ик кайыквусымат л ÿ ен огыт нал! Курай : Ялантай ÿ дыржым мыланем поро кумыл дене ок пу . Сай дене ма , осал дене – мыланем тудым налман . Юлавий мыйын ок лий гын , тудын дене пырля чыла йомдарем .
Герой – влак : Аксар Юлавий деч коранеш.Тудо Курай князь деч л ÿ деш . Аксар :Юлавий , пиал пуышо суксо кайыкем . П ÿ рт ÿ сын эн мотор пагытше - с ÿ рем кечынат , чатлама теле й ÿ шт ö годымат мыйын эн мотор пеледышем тый улат . Илышын торжа вийже мемнам ойыра гын , тыйым йомдарем гын , п ÿ рт ÿ сын моторжо , кечын чеверже мыланем ÿ мырешлан шапалга.Тунам мый шкежат т ÿ сдым ö , юалге ÿ мылыш савырнем.Таче тыйым й ÿ кташ Курай князь толшаш . Чын мо? Факт:
Чын улмо : Аксар : Тый ( Курай ) мыйым виян , чолга рвезе маньыч , тау.Тиде шомакет мыланем ÿ шаным п ö ртылтыш.Юлавий , нуно мемнам ойырен кертыт , но й ö ратыше ш ÿ мтулнам нигунам огыт й ö рт ö . Аксар :Палем,Курай , виян улат.Мый денем тый , мом шонет , тудым ыштен кертат.Но мыят айдемак улам !.. Поян ма , нужна – илаш шочынна . Сандене мый тыланет л ÿ дде каласем : Юлавийым й ö ратем . Тудын верч тулыш , в ÿ дыш пурем ! Юлавий каласа гын,ужар вуем товар йымак пыштем …
Герой – влак : Юлавийын Тойвий гаяк п ÿ рымашыже . Ме , тудын кум ватыже , еш илыш пиалым ужын огынал.Эр й ÿ дым т ÿ налын,л ÿ п пычкемыш лиймешке , пашажым ыштышна . Икте – весылан сырыме огыл . Шактиар эше иктаж ватым налже ыле , шонен иленна . П ÿ тынь илышнам тудлан пуышна … Чын мо? Факт:
Чын улмо : Юлавий : Пидса , Аксар пелен мыйымат пидса ! Шуко Курай , мом шогет , пид мыйымат пеленже ! Садак мый тыйын ом лий нигунамат.Каргыме лий тый !..
Мыйын ш ÿ меш утларак кодын : 1.Кум геройын л ÿ мж ö:… ……………………………… 2.Кум к ÿ лешан событий:……………………………… 3. Айдемын кум к ÿ лешан качествыже :…………….
Уроклан пеш кугу тау
