«Куску дужут»
план-конспект урока

№

Кичээлдин кезектеринин аттары

Кичээлдин чорудуу

Башкынын кууседир ужурлуг чорудулгазы

Уругларнын кууседир ужурлуг ажыл-чорудулгазы

Кичээлдин уези

1

Организастыг кезээ

Башкы тывызык тыптырар:

Ыяштарнын бурулери

Саргаргылааш тоглап турар.

Огородта ногаа аймаан

Ажаар уе бо-ла болгай.

Башкы: Кайы уе дугайында-дыр, уруглар?

Башкы: Кус деп канчап билип алдынар?

Башкы: Огородка кандыг ажыл кандыг ажыл кылып турган ийик бис, уруглар?

Уруглар: Куску уе

Уруглар: Даштын соой берген, чылыг чуртарже кушкаштар ужуп чорупкан, ыяштарнын бурулери саргаргаш, черже дужуп эгелээн.

Уруглар: Огородка ногаа аймаа чыып турган бис.

1 мин

2

Кол кезээ

Башкы: Уруглар, бо чурукта чуну коргускен-дир?

Башкы: Кус дээрге энне чараш, бай уе-дир. Куску уеде чайны оттур остурген ногааны ажаап алырга, кыжын чиир болгай. Ол дээрге куску дужут-тур, уругалар. Бажыннарынарда ногаадан оске чуну чыып белеткеп алдынар?

Башкы: Ол магалыын корунер даан, кежээ улус хой ногааны, янзы-буру каттарны чыып, агы-ангы вареньелер белеткеп алган болур. Ол ногаа-чимис аймаанда биске кончуг херек витаминнер бар.

Башкы: Кус дугайында чуу деп шулук билир ийик бис, уруглар, шээжи-биле чугаалаптаалынарам.

Арга-арыг хову-шолдер

Алдын-сарыг болу берген.

Хамык дужут ажаатынган,

Кайгамчыктыг кус-даа душкен.

Башкы: Дыка чараш шулук-тур. Шулукте чунун дугайында чугаалап турарыл?

Башкы: Шын-дыр, эр-хейлер. Арга-арыг, хову-шолдернин ону кандыгыл?

Башкы: Чуу ажаатынганыл?

Башкы: Чылдын кайы уези душкен?

Башкы: Эр-хейлер! Уруглар, шак бо чурук дузазы-биле «Огородка ажылдаанывыс» деп чечен чугаадан чогаадыптаалынарам.

- Бо чурукту топтап корунерем. Чылдын кайы уези-дир?

- Кус деп канчап билдинер?

- Кымнарны коруп тур силер?

- Чуулер бар – дыр?

- Уруглар чуну кылып турлар?

- Бо чурукту коруп тургаш,хаылзаалыг чугаа тургузар бис, уруглар.

Башкынын улегери: Чижээ: Кус душкен.Эштеривис-биле огородта кускудужудувус ажаап тур бис. Огурецтерни чалдардан чыып тур мен. А Алмаза биле Саян помидорларны хумуннарже чыгжып турар. Удавас куску дужут ажаалдазы тонерге, алдын кус байырлалы болур.

Сула шимчээшкин «Огородта ногааларны чыылынар».

Огурец, морковь, свекла, борбак-кулча хевирлерин 5-6 кылдыр чурааш, кадыг сааынга белеткеп кезип каан турар. Башкы ногааларны шала кырынга тарадыр чажып каар. Оожум, хоглуг аялга аайы-биле уруглар башкыны оттунуп самнап халчыр. Кажан аялга доктаай бээрге уруглар ногааларны чыыр. Кым чеже ногаа чыганын туннээр.

Оюн «Хуулгазын хапчыгаш». Хапта ногаа аймаан суйбап тургаш тывар, оон хевиринин дугайында чугаалаар. Чижээ: Бо огурец – ногаан оннуг, хевири шойбек.

Уруглар: Ногаа ажаалдазын коргускен

Уруглар: Катты чыггаш, вареньелер кылып алган бис.

Уруглар: Арга-арыг, хову-шолдер дугайында.

Уруглар: Алдын-сарыг.

Уруглар: Хамык дужут ажаатынган.

Уруглар: Кайгамчыктыг кус душкен.

Уругларнын чогааткан харылзаалыг чугаалары.

1 мин

2 мин

3 мин

10 мин

3 мин

3 мин

3

Туннел кезээ

Башкы: Уруглар, богун кичээлде чуну чугаалаштывыс? Чурук дузазы-биле чуну канчап турдувус? Кымга чуу солун болду?

Кичээлде шупту дыка эки кириштинер, уруглар. Чечен чугааларынар дыка солун болду. Эр хейлер!

Уругларнын харыылары

2 мин