Формирование элементарных математических представлений
материал ( класс) по теме

                16-гч тойгта бичкдүдин сад «Бадм цецг».

        Ил-кичәл «Төгргиг дөрвн әӊгд хуваллһн»

                                                      Сурһмҗлач: Фазыла С.Д.

                                Туула сар 2015 җ.

       Кичәлин күсл: ишкә герәр дамҗулад бичкдүдиг хонгин цагла  таньлдуллһн;то медүлдг болн дара медүлгч тоолгч нердиг чикәр олзлҗ чадх;бичкдүдиг бүкл юмиг (төгрг), 2 болн 4 әдл әӊгст хувадг дасхх; 10 күртл тоолдг дамшлт батлулх.  

       Кичәлин дөӊцлмүд: ишкә гермүд, харандас, цаасн, хәәч.

Кичәлин йовуд:

1. Психогимнастик
2. Шуд болн хәрү тооолһн. Наадн: «Тооһин гермүд чикәр олтн».

- Бичкдүд нанур өөрдәд, хәләтн. Ширә деер юн бәәнә.

-Төгргүд. Йир сән.

- Ямаран төгргүд?

- Әдл болн 2 әӊгд хувагдсн төгргүд.

-Чик. Урдк кичәлд мадн бүкл төгргәс, 2 әдл әӊгд хувагдг дассвидн.

-Наран, эн ямаран төгрг?

-Бүкл.

-Яна, эн ямаран төгрг?

-Нег өрәл,хойрдгч өрәл.

-Чик.

3. – Ода мадн цааранднь көдлхмн, ширә эргәд ормдан суутн. Тана ширә деер ишкә гермүд бәәнә.

- Эн ишкә гер, ямаран кев-янзта, Саша?

- Төгрг бәәдлтә. Чик.

- Тадн эн ишкә гер авад, цаасн деер тәвәд харандаһар эргүләд зуртн.

-Ямаран геометрическ кев-янз болв?

-Төгрг.

- Эн төгргиг кедү әӊгд хуваҗ болхий?

- Хойр әӊгд.Йир сән.

- Дәкәд хуваҗ болхий ,Алина?

- Дөрвн әӊгд хуваҗ болх. Чик.

- Ода тадн, кимзә болн харанда  авад,эн төгргиг дөрвн әӊгд хуватн.

- Цуһар чикәр хуваввт. Невчкн амрий.

4. Физминутк.
5. Амрсн хөөн, цааран көдлий. Оньган өгәд нааран хәләтн,,эн юмб?

- Час. Йир сән.

- Час, ямаран геометрическ кев-янзта?

- Төгрг.

- Час маднд ю медүлнә?

- Час,кедү цаг заана.

- Чик.

- Кезәнә мана өвкнрт час уга билә. Тедн ишкә герт бәәсн эд-таврин сүүдрәр хонгин цаг меддг бәәсмн. Яһҗ эдн терүг медсн бәәсиг тадн үзхәр седнәт аль угай?

- Седнәвидн.

- Тиигхлә, ормасн босад цагин машинд сууһад өвкнрин кезәнк цагур йовхмн.

- Кезәнә,мана өвкнр хонгин цагиг ишкә герт бәәх хамг-юмна сүүдрәр меддг бәәсмн. Зуг нарта өдр кергтә болна.

- Нарн босад гилвкнә, нарна эвр харачар ишкә герт орад, авдр деер унад сүүдрәр хәләһәд,өрүн болна. Цааранднь эргәд ишкә герин орн деер унна, эн үд. Дәкәд эргә-эргә йовҗ ишкә герт бәәсн үкүгт унад сүүдрәр хәләхлә, асхн ирнә. Хөөннь нарн сууһад сө болна.Иигәд мана өвкнр хонгин цаг меддг бәәсмн.

- Бичкдүд, таднд таасгдв?

- Таасгдв.

- Нә, ода хәрү эврәннь цагт одхмн. Цагин машинд сууһад, йовий.

- Эндр кичәлд мадн ю соньн медвидн?

- Яһҗ мана өвкнр хонгин цаг меддг бәәсмн. Чик.

- Дәкәд?

- Төгргиг 4 әӊгд хувадг дасвидн. Йир сән.

- Хонгин цаг кедү әӊгд хувагдна?
- Дөрвн.
- Чик. Нә, ода мана бичкдүд хонгин цагин әӊгүдин тускар шулг келҗ өгх.

Наран:  Мандлсн нарна герл

                Мини нүднд тусна,

                Өрүн болһн намаг,

                Орнасн дуудҗ босхна.

Саша:         Үдлә һаза наадхла,

                Нарн бийм дахна

                Гертән орад хәләхлә,

                Гейүрәд һаза үлднә.

Алена:         Сүүрлҗ нарн суув,

                Сар мандлҗ һарв.

                Серүн салькн үләв
                Сәәхн асхн болв.

Байр:         Бичкдүд гертән ирәд

                Невчкн зуур наадна

                Сө һаза болҗана

                Әмтн унтх зөвтә.

– Йир сән, бичкдүд. Кичәл чилв,амртн.