НОД в якутской средней группе
план-конспект занятия на тему

(Саьыл киирэн кэлэр).

    -Дорооболорун, о5олоор! Мин аатым Сэргээчэ. Эьиги Эээчэни уонна Бээчэни билэ5ит дуо? (экранна Эчэ уонна Бээчэ хаартыскалара костор), мин Ээчэ эдьиийэбин. Ээчэлээхэ Бээчэ эьигини кытта оонньуохтарын ба5араллар, эьиэхэ сорудах ыыттылар. Оонньуубут да? Учугэйдик билсиэххэйин, о5олоор, тогуруччу тураммыт бэйэ бэйэбитигэр «Утуо сарсыарданы»  ба5арыа5ын.

(о5олор бэйэ бэйэлэрин кууьаллар уонна «Утуо сарсыарданан дииллэр»)

Чэйин эрэ, о5олоор, бастакы сорудахпытыгар киириэ5ин. Суукка5а 4 кэм баар, сарсыарда, ону биьиги манан тогуругунэн бэлиэтиэхпит, кунус-ара5ас онунэн, халлаан куох-киэьээ, туун-хара онноох тогуругунэн. Билигин таабырынна истин: Суукка ханнык кэмигэр зарядка оноробут? Ким тахсан сопттоох тогуругу талыай? Суукка ханнык кэмигэр эбиэттиибит? Суукка ханнык кэмигэр о5олор детсааттан дьиэлэригэр бараллар? Суукка ханнык кэмигэр дьон бары утуйар? (о5олор тахсан тогуругу талан тутан тураллар, биир о5ону ыныран суукка кэмнэрин аахтарабын). Хас суукка кэмэ баарый? Ааттаталаа. Маладьыастар, о5олоор, бастакы соруда5ы сопко толордугут.

    Аны билигин иккис соруда5ы толорорго тыа5а барабыт. Оо, корун эрэ о5олоор, урэх баар эбит, ону муостанан туоруубут. (сурук булан аа5абын)

-Бу муостаны 1-тэн 5 диэри сопко уктэннэххитинэ эрэ туоруугут. Ким бастаан туоруой?  (о5олор биирдиилээн сыыппараны этэ-этэ туорууллар).

Маладьыастар, о5олоор, бары этэннэ туораатыбыт. Тыабытыгар кэллибит.         Корун эрэ, о5олоор, дойдубут айыл5ата кэрэтин, салгын ырааьын! Биьиги торообут дойдубут аатын ким билэр? Маладьыастар, саамай соп, Саха сирэ.

Хайаа, корун эрэ, дойдубут кыыллара олороллор ди. Ханнык кыыллар баалларый? (о5олор ааттыыллар: куобах, эьэ, боро, саьыл, тиин).

Сурук баар, истин эрэ: -Бу биьиги до5отторбутугар моьооччуккэ кэьии хааллардыбыт, ону илиигит иминэн корбокко эрэ таайын, уонна кыыллары кундулээн. (О5олор биир-биир кэлэн моьооччуктэн, корбокко эрэ таайаллар уонна ханнык ба5ар кыылга биэрэллэр: яблоко, банан, моркуоп, сушка, кэмпиэт, чупа-чупс, груша, бирээнньик). (муоста5а о5олор халаачыктыы олороллор)  Аны билигин аа5ыахайын, хас кыыл баарын, ханнык кыыл хаьыс олорорун. (о5олор аа5аллар) Ханнык кыылга элбэх кэьии тиксибит, хас? Куобах, эьэ хомойбуттар, кинилэргэ биирдии эрэ кэьии тиксибит, хайдах гынан тэнниибит, о5олоор? Саамай соп, эьэ5э, куобахха эбии кэьии биэриэххэ (эбэн биэрэбин). Дьэ кыыллар бары уорбуттэр, эьиэхэ махтаналлар.

    Чэйин эрэ о5олоор, алааска тахсан дьиэрэнкэйдиэхэйин! Тогуруччу туруо5ун, бастаан уна диэки барыа5ын, уна илиигитин кордорун эрэ, онтон ханас диэки барыа5ын. Маладьыастар, бэркэ дьиэрэнкэйдээтибит. Аны билигин бутэьик сорудахпытыгар барыа5ын. (Остуолга 8 иьиккэ горох баар, сурук аа5абын)

    -О5олоор, бу иьиккэ горох иьигэр, араас быьыылар бааллар, ону булан таьаарын, уонна хайдах оннноох, ханнык быьыытын этин. (о5олор булан таьаараллар, аатыыллар, онун этэллэр) Маладьыастар, о5олор.

Аны билигин тоттору барабыт муостабытыгар уонна 5-тэн 1 диэри сопко уктэнэн, туоруубут. (о5олор сыыппараны ааттыы, ааттыы туоруллар)

Маладьыастар, о5олор, бары этэннэ туораатыбыт.

    О5олоор, манан Ээчэлээх Бээчэ сорудахтара буттулэр, ханнык соруда5ы толордугут, ханныгы  ордук  собулээтигит?  Эьиги олус ойдоох, эйэ5эс-сайа5ас о5олор эбиккит, ол иьин Ээчэлээх Бээчэ эьиэхэ минньигэс кэьии тиэрдэллэр. (о5олорго кэмпиэт тунэтэр) Куруук да маннык буолун, утуо дьон була улаатын, корсуоххэ диэри! (тахсан барар)