Парламентский урок
план-конспект урока по обществознанию (8 класс) на тему

Парламент дәресе.

Гражданин. Җәмгыять. Дәүләт.

Максат:

  1. Закон һәм дәүләт каршында үзеңдә закон тыңлаучылыкны, җаваплылыкны тәрбияләү      проблемасы өстендә уйлану.

   2. Тарих һәм хокук өлкәсендәге мәгълумати  материалны ныгыту мөмкинлеге булдыру.

  3. Укучыларда фикерләү, анализлау, нәтиҗә ясау  дәрәҗәсен үстерү.

  4. Балаларда туган җиргә һәм туган илгә карата ихтирамлылык, мәхәббәт хисләре тәрбияләү.

Укучылар. Без бүген “Парламент дәресенә”  җыелдык. Дәрескә авыл җирлеге депутатлары Хайрисламова Д.Р.,Хасаншин А.А., Юнусов Р. Һәм Әлмәт шәһәреннән безнең авылыбыз депутаты Буралов П.Г. чакырылды.

Гражданин, гражданлык - физик затның билгеле бер дәүләтнеке булуы, моннан әлеге затның юридик хокуклары һәм бурычлары җыелмасы килеп чыга. Гражданлык нигезе ,аны алу һәм югалту тәртибе закон белән билгеләнә. Бары тик шул илнең гражданнары гына дәүләт хакимияте органнарына сайлый һәм сайлана, дәүләт аппаратында билгеле бер урынны били,Ватанны саклау вазифасын үти ала. Россия дәүләте чит илдә яшәүче гражданнарын яклауны һәм саклауны гарантияли.   Элеккеге чорларда         һәрбер  халык хокук һәм ирекләрне үзенчә күз алдына китергән. Борынгы Афинада аларга бары тик ирекле шәһәр кешесе генә ия булган, коллар да, варварлар яисә башка халыклар кеше дип исәпләнмәгән, аларга хайванга карагандай караганнар. Борынгы римлылылар колны  “сөйли торган эш коралы” дип кенә йөркәннәр. Төньяк Америкадагы кара тәнле коллар шулай ук “кеше ” статусыннан мәхрүм  булганнар. Россиядә крепостной крестьяннар  1861 елга,ягъни крепостной хокук бетерелгәнгә кадәр  алпавыт ихтыяры белән генә яшәгәннәр, аңа шәхсән бәйле булып исәпләнгәннәр.     Хәзерге заманның хокукый дәүләтендәгечә бер яктан кешенең хокуклары, ирекләре һәм аның бурычлары, икенче яктан, дәүләт һәм җәмгыять мәнфәгатьләре арасында үзара  бәйләнешкә ирешкәнче күп гасырлар узган.

Дәүләт кешенең төп хокуклары һәи ирекләрен Конституция  билгеләгәнчә танырга һәм сакларга, якларга тиеш. Бу -кеше, җәмгыять,дәүләт арасындагы бик әһәмиятле мөнәсәбәтләр.

Кеше һәм гражданның төп хокуклары һәи ирекләре РФ Конституциясенең 2нче бүлегендә һәм ТР Конституциясенең 2 нче бүлегендә беркетелгән.

Һәрбер гражданнаның үзенең хокуклары һәм бурычлары бар.танышып үтик

Гражданнарның шәхси хокуклары:

1. Яшәүгә хокук
2. Иреккә һәм шәхси кагылгысызлыкка хокук
3. Торакның кагылгысызлыгына хокук
4. Шәхси тормышның кагылгысызлыгына, шәхси һәм гаилә серенә, язышу, телефоннан сөйләшүгә хокук һ.б.

Гражданнарның сәяси  хокуклары:

1. Үз мәнфәгатьләрен яклау өчен берләшүгә хокук
2. Дәүләт эшләренә идарә итүгә катнашуга хокук
3. Сайлау һәм сайлану хокукы
4. Дәүләт органнарына һәм җирле үзидарә органнарына шәхсән мөрәҗәгать итү һәм күмәк мөрәҗәгать җибәрү хокукы

Гражданнарның бурычлары:

1. Гражданин дәүләт законнарын үтәргә бурычлы
2. Гражданин салымнар, җыемнар тәләргә тиеш
3. Гражданин табигатьне сакларга тиеш
4. Гражданин балалар һәм хезмәткә сәләтсез ата-анасы турында кайгыртырга тиеш

Димәк-гражданлык кеше белән дәүләтнең үзара җаваплылыгы.

Ә нәрсә соң ул –дәүләт.

Дәүләт- буйсынду һәм идарә итү  аппаратына ия булган, үз боерыкларына  илнең бөтен халкы өчен мәҗбүрилек көче бирә торган  һәм суверенитетка ия булган  үзенә бер төрле сәяси оешма. Дәүләт  ул тәртип урнаштырырга һәм кешеләрнең яшәешен оештырырга алынган иң әһәмиятле җәмгыять институты. Беренче дәъләтләр бик борынгы чорда-якынча 5-6 мең еллар элек барлыкка килгән.

Дәүләтнең төп билгеләре:

1. Бердәм территория.
2. Суверенитет.
3. Идарә аппараты.
4. Салымнар.
5. Илнең үз законнары булу.
6. Гражданлык

Без үзебезнең дәүләтебез, граджанлык хокук һәм бурычларыбыз турында нәсәләр беләбез икән . Ярыш уздырып алыйк.

Класс  2гә бүленә.

  1 конкурс. Сораулар беренче командага

1. Когда принята Всеобщая декларация прав человека -  1948 , 10 декабрь
2. Сколько разделов в Конституции Российской Федерации?   (Два.)
3. Сколько глав в Конституции Российской Федерации?    (Девять глав.)
4. На сколько лет избирается Президент Российской Федерации?     (На шесть лет.)
5.  Какой закон имеет высшую юридическую силу?      (Конституция Российской

 Федерации.)

6. С какого возраста гражданин Российской Федерации может самостоятельно

 осуществлять в полном объеме свои права и обязанности? (С 18 лет.)

7. Что по Конституции Российской Федерации является высшей ценностью?

 (Человек, его права и свободы.)

8. Когда принята конституция РФ-1993 12 декабрь
9. Какой русский писатель говорил “Человек немыслим без общества”- Л.Н.Толстой

     2  командага   сораулар.

1. Во сколько лет можно стать Президентом Российской Федерации?    (Не моложе 35 лет.)
2. Из скольких палат состоит Федеральное Собрание?  (Из двух –

 -Совет Федерации и Государственная Дума.)

     3. Какую власть осуществляет Правительство Российской Федерации?    (Исполнительную).

    4. Какого возраста нужно достигнуть гражданину Российской Федерации, чтобы можно

было стать судьей? (25 лет.)

5.  Кто является единственным источником власти и носителем суверенитета в Российской

Федерации? (Многонациональный народ.)

6. Сколько статей в Конституции Российской Федерации? (137 статей.)  
7. Первый президет СССР- Горбачев
8. Основной закон государства-   конституция
9. Когда принята конституция РТ -1992  6 ноябрь
10. Материнство и детство, семья находятся по защитой  государства, забота о детях, их воспитание - равное право и обязанность родителей - из какого документа цитатата -конституция.

2 конкурс     Конституция  турында  фильм карыйбыз һәм шуның буенча сорауларга җавап бирәбез.  Һәрбер балага таратыла

http://www.youtube.com/watch?v=YfmSbw3-mUs

1. Статья 2.

Человек, его права и свободы являются... (высшей ценностью).

2. Статья 14.

Религиозные объединения отделены от государства и равны... (перед законом).

3. Статья 19.

Все равны перед законом и... (судом).

4. Статья 21.

Достоинство личности охраняется... (государством).

5. Статья 22.

Каждый имеет право на свободу и... (личную неприкосновенность)

6. Статья 23.

      Каждый имеет право на неприкосновенность частной жизни  личную и

      семейную тайну, защиту... (своей чести и доброго имени)

7.Статья 29. Каждому гарантируется свобода мысли и... (слова).

8. Статья 41.

Каждый имеет право на охрану здоровья и... (медицинскую помощь).

9. Статья 46.

Каждому гарантируется судебная защита его прав и... (свобод)

10. Статья 58.

Каждый обязан сохранять природу и окружающую среду, бережно относиться к...

 (природным богатствам).

11. Статья 60.

Гражданин Российской Федерации может самостоятельно осуществлять в полном

объеме свои права и обязанности с... (18 лет).

12. Статья 91.

Президент Российской Федерации обладает... (неприкосновен ностью).

13. Статья 95.

Федеральное Собрание состоит из двух палат - Совета Федерации и...

(Государственной Думы).

14. Статья 118.

Правосудие в Российской Федерации осуществляется только.., (судом).

3 конкурс    Своя игра

4 конкурс.   Гимн тыңланыла һәм  буш урыннар тутырыла

Россия —____________ наша держава,
Россия —______________наша страна.
_____________ воля, великая слава —
Твоё ____________на все времена!

Славься, ______________ наше свободное,
Братских _____________союз вековой,
Предками данная ____________ народная!
Славься, страна! Мы ______________ тобой!

Мәңге яшә, газиз _______________,
Халкым тели изге _____________!
_______________якын туган булып
Яши бездә төрле ________________.
Күп ______________ кичкән чал тарихлы
______________ илем, үзең бер дастан! 
Синдә генә безнең ________________, 
___________________ минем, Татарстан!

5 конкурс  

Показываем  отрывки из мультфильмов и  вы должны угадать о каких правах в них идет речь

http://www.youtube.com/watch?v=sGBrTf9cYN0

6 конкурс .На знание министров.

Премьер министр РФ-      Медведев  Дмитрий  

Премьер министр РТ-       Илдар Халиков

Министр культуры    РФ-   Владимир Мединский

Министр культуры    РТ -    Сибагатуллин Айрат

Министр образования РФ - Дмитрий  Ливанов

Министр образования РТ-   Энгель Фаттахов

Министр спорта РФ –   Виталий  Мутко

Министр молодежи и спорта  -Леонов Владимир

Министр  экономики РФ  Улюкаев Алексей

Министр экономики РТ -   Здунов Артём

Министр связи и массовых коммуникаций РФ  -  Николай  Никифоров

Министр обороны Российской Федерации-  Сергей  Шойгу

Министр здравоохранения РФ – Скворцова Вероника

Министр здравоохранения РТ –Адель Вафин

http://www.youtube.com/watch?v=sGBrTf9cYN0

Укучылар. Безнең ярыш тәмам. Барыгызга да рәхмәт. Ә хәзер сүз депутатларыбызга бирелә.

Ярыш буенча нәтиҗәләр ясала. Билгеләр куела.