Родительское собрание
материал (5 класс)

Гэртэхинэй суглаан

Сэдэб: «Амжалтатай түрэлхидэй hургуули»

Зорилго: Мүнөө сагай үхибүүдые зүб мүрөөр хүмүүжүүлхэ хэрэгэй орёо асуудалнуудта түрэлхидтэй хамта харюу бэдэрэлгэ .

I. Орёо асуудал: (Видео харуулнабди)

Жэшээнүүд: Нэгэ һурагша хэшээлдээ ходо үлэхэ, гэрэй даабари дүүргэхэгүй, хэшээл соогоо юумэ хэхэгүй, хажуудахи зондоо һаалта хэхэ, багшын замечани хэлэхэдэ, тунтагашаха, гэртэхинииень дуудахада, тэдээндээ дуулгахагүй, тэдэнь ерэхэгүй. Нэгэтэ багша ехээр дураа гутаад, шангаханаар зандаран байжа «үглөөдэр гэртэхинээ заабол абаад ерэхэш, тиигээгүй һаашни, шамайе һургуулиһаа гаргуулхаб» гэжэ хэлэбэ ха.  Тиихэдэнь үглөө үдэрынь тэрэ үхибүүнэй эжынь  директэртэ ороод,  энэ багшатнай  үхибүүемни ехээр дарлана гэжэ муушалаад «ажалһаань гаргагты, үгы һаатнай дээшээ ноёдто муурхахаб» гэбэ ха. Директор энэ асуудал шиидхээд, саашадаа  иимэ асуудал гарахагүйн тула, суглаа зарлаад багшадань (класс рук) гэртэхинтэй хөөрэлдөө  хэгты гэбэ ха.

II. Орёо асуудал табилга:

- Энэ ушараар таанад юун гэжэ хэлэхэ байнабта? Һанамжаяа хэлэгты!

Энэ зүрилдөөндэ хабаадагшад булта өөр өөрын алдуу гаргаһан байна гээшэ ааб даа. Зүрилдөөнэй болоходо заабол хоёр талын хэһэн гэм, алдуу олохоор байдаг. Эндэ багшадашье, һургуулидашье табиха асуудал байна. Харин бидэнэрэй мүнөөдэрэй уулзалгын зорилго хадаа иимэ ушарта түрэлхид (аба эжы)  яагаад энэ асуудал шиидхэхэ ёһотой, аргатай байна гээшэб гэһэн асуудалда харюу бэдэрхэ болонобди. Энэ манай зорилго.

Мүнөө сагай багшанарай иимэ гү, али иимэрхүү проблемэтэй (орео асуудалтай) ушарха сагынь, манай һанамжаар,  бүри олошоржол байдаг. Энэ юун дээрэһээ болоноб гээ һаа,  олон шалтагууд олдохол байха. Харин манай һанамжаар энэ ушарай гол шалтагынь юун гэжэ тодорхойлхоор бэ? Танай һанамжа:  

1. …… (Мүнөө сагта гэр бүлэнүүд үсөөн хүүгэдтэй байдаг болоо (1, 2. 3) Урдань 10 гү,  али гаран үхибүүдтэй айл олон гэжэ тоологдодог һаа,  мүнөө 3 хүүгэдтэй айл многодетнэ гэжэ нэрэтэй болоо ха юм. Тиихэдээ үлүү ехээр эрхэлүүлэгдэһэн хүүгэд олон болоо);
2. …….(Гэртэхин гэрээ,  үхибүүдээ бэеһээ таһалжа орхёод часай ажалда ябадаг болоо);
3. ……(Хүнэй байдал ондоо болоо, үхибүүдые һамааруулха элдэб юумэнүүд олон болоо, тиимэһээ мүнөө сагай үхибүүд ехэ садхалан дуратай юумэеэ абажа эрижэ байдаг болоо) г.м.
4. ….. Ехэнхи хүнүүд мүнгэ олохо, зөөриин хойноһоо ябаха гэжэ оролдоно, тиигэхэдээ зарим шухала юумэ алдана гээшэ гү гэжэ һанахаар байдаг.

         Сагай хубилхада, байдал хубилдаг, байдалай хубилхада, хүнэй дотор, сэдьхэл хубилдаг. Тиимэһээ, мүнөө сагай үхибүүдые зүб мүрөөр хүмүүжүүлхэ гээшэ түрэлхидэй зүгһөө бэлэн бэшэ, онсо анхаралаа хандуулхаар орёошог асуудал болоно.

- Энэ  ушарта  гэртэхинэй талаһаа ямар алдуу хэгдэһэн байна гээшэб?

- Иимэ орёо асуудалые хайшан гэжэ шиидхэхэ хэрэгтэйб? Танай һанамжа.

III. Орёо асуудал шиидхэлгын арганууд:

Үнэхөөрөөшье мүнөө сагта энэ асуудал наряар хэлсэжэ шиидхэхээр орёошог асуудал гэжэ һанагдана. Тиимэһээ «педагогика» гэжэ эрдэмэй хүгжэлтын түүхэдэ иимэ асуудал шиидхэхэ тухай ямар һанамжанууд,  дурадхалнууд бии байнаб  гэжэ нэн түрүүн хараад үзэе.

 XIX-дэхи зуун жэлдэ ехэ бэлээр шиидхэгдэдэг байһан: модоор сохидог (палочная дисциплина) арга байhан гээшэ ааб даа, харин XX-дохи зуун жэлhээ эхилээд, үхибүүдые  хэһээнгүйгөөр, ойлгууламжын арга хэрэглэжэ, наринаар һургаха, хүмүүжүүлхэ гэһэн эрилтэ табигдадаг болонхой.  Эндэ агууехэ гуманист үзэлтэй эрдэмтэд ба  багшанарай үүргэ аргагүй ехэ байна.

Жэшээлхэдэ,  агууехэ эрдэмтэ - психолог Лев Семенович Выготский  үнгэрэгшэ зуун жэлэй 30-аад онуудта хэлэһэн байдаг: «Yхибүүдые ондоо болгохоо һанаа һаа, нэн түрүүн гэртэхинииень ондоо болгохо хэрэгтэй». (Выготский: «Ничего нельзя менять в детях,  не изменив взрослых»). Yнгэрэгшэ зуун жэлэй 50-аад онуудта Василий Александрович Сухомлинский: «Һургуули ба гэртэхин адли эрилтэтэйгээр шубуунай хоёр дали мэтэ үхибүүе хоёр тээһээнь тэгшэхэнээр дүнгэжэ,  нэгэ тээшэнь залаха»  тухай бэшэһэн байдаг. Тэрэ үедэ Краснодарай хизаарай Павлыш тосхоной һургуулиин директорээр ажаллажа ябахадаа, нэн түрүүн гэртэхинэй һургуули (школа молодых родителей) эмхидхэһэн байна. Нэгэтэ уулзалга дээрэ нэгэн: «Бидэ, гэртэхин, үхибүүдтөө үлүү энхэрхэдээ, хүмүүжэлэйнь хэрэгтэ ехэ һаалта хэнэ бэшэ гүбди?» - гэжэ   асууба ха.

- Тиихэдэнь Сухомлинский  юун гэжэ харюусаһан байна хаб? Танай һанамжа?

Сухомлинский иигэжэ харюусаһан ха: «Хэрбээ түрэлхид үхибүүгөө эхэ эсэгын энхэрэлгүйгөөр хүмүүжүүлхэ гэжэ бодобол,  энэ хорото хэрэг тухайгаа олондо мэдүүлхэ ёһотойт».

(Если вы решили воспитывать ребенка без родительской любви, то вы должны  предупредить общество об этом  преступлении).

- Ямар удхатайгаар иигэжэ хэлэһэн байна хаб? Һанамжаяа хэлэгты.

(Рис тухай видео харуулха)

- Эхэ эсэгын энхэрэлгүйгөөр, хүйтөөр,  шэрүүнээр  үндылгэһэн  үхибүүн хадаа түрэһэн эхэ эсэгэдээ харюудань энхэрхэ сэдьхэлгүй байха ха юм, үтэлхэ сагтань  гэртэхинээ үргэжэ шадахагүй болоно ха юм. Тэрэнэй хажуугаар иимэ хүн олоной дунда ороходоо, аюултай харша хүсэн боложо магадгүй. Эхэеэ хүндэлжэ шадаагүй хүн, хариин хүниие хүндэлхэ аалам?

- Энэ нэгэ талань болоно, харин нүгөө талань хадаа гэртэхин үхибүүдээ энхэрнэбди гээд лэ зоргон соонь һула табижа, дуратай юумыень барюулжа, эдюулжэ байхадаа зүб гээшэ гү? Танай һанамжа?

  Гэртэхинэй энхэрэл хадаа миин лэ таамаг бэшэ (чем бы дитя не тешилось, лишь бы не плакало?),  харин бодолтой, холын хараатай байха ёһотой гэжэ Сухомлинский онсо тэмдэглэнэ. Ородоор хэлэхэдэ, родительская любовь должна быть продуктивной. Оршуулхада: үрэжэлтэй энхэрэл  байха ёһотой.

Педагогикодо багшыншье,  гэртэхинэйшье талаһаа үхибүүдтэеэ харилсаха оройдоол гурбан янза түхэлнүүд (стили общения и взаимодействия) байдаг гэжэ мэдээжэ:

- авторитарный,

- попустительский,

- демократический.

- Харин энэ ушарта ямар түхэлынь түрэлхидэй талаһаа баримталагдадаг  байгаа гээшэб? Юундэ тиигэжэ һананабта?

- Урдандаа буряадууд үхибүүдөө энэ гурбанай али түхэлөөрнь  хүмүүжүүлдэг байгаа гэжэ хэлэхээр бэ? Танай һанамжа?

Юуб гэхэдэ, буряадууд үхибүүдөө дахуулжа, өөрынгөө жэшээ дээрэ  харуулжа, ажал хүүлэжэ, хүн болгодог байгаа ха юм. Алдуу хэхэдэнь, арадай сэсэн мэргэн үгэнүүдые хэрэглэжэ тэрэнииень заһадаг,  хурса һургаал болгодог байгаа ха юм. Энэ аргые эрдэмтэн Н. Волков «Методы исследований в психологии» ном соогоо буряадуудай үхибүүдээ хүмүүжүүлдэг аргые  «духовно-практический стиль воспитания» гэжэ нэрлэһэн байдаг. Мүнөө сагта гэртэхин ехэ сүлөөгүй ажалтай, иимэ түхэлөөр үхибүүдтэеэ харилсадаг зон үсөөн. Буряад арадай шэдитэ хүсэтэй сэсэн үгэ мэдэхэ зоншье үсөөрөө.

Харин тиигэбэшье, зориһон хүн заабол арга олохо! Тиимэ арганууд  олон. Нэгэ иимэ жэшээ хараад үзэе.

Түбэдэй нэгэ дасанда залуухан хубарагууд эхэеэ алдаһан нэгэ инзагаханиие ой соо олоод, бэедээ дүтэлүүлжэ дадхаагаад, тэрэнээ энхэрдэг, эдеэлүүлдэг болоһон байгаа ха. Нэгэтэ тэрэнииень багша ламань харажархеод, ташуур баряад тэрэ хайратайхан амитаниие нюдэ нюургүй шабхадаад лэ үлдэжэрхибэ гээшэ. Энэ ушар хаража гайхаһан хубарагууд багшадаа хандаба: «Та өөрөө хамаг амитаниие хайрлаха сэдьхэлтэй ябагты гэжэ заадаг аад, юундэ иимэ шэрүүнээр энэ амитанда хандаба гээшэбта?»

- Тиихэдэнь багшань юун гэжэ харюусаа хаб даа? Танай һанамжа?

- Хүнһөө холо ябаа һаа, наһалха наһаяа эдлэхэ, харин хүнһөө айхаяа болёод дүтэлдэг болоо һаа, тэрэ дороо хосорхо бшуу - гэжэ багшань харюусаба ха.

- Эндэһээ хүмүүжэлэй хэрэгтэ удхатай туһатай тобшолол гаргахаар байна гү? Ямар?-

Тиихэдээ саашанхи харгыень хараадаа абажа, мүнөөдэрэй сагта шэрүүнээршье хүрэжэ эрилтэ табихада  хамаагүй, аймшагтай юумэн үгы! - Тиихэдээ сохихо шабхадаха тухай хэлэгдэнэ бэшэ ааб даа! Энэмнай ондоо удхатай! Шанга эрилтэ элдэб аргаар табижа болохо байна ха юм.

IV. Орёо асуудалай  шиидхэбэри.

Тиихэдээ эндэ бэе бэедээ харша хоёр бодолнууд гаража ерэнэ ха юм.

1.Нэгэдэхеэр, үхибүүгээ үлүү ехээр эрхэлүүлжэ зоргондонь табижа болохогүй. Һургаалгүй, һэшхэлгүй болоходоо болохо. Тэрэнэй хажуугаар Виктор Александрович Гуружапов: «Чрезмерная опека и чрезмерная забота родителей становится сигналом для ребенка, предупреждающим о том, что не все в этом мире благополучно,  тем самым вселяет в душе ребенка неуверенность страх, н и недоверие к окружающему миру» гэжэ тэмдэглэнэ.

2.Хоёрдохёор, нүгөө талаһаань хаража үзэхэдэ, мүнөө сагта онсо һанагдаагүй аюулнууд бии болоо. Үхибүүднай Интернет, телефон, айфон, гаджет гэхэ мэтэ юумээр һамааржа байхадаа, элдэб муухай, аймшагтай юумэнтэй дайралдана. Жэшээнь «Синий кит» гэжэ программа «Үхэ, өөрыгөө ала» гэһэн уряалнуудые ябуулна. Статистикын ёһоор, бэеэ хороохо ябадалнууд залуушуулай дунда һүүлэй жэлнүүдтэ улам олошороо. Иимэ ушарта гэртэхин үхибүүдтээ сэдьхэлээрээ дүтэ (доверительные отношения) байха ёһотой, өөрһөө холодуулжа болохогүй,  анхаралаа хурсадхаха, ямар юумээр һонирхожо байнаб гэжэ мэдэжэ байха хэрэгтэй. Харин тиихэдээ, баһал айһанаа  харуулжа уй хай табижа болохогүй.

Энэ харша хоёр асуудал ямар шиидхэбэритэй гэжэ һананабта?

Тобшолол: Слайд харуулаад багша асууна:

Энэ шэгнүүр хараад мүнөөдэрэйнгээ хөөрэлдөөнэй тобшолол хэе!

- Али  шэгнүүрынь         зүб харюу харуулжа байна гээшэб?

№ 1                                                    № 2

- Зүб харюунь № 1 харуулжа байна! Энэ шэгнүүрнай тэнсээд байха ёһотой!  Али нэгэн тээшээ нэнгээ һаа, адли муу байха гэжэ ойлгобобди!!! Энэ хоёрой хоорондо нарин зүргөөр харгы гаргажа, үхибүүдөө хүмүүжүлхэ хэрэгтэйл даа!  

Багшын тобшолол:

Энэ хөөрэлдөөндэ минии нэмэхэ юумэн гэхэдэ:

- Хэдышье шанга эрилтэ табяа һаа, гансал һүр һүлдыень дараха хэрэггүй, урма зоригынь хухалжа, найдалыень унтаргаажа болохогүй. В.А. Гуружапов: «Ребенок должен научиться преодолевать испытания, но при этом взрослые должны создавать ситуацию успеха» гэжэ «Педагогическая психология» гэжэ ном соогоо тэмдэглэнэ.

Василий Александрович Сухомлинский гэртэхинтэй хэһэн хөөрэлдөөгөө иигэжэ түгэсэдэг байна: «Психологически здоровые дети растут там, где есть гармоничное отношение взрослых в семье».

V. Гэртэхинэй суглаанай дүн таталга:

Хэн хэды карточкатай болооб гэжэ тоолохо. Эдэбхитэй хабаадаһан гэртэхиндэ «Амжалтатай түрэлхид» гэжэ диплом баригдана. Yхибүүдээ  зүб мүрөөр хүмүүжүүлхэ бэлэн бэшэ хэрэгтэ амжалта,  гүн ухаатай, тэсэмгэй байхыетнай   хүсэнэб. Yри хүүгэднай эрдэмтэй, һургаалтай зон болог!