Тозлар. Аларның составы һәм классификациясе
методическая разработка по химии (8 класс) по теме

ТР Арча муниципаль районы Сеҗе төп гомуми белем бирү мәктәбе

Тозлар. Аларның составы һәм классификациясе.

2 кв.кат.химия укытучысы

Р.В.Мөхәмәдиева

                                             Март, 2012

Тема: Тозлар. Аларның составы һәм классификациясе.

Максат: Тозларның составы, классификациясе һәм әһәмияте турында төп төшенчәләр формалаштыру.

Бурычлар:

1.Неорганик кушылмаларның тагын бер классы – тозлар белән танышу.

2.Аларның составын, исемнәрен ачыклау.

3.Тозларның классификациясен өйрәнү.

4. Темага карата БДИ  биремнәрен башкару.

Дәрес барышы:

1.Оештыру моменты.

Дәреснең темасы, максаты һәм бурычлары белән таныштыру.

2. Актуальләштерү. ( 1 слайд )

Неорганик кушылмаларның мөһим классларын искә төшерү.

Укучыларга неорганик кушылмаларның мөһим класслары күрсәтелгән схема һәм химик формулалар бирелә. Бу кушылмаларны тиешле графаларга бүлеп урнаштырырга.

 H2SO4,   NaOH,  CuCl2,  NO2,  Na2SO4,  CaO,  SO3,  H3PO4,  Fe(OH)3,  AgNO3,  Mg(OH)2, HCl,  ZnO,  CO2.

( 2-4 слайд ) – җавабы тутырылган таблица

Нинди матдәләр оксидлар дип атала? Нинди оксидлар була? – Нигез, кислота, амфотер.

Нинди матдәләр нигезләр  дип атала? Нинди нигезләр була?- Суда эрүчән- селтеләр, аз эрүчән һәм эремәүчән.

Нинди матдәләр кислоталар дип атала? Классификациясен әйтегез.

 – Кислородлы, кислородсыз. Бер нигезле, ике нигезле, өч нигезле.

Калган формулалар нинди класска керерләр соң? Сез бу кушылмалар белән нинди темаларны өйрәнгәндә таныштыгыз?

Җавап: оксидлар, нигезләр һәм кислоталарның химик үзлекләрен өйрәнгәндә.

 3 укучы тигезләмә яза, тигезли.  ( 5-6 слайд )

Mg  + H2 SO 4 =

 MgO  + H2 SO 4 =

Mg(OH)2  + H2 SO 4 =

3 очракта да нинди бертөрле матдә барлыкка килде?

MgSO4   - тоз

  3. Яңа материалны өйрәнү. ( 7-8 слайд )

1.Тозларның составын, исемнәрен ачыклау.  ( 9 слайд)

Mg  + H2 SO 4 = MgSO 4  + H2

Металл атомнарыннан һәм кислота калдыкларыннан барлыкка килгән катлаулы матдәләр – тозлар дип атала.

( 10 слайд )

Тозларның исемнәре.  ( 11-12 слайд )

2.Тозларның классификациясен өйрәнү. – 17 нче схема, 106 бит  ( 13 слайд )

Физкультминут.

3.Физик үзлекләре. ( 14 слайд )

4. Химик үзлекләре. ( 15 слайд )

5.Куллану өлкәләре. ( 16 слайд )

4.Ныгыту.

1) Химик реакция тигезләмәсен язып бетерергә( 17 слайд )

Na 2CO 3   +   ?  =  NaCl + H 2 CO 3

Na 2CO 3   +   ?  =  BaCO 3   + NaCl

Cu SO 4     +   ?  =  Cu(OH) 2 + Na 2 SO 4 

Cu SO 4     +   ?  =   Fe SO 4 + Cu                                                      

2) БДИ  биремнәрен башкару. ( 19 слайд )

А8. Кайсы рәттә бары тик кислота оксидлары гына күрсәтелгән.

1) CO2,   SO2, SO3        3) SO2, MgO, ZnO

2) Na2O,  SiO2, CaO        4) CuO, Al2O3, FeO

A10. Кислоталар классына кайсы матдәләр керә?

A) H 2S                                       Г)  Mg(OH)Cl

Б)H 2CO 3                                                   Д) CaSO4

В)AgNO3                                                    Е)  HCl

1) АБВ       2)  ВГЕ         3)АБЕ        4)БГД

В1. Химик формула белән неорганик кушылма классын туры китереп язарга.

А) Мg(NO3)2        1) кислота оксиды

Б) Al(OH)3        2) эремәүчән нигез

В) H2SiO3        3) кислота

Г) Ca(OH)CL        4) тоз

        5)  селте

                                                                                               6) нигез оксиды

( 20 слайд – җаваплар)

3) Проблемалы сорау.

Укучыларга чәй содасы, аш тозы, Пемолюкс, кер порошогы, акбур, сабын күрсәтелә.

-Бу матдәләрне нәрсә берләштерә дип уйлыйсыз?

(Җавап: тозлар)

-Ничек белдегез?

Җавап: Составын карарга кирәк.

Ә сез беләсезме?  ( 21 слайд)

NaCL – аш тозы.

Аммоний нитраты- селитра( нитратларны шулай атыйлар), АШЛАМА БУЛАРАК АВЫЛ ХУҖАЛЫГЫНДА КУЛЛАНЫЛА

Кальций карбонаты- акбур, мәрмәр, известьташ

5.Өйгә эш( 22 слайд)

Дәреслек §33 укырга, №3 ( 112 бит) яки тест 2 вариантта.  Тозлар турында кызыклы мәгълүмат алып килергә.

6.Йомгаклау.

Тест

1 вариант

1. Натрий гидросульфаты формуласы

1) NaHSO3            2) NaHSO4                    3) NaHCO3                       4) NaHSiO3

2.Санап кителгән матдәләр арасында ничә гидроксид бар:

H 2SO 4, Fe(OH)2 , Mg(OH)Cl, Fe 2(SO 4)3 , Zn(OH)2,  SO 2, KOH, NaCL, H 3PO 4

1)  5          2)   2        3)  3         4)  4

3. Кайсы формула амфотер оксидны күрсәтә:

1) SO 2   2) K 2O        3) N2O        4)  ZnO

4) Кислота һәм нигез оксиды кайсы рәттә күрсәтелгән:

1) SO 3 һәм MgO

2) СO 2 һәм AL2O3

3) Na2O һәм FeO

4) СаO һәм SO 2  

5) Кайсы формула әче тозларга керми

1) NaHS                              3) Ca(HCO3) 2

2) KH 2 PO 4                                  4)  Na 3PO 4

6.  Химик формула белән неорганик кушылма классын туры китереп язарга.

А) HBr        1) амфотер оксиды

Б) Ва(OH) 2        2) эремәүчән нигез

В) AL2O3        3) кислота

Г)Ca(H CO3)2        4) әче тоз

        5)  селте

        6) нигез оксиды

2 вариант

1. Натрий гидрокарбонаты формуласы

1) NaHSO3                   2) NaHSO4                  3) NaHCO3                      4) NaHSiO3

2.Санап кителгән матдәләр арасында ничә тоз бар:

H 2SO 4, Fe(OH)2 , Mg(OH)Cl, Fe 2(SO 4)3 , Zn(OH)2,  SO 2, KOH, NaCL, H 3PO 4

1)  5          2)   2        3)  3         4)  4

3. Кайсы формула нигез оксидын күрсәтә:

1) SO 2   2) K 2O        3) N2O        4)  ZnO

4) Нигез һәм кислота  оксиды кайсы рәттә күрсәтелгән:

1) SO 3 һәм MgO

2) СO 2 һәм AL2O3

3) Na2O һәм FeO

4) СаO һәм SO 2  

5) Кайсы формула әче тозларга керми

1) NH 4 NO 3                          3)  NaHSО3

2) KH 2 PO 4                                        4)  NaHCO3

6.  Химик формула белән неорганик кушылма классын туры китереп язарга.

А)  H 3PO 4        1) урта (нормаль) тоз

Б) ВаCL 2        2) эремәүчән нигез

В) Zn(OH)2        3) кислота

Г)Mg(OH)Cl                    4) әче тоз

        5) селте

        6) нигез тозы

Тест җаваплары:

1-вариант        2 -вариант

1. -  2        1.-3

2.-   3        2.-3

3. -  4        3.-2

4.-   1        4.-4

5. - 4        5.-1

6. -  3514        6.- 3126

Тозлар

Урта

( нормаль)

әче

нигез

икеле

катнаш

комплекслы

MgSO4

NaHCO3

Mg(OH)Cl

K2NaPO4

CaOCL2

K3

Fe(CN) 6