Ана тилим-малкъар тилим, Ёмюрледен ётген тилим
материал

Тема: « Ана тилим-малкъар тилим,

Ёмюрледен ётген тилим».

Дерсни мураты :ана тилни юсюнден окъуучуланы билимлерин

айнытыу,теренлеу.

Дерсде хайырланнган затла: суратла,презентация,интер.доска.Таулу азыкъладан эм кийимледен, литературадан кёрмюч.

Дерсни барыуу.

Битеу дунияда инсанла

Бу дунияда кёз ачханла

Сизге атсын акъ тангла

Кюн ахшы болсун адамла.

Багъалы къонакъла , устазла эм сабийле. Бизни бюгюнгю дерсибизни темасы « Ана тилге» аталады.

21 февраль Ана тилни халкъла аралы кюнюн белгилеу республиканы байламларындан бири болгъанды.

Ана тил – адамны ата-бабалары, миллет сёлешген тилди. Адам талай тилни билирге болады , алай а эм багъалы адамны кесини энчи тили – ана тилди.Анга « Ана тил» деп да бош айтылмагъанды.

«Тилсиз миллет жокъ болур»,-

Дегендиле къартларым

«Тили жокъну - кюню жокъ»,-

Дегендиле халкъларым.

«Ана тилим батды!»-деп

Жиляй элле анала.

Школ тапмай ана тилинде,

Мугур болуп балала.

Назму «Бюгюннгю кюн» Зумакулланы Т. Лёлюкаланы М.

1. Малкъар тилни ариулугъуну,тазалыгъыны юсюнден окъуучуну сёзю.

Адам сагъыш , оюм ана тилинде этеди. Ана тилни макъамы адамгъа жылыу, кюч – къарыу , саулукъ береди.

Бизни ана тилибиз малкъар тилди.Малкъар тил тюрк тиллени бир бутагъыды.Ол къыпчакъ тилни мурдорунда къуралгъанды.Тил адам бла бирге жаратылады ,эм аны бла бирге жашап турады

Къулийланы Къ. « Ана тилим» деген назмугъа видео.

Устаз: Ана тилим ,малкъар тилим-билим шауданым.

Бу айтылгъал сёзлени хар биринде энчи терен магъана жашайды.

Бизге бешик жыр айтдыргъан тилибиз

Жомакъ ,нарт сёз кибик тургъан тилибиз.

Назму «Бешик жыр»-Малкъондуланы Ж.

Презентация Мёчюланы К.юсюнден

Хар инсанны да тили энчи болады,анасы энчи болгъанча

Биз а,таулу миллет кимден да бек ёхтемленебиз ана тилибизге.

Миллет да тилини юсю бла сакъланады. Тили унутула барса, ол миллетни адамлары башха тилде сёлешселе ол тил тас болады.Аны себепли кеси тилибизни сюерге , сыйларгъа керекди.

Назму.Гуртуланы Бертни «Ана тилим»деген назмусун окъуучула айтадыла.

Презентация Гуртуланы Б.чыгъармачылыкъ жолу.

Хар миллет кесини тил байлыгъын ,тазалыгъын сакъларгъа кюрешеди.

Тил сакъланнган къадарда, миллет да сакъланады.

Малкъар тил барда, малкъар халкъ да барды.

Малкъар тилни эрттеден келген халкъ жырына тынгылайыкъ.

Жыр : « Боз алаша»

Малкъар халкъ жашагъан къадарда тойлада, оюнлада гоппан аякъны

да къолгъа алып, ариу алгъышла этерикдиле.

Назму «Алгъыш» Кормазланы С. окъуйду.

Тил сакъланса, ариу адетлерибиз да сакъланырыкъдыла.

Презентация «Адетле».( тепсеу)

Бизни тилибиз бек бай тилди .Малкъар халкъны алчы адамлары, жазыучулары:Мёчюланы К.,Къулийланы Къ.,Замакулланы Т. ана тилни магъанасын бийикге кётюргендиле , «Ана» деген сёзге тенг этгендиле.

Халкъны багъалы кёргенни

Хар заманда кёлю токъ

Ана тилин сюймегенни

Анам дерге эркинлиги жокъ.

Ана тилге да анагъача болургъа керекди сюймеклик.

О манга былай татлы некди тилибиз?

Бек алгъа анамдан эшитгеним себепли.

Манга былай нек багъалыды тилибиз?

Анам башха тил билмегени себепли.

Манга былай аламат некди тилибиз?

Ол анамы тили болгъаны себепли.

Къулийланы Къ.

Ана-дунияны тутуругъу

Ана-дунияны жарыгъы.

Ана деген бек сыйлыды билгеннге,анагъа хурмет берирге, аны сыйларгъа,

жюрегин сакъларгъа тийишлиди хар адамгъа.

Назму.Къулийланы Къайсынны «Анам» деген назмусун Герузланы А эм Калабекланы А. окъуйдула.

Презентация Къулийланы Къ.

Жыр Газаланы А. «Анала».

Жыр «Адет къала» Аликаланы А.

Назму. Сарбашланы Зуфарны «Анала» деген назмусун

Хуболланы М. , Бичийланы Э. окъуйдула.

Жыр.Зумакулланы Т.сёзлерине этилген жыр «Ана».

Презентация . Зумакулланы Т.

Ананы юсюнден кёп назмула эм жырла жазгъандыла ,тенгизлени шакъы этип жазсакъ да ананы сыйлылыгъын ,аны бизге къыйыныны юсюнден айтып, жазып да бошаялмазбыз .

Бек бийик жерни бизни жашауубузда ана деген сёз алады . ана тилин сюймеген , ол кесини анасын да сюймейди.Аналарыбызны жюреклерин сакълагъанча , ана тилибизни да билирге сюерге сакъларгъа борчлубуз!

Аналаны къыйынларын билген сабийле болургъа бизге Аллах аллай насып берсин! Анала ёмюрлю болсунла, ана тилибиз а байыгъа,ана тилибизде сёлешген адамла да кёпден-кёп болсунла.

Бюгюнгю байрамыбызны биз « Минги тау» деген жыр бла бошаргъа сюебиз.