Марий кочкыш
план-конспект занятия (6 класс) по теме

                                                       Е.С.Зыкова, учитель марийского (государственного)

                                                                 языка МБОУ «Средняя общеобразовательная школа            

                                                                 № 3  г. Йошкар-Олы»

Марий кочкыш

6-шо классыште «Мемна ешыште пайрем» блокын 1-ше (лексический навыкым вияҥдымаш) урокшо

Цель: тунемше - влакын йылмыштым лывырташ, «Марий кочкыш» теме почеш  кутыраш туныктымаш.

Задаче-влак:

- предметный:

1. Образовательный: у мут -  влакым шарнаш, нуным предложенийлаште кучылташ туныкташ;  национальный кочкыш дене палдараш.

 2.Развивающий: марий йÿкан мут-влакым чын каласаш туныктымаш; теме почеш йодышан предложенийым чын чоҥаш да вашмутым чын пуаш туныктымаш.

3.Воспитывающий: тунемше-влакым кафеште шкем кучен мошташ; марий йылме деке шÿмаҥдаш.

- метапредметный:

Личностный: тунемшым «Марий кочкыш» теме почеш кутыраш кумылжым почмаш; марий йылмым кумылын тунемаш  кумылаҥдаш.

Регулятивный: йолташ-влакын пашаштым да шке ыштыме пашам аклен моштымаш.

Познавательный: национальный кочкыш нерген информацийым кычалмаш, кочкыш ойыртемым шижын моштымаш.

Коммуникативный: икте-весылан йодышым чын шынден да вашмутым чын пуэн моштымаш; тÿшка дене, коктын пашам ыштен моштымаш.

Кучылтмо материал: доска, видеоматериал, урок темылан келшыше книга выставке, дидактический материал.

Речевой материал: а) ушештарымашлан: кочкаш, шÿр, пучымыш, кочкаш йöраташ, кинде, кол, олма, шöр, шоган, пареҥге.

                                             б) у мут- влак: йÿштö кочкыш, шокшо кочкыш, кÿэштме кочкыш, мелна, команмелна, туара, когыльо, подкогыльо, перемеч, салмамуно, сокта, пура, кочмем шуэш.

Урокын эртымыже

   I. Организационный ужаш.

- Салам лийже! Шичса. Кö таче классыште дежурный?

II. Йылмым лывыртыме паша.

1.Йодыш - вашмут.

- Таче могай числа?

- Таче арнян могай кечыже?

- Кызыт могай идалык жап?

- Тый эрдене мом кочкынат?

- Тый мом кочкаш йöратет?

2. «Сÿретым лÿмдö. Тиде мо?»

(Туныктышо сÿрет - влакым (кинде, олма, шöр, шÿр, шоган, пареҥге, кол) очыкта, тунемше- влак лÿмдат).

3. Тÿҥ ужаш. У темым умылтарымаш.

1.- Йоча - влак, мый тыланда видеоматериалым ончаш темлем. Тÿткын колыштса, могай калык кочкыш нерген видеороликыште ойлалтеш? (Видеоролик «Марий кочкыш» ончыкталтеш).

2.-Таче урокышто марий кочкыш дене палыме лийына. Ўдыр – рвезе - влак, те чыланат паледа, Марий Эл республикыште тÿрлö национальностян калык - влак илат: руш, мари, татар, чуваш… Мемнан классыштат руш, мари, азербайджан тунемше - влак улыт. Кажне калыкын шке йÿлаже, кочкышыжо уло. Амиров Вагиф мемнам шке азербайджан калык кочкышыж дене палымым ышта (тунемше каласкала).

-Тау. йоча - влак, могай калык кочкыш нерген Вагиф мемнам палдарыш? (тунемше - влак вашештат)

-Йоча-влак, калык кочкышын ойыртемже уло?

-Могай калык кочкышым кочкында?

-Йошкар-Олаште могай калык кочкышым тамлен ончаш лиеш?

3.- Ўдыр – рвезе - влак, айста ынде изиш каналтена.

Физкультминутка

Шинчышна ме шинчышна,

Ынде рÿж кынелына,

Кидым ончык шуэна,

Вара кÿшкö нöлтена.

Ынде кок век шарена,

Эркын ÿлык волтена.

Йолна дене топ тавена,

Совым роп пералтена,

Парнянам кормыжтена,

Парт коклашке шинчына.

        4.- Йоча - влак, те марий кочкыш кафеште лийында? Йошкар - Олаште Пролетарский уремыште «Сандал» лÿман марий кочкыш кафе верланен. Тушко ме тендан дене миен савырнена. Мут толмашеш, «сандал»- марий шомак, рушлаже «розовый, алый» манмым ончыкта.

          5. Инсцинировко. Классым группо - влаклан шелаш. Кажне группылан менюм пуаш. Тунемше - влак кафен унашт лийыт. Официанкын мутшым туныктышо лудеш. Тудо уна - влак деч «Мом кочнеда? Мом йÿнеда?» йодеш).

Меню

Официантын мутшо:

- Салам лийже! «Сандал» кафеш толмыланда - тау.

- Мом кочнеда?

- Мом йÿнеда?

- Кочкышда перкан лийже!

-Йоча-влак, кö повар лийнеже? Кö официант? А кö кочмывер директор? (Кö ресторанный бизнес дене пашам ыштынеже?)

IV. У материалым пеҥгыдемдымаш.

          1.-Йоча - влак, ме таче урокышто марий кочкыш нерген гына огыл, азербайджан калык кочкыш денат палыме лийна. Могай кочкыш нерген Вагиф мыланна ойлыш?

- «Сандал» кафеште могай марий кочкыш - влак дене палыме лийда?

         2.Соедини слоги:

            мел                 меч

            пере                на

            ко                    де

            кин                  когыльо

            под                  гыльо

           сок                    та

            3. Вставьте пропущенные буквы.

Коман…елна, салма...уно, пер…меч, ме…на

V. Иктешлымаш.  Отметкым шындымаш.

Мыланем … кочкыш келшыш.

Мый … кочнем.

Мый ача-авам … кафеш ÿжам.

VI.  Мöҥгысö паша.

Шке шонен менюм возаш.