Урок казахского языка "Ғұлама ғалым"
план-конспект урока (10 класс) по теме

Сабақтың тақырыбы: Ғұлама ғалым.

Исикеева З.М.

Средняя общеобразовательная школа-гимназия №17 г.Актобе

Сабақ мақсаттары:

1. Ауызекі сөйлеу дағдысын қалыптастыру.

2. Оқушының ойлау қабілетін дамыту. Өз беттерінше жұмыс жасау         дағдысын қалыптастыру. Екі тілді интегралды дағдыландыру.

3. Танымды қасиеттерін арттыру, грамматикалық жұмыстарды орындау арқылы сөздік қорын молайту.

4. Іс қағаздар жұмысын жалғастыру.

Оқыту әдісі: интегралды, ұжымдық, баяндау, ізденушілік, жаңа технология элементтері.

Сабақтың түрі: интегралды сұрақ-жауап.

Сабақтың көрнекілігі: Қаныш Сәтбаев портреті, интерактивті тақта, тірек сызбалар, карточкалар.

Сабақтың барысы: 1. Амандасу.

                                 2. Оқушыларды сабақтың мақсатымен таныстыру.

Кіріспе: Әйгілі геолог, ғалым  Қаныш Сәтбаев Қазақстанда ғана емес шет елдерде де мәлім. Қаныш жан-жақты ғалым болған, оның көп қырлы дарындылығы Қазақстанда ғылымның барлық салаларының дамуына ықпалын тигізген. Қаныш Сәтбаевтың 110 жылдығына Англиядан Браун мырзаға шақыру жіберілді. Өткен сабақта біз шақыру хатын жаздық. Кім оқып береді? Бірақ Браун мырза қазақ тілінде түсіне ме екен? Ағылшын тіліне аударайық. (аудармасын оқып беру)

Сөздік жұмысы: қайталау

            ынтымақтастық –

            қосымша баяндамашы – содокладчик

            салынып отыр – вкладывается

            талқылау – обсуждать

            ұйғару – допустить

            асыға күтеміз – ждем с нетерпением

            қалай жетуге болады – как можно дойти

            тура жүре беріңіз – идите прямо

            көше бойымен жүріңіз – вдоль улицы

           сол жағына бұрылыңыз – поверните на лево

            оң жағына – на право

            Сізлен сол жағы – слево от Вас

            көшеге қарама-қарсы – на против улицы

                                         Шақыру

Лондон қ. Геологилық зерттеу

институтының ұжымына

Геологиялық мұражайының

басшысынан

04. 03. 2009ж.

ғылыми конференция

      Академик Қ.И.Сәтбаевтің 110 жылдығына өткізілетін ғылыми конференция туралы институт ұжымына хабарлап отырмыз. Өткізілетін ынтымақтастығыңызды және қатысуыңызды ұйғарамыз. Қызметтеріңіз қосымша баяндамашы ретінде қатысқаны жөн. Талқылауға тақырып тізімі жіберіліп отыр. Біз сізді асыға күтеміз.

            Сіздің әріптестеріңіз.

Жол шығу алдында қалада қай бағытпен жүруін үйренейік.

-Кешіріңіз,геология мұражайына қалай өтуге болады?

-Геология мұражайы Кереев көшесінде.Қазір осы көшемен тура жүресіз.

Ойын «Саяхат»-Браун мырза қазақ тілінде үйренеді (ағылшын тілінде, қазақ тілінде)

    Ақтөбе картасы ашылады, мұғалім қазақ тілінде жүру жолын көрсетеді.Ал енді кім Браун мырза болғысы келеді? Және екі кездейсоқ(прохожий) адам керек .

  Алмас қазақ тілінде –Есет ағылшын тілінде-Ақмарал қазақ тілінде-Алмас ағылшын тілінде.

Оқушы Қ.Сәтбаев туралы қысқаша мәлімет береді .

Тапсырма: Сөйлемдерді дұрыс құрастыр:

               1.Қ.Сәтбаев институтында білім Томск алған технологиялық жас инженер.

               2.Сәтбаев төрінде атындағы планета космос ұшып жүр.

Ал енді мәтін бойынша жаңа сөздермен жұмыс жасайық. Мәтін  оқушылардың алдында .

                   Жаңа  сөздермен жұмыс:

    Құрылыс –строительство

    Мыс комбинаты - комбинат меди

    Жіберілді- запустили

    Ғылыми зерттеулер – научные исследования

    Металлогения ғылымы – наука металлогения

     Негіздеуші – основоположник, основатель

Мәтінмен жұмыс:

        1926ж Қаныш Имантайұлы Томск технологиялық институтында аяқтап, диплом қорғап, тау-кен инженері-геолог мамандығын алды.1929ж Қ.Сәтбаев Жезқазғанда үлкен қор жатыр деп ұйғарды.  Осы жылдары  мыс комбинаты құрлысына жол бермеу ниеті тұрса да ,Жезқазған  мыс қоры жағынан одақ бойынша 1-ші орынға шықты, ал 1943ж. Американың мыс провинцияларын басып озды. Сонымен  Жезқазған комбинаты жіберілді. Бұл ғалымның еліне, жеріне шексіз патриотизм  сезімінің жемісі.

      Сәтбаевтің ғылыми қызметінің негізі бір мақсаты ғылыми зерттеулерді республика шаруашылығының, мәдениетінің дамуымен байланыстыру.

       Қ.Сәтбаев металлогения ғылымын негіздеушілердің бірі. Қ.И.Сәтбаев басқа республикаларында да ғылымның дамуына үнемі өз әсерін тигізді. Қаныштың ғылым арқылы халқына сіңірген еңбегі ұшан теңіз. Халқы үшін қалтқысыз қызмет еткен Қаныш Имантайұлы әрқашанда  ел есінде.Оның атымен Жоңғар Алатауындағы  мұздық және шың, ғарыштағы кіші планета аталған..

                         Сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Қ.Сәтбаев  қандай  институт бітірді?
2. Қандай комбинат жіберілді?
3. Ғалымның негізгі мақсаты?
4. Оның атымен аталған не  бар екен?

1. Жоңғар Алатауының шыңы мен мұздағы.
2. Марс пен Юпитердің аралығындағы планета- астероид «Сәтбаев планетасы»аталады.
3. Жаңа минерал да оның атымен аталады.
4. ҚРҰГА Геологиялық ғылымдар институты
5. Гладиолус гүлінің бір түрі де»АкадемикСәтбаев» деп аталады,

Тапсырма:  Браун мырзаға тілхат жазуға көмектесейік.

Үйлесімділік бойынша- в соответствии

Алдын- ала-  предварительно

Келісім- соглашение

Есеп- отчет

Іздеу- изыскание

өзекті –актуально

жіберуші –отправитель

алушы –получатель

хаттың мазмұны –содержание письма

 Тілхаттың  бөліктеріне назар аудару:

1. амандасу
2. хат жазу себептері
3. жағдаят
4. хабарлама
5. пікірі

Ал енді ғылыми конференциямыз туралы тілхат жазайық.

                                                                      Қазақстан Республикасы

                                                                      Ақтөбе қаласы

                                                                      Кереев көшесі№2

                                                                      Геология мұражайы

                                                                       04.03.2009ж.

Дж.Смит мырза басшысына

Орта институты

Геологиялық зерттеуінен

19 оксфорд стрит

Лондон НЕ20

                               Құрметті Смит мырза

  Біздің алдын- ала келісіміз үйлесімділігі бойынша ғылыми конференция туралы есеп жазып отырмын.Конференция көңілдегідей өтіп, баяндамалары геологиялық іс ізденістерімен қазіргі уақытта өзекті екенін хабарлап отырмын. Ғұлама Сәтбаев туралы көп біліп,планета Сәтбаев атымен аталғанына таң  қалдым.Бізде Қаныш Сатбаев туралы  көрме ашамыз деген ойдамын, себебі ол кісі Англияда Черчиль мырзамен кездескен.

Сабақтың қортындысы:

Бағалау

Үйге тапсырма : екі тілде тілхат жазу.