Қыста
план-конспект урока (5 класс) по теме

Сабақтың тақырыбы:                           Қыста

Сабақтың мақсаты:

1. Жыл мезгілдерін қазақ тілінде атай отырып, «Қыста» тақырыбын, ондағы жаңа сөздерді игерту.
2. Тіл дамыту, ойлау, сөйлеу қабілетін арттыру.
3. Табиғатты сүюге, аялауға, қорғай білуге баулу.

Сабақтың түрі:  аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, ойындар.

Сабақтың көрнекілігі:  сабақ жоспары, суреттер, дидактикалық материалдар.

Меңгерілетін сөздер: айнала, аппақ, сырғанақ, теуіп жүр, тамаша.

Сабақтың барысы: 

І. Ұйымдастыру.

а) амандасу, түгендеу

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару.

(«Шаттық шеңберін» құру)

Бала, бала, баламыз,

Мектебімізге барамыз.

Күні бойы қызыққа

Батамыз да қаламыз.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

а) 3-жаттығу (Е. Өтетілеуұлының өлеңін жатқа айту)

ә) 4-жаттығу (сұраулық шылаудың тиістісін қойып, сұраулы сөйлем құрастырып жазу)

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Мұғалім, Абай Құнанбаевтың «Қыс» өлеңін оқып, сабақты бастайды.

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды

Соқыр, мылқау танымас тірі жанды

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық

Басқан ізі сықырлап келіп қалды –

деп ұлы ақын Абай атамыз айтқандай ызғарлы қыс қылышын сүйреп келіп қалды.

Балалар, мына суреттерге көңіл бөліндерші! Суретте қай жыл мезгілі бейнеленген?

1. Қыста ауа райы қандай?
2. Қыста адамдар қалай киінеді?
3. Жерде не жатыр?
4. Балалар қандай ойындар ойнайды?
5. Қыста қандай мереке болады?
6. Қыс айларың білесіңдер ме?
7. Қыс мезгілі сендерге ұнай ма? (несімен?)

2. Балалар, енді тақтаға назар аударайық. Бүгін біз сендермен мынадай жаңа сөздермен танысамыз. (сөздік жұмысы)

айнала – вокруг

аппақ – белым-бело

сырғанақ – каток

теуіп жүр – катается

тамаша – замечательное, прекрасное

Ал енді осы жаңа сөздермен бір-екі сөз тіркестерін құрайық.

Күн тамаша. Балалар сырғанақта ойнап жүр.

IV. Кітаппен жұмыс.

1. 2-жаттығу. (Тиісті сураулық шылауды қойып жазып. «Иә», «Жоқ» сөздерін қолданып жауап қайтар.)

Үлгі:

8. Қазір қыс мезгілі ме?
9. Иә, қазір қыс мезгілі.

2. Кел, балалар ойнайық

Ойнайық та, ойлайық.

Қандай тапсырма болса да,

Таппай оны қоймайық!

Ойын: «Жоғалған сөздер»

Шарты: Тиістісін тауып, сызықпен қос.

Қыс                 жауды

Күн                тепті

Қар                келді

Коньки                суық

3. Ойын:  «Буындардан сөз құра»

Ай  -  на -  ла    ап  -  пақ    қар

Ба  -  ла  -  лар    сыр  -  ға  -  нақ    теп  -  ті

(Аудармасын айту)

4. Сергіту сәті:

Көлбең – көлбең, көлбеңдеп,

Қар жауады көлбеңдеп.

Оңнан солға, солдан оңға

Ышқынып, ысқырып

Соғады боран.

5. Ойын:  «Кім жылдам?»

Шарты:  «Қыс» тақырыбына байланысты сөздердің қазақша аудармасын табу.

І – топ «Аққала»;   ІІ – топ «Шырша»  құрастырады.

Снеговик                        Елка

Холодно                        Белый

Снег                                Зима

6. Суретпен жұмыс. (2 – 3 сөйлем құрау)
7. Ойын «Жоғалған буын»

Мақсаты:  Қыстап қалатын құстарды білу, буынға бөле білу.

Қар   - ворона

Сауыс    - сорока

Тор    - воробей

Көгер    - голубь

Бозтор    - синица

8. – Балалар, сендер жұмбақ шешуді ұнатасыңдар ма? – Иә.

10. Олай болса, мен жұмбақ айтамын, ал сендер шешуінің бірінші әрпін тақтаға жазасыңдар.

1. Жапалақтап жауады,

Жердің бетін жабады

Бұл не аппақ мақтадай? (Қар)

2. Кесе, шыны, пиала,

Оларсыз шай құя ма?

Қасықсыз тамақ жемейді,

Бәрінің атын не дейді? (Ыдыс)

3. Тілден ұшып,

Құлаққа қонады. (Сөз)

9. Ал енді балалар осы Қыс сөзімізге ассоциация жасайық.

Күн суық

   Жаңа жыл                        Күн қысқа

Демалыс                                        Жылы киім киеміз

Сырғанақ тебеміз                        Қар жауады

10. Сөз жұмбақ шешу

а) қыс айлары

1. Февраль
2. Январь
3. Декабрь

ә)                         ға

                        быз

                        мақ

V. Сабақты бекіту.

Балалар, алда қандай мереке келе жатыр? – Жаңа жыл

Ендеше, балалар шыршамызды безендірейік.

(Ойыншықтарда тапсырмаларды орындап, ілеміз)

1. үлпілдек –
2. ақ –
3. мақтадай –
4. жеңіл –
5. аяз –
6. боран –
7. мұз –

Балалар, Жаңа жылды жақсы қарсы алайық деген мақсатпен сабағымызды «Шырша жырын» орындап, қорытындылаймыз.

VІ. Үйге тапсырма:

1. 4-жаттығу (өлеңді жаттап ал) 78 бет.
2. «Жаңа жыл», «Қыс» тақырыбына сурет салу.

VІІ. Оқушылардың сабақтағы белсенділігін бағалау (жетондарын есептеу)

Қыс