урок на тему: "Витамины" в 8 класс по биологии
план-конспект урока по биологии (8 класс) на тему

Тема: витаминнар.

Класс: 8

Максат: 1. Витаминнарның үзенчәлекле матдәләр булулыры белән, аларның күптөрлелеге, классификациясе белән танышу.

2. витаминнарның кеше организмына булган йогынтысын, алар җитешмәгәндә барлыкка килгән авыруларны белү

3.  Авитаминоз, гиповитаминоз профилактикасы буенча яшәү рәвеше тәрбияләү.

Дәрес төре: яңа белем бирү

Метод:әңгәмә,проблемалы ситуация чишү, өлешчә тикшеренү, группалы эш.

Дәрес барышы.

Исәнмесез укучылар, Шамсевалиева Илсөяр Талгатовна, Кугәрчен мәктәбеннән биология, химия укытучысы. Мин сездә бүген биология дәресе алып барырмын.

Кеше өчен иң кыйммәтлесе ул аның сәламәтлеге. Кешегә бөтен гомеренә бары бер организм бирелә. Димәк куп еллар буена сәламәт булып калыр өчен без аңа сакчыл карарга, кайгыртырга тиешбез.

Укуылар экранга игътибар итегез әле. Мин сезгә видио ролик тәкъдим итәм.

Видио ролик.

Эйе сәгать бик күп детальләрдән тора. Ул бер-берсе белән төгәл ярашып эшләүче механизм. Әгәрдә бер детале генә ватылса,  тулы мезанизм эштән чыга. Ничек уйлыйсыз бу механизм нәрсәне хатерләтә.

Әйе кеше организмына бик ошаган.

Ул төгәл эшләсен өчен ниләр таләп ителә соң бездән?

• Сәламәт яшәү рәвеше
• Дөрес туклану
• Спорт
• Начар зарарлы гадәтләр булмау

Ә дөрес туклануга ниләр кертер идегез?

Аксымнар, углеводлар, майлар, витаминнар.

Еракка сәяхәткә чыккан диңгезчеләр. Поляр экспедицияләрдә тикшеренүчеләр шундый хәл белән очрашканнар. Алар туклану продуктлары – консервалар, сохарилар белән яхшы тәэмин ителгән булсаларда билгесез авырудан күпләп кырылганнар. Бу авыруның сәбәбен безнең ватандашыбыз  Н.И.Лунин ачыклаган. 1881 елда ул тычканнар белән шундый эксперимент үткәрә: ике төркем тычкан алып, аларны бертөрле шартларга урнаштыра, ләкин төрлечә ашата. Беренче төркемдәгесенә натураль сөт, икенчесенә составында барлык кирәкле матдәләре: аксымнар, майлар, углеводлар, минеральтозлар нәкъ сөттәге кебек булган ясалма катнаш азык белән тукландыра.

Тиздән икенче төркем тычканнары үсүдән туктый , ябыга һәм үлә. Катнаш азык составына кермәгән тагын ниндидер матдәләр булырга тиеш дигән нәтиҗәне ясый галим.

Соңрак 1911 елда Полҗша галиме Казимир Функ дөге корпәсеннән шундый матдә таба, һәм аны кабыгы чистартылган дөге белән генә тукланган күгәрченнәр параличын дәвалауда куллана. Ул бу матдәне яшәү көче дип атый.

Ул нинди яшәү көче бирүче матдә булыр икән укучылар?

Әйе витамин.

Күпчелек очракта алар аксымнар. Витаминнар латин алфавитының зур хәрефләре белән күрсәтелә. В витамины бөтен бер группа барлыкка китерә.

Витаминнарның күбесе үсемлекләрә, тик кайберләре генә хайваннарда барлыкка килә.

Белгәнегезчә витаминның җитешмәве төрле авыруларга китерә. андый авырулар авитаминоз дип атала.

Укучылар мин сезне 4 төрле витамин группасына бүләм.

Менә бу подносларга игътибар итегез әле. Сезнең группага туры килүче витаминнарга бай продкутларны сайлап алыгыз .

Дәреслекне кулланып витаминыгызга туры килгән продуктланы сайлагач бу витаминнарның организмга йогынтысын ачыклыйк. (таблица тутырабыз)

Һәр группа белән эшләр анализлана.

Укчылар безгә С витминын ачыклау мөмкинлеге бар . аның өчен өстәлләрегезгә игътибар белән карагыз. Анда инструкция бар. Шуның буенча эшлибез.

С витаминын билгеләү буенча  лаборатор эш.

1. Йодның спирттагы эремәсен каты чәй төсенә охшатып суда эретеп эремә ясагыз.
2. Эремәгә крахмал клейстерын шәмәхә төс кергәнче салыгыз.
3. Лимон алыгыз һәм 1 мл согын сыгып алыгыз. Сокка шәмәхә эремәне тамчылап төсе юкка чыкканчы салыгыз. Төсе юкка чыга икән димәк, С витамины күп, әгәрдә төс сакланса, витамин аз була.

Димәк бүгенге дәрестә без сезнең белән витаминнар һәм аларның кеше организмына йогынтысын өйрәндек.

Рефлексия.

Укчылар стенада канатлы җөмләләр бирелгән. Танышыек әле  алар белән.

«как приятно знать, что ты, что-то узнал» Мольер

«познания начинаются с удивления» Аристотель

«Я знаю, что я не чего не знаю» Сократ

« Скажи мне – и я забуду,

Покажи мне – и я запомню,

Вовлеки меня – и я научусь» Конфуций

 Өй эше: п. 29 , иҗади бирем – иң витаминлы салат рецепты.

«Как приятно знать, что ты что-то узнал»

Мольер

«Я знаю, что я ничего не знаю»

Сократ

«Познания начинаются с

удивления»

Аристотель

« Скажи мне – и я забуду,

Покажи мне – и я запомню,

Вовлеки меня – и я научусь» Конфуций

С витаминын билгеләү буенча  лаборатор эш.

4. Йодның спирттагы эремәсен каты чәй төсенә охшатып суда эретеп эремә ясагыз.
5. Эремәгә крахмал клейстерын шәмәхә төс кергәнче салыгыз.
6. Лимон алыгыз һәм 1 мл согын сыгып алыгыз. Сокка шәмәхә эремәне тамчылап төсе юкка чыкканчы салыгыз. Төсе юкка чыга икән димәк, С витамины күп, әгәрдә төс сакланса, витамин аз була.

С витаминын билгеләү буенча  лаборатор эш.

7. Йодның спирттагы эремәсен каты чәй төсенә охшатып суда эретеп эремә ясагыз.
8. Эремәгә крахмал клейстерын шәмәхә төс кергәнче салыгыз.
9. Лимон алыгыз һәм 1 мл согын сыгып алыгыз. Сокка шәмәхә эремәне тамчылап төсе юкка чыкканчы салыгыз. Төсе юкка чыга икән димәк, С витамины күп, әгәрдә төс сакланса, витамин аз була.

С витаминын билгеләү буенча  лаборатор эш.

10. Йодның спирттагы эремәсен каты чәй төсенә охшатып суда эретеп эремә ясагыз.
11. Эремәгә крахмал клейстерын шәмәхә төс кергәнче салыгыз.
12. Лимон алыгыз һәм 1 мл согын сыгып алыгыз. Сокка шәмәхә эремәне тамчылап төсе юкка чыкканчы салыгыз. Төсе юкка чыга икән димәк, С витамины күп, әгәрдә төс сакланса, витамин аз була.

С витаминын билгеләү буенча  лаборатор эш.

13. Йодның спирттагы эремәсен каты чәй төсенә охшатып суда эретеп эремә ясагыз.
14. Эремәгә крахмал клейстерын шәмәхә төс кергәнче салыгыз.
15. Лимон алыгыз һәм 1 мл согын сыгып алыгыз. Сокка шәмәхә эремәне тамчылап төсе юкка чыкканчы салыгыз. Төсе юкка чыга икән димәк, С витамины күп, әгәрдә төс сакланса, витамин аз була.

Витамин А

Витамин В

Витамин С

Витамин Д