Процентлар 6 сыйныфка дәрес эшкәртмәсе
план-конспект урока по алгебре (6 класс) по теме

Тема: П Р О Ц Е Н Т Л А Р   ҺӘМ   П Р О П О Р Ц И Я Л Ә Р.  

Максат.1. Процентлар табу, пропорциянең билгесез буынын табу күнекмәләре булдыру.

2.Процентларны пропорцияләр ярдәмендә исәпләгәндә логик фикерләүне үстерә.

3.Укучыларның игътибарын вируслы авырулар һәм аларны кисәтүгә юнәлтү.

4.Милли – региональ компонентлар кулланып, укучыларның туган җирләренә сак караш, игътибарлылык тәрбияләү.

Дәреснең тибы: Йомгаклау дђресе.

Дђреснең төре: Эшлекле уен.

Дәреснең формасы: Төркемнәрдә эшләү.

Җиһазлау: Кодоскоп, тарату материаллары, дәреслекләр, белемнәрне бәяләү картасы.

                    Дәрес барышы.        

 I. Белемнәрне тигезләү.

      Куелган сорауларга җаваплар төркемнәрдә тикшерелә, кодоскоп аша биремнәр экранга төшерелә.

             1.Зурлыкның йөзенче өлеше?

             2.Процентларны вакланма рәвешендә күрсәтергә.

                   27%, 5%, 143%.

              3.Санның проценты ничек табыла?

                   75 нең 50 % ы ?

                   130 ның 3 %ы ?

                    47 нең 140 % ы ?

              4.Процент буенча санны ничек табарга ?

                    Нинди санның 15 % ы 40 була?                                                                                                                                                                                  

                         Нинди санның 120 % ы 10 була?

                    5.Нәрсә ул пропорция ?

                    6.Пропорциянең төп үзлеге?

                    7.Пропорциянең билгесез буынын ничек табарга?

                           1.4:х=5:6            (Х=4х6:5)          

                           2.х:4=5:6            (Х=4х5:6)

                           3.4:6=х:5            (Х=4х5:6)

                           4.4:6=5:х.           (Х=6х5:4)

II.Мотивлаштыру, уку мәсьәләсен кую һәм уку мәсьәләсен чишү.

   Укучылар! Дөньяда иң кадерле нәрсә сәламәтлек. Шуңа күрә соңгы елларда укучыларның сәламәтлеген саклау һәм ныгыту буенча күп кенђ эшләр башкарыла. Бүгенге дәрестә дә укучыларның сәламәтлеген саклау өлкәсендә хезмәт куючы кайбер белгечлђр катнаша. Әйдәгез, аларның фикерләрен тыңлап китик. (Мәсьәләләр һәр укучыга карточка белән бирелә.)

1. Йогышлы авырулар табибы:

             Вакыт - вакыт без йогышлы авыруларның “кабыну” чоры белән очрашабыз. Шундыйларның берсе грипп авыруы.Бу авыру үзеннән соң төрле катлауланулар калдыруы белән куркыныч. Шуңа күрә авыруны кисәтү дәвалауга караганда жиңелрәк. Әгәр алдан саклану чаралары күрелмәсә, халыкнын 40 % ы вирус белђн зарарланырга мөмкин.

    Сезнең мәктәптә 680 укучы исәпләнә.Төрле саклану чаралары үткәргәндђ, бу сан 15% ка кадђр кимергђ мөмкин. Әйтелгән чаралар нәтиҗәсендә авырулар санын ничәгә киметергђ була?

      Мәсьәләне чишкәч, укучылар нәтиҗә ясыйлар, саклану чараларын күрсәтәләр: организмны чыныктыру, спорт белђн шөгыльләнү, витаминлы ризыклар куллану.

2.Санитария табибы:

           Сез грипп вирусының җилләтелми торган пычрак урыннарда туплануын беләсез. Озак вакыт андый биналарда булучылар шул вирус белән зарарланырга мөмкин. Мин тәкъдим иткән мәсьәләне чишкәч, үзегез өчен кайбер нәтижәләрне ясый алырсыз.

         Җилләтелмәгән бүлмәдә тупланган грипп вирусы 80% кешене зарарлый. Даими җилләтелгђн, дымлы жыештыру уздырылган бүлмәдә бу сан 15% ка кадђр кими. Шул шартларны үтәгәндә сез үз сыйныфыгызда ничђ кешене авырудан саклап кала аласыз?

      (Укучылар санын һәр сыйныф үзенекен ала.Төркемнәрдә чишкәннән соң, нәтиҗә ясыйлар)

       Нәтиҗә:Сыйныф бүлмәләрен даими җилләтергә, тәнәфесләрдә дымлы җыештыру үткәрергә.

3.Мәктәп табибы:

         Безнең мәктәптә укучыларның сәламәтлеген саклау буенча күп кенә эшләр башкарыла:сәламәтлек көннәре үткәрәбез, витаминлы һәм туклыклы ризык белән тәэмин итәргә тырышабыз, тәрбия сәгатьләрендә әңгәмәләр үткәрәбез. Мин тәкъдим иткән мәсьәлә шул чараларның нәтиҗәлелеген дәлилли: 2001-02 уку елында мәтәптә грипп белђн авыручылар саны 167 булса, 2002-03 уку елында бу сан 134 кә калды. Үткәрелгән чаралар нәтиҗәсендә авыручылар саны ничђ процентка кимегән?

    (Төркемнәрдә тикшергәннән соң 20%ка кимүе ачыклана.)

    Нәтиҗә: Вируслы авыруларны кисәтү чараларын мәктәптә генә түгел, өйдә дә үтәргә кирәк.

4.Эколог:

       Күп кенә йогышлы авыруларны, шул исәптән гриппны кисәтүдә әйләнә тирәнең, сулый торган һаваның чисталыгы, дару үләннәренең әһәмияте зур. Сез үзебезнең җирлектә үсә торган нинди дару үләннәрен беләсез?

 (укучылар, төркемнәрдә тикшереп, дару үләннәрен атыйлар)

Мин тәкъдим иткән мәсьәлә кайбер экологик чараларның әһәмиятен аңларга ярдђм итәр:

                   Киптергән вакытта мәтрүшкә үз авырлыгының 90%ын югалта    .3 кг.кипкэн үлән алу өчен күпме мәтрүшкә җыярга кирәк?

  (Төркемнәрдә эшләгәннән соң, 30 кг. Мәтрүшкә җыярга кирәклеге ачыклана.)

          Күргәнегезчә, аз гына күләмдә кипкән үлән алу өчен никадәр үлән җыярга кирәк.Шуңа күрә дару үләннәрен җыйганда бик сак, игътибарлы булырга кирәк. Чөнки аларның бик күбесенә югалу куркынычы яный. Андый үсемлекләр табигатьнең кызыл китабына кертеләләр.Без телгђ алган мәтрүшкә дә безнең районның кызыл китабына кертелгән. Үсемлекләр дә, кошлар да, хайваннар да табигатьнең докторлары булып торалар. Шуңа күрђ аларны сакларга, югалтмаска кирђк.Үзебезнең районда Айман мәктәбе укытучысы Мулланур Мђҗитовның бу шигырь юллары барыбызга да чакыру авазы булып ирешсен иде.

              Әй,кешеләр! Уйланыйк та,

              Күз салыйк тирә якка,

              Бүгеннән үк Газиз ЌИР АНАны

              Кертик әле кызыл китапка.

 Әйе, Ќир АНАбыз сәламәт булса, без дә сәламәт булырбыз.

III. Рефлексив кабатлау:

           Бүген без нәрсәләр турында сөйләштек?

                             1. Төрле типтагы мәсьәләләр чишкәндә процентларны

                                 кулландык.

                             2. Процент мәсьәләләрендә пропорцияләрне файдаландык.

                             3. Вируслы авыруларны кисәтүнең кайбер чаралары белән

                                 таныштык.

                             4. Табигатьне сакларга, яратырга кирәклеген белдек.

IV. Укучыларның үз бәяләре, төркем җитәкчеләре куйган белемнәрне бәяләү картасындагы билгеләр укытучы куйган билгеләр белән чагыштырып, журналга төшерелә.

6нчы сыйныф өчен математика фәненнән дәрес эшкәртмәсе