«Чăваш чĕлхи – тăван чĕлхе» сценарий ко Дню чувашского языка.
классный час (4 класс)

Салюкова Ольга Петровна

Пурнасра – пер анне. Таван челхе те пере. Ана упрасси – пирен тивес. Иван Яковлевич Яковлев пуласлах сыннисене таван челхене упрама пиллесе хаварна.Сапла сес чаваш челхи ыттисенчен кая пулме тене вал. «Челхе чечекленесси петемпех сиртен килет», - ак менле пархатарла шухаше верентекенемерен. Паян, апрелен 25 – мешенче, петем Чаваш сершыве чаваш челхи куне уявлать. Эпир 1993 – меш султан пусласа кашни сул Чаваш наци кунне уявлатпар. Ана ахальтен мар ака уйахен 25 – мешенче ирттерме палартна. Сак кун чаваш сырулахне йеркелене И.Я.Яковлев сурална. Уява хамар республикара канна маар, аякра пуранакан чавашсем те чысласа хатерленессе. Менле саванман – ха саканшан.

 

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon stsenariy_ko_dnyu_rodnogo_yazyka.doc28.5 КБ

Предварительный просмотр:

«Чăваш чĕлхи – тăван чĕлхе»

Уяв теллеве:

ачасене халах традицийесене упрама, таван челхеене юратса веренме хавхалантарасси, челхе илемепе пуянлахне туйма, пелулехе устерме пулашасси.

 Уяв эпиграфе:

                           Таван халахна

                           Емерне те ан ман:

                           Асра та, ашра та

                           Вал пултар ялан.

                           (Альпарт Канаш)

Эп – чаваш ачи, саватап

Чевел – чевел челхене.

 Юратап савва – юрра та,

Купаса та кеслене.

Юрататап вуламашкан

Чавашла та вырасла.

Ик челхе вал – ик ас маншан,

Эп пуласшан ик аслах!

(Петер Хусанкай)

 Ертсе пыракан: Пурнасра – пер анне. Таван челхе те пере. Ана упрасси – пирен тивес. Иван Яковлевич Яковлев пуласлах сыннисене таван челхене упрама пиллесе хаварна.Сапла сес чаваш челхи ыттисенчен кая пулме тене вал. «Челхе чечекленесси петемпех сиртен килет», - ак менле пархатарла шухаше верентекенемерен. Паян, апрелен 25 – мешенче, петем Чаваш сершыве чаваш челхи куне уявлать. Эпир 1993 – меш султан пусласа кашни сул Чаваш наци кунне уявлатпар. Ана ахальтен мар ака уйахен 25 – мешенче ирттерме палартна. Сак кун чаваш сырулахне йеркелене И.Я.Яковлев сурална. Уява хамар республикара канна маар, аякра пуранакан чавашсем те чысласа хатерленессе. Менле саванман – ха саканшан.

Мухтанам чаваш пулнишен,

Чавашах пулса юлнишен,

Сепес – сепес ус сассишен,

Акаш – макаш пур юрришен…

(Вячеслав Круглов)

Ача шанкарав шанкартаттарса чупса керет,зал йери-тавра: «Уяв килет, Уяв килет! » -тесе кашкарса савранать. Ытти ачасем вайа картипе зала юрласа керессе, сурма савракана тарассе.

1.   Писне-писмен сырлишен те          3.  Чан тупере сит салтар та

      Писне-писмен сырлишен,                   Чан тупере сит салтар,

      Черес сакса ан тухар та                       Сиччеше те сут салтар та

      Черес сакса ан тухар.                           Сиччеше те сут салтар.

2.  Усне-усмен хересемшен,                4.  Пирен вайара ситмел хер те

     Усне-усмен херсемшен,                       Пирен вайара ситмел хер.

     Лаша кулсе ан тухар та                        Ситмелеш те сара хер те,

     Лаша кулсе ан тухар.                            Ситмелеш те сара хер.

Е.П.  Сака савра сер синче

          Сер пин терле халах пур,

          Сер пин халах асенче

          Сер пин терле вайа пур.

 1-меш ача: Атьар вайа пуслар-и,

                      Вайа кевви калар-и,

                      Вайа кевви пер сумлах,

                      Самрак емер пин сумлах.

2-меш ача:  Атьар, херсем,утар-и,

                     Утса кеве калар-и?

                     Эпир кеве калани

                     Атал тарах кайтар-и?

Юра: «Шанкар-шанкар шыв юхать»

1.  Шанкар-шанкар шыв юхать, шыв юхать,

     Петем черчун сер шывне тутанать.

Х.Ю: Ян-ян каять сас каять те, сас каять,

          Пирен вайа юр пуслать те саванать.

2.  Кемел уйах султе чух, султе чух,

     Сака вайа пуханар, пуханар.

Х.Ю: Ян-ян каять сас каять те, сас каять,

          Пирен вайа юр пуслать те саванать.

3.  Тус-йыш перле пулна чух, перле чух,

     Чун черемер саванать, саванать.

Х.Ю: Ян-ян каять сас каять те, сас каять,

          Пирен вайа юр пуслать те саванать.

Е.П:  Ачасем, сите пуле юрласа? Атьар вайа выляр.

Ачасем:  Выляс, выляс!

Е.П:  Менле вайа выльапар сиренпе?

Ачасем:  Япала пустармалла.

Е.П:  Япала пустаракан кам пуле? Атьар ана шапа ярса суйлапар.

Ача: Эпе шутлама пелетеп.

Е.П: Атя, (ача яче), шутла.

Ача шутлать:    

Чик-чик чикелти,

Чик-чик чикелти,

Чикелтирен пакалчи,

Янтак, янтак йамара,

Эс те чипер, эп чипер,

Санран чипер тата пур,

Сик тух, чиперри.

(Ача ятне калать), эс япала пустараканни пулатан. Ес хушаканни (судья) эп пулатап. Килешетер-и манпа?

Ачасем:  Юрать, килешетпер.

Япала пустараканпа Ес хушакан ачасем хапха тавассе. Ытти ачасем хапхаран карталанса тухассе, юрлассе:

                                               

                                                  Сара, сара сараппан,

                                                  Сараппанна сарса хур,

                                                  Сараппанна сарса хур,

                                                  Парсам мана япала.

-Лекрен! (Ачасене тыта –тыта юлассе. Висе ачана тытса юлсан, юрлама чаранассе).

Е.П: Сите пуле япала пустарса. Атьар хале япала хусисене ес хушар.

Япала пустаракан илсе юлна япалана суле секлесе ыйтать:

- Ку япала хусине мен тутаратпар?

Ес хушакан: Юрлаттаратпар.

Япала пустаракан: (Ача ятне каласа) юрласа пар пире.

Ача: Юрлас, юрлас, ма юрлас мар.Эсир те мана пулашар.

Юра: «Анне эссе ир таран…»

Иккемеш япала хусине ташлаттарассе. Пурте перле такмакласа ала супса тарассе.

Таша: «Тухха, Ванюк, пирен умма…»

Виссемеш япала хусине автан пек кашкарттарассе.

Е.П. Пите маттур иккен эсир, ачасем. Юрлама та, ташлама та, автан пек кашкарма та аста. Ахальтен мар Чавашсем «Илемле чаваш ваййи выляма пелсен кана» тесе юрлассе. Эпир те сиренпе пите аван вылярамар.

Е.П:  Пахар-ха, ачасем, менле илемле пирен УЯВ йывасси. Атьар ун йери-тавра перер саврам ташласа илер.

Ачасем лентасемпе ташлассе.

Ача: Сите пуле  выляса, киле каяр. Ман хырам та высре. Анне  кетсе те ыванче пуле.

Е.П: Чанах-та, саланар. Хаман та хырам «хыр тарнех кайре». Хуран кукли симе вахат ситре пулинех.

Ыйха килет мишукпа,мишукпа.

Сыврас килет минтерпе,минтерпе.

Атьар атьсем саланар килелле.

Ачасем вайа картипе юрласа тухса каяссе:

Сирек сулси силе май,

Сирек сулси силе май та

Айтар атьсем киле май.

 


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

рабочая программа по чувашскому языку

ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА Настоящая образовательная программа разработана на основе государственного стандарта общего образования, примерной программы основного общего образования по чувашскому языку и п...

Конспект урока по чувашскому языку

Этот конспект подготовлен для нестандартных уроков чувашского языка....

Урок чувашского языка 4 классе Япала ячĕсем çинчен вĕреннине пĕтĕмлетесси.

Пĕлÿ тĕллевĕ:1.Япала ячĕсем çинчен мĕн вĕреннине аса илесси.                        2...

День пожилых (сценарий праздника на чувашском языке)

Сценарий праздника Дня пожилых на чувашском языке - разработка для чувашских школ....

Сценарий ко дню чувашского языка "Маленькая мисс" на чувашском языке

Сценарий подготовлен для начальной школы ко дню чувашского языка....

Сценарий литературно - музыкального вечера, посвящённый Международному дню родного (чувашского ) языка.

На свете много стран больших,И много малых есть,И для народности любойЯзык свой – это честь....

Урок родного языка (чувашского языка) 2 кл на тему:" Наша семья" презентация

Урок родного языка(чувашского языка) 2 кл на тему: "Наша семья" презентация...