Эрын гурбан наадан
классный час (4 класс)

Эрын гурбан наадан

Тусэб:

1. һурхарбаан
2. Мори урилдаан.
3. Бyхэбарилдаан.

Зорилго:

Yхибyyдые  эртэ урдын сагhаа наaша буряад зоной наадажа ябаhан эрын гурбан нааданай ёhо заншалтай танилсуулга:

А) Мори урилдаанай гуримтай, мориной        соло дуудалгатай танилсуулха.

Б) һурхарбалгын дyримтэй   танилсуулга ба харбажа  hургалга.

В) бyхэ барилдаанай дyримyyдтэй  танилсуулга.

Yхибүүд  булта үнгэ бүриин гое торгон дэгэлнүүдые үмдэнхэйнүүд  нааданда сугларна.

Сайн байна, хүндэтэ үхибүүд, айлшад! Мүнөөдэр манай һургуулида айлшан ерэнхэй байна, айлшадые амаршалха. Мүнөөдэр бидэ заншалта хэшээл бэшэ, харин классһаа гадуур  хэшээл  үгэргэхэмнай.

Юун тухай хөөрэлдэхэбди, мүнөө үхибүүд  анхаралтайгаар энэ зурагууды ехарагты  даа:

Түрүүшын зураг:

1.һур харбаан

2.Мори урилдаан.

3.Бyхэбарилдаан.

Бyхы дээрээ энэмнай…..хэн  хэлэхэб?

Зүб даа «Эрын гурбан наадан» болоно.Юундэ эрын  наадан бэ?

Эрын – эрэшүүлэй, хүбүүдэй  хабаадаха буряад арадай  наадан  болоно.

Иим энаадануудые  таанар  хаража  үзөө гүт? Хаана    хараабта?

Таанад  хабаадажа  үзөө  гүт?

Мүнөөдэр  хэшээлэймнай  зорилго   хадаа( слайд 5)

Эртэ  урдын   сагһаа наша  буряад зоной наадажа  ябаһан  эрын  гурбан

Нааданай ёһозаншалтай танилсахабди.(Дашицыренова Катя )

Эрынгурбаннаадан –

Эрхимyyдэйнаадан.

Эбэрномшод, суршадай

Эрдэмбэлигэйнаадан.

Эрхыдэээдитэн,

Шэгшыдээшэдитэн.

Зай, нүхэд! Эрын  гурбан  наада  эхилэе.

Жюритэй  танилсаха….

Испокон веков у бурятского народа главным спортивным праздником был своеобразный триатлон «Эрын гурбан  наадан». Сейчас поднимается вопрос возрождении истинно национальных видов спорта, в том числе национальной борьбы на шудаках. Идею возрождения национальной борьбы на шудаках приветствует,  поддерживает и вносит большой вклад глава Буддийской традиционной сангхи пандито хамбо – лама Дамба Аюшеев.

Эрынгурбан нааданда  хабаадаха һурагшадые наашаа гарахыень  уринаб.

Бухынhээрбулгалха,

Хандагайнhээрхухалха

Балсангаар бата,

Шандаhаашанга

Баатармэргэн хyбyyд

Байна гy?

Булта: Байна, байна! (эрынгурбаннаадандахабаадалшадурагшаагарана).

1.Эрын гурбаннааданай

Эрхимдээжэболохо

Һайханнааданайэсэстэ

һурхарбааэхилэе

Мэргэнхурсагодлитон

   Хату хүндэгартан

Урагшаагарагты

Хабашадалаатуршагты.

Энэмүрысөөндэ…. Щалгарба. Тэдэндээнэдангинабасагандуугаазорюулхань. (Цыренжапова Лера)

2.Хоёрдохи мүрысөөн мори урилдаан

Мори урилдаанайхабаадагшадурагшаагарана. Янзабүриинзүhэтэймориднэгэшугамдажэрынзогсоно. Хүтэлбэрилэгшындохёоүгэхэлөөр мори урилдаанэхилнэ.

Диилэһэн команда урагшаагараха, буряад зоной ёһоордиилэһэнмориной соло дуудадаг. Тиимэдээрэһээмориной соло шагная.

Адуунhаатанижабариhан,

Агтаhаньhунгажаябаhан,

Гол нугааруридажа,

Гоешэнжэтэйболоhон,

Утыннамаруяжа,

Урилдаанайшэнжэолгоhон

Эрэлхэг гyyнэйунаган.

Эрхэболо хyлэг!

Харанхыгазарые

Гэрэлтyyлэнерэгшэ,

Хартаганаата талые

Харгыгарганерэгшэ,

Тоомhоомшэхэтэй,

Тyгэсhайханбэетэй,

Шэнгэхэндэлhэтэй,

Шэрyyн гyйдэлтэй

Шэрэмтурууетабилан,

Шэгэдхэмэл мyнгэнhоёоёохабиран,

Хан булад туру туруулан,

Хадаууладабуулан,

Дyн резе шудые

Татаганасахабиран,

Хурданагтынтуруунhаа

Yргэн тала долгитоод,

Суутаморинойсолые

Суряантатанзэдэлгээл.

4. Бyхэбарилдаанэхилэе.

Булад хату балсантан

Шандааһашүрбэһэшангатан

Солбон, түргэнхүбүүд

Баатарбүхээрэшүүл

Дүхэригтэгарагты.

  1 круг.

Шүлэг. Томитова Дарима уншана.

Түрүүшын даба нэгсэхэн

Түргөөр дабахань хатуухан

Шорой шүүрэхэнь дүтэхэн

Шалгараад гарахань хүндэхэн

2 круг.

Нэгэ дабаан холодобо, хоёрдохи дабаан хадандал

Хурдан дабахань хатуухан

Хамаагүй гэжэ һанабал

Халагни гэжэ гэмэрхэл

3 круг.

Хашха һүүхи болобо

Хоёр дабаан холодобо

Олон хүбүүд  зайлаба

Гурба дүрбэниинь үлдэбэ

Гурбадахи дабаа эхилэе!

Абарга гэһэн нэрэ  зэргэдэ хүртэхын  түлөө  тулалдаанда

Зүүн буланһаа заан  хүсэтэ    __________ гарахань

Баруун буланһаа  бар хүсэтэ  _____________________ гарахань.

Альга ташалгаар  угтая!

Эрхим барилдааша хүбүүһээ үндэр зэргэдэ хүртэһэн ____Ф.И.

Бэрхэл баридааша байнаштаа. Илажа гараһан баатар бүхэдэ сэбэрхэн дангина басаган юрөөл хэлэнэ:

Баатарб үхэбайнаш даа.

         Зон арадайнгаа

Зориг мэдүүлһэн

Залгаа буряадайнгаа

Заншал танюулһан

Зан баатар  байнашдаа.

         Абай Гэсэрэй

Алдартасэрэгшэ

Анда нүхэр

Арсалан баатар байнашдаа!

Зай, хүндэтэ үхибүүд ,мүнөөдэрэйнгөө класһаа гадуур үнгэргэгдэһэн хэшээлдэ һургуулингаа хатарай бүлгэмэй «Ёохор» хатархыень урия.

Үхибүүд, «Эрын гурбан наадан» гэжэюун бэ?

Хэд хабаадаа  гэшэбта?

Юу мэдэхэ  болообта?

Эрэ хүн  юу хэжэ шадаха ёһотойб?

Жюридэ үгэ үгтэнэ.