Ѳѳреникчиниң дневниги чунуң дугайында чугаалап турарыл?
классный час (3 класс) по теме

Класс шагы

Темазы: «Ѳѳреникчиниң дневниги чунуң дугайында чугаалап турарыл?»

Сорулгалары: 1.Ѳѳреникчиниң ажылынга кол документ болур дневниктиң ужур-дузазын билиндирип кѳргүзер.

2.Кымның бодунуң дневнигин канчаар эдилеп турарының дугайында чугаа кылырын ѳѳреникчилерге саналдап, бодунга үнелел бээрин чедип  алыр.

3.Дневник-биле ажылы хүнүң-не турум арыг-силиг, шын долурары албан деп медерээрин уругларга билиндирер.

                  Бо айтырыгга класс шагын эрттирерде, ѳѳреникчилерниң дневнигин хынаар.

-Ѳѳреникчилерниң болгаш ада-иениң дневниктериниң кѳрүлде-мѳѳрейи

-Чогаадыглар мѳѳрейи «Школачы дневник чүнуң дугайында чугаалап болурул?»

-19 вектин дневнигиниң проектизи.

-Школачының дневнигиң шынзыдар аян-чорук.

Класс шагының чорудар хевири: чугаалажылга шагы.

Класс шагының чорудуу:

Орай кежээ чоок кижилериңерге

Школачы дневниктериңер номчутпаңар.

Ооң соонда дүне када

Коргунчуг дүштер оларны хилинчектээр.

Аваң оон келдирлеп эгелээр чадапчок.

Ачанның үптү боду тыртыжыңнаар.

Ынчангаш эмчилер удуур бертинде

Дневник номчуурун хоруп турар.

                                                 Г.Остер.

1.Класс удуртукчузунуң киирилде сѳзу

    Хүндүлүг, ада-иелер, уруглар, аалчылар! Школа дневнигинге тураскааткан онзагай хемчег ажылывыска киржир дээш үеңер харамнанмайн чедип келгениңерге  ѳѳрүп, четтиргенивисти илередип тур бис. Силерниң бодалыңарны манаар бис, санал-онал солчуушкуну болур деп идегеп тур бис.

   Ѳѳреникчилерге айтырыглар:

-Дневник деп сѳс дыңнааш, чүү чүве сагыжыңарга кирип кээр-дир? Ону чүнүң-биле холбаар-дыр силер?

-Школачы дневниктен ѳске кандыг дневник билир силер?

-Кижилерге дневниктиң (хүн демдеглелиниң) херээ чүү чувел? Бүгү дневниктер черге чиде берген дижик? Чүү болурул?

2.Бѳлүктер-биле ажыл.

-Ийе, уруглар, силер шын чугаалап тур силер. Дыка хѳй кижилер, ылаңгыя дендии алдарлыг улуг кижилер база дневник бижиир. Чижээ, шылгараңгай орус чогаалчы Л.Н.Толстой дневникке хѳй чүүлдү демдеглээринге ынак чораан (слайд). Чогаалчы чок болганының соонда, оон хѳй чүс дневниктери тывылган. Оларны дыка хѳй эртемденнер шинчилээн. Толстой дневиктеринге хѳй үе чарыгдаан, ынчангаш оон дневниктерин ам-даа шинчилевишаан хевээр.

3.Дневник дугайында чугаа.

 -Школачының дневниги - ооң кол документизи. Чамдыкта дневникти ажыдыпкаш-ла, тодаргай түңнелдерни үндүрүп болур: дневниктиң ээзиниң аажы-чанын, ооң кайы-хире ѳѳренип турарын,  ѳѳредилгеге  хамаарылгазын. Бир сѳзүглелден дыңнап кѳрээлиңер. (чугаа  бижиттинген). Ѳѳреникчилер чагааның эгезин дыңнааш, тѳнчүзүн чугаалаарын оралдажыр.

Школа дневнигинин хомудалы.

    - Ох,ах ,ох-хо-хо! Чырык черге чурттаарга бергезин. Хилинчектенип чор мен. Күжүм чидирип чор мен. Арып-доруптум! Мээн кылаң кежимни хир шыва берди. Чүү-дүр мен? Силер билир силер бе? Мен школа дневниги-дир мен.Чүге бергедеп чоруурумнуң дугайында айтырып тур силер бе? Чүге дээрге, мээн ээм болур кижи багай. Бирде-бирде, мен бо үеде эвес, бурун шагда чурттап турар-даа ышкаш мен, а мээң ээм болур кижи - кул эдилекчизи, ол мээң сагыш-сеткилимни билип алыр деп-даа бодавас, хаайынга-даа хакпас.

     Мээң ээм болур кижи кымыл? Ол дээрге Саша-дыр. Ол анаа ѳѳреникчи чуве. Чок, чоок, анаа эвес, дендии багай ѳѳреникчи. «Чүге?»-деп айтырар силер. Чүге дээрге, ону долгандыр турар кижилер, бүгү чүүл кандыг турарын тоовас, оларже кичээнгей салбас. Ындыг чүве канчап турар чүвел деп бодаар силер. Чок, шуут ындыг. Чижелээрге, дүүн бодунуң эң-не чоок ѳңнүү-биле мээн дузам-биле чокшуп турду. Ылап мээң-биле  ѳңнүүнүң бажын хап турду. Чылдагааны—кичээл бертинде математикага онаалгазын дүжүрүп бижиир дээрге, эжи кѳрүнмээн.          А бурунгу хүн мени шанак орнунга ажыглаан. Дагдан чуңгулап бадар дээш, элээн үр боданган: дневнигин чада тудар бе азы картынга олуруп алгаш, дагдан бадар бе.

           Бодумга ындыг хамарылганы канчап шыдажып тур сен деп айтырып тур силер бе? Мен идепкейлии-биле удурланып турар мен. Чижээ, дүүн Сашаның ада-иези мени эскерип кагзын дээш, эң кѳскү черге чыдып алган мен. Дневникти ажыткаш, оларның чүрек эмнерин ижерин кѳрүксээн мен. Ынчалза-даа олар мени ажыдар хѳңнү чок болган. Ачазы телевизордан адырылбаан, авазы аргыттынып олурган. Ынчангаш олар клетка иштинге бижээн тендии семис «ийи» деп демдекти кѳрбээннер. Башкы ол багай демдекти күш-биле салган, ынчангаш арным ам-даа аарып тур, шыдажыр аргам чогул.

                Мен ѳртектиг эдилел мен. Шевергин бижи, сѳстерни шын хураангайла, онаалгаларны албан бижип ал. Ынчангаш, Хоттабыч кырган ышкаш, эң шынчы дузалакчың болгаш ѳңнүүң боор мен.

      О, ох-хо-хо! Моон соңгаар шыдажыр аргам чогул... Шиитпирлеп алдым...

4. Тоолдуң уламчызын номчууру.

-Сашаның дневнинги чүнү бодап, шиитпирлеп алганыл? Силерниң клазыңарда оолдар, уругларның дневниктери чүнү чугаалап болурул?

5. Чогаадыглар мѳѳрейи «Школачы дневник чүнуң дугайында чугаалап болурул?»

6. Дневниктер кѳрүлдезиниң түңнелин  үндүрери.

Эн арыг дневниктерлиг уругларны хүндүткелдиң демдээ - грамоталар-биле шаңнаар.

   Ѳѳрүп четтиргениниң сѳстериниң бижии.

     3 «а класстың ѳѳреникчизи Сырат Виктория - школаның кол документизи - школачы дневниктиң  хүндүткелдиг эдилечизи-дир сен!

        Ынчангаш класс удуртукчузу база ада-ие комитеди сээң дневнигиңге чүгле чүгле эки демдектер турарын кузеп тур бис, а  ада-иең дневникке ѳѳрээн чаагай сеткил-биле холунуң үжүүн неделя санында салып чоруурун күзедивис.

Класс удурдукчузу: Донгак А.А

Ада-ие комитеди.

7. Ада-иелерниң сѳзү.

8. 19 вектин дневнигиниң проектизин камгалаары.

«Школа дневнигиниң бүзүренчиг эвес аян-чоруу» деп комикстерни кѳѳрү.

9. Дневник-биле ажылдаар чурум.(слайд)

-Дневникке демдеглелдерни ѳѳрүшкүлүг бижиир!

-Дневникти чогуур уезинде кандыг-даа сагындырыг чокка ада-иезинге кѳргүзер.

Дневникке демдеглелдерни частырыг чок бижиирин кызыдар.

Чогуур үезинде дневниктиң арын бүрүзүнүң одуругларын долдурар.

Дневникке багай демдектер салдырбас дээш эки ѳѳренир.

10. Класс шагының түңнелин үндүрер.

Рефлексия  (сула шимчээшкин, сагыш-сеткил оожургадыр мергежилге аргалар, байдал)

      Дневник- кижиниң чүгле дневнигинге эвес, а бодунга болгаш ѳске-даа кижилерге хамаарылгазының кѳрүнчүү. Сээң дневнигиң-биле ажылдаар кижилерни - башкыларны, класс удуртукчузун  база ѳске-даа кижилерни ѳѳртүп кѳр!

      Дневниктиң даштынга хүлүмзүрүп турар кижи дүрзүжүгежин  чыпшырып алырын сүмелеп тур мен. Дневнигинге багай хамаарылгалыг  ѳѳреникчи хүлүмзүрүг чок дурзуну чыпшырар. Ол дүрзүжүгеш дневникте чурттап турар амытан деп санаттынып турар.