"Новый год в начальных классах"
методическая разработка (2 класс)
В данном материале подробно описывается проведение Нового года среди учащихся 1-4 классов на калмыцком языке.
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 Новый год | 65.5 КБ |
Предварительный просмотр:
Шин Жилин байр
Классмуд: 1-4
Наадна орлцачнр:
Кеедя, ээҗнр, Туула, Зара,
Мөрн, Хөн, Киитн Аав, Цасн күүкн
Байр көвүд, Цасна умшмуд.
Хальмг айсмуд җиңнә.
Ведущий: Мендвт, көвуд-күүкд, эк-эцкнр, багшнр, ирсн гиичнр!
Кеедя: Эндр бидн цугтан Шин Жилин байриг тосҗанавидн!
( Хойр ээҗ, Мөрн болн Хөн орна. Эдн күүкдт йөрәлмүд келнә.)
Ведущий: Архайг цасн деерәс
Арһулхнар һаңхҗ унна.
Теңгрин хәәртә нилчәр
Тег эңдән цаһана.
Кеедя: Көвуд-күүкд, тадн йир сәәхн хувц өмссн, байрта ирвт.
Тадн нәәрмүдт дуртавт? Ямаран нәр цуг улс йир удан күләнә?
Цугтан: Шин Жилин байр.
Ведущий: Чик, Шин Жилин байр.
Кеедя: Өндр көк елк
Ө-шуһуд урһна,
Күүкдт байр үүдәҗ,
Кеерәс гиичд ирнә.
Ведущий: Кеерсн аң, шовуд
Көөлдәд ардаснь дахлдна,
Шин җил угтад,
Шуугҗ, күүкдлә нәәрлнә.
Кеедя: Шин Җилин нәр, менд!
Һацурин болн үвлин нәр, менд!
Эндрк мана нәәрт
Олн гиичнрән дуудвидн!
Ведущий: Улм елк кеернә,
Улаһад , көкрәд одна.
Шин җилән тосч,
Сәәхн нәәрән эклия!
Ведущий. Ода бидн елкин өөр зогсад “Һацурт” нерәдсн дууһан дуулхмн.
«В лесу родилась елочка»
Елк эргәд зогсия.
Еңгс дууһан дуулыя.
Давсн җилән күүкд
Дүүвр хаалһднь орулыя.
Ирсн шин җилиг
Ик нәәрәр тосия.
Бүкл Җилин эргцд
Байр манд белглтхә.
Мана елкин одд
Мөңкинд герлтә болтха!
Делкән олн бичкдүд
Делгү җирһл олтха!
Зара: Мендвт, Туула!
Туула: Мендвт, Зара!
Зара, зара тиниһич,
Сәәхн һацур хәләһич,
Олн наадһас гилвкнә,
Одн деернь чирмлнә.
Зара: Ке сәәхн һацуриг
Кеерүлҗ юңгад зогсасмб?
Туула: Шин җил ирхлә,
Шуугад күүкд байрлна.
Һацур эргәд йовна,
Еңсг дууһан дуулна.
Зара: Күн – аңгнь медгдхш,
Көвүд – күүкд йилһрхш.
Туула: Көвүд – күүкд эртәснь
Аңгин хувцан белднә.
Шин җилән тосна,
Шог- инәдән һарһна.
Зара: Дуулхин, биилхин өмн
Шин җилән йөрәчкий!
Кеедя: Ирсн хөн җилд
Деерәс хаһлх дөөгн уга,
Дотрас харшлх хортн уга,
Үкл уга, мөңк мендәр
Угарльт уга байн элвгәр
Менд амулң бәәцхәй!
Цугтан: Тиигтхә йөрәл бүттхә!
Ведущий: Ода хамдан наадд наадхмн.
Марһан “Һацур күртл мөлк”
Олн зүсн цердәр олн “җим хаалһс” зурх. Эн “җим хаалһс” һацурин уңгд чилнә. Һацурин дор белг бәәнә. “Җим хаалһин” эклцд яһҗ йовхнь бичәтә: “мөлк”, “һалуна йовдлар”, “зүн көләрн һәрәд”, “дөрвн мөчәрн йовх”. Наадҗах күн дурта “җим” шүүҗ авна. Шулуһар белг күртл күрхәр зүткнә. Кен түрүн ирснь, тер дииләч.
Марһан “Һазр- усн”
Күүкд нег зергләнд зогсна. Киитн аав келнә “Һазр!”, цугтан өмәрән һәрәднә, “Усн” – хооран. Марһан шулуһар күцәгднә. “Усна” ормд талдан үгмүд келҗ болх теңгс, һол, цандг, нур. “Һазрин” ормд – эрг, уул, теңгр, үүлн, киитн...Хаҗһр һәрәдсн күн нааднас һарна.
Туула: Нәрхн көк һацуртан
Нерәдәд ду дуулый.
/айснь “Шин жил ”/
Ведущий: Шин җилин нәәрт
Тулм дүүрң белгтә
Хәәлх гиһәд әәһәд,
Халун цә уухш,
Тоб-тоб ишкәд
Тоомсрта гиич ирнә.
Кеедя: Тернь кен болхв?
Цугтан: Киитн аав!
Туула: Хо цаһан чирәтә
Ут сәәхн күклтә
Ааван оньдин дахна
Ач күүкнь болна.
Зара: – Эннь кемб?
Цугтан: – Цасн күүкн!
Туула: Кен келнә? Киитн аав ямаран?
Цугтан: Буурл сахлта, медәтә, сән седклтә, цаһан саната,
шогч, һольшг, шинҗләч,өгәнч.
Зара: Цасн күүкн ямаран?
Цугтан: Сәәхн, цаһан җөөлң седклтә, шогч, һольшг,
инәдтә,наадта,эзлтә, шулун- шудрмг.
Туула: Ө-шуһу моднас
Өөрдәд эдн аашна,
Эндрк мана нәәрт
Эдниг хәәкрәд дуудый!
Цугтан: Киитн аав, Цасн күүкн
Мана нәәрт иртн.
Зара: Аашхш!Соңсчахш!
Ю келхән мартвч?
Туула: Буйн болтха!
Цугтан: Киитн аав, Цасн күүкн, буйн болтха, иртн!- 3 дәкҗ хәәкрх.
/3 цокад, Киитн аав, Цасн күүкн орҗ ирнә/
Киитн аав: Мендвт, мини зеенр,ачнр
Цасн күүкн: Мендвт, мини бичкн үүрмүд.
Цугтан: Мендвт, Киитн аав, Цасн күүкн!
Киитн аав: Давсн мөрн җилд яһҗ бәәввт?
Цугтан: Гем-шалтг уга, гем уга сән.
Цасн күүкн: Цуг аңгуд намаг меднә,
Цасн күүкн гиҗ келнә.
Нанла дөгәд наадна,
Олн дуд дуулна.
Киитн аав: ” Үвл зунар нег өңгәр” . Тернь юмб? Меддвт?
Цугтан: Һацур.
Киитн аав: Көк улан өңгтә Һацур деер өлгәтә
Киитн аавин үгәр Күүкдт чирмнә. Эн юмб?
Цугтан: Шам.
Киитн аав: “Көк торһн бүшмүдтә,
Ке сәәхн һацур...
Сарсхр ацмуд деерән
Гилвкуләд шаман шата!»
Цасн күүкн: Шатҗахш! Күүкд, ю келх кергтә?
Цугтан: Буйн болтха!
Цасн күүкн: “Һацур, буйн болтха,шаман шата!
/ Һацур шатна/
Киитн аав: Иим сәәхн Һацурт
Сәәхн дууһан дуулый
/Дун “Бичкн һацур” /
Кеедя: Зулла насан уттулад,
Земго сәәнәр өсәд.
Ухан-билгнь немгдәд,
Хальмг келән делгрүләд.
Дассн ду-бииһәрн
Зергләд нәәрән эклий!
Наадн “Һацур”
Күүкд хашадар хувагдна көвүн – күүкн. Эн хошад күүкдт кесг бичкн резинкс өггднә. Күүкд көвүдт резинк үснднь боох зөвтә. Кен икәр бооснднь белг өггднә.
Зара: Тоолхмн.
Абчн-чибчн
Келмн-зелмн
Харда-барда
Гихн-таш
/харһсн класс сцен деер һарад дассан үзүлх, класс болһн билг-эрдмән үзүлнә.Киитн аав, Цасн күүкн сууһад,хәләчкәд белгинь өгнә/.
Тәәлвртә туульс Байр көвүд келнә:
Шикр биш,цаһан, көл уга орна /цасн/
Аавин девлиг алхҗ эс болҗ,
ээҗин девлиг эвкҗ эс болҗ /теңгр һазр хойр/
Увл зунаһар нег өңгәр / Һацур /
Һар уга зурач үвлд терз эрәлнә /Киитн аав/
чикнь сертхр,нүднь бүлтхр / Туула/
Һал шил нүдтә, һанцарн йовдг баатр /чон/
Хувцн биш уята,күн биш келтә /дегтр/
Шарлҗнд шар алтн /арат/
Гиҗгнь гилгр, геснь цурдһр /эркә/
Җивр уга ниснә, көл уга йовна /үүлн/
Таг деер тавн һалун / альхнд 5 хурһн/
Довун деер 7 нүкн /2 нүдн, 2чикн, хамрин 2 нүкн,1 амн/
Эгч-дү хойрин ээмнь цацу /хәәч/
Чиң нечин һаза шар дааһн уята / амн/
Арвһр-сарвһр моднд алтн эмәл / билцг/
Бийим бичә көндә, билцрн гиҗ бәәнәв / адамч/
Күүкд биилҗәнә.
Зара: Тоолхмн.
Абчн-чибчн
Келмн-зелмн
Харда-барда
Гихн-таш / класс болһн сцен деер һарад билг-эрдмән үзүлнә, Киитн аав, Цасн күүкн сууһад,хәләчкәд белгинь өгнә/.
Наадн “Буги-вуги”
Кеедя: Күүкд биилв, дуулв,
Олн шүлг келв.
Эргәд дуһрад наадв,
Кесг белгән авв.
Ведущий: Ирсн тадн болвчн,
Ирүлсн мадн болвчн
Бәәсн- бәәрлсн һазртан
Гем-шалтг уга бәәцхәй!
Байрта харһий!
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Выступление на заседании МО учителей начальных классов "Новые информационные технологии и стандарт второго поколения"
Выступление содержит сведения об изменениях и поправках, внесённых в проект стандартов второго поколения в сравнении со стандартами первого поколения. С выступлении указывается на основные задачи испо...
Сценарий нового года в начальной школе «С Новым годом!»
Праздник проводится с детьми начальной школы в актовом или спортивном зале, который украшается новогодними гирляндами, снежинками, детскими рисунками с изображениями Деда Мороза и Снегурочки. В центре...
Сценарий Нового года для начальных классов
Сценарий Новогоднего праздника к году Дракона для начальных классов...
Сценарий праздника Новый год для начальных классов
ЦЕЛЬ: празднику, расширять кругозор учащихся, их смекалку, ловкость, воспитывать ответственность, дружелюбие в школьном коллективе....
Презентация к классному часу для начальных классов "Новый год шагает по планете" Презентация в виде игры-путешествия поможет узнать, как встречают Новый год в разных странах мира.
Цель:Познакомить с основными традициями встречи Нового года в разных странах мира.Задачи:1.Познакомить с основными атрибутами и символами Нового года .2.Воспитывать уважение и любовь к нацио...
Опыт работы учителя начальных классов по организации учебного процесса путем внедрения новых технологий в обучении, направленных на развитие метапредметных компетенций и качества образования в начальной школе.
В данной статье рассмотрены пути решения по внедренияю новых технологий в учебный процесс начальной школы. Даны первые результаты работы по данному напревлению...