ктп по родному языку
календарно-тематическое планирование (4 класс) на тему

№ п/н

№

Кичээлдин темазы

шакгы

Хуну

Кичээлдин хевири

Сорулгазы (УУД)

Регулятивтиг

Коммунактитиг

Кичээлдин кол негелделери

Грамматик-

тиг  хевирлери

Бажынга онаалга

План-биле

Эрттирген хуну

Экии, школа! Катаптаашкын. 11 ш

1

1

Домак.

Медээ, айтырыг, кыйгы

рыг домак

тары.

1

катапт

Ооредиглиг: Чуну билир ужурлугул:

Медээ,айтырыг,кыйгырыг  домактарынга  бижик  демдектерин салып  билир;

Аас  чугаага  ун-биле  дамчыдып  билир.Кысказы- биле  домакты  анализтеп билир

чуну билипалырыл:

«Тыва  дыл» номунун  авторлары-биле  таныжарНомнун  ниити  тургузуу-биле таны-жар

Регулятивтиг:  бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары.

Коммуникативтиг: домакты номчааш, анаа айтырыгын салып билири

Домак биле  сөстун  ылгалы;

домакты хеви-ринин  аайы-биле  ун аянын  таарыштырып, утка ударение-зин  барымдаа-лап шын номчууру.

(.) (?) (!)

 домактар  чогаадыр.

Домак эгезин  улуг  ужук-биле  бижиири.

Монолог  болгаш  диалог  чугаанын  янзы-буру  хевирлерин

ажыглаар

 номчуур

2

2

Созуглел.Домактын чугула  кежигуннери.

1

катапт

Ооредиглиг: Кол  сөс  болгаш  сөглекчини домак  иштинден айтырыг  дузазы-биле  тып билир.

Регулятивтиг: Домактын чугула кежигуннеринин аразында харылзааны тывары

Комунактивтиг: эштеринче бодунче  айтырыгны салып билири, бодунун бодалын илередип блири

Домак иштинден  чугула кежигүннерни тып, оларны ийиги  черге кежигүннеринден  ылгап билирин ханыладыр.  Домак кежигүннериниӊ  

Кым?(нар?)

Чуу? (лер?) Канчанган?

Канчап тур?

Канчаар?

Кол  сөске  хамаарышкан ийиги  черге-нин кежигүнү

Домактар сайгарар

3

3

Уннер болгаш ужуктер

1

катапт

Ооредиглиг: Үннер  болгаш  үжүктер»

деп  терминнерни ылгап  билир,  сөске  үн биле  үжүктернин  карышкак  болу  бээринин чылдагаа-нын  тайылбырлап  билир, ажык  болгаш  ажык эвес үннернин үжүктерин  сөске  шын  бижииринин дүрүмнерин  билир.

Регулятивтиг: Домак иштинден чуве аттарын тып билири

Коммуникативтиг: бодунун бодалын камгалап, тайылбырлап база улуска ону шын дамчыдып  билири

. Үннер  болгаш  үжүктерни  тус-тузунда  шын  адаары;

«оожум»,  «аяк», «дидим», «каът» дээн чергелиг сөстернин ун-ужуктуг болгаш  слогтуг анализин

(фонетиктиг сайгарылгазын)  чорудары;  сөсту  көжурери.

, Үн болгаш үжүк анализи,  сөс  ортузунга ажык  эвес  үннерни бижииринин  дүрүмү

Кыска  болгаш

узун  ажык үннер;

кадыг  демдек кирген  өк-биле  адаар ажык үннер;

е,ё,ю,я деп  ажык  үжүктер;

Домактар чогаадыр

4

4

Ажык эвес уннерни дакпырлап бижиири

1

катапт

Ооредиглиг: Чүнү билир ужурлугул:

Ажык  эвес үннернин  сөстерге дакпырлап кирип  болурун;  дазыл  соонга  ол-ла  үн-биле  эгелээн кожумак  немежирге  ажык  эвес  үн  дакпырлаттына  берген  таварылгада ол  үннүн үжүүн ийи  ажык  эвес үжүк-биле  бижиириӊ  билир.

Регулятивтиг: Орфографтыг болгаш пунктуациялыг частырыгларны тывары.

Коммуникативтиг: Билдинмес чуулдерге айтырыглырны салып билири

Сөстерни  шын  адап, шын  болгаш  медерелдиг  бижип  өөредир.

Чурук-биле  ажыл

«Каттап  чораанывыс»

Дурумну катап-таар

5

5

Куштуг болгаш кошкак ажык эвес уннер

1

П.а

Ооредиглиг: Чамдык  дүлей  үннернин

эжеш  ыыткыр  үөннерлиг болуру: п-б-в, ш-ж, т-д, с-з, к-г, ф-в, ц-з.

Регулятивтиг: Башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тып билири

Коммуникативтиг: Бодунун бодалын  илередип билири

Күштүг  болгаш  кошкак  ажык  эвес  үннерни  деннеп  адаары;

кошкак  ажык  эвес  үннерни    

А) сөс  эгезинде турда
б) сөс  ортузунга турда

В) сөс  сөөлүнге  турда шын  адап  ооренири

Орус дылга адап ооредир

Мерг

6

7

1

2

Сос тургузуу

2

ЧБШ

Ооредиглиг: Чүнү  билир  ужурлугул?

Сөстүн  уткалыг  кезээ –кожумак  кезээде  дазылдын  соонга  чоруурун  билир, Сөстү  тургузуунга  чарып  билир (дазыл  биле  кожумакты  ылгап  билир)

Чогаадылга  кожумаа сөске  чаа  утка  киирерин  би-лир. Чогаадылга кожумаан  канчаар  шыйып  демдег-лээрин  билир

 Чүнү  билип  алырыл?

Нептеренгей – чы, -жы  деп  чогаадылга кожумактарыныӊ янзыларын  шын  бижиирин, шын  аяннажыдарын  билип  алыр; чүвелерниӊ  хемчээлин көргүзер   -чыгаш, -чигеш   хевирлиг кожумактар чогаадылга  кожумактары  болурун  билип  алыр; Чогаадылга  кожумактарынын  дузазы- биле  чаа  сөстер  тургузуп  өөренир. Дазыл  соонга  чогаадылга  кожумаа  улай-улай  ийи-даа  туруп  болур дээрзин  практика  кырында  көрүп  билип  алыр

Регулятивтиг: Оскелернин бодалын сонуургал-биле дыннап билири

Коммуникативтиг: Кылган ажылын деннеп , унелеп билири

Сөстүн уткалыг кезээ- чогаадылга  кожумаа-нын  дугайында  би-лигни алыр, чогаадылга  кожумактарынын  дузазы- биле  чаа  сөстер  тургузуп  билирин  сайзырадыр, сөстүн  тургузуун  сайгарып  били-ринге  чанчык-тырар.

Бир  сөстен  чогаадылга  кожумакта-рынын

дузазы-биле элээн

каш  чангыс  дазылдыг (төрел)

сөстер  тургузуп  болурун  көргүӊзер.

8

3

Чогаадылга кожумаа

1

ЧБШ

9

4

Оскертилг е кожумаа

1

ЧБШ

10

11

5

6

Дефистеп бижиир нарын состер

2

ЧБШ

Ооредиглиг: Үшкү класска  алган  нарын  сөстер  дугайында  билиин  ханыладыр; Чаа-чаа  нарын  сөстер-биле  өөреник-чилернин  сөс  курлавырын  байыдар

Регулятивтиг: Баш бурунгаар бот хыналданы кылыры

Коммуникативтиг: аас чугаага диалогту ажыглап билири

Таблица-биле ажыл:

Черлер  аттары;

Кижилер  аттары;

чүктер  аттары;

каттар  аттары;

тараалар  аттары;

куштар аттары;

өннер көргүзер сөстер;

9 сос бижиир

Сос тургузуу 13 ш

12

1

Дазыл. Төрел  сөстер.

1

Чбш

Ооредиглиг:1. Чуну билир  ужурлугул?

Дазылга  ундезилеп  төрел  сөстерни  тыварын;  Дазыл  дээрге  состун  лексикалыг  утказын  илередир  кол  ке-зээ дээрзин  билир.

Чуну  билип  алырыл:

Сөс  курлавырын  байыдып, чаа сөстерни билип алыр;

Регулятивтиг: бодун хынап билирин боттандырары

Коммуникативтиг: аас болгаш бижимел чугаага бодунун бодалын илередип билири

Чаа-чаа  төрел сөстерни тып, тургузуп, оларны  чугаазынга  идепкейлиг  ажыглап  мергежиир

Дазыл +

кожумак:

Сут +  тен

Суг +га

Хун  +нуг;

Дакпырлаттын

ган уннуг  сөстерни көжурери.

Схемага төрел  сөстер тывары

13

14

2

Кожумактар

Чогаадылга  кожумаа

2

Чбш

Ооредиглиг:Чүнү  билир  ужурлугул?

Сөстүн  уткалыг  кезээ –кожумак  кезээде  дазылдын  соонга  чоруурун  билир, Сөстү  тургузуунга  чарып  билир (дазыл  биле  кожумакты  ылгап  билир)

Чогаадылга  кожумаа сөске  чаа  утка  киирерин  би-лир. Чогаадылга кожумаан  канчаар  шыйып  демдег-лээрин  билир

 Чүнү  билип  алырыл?

Нептеренгей – чы, -жы  деп  чогаадылга кожумактарынын янзыларын  шын  бижиирин, шын  аяннажыдарын  билип  алыр; чүвелернин  хемчээлин көргүзер   -чыгаш, -чигеш   хевирлиг кожумактар чогаадылга  кожумактары  болурун  билип  алыр; Чогаадылга  кожумактарынын  дузазы- биле  чаа  сөстер  тургузуп  өөренир. Дазыл  соонга  чогаадылга  кожумаа  улай-улай  ийи-даа  туруп  болур дээрзин  практика  кырында  көрүп  билип  алыр.

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Сөстүн уткалыг кезээ- чогаадылга  кожумаа-нын  дугайында  би-лигни алыр, чогаадылга  кожумактарынын  дузазы- биле  чаа  сөстер  тургузуп  билирин  сайзырадыр, сөстүн  тургузуун  сайгарып  били-ринге  чанчык-тырар.

Бир  сөстен  чогаадылга  кожумакта-рынын

дузазы-биле элээн

каш  чангыс  дазылдыг (төрел)

сөстер  тургузуп  болурун  көргүзер.

15

4

Чогаадылга кожумаа

1

Чбш

16

17

5,6

Өскертилге кожумактары

2

Чбш

Ооредиглиг: Чүнү билир  ужурлугул?

өскертилге кожумактары сөске  чаа  утка киирбейн,  домакта  сөстернин  аразында  харылзаазын  тургу-зарын  билир. Өскертилге  кожумаан кандыг  им демдек-биле  ангылап  көргүзе-рин  билир;

 чүнү  билип  алырыл?   

Падеж  кожумактары  ке-зээде  өскертилге кожу-

мактары болур  дээрзин  билип  алыр.

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Өскертилге кожумактары  биле  чогаадылга  кожумактарынын  ылгалын  билинди-рер

Сөстүн  тургузуун  сайгарып  билирин

Сайзыра-дыр;

Нарын  схема  модельдер-биле ажыл: дазыл +өскер

тилге кож

+өскертилге кожумаа

   Дазылдын  сөөлгү  үнү-биле  кожумактын  баштайгы  үнүнүн

аяннажыры  болгаш  бижиири:

 сан- саннар

18

7

Эде тургузар сөзүглел

1

катап

Ооредиглиг: Бердинген сөстерден уткалыг шын домак кылдыр кожумактарны немеп  тургузуп билири.

Регулятивтиг: ооренген пунктуациянын, орфографиянын дурумнерин сагып билири

Коммуникативтиг: кылып турар ажылын хынап билири

Чугаазын сайзырадыры, домактар-ны шын тургузуп билири

19

20

8,9

Дазылы  кызырылган  нарын  сөстер

2

Чбш

Ооредиглиг: Чүнү  билир  ужурлугул?

Дефистеп  бижиир  нарын сөстер  чүвелер  аттарынга хөй  кезээнде  таваржып  турарын билир; оларны  канчаар  бижиирин  билир.

чүнү  билип  алырыл?

Дазылы  кызырылган  нарын  сөстер дугайында  билип  алыр; Ол  сөстер  колдуунда саннар,  малдын  өн-чүзүнүн  көргүзер  сөстерге  таваржырын практика  кырында таныжып  билип алыр.

Дазылы  кызырылган  нарын  сөстерни бижииринин  дүрүмүн  шингээдип алыр

Регулятивтиг: кылган ажылын шын планнап, частырыглар тып, оларны эдир ооренир

Коммуникативтиг: бодунун темага хамаарышкан бодалын шын тодарадып , илередип билири

Дазыл, чогаадылга,өскертилге кожумактарын быжыглаар,ханыладыр.

Үннери  кызырылган болгаш  өскерилген нарын  сөстер-биле  таныжар

21

10

Грамматиктиг

 сайгарылга

лыг  диктант

1

х

Ооредиглиг: Чүнү  билир  ужурлугул?

Сөстүн  уткалыг кезектерин  билир;

Дазылдын сөөлгү үнү-биле эгелээн  чогаадылга кожумаанын  бижиир  дүрүмүн  билир;

Дефистеп  бижиир болгаш

Дазылы  кызырылган  нарын  сөстерни бижииринин дүрүмүн  билир.

Чангыс  сөстүн болгаш  төрел сөстернин  дазылын  ылгап билир;

Янзы-бүрү тургузуглуг сөстернин кезектерин тодараткаш, оларнын  өске кандыг утка  киирип  чоруурун тайылбырлап  билир;

Башкынын  даалгазы ёзугаар  бир тодаргай  тургузуглуг (схема-модельге)

эдээн каш  сөстерни  тып  билир

Регулятивтиг: сорулганын аайы-биле номчуур, оореген материал-биле ажылдап билир, немелде ажылдарга бодун хынаар

Коммуникативтиг:  бодунун, эш-оорунун сагыш-сеткилин хундулеп билиринге ооредир

Төрел  сөстер  болгаш  сөстернин уткалыг кезектеринин дугайында өөреникчилернин  алган  билиглерин  хынаар;

Сөстернин  тургузуун  сайгарарынын чанчылдарын  ханыладыр

Чогаадылга, өскертилге  кожумактарын, нарын  сөстерни  шын  бижип билирин  хынаар

Морфемниг  сайгарылгалар

Төрел сөстерни  ушта  бижиир, дазылын  кожумактарын  ылгаар;

Нарын  сөстер  тып  бижиир

22

11

Эдертиг

1

х

Ооредиглиг: Номчаан чугаазын эдерти, аянныг кылдыр чугаалаарынга чанчыктырар; белен план езугаар чугаалап билирин быжыглаар

Регулятивтиг: Бот хыналданы болгаш удур-дедир хыналданы кылып билири

Коммуникативтиг: Билдинмес чуулду маргылдаа дузазы-биле тывары

Номчаан чугаазын эдерти, аянныг кылдыр чугааларынга чанчыктырар, белен план ёзугаар чугаалап билирин быжыглаар.

24

25

13

Диктант

Частырыглар – биле ажыл

2

х

Ооредиглиг:Дазыл, чогаадылга, өскертилге кожумактарын быжыглаар, ханыладыр.

Регулятивтиг: ооренген темаларын быжыглап, дурумнерин сагып билири

Коммуникативтиг: ажылга бир дем-биле киржири

Өөренген билиглерин практика кырынга ажыглаары.

                                                                 Домак 21 ш

26

1

Катаптаашкын. Домак.

1

Чбш

Ооредиглиг: Чүнү билир  ужурлугул?

Бистин чугаавыс ангы -ангы кезектерден -домактардан  тургустунганын; Төнген  утканы  илереткен чангыс  сөстүн азы  элээн хөй бөлүк  аразында  харылзаалыг   сөстерни  домак  дээрин  билир; Домактын  чугула кежигүннерин база ийиги чергенин  кежигүннерин тодарадып  билир

Регулятивтиг: бодун хынап билирин боттандырары

Коммуникативтиг: аас болгаш бижимел чугаага бодунун бодалын илередип билири

Медээ, айтырыг, кыйгырыг домактары, оларга  бижик  демдектерин салырын  быжыглаар

Катаптаар

27

28

29

2,3,4

Нарын домак.

3

Чбш

Ооредиглиг: Кандыг  домакты чагырышпаан  нарын  домак дээрин  билип алыр; Нарын  домактарда  бижик  демдектерин салырын билип алыр.

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Домактар-нын  бөдүүн  болгаш  нарын  болурун

билиндирер.

Ийи  бөдүүн домакты  нарын  домак  кылдыр  тургузары;

Чагырышпаан  нарын  домак-тарны  бөдүүн  домактар  кылдыр  тургузары

30

31

5,6

Чангыс аймак кежигуннерлиг  домактар.

2

Чбш

Ооредиглиг: чүнү  билир ужурлугул?

Домактын кандыг кежигүн-нерин   чангыс  аймак ке-жигүннер дээрин  билир. Оларны  санаан  аян-биле  номчуурун  билир.

Чүнү билип алырыл?

Чангыс аймак кежигүннер:

кол сөстер-даа, сөглекчилер-даа,  ийиги чергенин кежигүннери-даа  бооп  болурун билип алыр.

Регулятивтиг:  Бодунун кылган ажылын унелеп билири

Коммуникативтиг: Билдинмес чуулдерге айтырыгларны салып билири

Домактарда  чангыс  аймак  кежигүнне-рни тып, оларнын кандыг кежигүн  болуп  турарын

тодарадыр.

Схемалар-биле ажыл:

Чангыс аймак  кол сөстерлиг домак;

Чангыс  аймак сөглекчилерлиг  домак;

Чангыс аймак  ийиги чергенин  кежигүннерлиг домак

Схема –биле  ажыл:Ч.а  болгаш ч.а

Ч.а., ынчалза-даа  ч.а

Ч.а  биле ч.а

Мерг

32

33

34

7,8,9

Чангыс аймак кежигуннернин холбажыр аргалары.

3

Чбш

Ооредиглиг: Чүнү билир  ужурлугул?

Чангыс  аймак кежигүннер  чангыс  ол-ла  сөске хамааржырын; Чангыс  аймак  кежигүннер  чангыс  ол-ла  айтырыгга харыылат-тынарын;  Чангыс  аймак кежигүннерни  санай  адаар  аялга -биле  номчуу-рун    база оларнын ара-зынга  биче  секти салырын  билир

чүнү  билип алырыл?

«Ынчалза-даа,  болгаш,  биле, а»  деп  эвилелдер-биле таныжар  база  олар-га  бижик  демдектерин  салырынын  дүрүмнерин  билип алыр.

Регулятивтиг: Кылган ажылын туннеп билири

Коммуникативтиг: Билдинмес чуулдерге айтырыгны салып билири

Домакта  чангыс аймак кежигүн-нерни санай адап номчуурунун чанчылдарын   быжыглаар  база  бижик  демдек-терин салырын  быжыглаар;

Оларнын  холба-жыр  аргаларын  билиндирер

Грамматиктиг  онаалгалар:

Домактын  кол сөс болгаш сөглекчи-зин  шыяр,  чангыс  аймак  кол  сөстерни  шыяр

Состер-нин фонетик-тиг сайгарыл-газы

35

36

11,12

Дорт  чугаалыг домактар.

1

Чбш

Ооредиглиг: Чүнү  билип алырыл?

Дорт чугаа болгаш  авторнун  чугаазынынн дугайында  билип алыр;  

Авторнун  сөзүнүн  сөөлүнге

турар  дорт чугаага бижик  демдектеринин  дугайында  билип алыр.

Дорт  чугааны  шын номчуп

база дыннап өөренир.

Дорт  чугаалыг домактарнын

схемазы-биле  таныжар

Регулятивтиг: Башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тып билири

Коммуникативтиг: Бодунун бодалын  илередип билири

Кандыг  домакты «Дорт чугаалыг домак»  дээрин билип алыры

Дорт  чугаа  авторнун  чугаазы

нын мурнунга  чоруур  домактар  турарын

Сонуурга-дып  болур. Ындыг  домакка бижик  демдекте-рин

салыр  дүрүмне

ри  өскерли-рин

дыннадыр

Состер-нин фонетик-тиг сайгарыл-газы

37

Адалгалыг ломактар

1

Чбш

38

39

13,14

Эдертиг «Арыгга хонган».

Чугаа сайзырадыл

1

Ооредиглиг: Номчаан чугаазын эдерти, аянныг кылдыр чугаалаарынга чанчыктырар; белен план езугаар чугаалап билирин быжыглаар

Регулятивтиг: Бот хыналданы болгаш удур-дедир хыналданы кылып билири

Коммуникативтиг: Билдинмес чуулду маргылдаа дузазы-биле тывары

5 сос тып бижиир

40

41

15,16

Диалог.

2

Чбш

Ооредиглиг: Эдертиг бижииринин билиглерин катпаптаар

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

катаптаар

42

43

Хыналда диктант.

Частырыглар-биле ажыл

2

х

Ооредиглиг:Домактарда  сөстернин  ха-рылзаазын айтырыглар дузазы-биле  тодарадып би-лир, ол харылзааны  схема дузазы-биле  көргүзүп  билир. Домактын  чугула болгаш ийиги чергенин  кежигүн-нерин  тодарадып билир, чангыс  аймак кежигүн

нерлиг домактарга  бижик демдектерин  салырын  билир.

Регулятивтиг: бодун хынап билирин боттандырары

Коммуникативтиг: аас болгаш бижимел чугаага бодунун бодалын илередип билири

Домак  дугайында алган  билиглерин  бижимел  чугаага  ажыглап  билирин хынаар.

Домактын чангыс аймак кежигүн-неринин  дуга-йында  билип алганын  хынаар

Алган билиглерде чедир билбээн билиг бар, чогун

тодарадыр.

44

18

Дорт чугаа, адалга, диалог дугайында катаптаашкын

1

катап

Ооредиглиг:Чүнү  билир ужурлугул?

Дорт чугаа, диалог, адалгаларга  бижик демдектерин  салырын, оларны  аас болгаш  бижимел  чугаага ажыглап билир.

Сөс биле  домакты тодаргайы-биле  ангылап, деннеп база  бадыткап  билир. Домактарда  сөстернин  ха-рылзаазын айтырыглар дузазы-биле  тодарадып би-лир, ол харылзааны  схема дузазы-биле  көргүзүп  билир.

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Дорт чугаа. адалгалыг домактарны шын бижииринге чанчыктырар ажылды уламчылаар.

Схема ёзугаар

Дорт

чугаалыг,

адалгалыг

домактар

тургузар

45

19

Дужуруп бижилге

1

Регулятивтиг: сорулганын аайы-биле номчуур, оореген материал-биле ажылдап билир, немелде ажылдарга бодуг хынаар

Коммуникативтиг:  бодунун, эш-оорунун сагыш-сеткилин хундулеп билиринге ооредир

46

21

Туннел катаптаашкын

1

катап

Ооредиглиг: Оорен чуулдерин катаптап туннээр

Регулятивтиг: ооренген темаларын быжыглап, дурумнерин сагып билири

Коммуникативтиг: ажылга бир дем-биле киржири

Созуглел.2 ш

47

48

1

Сөзүглел. Темазы. Бодалы. Ады

2

Чбш

Ооредиглиг: Состерни уткалыг кезектеринге чарып ооредир

Регулятивтиг: Чүнү билир  ужурлугул?

Сөзүглелг е  ат  тыпсып  билир.Тоожуушкун, чурумал  деп  сөзүглелдин  хевирлерин  билир.Сөзүглелге  план  тургузуп  билир. Сөзүглелди  кезектерге  чарып,кезек  бүрүзүнге  план  тургузуп,  сөзүглелдин утказын  план  ёзугаар  дамчыдып  билир.

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Сөзүгледин  темазын,  кол бодалды    канчаар  тодарадыры.

Сөзүглелди ке-зектерге чаргаш, оларнын  кол  утказын десдараалаштыр дамчыдып билиринин чанчылда-рын  сайзырадыр

План-биле  ажыл:.

Сөзүглел-биле таныжар,

кол бодалын,  темазын  тода-радыр, ат  тыпсыр

Сөзүглелди  ке-зектерге чарар

Кезек бүрүзү-нүн  кол бода-лын  илередир

Сөзүглелге  план  тургузар

Мерг

   2 –ги чартык чыл                          Чугаа кезектери

25

26

3

4

Чүве ады.

Чүве адынын утказы болгаш айтырыглары

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Чүнү билир ужурлугул?

Чүве адынын  ужур-дузазы болгаш харыылаар айты-рыгларын , хуу болгаш ниити чүве аттарын  ылгап билир, ниити чүве аттарын бичии, хуу чүве аттарыӊ улуг үжүк-биле бижиирин би-лир билир.

Чүнү билип алырыл?

Чүве аттарыныӊ домакка  синтаксистиг  ролюн билип алыр

Регулятивтиг:

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

Чүве адынын грамматиктиг демдектери болгаш утказы- биле таныштырар

Чүве  атта-рынын до-макка чүгле кол сөс эвес, а  сөглекчи, байдал, немелде, тодарадылга  болурун берип болур

Дурумну доктаадыр

27

28

5

6

Чүве ат-тарыныӊ саннарга

өскерлири.

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Чуну билир ужурлугул: чүве адынын саннарга өскерлирин болгаш сан кожумактарын шын бижиирин, чүве адыныӊ кезектерге  өскерлирин (кожумактарга) билир.

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билир

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Сан кожумак-тарыӊ  сөстүӊ дазылындан ылгап билири, «тт» болгаш  «нн» деп үннернин  дакпырлаары.

Сос тургузуунга сайгарылга

29

30

7

8

Чүве ат-тарыныӊ  падежтерге

өскерлири.

(чангыстын  саны)

1

Ооредиглиг: Чүнү билир ужурлугул?

Тыва дылда каш падеж, кандыг-кандыг падежтер барын,падеж  бүрүзүнүн  туружун, айтырыгларын, кожумактарын  билир.

Чүнү билип алырыл?

Падеж  бүрүзү  тусксй кожумактарлыг  болганда, оларнын  домакка  ролю  дөмей эвезин  билип алыр.

Адаарынын  падежинден ангыда падежтерни доора падежтер дээрин  билип алыр.

Регулятивтиг: сорулгазын шын тып, торарадып билир болур

Коммуникативтиг:

башкынын дузазы-биле ооренир  черин чурумга тудар

Чүве аттарынын  айтырыгларга (падежтерге)өс-керлип  чорууру, падеж  кожумак-тарыныӊ ужур-дузазы, падеж кожумактарын тодарадып  билири.

Кым? Чүү?

Кымнын? чүнүн?

Кымга?чүге?

Кымны? чүнү?

Кымда? чүде?

Кымдан? чүен?

Кымче? чүже?

чүве  адынын  падежтерге   өскерлири,па-деж  кожумак-тарын  ылгаа-ры.

31

32

9

10

Адаарынын болгаш хаамаа-рыштырарынын  падежи

2

ЧЧА

Ооредиглиг: Чүнү  билирил?

Адаарынын падежинде  чүве аттары к андыг айтырыгга  харыылаттынарын билир.

Чангыстын  санында  турар  адаарынын падежинде  чүве ады кожумак  чок болурун  билир.

чүнү  билип алырыл?

Хамаарыштырарынын падежинде  турар  чүве аттары  домакка  кожумак  чокка  ажыглаттына бээр  таварылгалар  барын  билип алыр

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Адаарынын бол-гаш  хамаарыш-тырарынын паде-жинде турар чүве аттары кандыг  айтырыгларга ха-рыылаттынарын болгаш  домакка кандыг кежигүн  болурун билиндирер

чүве  адынын  падежтерге   өскерлири,па-деж  кожумак-тарын  ылгаары.

Катаптаар

33

34

11

12

Бээринин  болгаш онаарынын падежте

ри.

2

Х.а

№2

Ооредиглиг: Чүнү  билирил?

Бээриниӊ болгаш онаарыныӊ падежинде  чүве аттары к андыг айтырыгга ха-рыылаттынарын база кандыг кожумактарлыг болурун  билир.

чүнү  билип алырыл?

Сөөлү «к» болгаш «г» төнген ч үве аттарынга  бээриниӊ падеж  кожумактарын  база «к» болгаш «Г»-биле эгелеп бижиирин; Сөөлү «т» болгаш   «н»-биле  төнген чүве  аттарынга онаарынын падеж кожумактарын база «т»  болгаш «н» -биле эгелеп  бижиирин  билип алыр.

Сөөлү «б, в,г,д, ж, з» деп ыыткыр  үжүктер-биле  төнүп  турар  чүве аттарынга онаа-рынын  падежинин  «т»-биле  эгелээн кожумаан  немей  бижиирин  билип алыр.

Онаарынын  падежинде  чүве аттары  кожумак  чокка  ажыглаттына  бээр таварылгалар  барын  билип алыр

Регулятивтиг: бодун хынап билирин боттандырары

Коммуникативтиг: аас болгаш бижимел чугаага бодунун бодалын илередип билири

Бээринин   болгаш  онаарынын падежинин  ха-рыылаар айты-

рыглары-биле  болгаш  кожу-мактары-биле таныштырар

Бээринин падежиде  турар  чүве аттарын домакка  немелде азы  байдал;

О .п. турар  чүве аттары  домакка  немелде болурун  берип

болур

Мерг

35

36

13

14

Турарынын болгаш  үнеринин падеж-

тери

2

ЧЧА

Ооредиглиг: Чүнү  билирил?

Турарынын  болгаш үнеринин падежинде  чүве аттары

 к андыг айтырыгга  харыы-латтынарын  база кандыг кожумактарлыг болурун  билир.

чүнү  билип алырыл?

Падеж кожумактарынын  шын  бижилгезин  билип алыр

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Турарынын бол-гаш үнеринин падежтеринин харыылаар айты-рыглары  база кожумактары-биле танышты-рар.

Турарынын

Болгаш  ү .п. турар  чүве аттары  домакка  немелде азы  байдал  болурун  берип

болур

Нарын состер бижиир

37

15

Углаарынын падежи

1

Чүнү  билирил?

Углаарынын  падежинде  чүве аттары к андыг айтырыгга  харыылаттынарын  база кандыг кожумактар-лыг болурун  билир.

чүнү  билип алырыл?

Падеж кожумактарынын  шын  бижилгезин  билип алыр.

Углаарынын  падежинин харыылаар айтырыглары база кожумактары -биле таныштырар.

У .п. турар  чүве аттары  домакка  немелде азы  байдал  болурун  берип

болур

38

39

16

17

Хыналда ажыл

Эдертиг

2

Чүнү билирил?

Чангыс аймак кежигүннерлиг, адалгалыг домактарга

бижик демдектерин салы-рын, өөренген падежтери-нин кожумактарынын бижииринин дүрүмүн билир.

Домак»  болгаш

Ап, Х п, Б п,О па-

дежтерини дугайында алган

билиглерин хы-

наар, илереттин

ген четпестерни

узуткаар.

Кожумактары  чок, хевирлет

тинмээн падежтерде  чоруур чүве аттарын тыварын

га  бот ажыл

Хөйнүн санын-да  чүве аттарынын падежтерге  өскерлири

1

Чүнү  билирил?

Хөйнүн санында  чүве аттары кандыг айтырыгга  харыылаттынарын  база кандыг кожумактарлыг болурун  билир.

чүнү  билип алырыл?

Сан болгаш падеж кожумактарынын  аяннажыры болгаш шын  бижиирин  билип алыр. Падеж кожумаа  сан кожумаанын соонга  чоруурун  билип алыр.

Чүве адынын сан  болгаш падеж кожумаа;

хөйнүн санында  чүве адынын падежтерге  өскерлиринин  ылгавыр  демдээн  билиндирер

Чүве адынын хамаарылга  хевири

1

Чүнү  билип алырыл?

чүве адыныӊ  хамаарылга хевирини  кожумактарын  билип алыр. Чүве  адыныӊ хамаарылга  хевирин  көргүзүп  турар  кожумактар  өскертилге  кожумаа  болур  дээрзин   билиндирер.

чүве адыныӊ хамаарылга хевиринин утказын, ООН кожумактарын  билиндирер,

хамаарылга кожумактыг чүве аттарын чугаага  ажыглаары

Орус дылдан үлегерлеп алган сөстер-нин падеж-терге  өскерлири

2

Чүнү билирил?

Кандыг сөстерни  «үлегерлеп алган»  сөстер дээрзин  билир

чүнү билип алырыл?

Сөөлү  нт, нк деп үннер каттыжыышкыны-биле  төнер сөстерни  падеж терге өскертип  турда, сөстүн дазылынын соонга ,  падеж  кожумаанын  мурнунга ажык  үн  тыптып кээрин билип алыр;

Сөөлү ст, сть деп  ажык эвес  үжүктер-биле  төнер үлегерлеп алган сөстерге падеж  болгаш  сан кожумактары  немежирге   сөөлгү т,ть үжүктерни  биживезин  билип алыр;

Сөөлүү ь(чымчак демдек-биле)төнер үлегерлеп алган сөстерге  падеж болгаш сан кожумаа  немежирге  ь хевээр арттарын  билип алыр.

Үлегерлеп алган сөстернин  падежтерге  өскерлиринин онзагайын билиндирер, оларнын шын  бижилгезин шингээттирер

чүнүн?)

Банкынын,

(чүнү?)диктантыны

(Кымдан?) Ивановичиден

Кымга?-тракториске

Кымнар?-тракторис-тер

чүү? Лагерь-чүлер?-лагерьлер-чүже? Лагерьже

Грамматиктиг

даалгалыг

диктант

1

ужурлугул?

Падежтерни  ылгап билир, оларны  аас болгаш бижиме чугаага ажыглап  билир.

Падеж кожумактары кажан  дакпырлаттына бээрин  болгаш оларны шын бижиирин  билир.

өөренген дүрүмнерин амыдыралга ажыглап, оларга  даянып сөстерни шын бижиирин, орфографтыг  болгаш  пунктуастыг сайгарылгаларны  кылып  билир турар  ужурлуг.

Чүве адынын,

падежтер дугайында  билип алганын, оларнын кожумактарын

 бижиирин билип алганын, падежтерни тодарадып

билирин хынаар

Демдек ады

1

1

Демдек ады

1

Ооредиглиг: Чүнү билирил?

Демдек адынын  айтырыгларын, демдектерин болгаш шынарларын билир, =ске чугаа кезектеринден ылгап  билир

чүнү билип алырыл?

Чугаага демдек аттарын кандыг сорулгалыг ажыглаарын  билип алыр

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг:

Демдек адынын  чугула  шынарларын

катаптаар

2

2

Демдек аттарынын чуве аттары-биле холбаазы

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Чуве аттарынын дугайында таныштырар

Регулятивтиг: сорулгазын шын тып, торарадып билир болур

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Мерг

3

4

5

3

Удурланышкак болгаш чоок уткалыг демдек аттары.

2

ЧЧА

Ооредиглиг: Удурланышкак болгаш чоок демдек аттары-биле таныштырар, оланын чугаага ужур-дузазын билиндирер

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

2 одуруг состер бижиир

Хыналда диктант «Мээн глобузум».

1

Х.а.

№3

Ооредиглиг: Диктант бижип ооредирин уламчылаар

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

Катаптаар

Частырыглар-биле ажыл. Катаптаашкын.

1

ЧЧА

Ооредиглиг: чуве аттарын саннарга оскерип билири

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

Сюжеттиг чурук

Мерг

Сан адынын утказы болгаш айтырыглары.

Тун болгаш дугаар сан аттары.

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Ооренген билиглериен катаптавышаан тун болгаш дугаар сан аттарынын дугайында ооредир.

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Таблица

Состерни падежтерге чарар

Сан аттарын чуве аттары-биле ажыглаары.

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Сан аттарын чуве аттары-биле кады ажыглап билирин чедип алыр.

Регулятивтиг: сорулгазын шын тып, торарадып билир болур

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

Таблица

Состерни падежтерге оскертир

Ат орнунун арыннары болгаш саны.

1

Ооредиглиг: Ат оруннары 1-ги, 2-ги, 3-ку арыннарлыг, чангыстын болгаш хойнун санында турар дээрзин тынштырар

Регулятивтиг: Ооренип турар темазынын утказын угаап билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Катаптаар

Арыннын ат оруннарынын падежтерге оскерлири

2

ЧЧА

Ооредиглиг: Арыннын ат оруннарынын падежтерге оскерлирин практика кырынга коргузуп таныштырар

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

«Зоопаркта» деп чурук

Оннерин орус дылга адаар

Мерг

Ат оруннарынга катаптаашкын. Карточкалар-биле ажыл.

1

Х.а

№4

Ооредиглиг: Ат оруннарын оске чугаа кезектеринден ылгап, арыннарын шын тодарадып билиринге  чанчыктырар

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Чугаа сайзырадылгазы. Чурук-биле ажыл. «».

1

ЧЧА

Ооредиглиг: Ат оруннарынын ужур-дузазын билиндирип, аас-даа, бижимел-даа чугаага чангыс ол-ла состу хой катаптавазын болдурбазы-биле ат оруннарын шын ажыглап билиринге ооредир.

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

5 домак чогаадыр

Хыналда диктант. «Сээн школан».

2

Ч.с.

Ооредиглиг: Ат орнунун дугайында билип алган билиин хынаар

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Катаптаар

Кылыг созунун дугайында ниити билиг.

1

Катап

Ооредиглиг:Кылыг созун оске чугаа кезектеринден ылгап билиринин чанчылын сайзырадыр

Регулятивтиг: бот болгаш башкынын дузазы-биле ооренген чуулунун сорулгазын тывары

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Кылыг созунун уелерге, арыннарга болгаш саннарга оскерлири.

1

Ооредиглиг:Кылыг созу чугле уелерге эвес, а арыннар болгаш саннарга оскерлип чоруурун билиндирер; болур болгаш болбас кылдыныглар илередир хевирлери-биле практика кырынга таныштырар

Регулятивтиг: сорулганын аайы-биле номчуур, оореген материал-биле ажылдап билир, немелде ажылдарга бодун хынаар

Коммуникативтиг:  бодунун, эш-оорунун сагыш-сеткилин хундулеп билиринге ооредир

Кылыг созунун амгы уези.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунунамгы уези уш арынныг, ийи санн

Регулятивтиг: кичээлдин сорулгазын дууштур езулуг  шынчы кижи болурунга , кылып турар чуулдеринге даянып шын алдынар

Коммуникативтиг:  башкынын, эш-оорунун  дузазы-биле бижиир домактын шын чурумун тургузар, диалогка киржирыг болурун оореникчилерге билиндирер

Кылыг созунун эрткен уези.

Ооредиглиг:Кылыг созунун эрткен уезинин арыннарга, саннарга оскерлирин билиндирер

Регулятивтиг:  бердинген сорулга дээш ажылды

шын билип, .прогнозтаар

Коммуникативтиг: диалогка киржип, эш-оору-биле ажылдаар

Кылыг созунун келир уези.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун келир уезинин арыннарга, саннарга оскерлирин билиндирер

Регулятивтиг: бердинген ажыл, даалга езугаар ажылды туннеп билири

Коммуникативтиг: башкынын дузазы-биле ооренир черин чурумга тудар

Чугаа сайзырадылгазы. Чогаадыг.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун уелеринин дугайында алган билиглерин ханыладыр; 355 дугаар мергежилгенин улегери-биле бердинген темаларнын бирээзинге чогаадыг бижидер

Регулятивтиг: бердинген даалганын туннелин чедип алыр, унеледи шын хулээр

Коммуникативтиг: кожазында эжи-биле ажылдап билири

Частырыглар-биле ажыл. Кылыг созунун дужаал хевири.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун уелеринин дугайында алган билиглерин ханыладыр; кылыг созунун дужаал хевиринин утказы-биле, арыннарга болгаш саннарга оскерлири-биле таныштырар

Регулятивтиг: кичээлдин сорулгазын чедип алыры-ьиле янзы-буру аргаларны ажыглап билири

Коммуникативтиг: бодуну бодалын илередеп, эжин дыннап билири

Кылыг созунун даар хевири.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун даар хевиринин харыылаар айтырыы-биле, кожумактары-биле, арыннар, саннарга оскерлири-биле таныштырар

Регулятивтиг: ооренген пунктуациянын, орфографиянын дурумнерин сагып билири

Коммуникативтиг: кылып турар ажылын хынап билири

Чугаа сайзырадылгазы. Эдертиг. «Шынчы болурунда».

1

Ооредиглиг:Созуглелди дыннааш, ону аас-биле эдерти чугаалаарынга база бижимел-биле орфографтыг болгаш пунктуастыг частырыг чокка дамчыдарын ооредир

Регулятивтиг: сорулганы тодарадып, ону чедип алырынын аргаларын тывары

Коммуникативтиг: теманы шын тодарадып билири

Кылыг созунун дугайында алган билиглерин быжыглаары. Морфологтуг сайгарылга.

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун дугайында алган билиглерин улам ханыладып быжыглаары;

Регулятивтиг: кылган ажылын шын планнап, частырыглар тып, оларны эдир ооренир

Коммуникативтиг: бодунун темага хамаарышкан бодалын шын тодарадып , илередип билири

Сагындырыглыг диктант. «». Кылыг созунге катаптаашкын.

2

Ооредиглиг:Кылыг созунун дугайында алган билиглерин улам ханыладып быжыглаары;

Регулятивтиг: башкы-биле денге коргузуг материалын коруп,туннеп билири

Коммуникативтиг: эштеринин харыыларын дыннап, частырыгларны денге этчир

Наречие дугайында билиг.

1

Ооредиглиг:Наречие-биле таныжар; оларны домак иштинден ылгап билирин ооредир.

Регулятивтиг: кичээлдин сорулгазын тып, ону чедип алырынын аргаларын тывары

Коммуникативтиг: эштерин дыннап/, оларыны кижи бурузунун узел-бодалын илередип болурун билири

Наречиеге быжыглаашкын.

1

Ооредиглиг:Ургулчу хереглеттинер наречиелернин шын бижилгезин оореникчилерге словарь ажылы таварыштыр шингээттирер

Регулятивтиг: даалганы сагып, ону чедип алырынын бугу-ле аргаларын кичээлге чоргузары

Коммуникативтиг: сохуглелди шын анализтеп, диалогка икиржип билири

Хыналда диктант. «».

1

Ооредиглиг:Кылыг созунун дугайында билиглерин хынаар

Регулятивтиг: ооренген темазынга алган билиглерин туннеп болгаш унелеп билирин боттандырар

Коммуникатвитиг: аас чугаага диалогту ажыглап билири

Частырыглар-биле ажыл. Чугаа кезектерин катаптаар.

1

Ооредиглиг:Онзагай демдектерин барымдаалап, ооренген чугаа кезектерин бот-боттарындан ылгап билиринин мергежилдерин сайзырадыр, шын бижилге талазы-биле алган билиглерин быжыглаар

Регулятивтиг: Диалогка киржип билири, бодунун чугаалаар чугаазын шын тургузуп база планнап билири

Коммуникативитиг: бодалын аас болгаш бижимел чугаага дамчыдып билири

Чыл дургузунда катаптаашкын 5 шак