қазақ тілі Түбір мен қосымшаның жазылуы
учебно-методический материал (3 класс) по теме

                             Қазақ тілі 4 класс.  Атамұра.   2012

№ 1. Тақырыбы: Жалаң және жайылма сөйлем

Мақсаты:  3-кластағы алған білімін қайталап, еске түсіре отырып, жаттығулар орындау; сөздік қорын, ауызша сөйлеу тілін дамыту;  дәптермен, тақтамен жұмыс жасауда ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:       қайталау сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттығу жұмыстары

Сабақтың көрнекіліктері:   тірек сызбалар, мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы:     І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІІІ  Жаңа материалмен жұмыс:   а) өткенді еске түсіру   жай сөйлем дегеніміз не? Айтылу мақсатына қарай түрлерін ата. ә) оқулықпен жұмыс    1-жаттығу (Мәтінді тиісті дауыс ырғағымен оқы.Мәтіннен хабарлы,лепті, сұраулы сөйлемдерді тап. Ауызша орындау.)б) дәптермен жұмыс    Күн ретін жазу.  Көркем  жазу А а А а  Алма.

2-жаттығу Сызбаға қарап,қандай қорытынды шығаруға болады?

Жай сөйлем. Жалаң сөйлем тек бастауыш пен баяндауыштан тұрады.Жайылма сөйлем бастауыш,тұрлаусыз,баяндауыштан тұрады.        

1-жаттығудағы қарамен жазылған сөйлемдерді сызба бойынша талдау.(Қарамен жазылған сөйлемдер Жайылма сөйлемдер  себебі олар тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелерден тұрады.)4-жаттығу Өлеңді мәнерлеп оқы.Қарамен жазылған жайылма сөйлемдерді жалаң сөйлемдерге айналдырып жаз. (Жұлдыздар тізілді,ай үңілді)

5-жаттығу Сергіту жаттығуы(терең ойлау тапсырмасы сызбадағы жай сөйлем түрлерін салыстырып, олдардың ұқсастығын  мен айырмашылығын дәлелде.)

6-жаттығуды өзіндік жұмыс ретінде орындату Жай сөйлемдерді түрлеріне қарай сәйкестендір. Жалаң сөйлем: Жаңбыр сіркіреді.Қаз қаңқылдады.Жайылма сөйлем Жолдасты жол айырады.Екі дос мектептен қайтты.т.б

IV.Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік?  І қатардың балалары жалаң сөйлемдер айтады(МысалыБауыржан келді.) ІІ қатардың балалары жайылма сөйлемге айналдырады(Бауыржан сабақтан келді).ІІІ қатардың балалары жалаң сөйлем мен жайылма сөйлемнің ұқсастығы мен айырмашылығын дәлелдейді Сөйлем түрлерін ата.

V.Үйге тапсырма: 3- жаттығу 4-бет. VІ. Оқушыларды бағалау

 № 2     Тақырыбы:  Сөйлем мүшелері және олардың байланысы

Мақсаты: сөйлем мүшелері  туралы білімін тиянақтау; сөздік қорын, ақыл-ойын, ауызша сөйлеу тілін дамыту;  дәптермен, тақтамен жұмыс жасауда ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттығу жұмыстары.Сабақтың көрнекіліктері:   мазмұнды суреттер, тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 3-жаттығуды тексеру ІІІ. Білімді тексеру: 1)Ақ түйе боталады.2)Сәуле киім үтіктеді.3)Ара гүлге қонды.4)Бүгін күн жылынды.

 IV Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

    V Жаңа материалмен жұмыс:   а) өткенді еске түсіру.  Мына сөздерді жайылма сөздерді жалаң сөйлемге айналдырыңдар Балалар балық аулады.т.б Жалаң сөйлемді жайылма сөйлемге айналдырыңдар Айару келді.Жаңбыр жауды.т.б

ә) оқулықпен жұмыс  7-жаттығуды(терең ойлау тапсырмасы) Жайылма сөйлемдерді оқы.Үш сөзден құралған жайылма сөйлемдерге керекті сын есімдерді қосып,төрт сөзден құралған жайылма сөйлемдерге айналдырып жаз.(оқушылар атақты шопанмен кездесті.) б) дәптермен жұмыс Күн ретін, көркем  жазуға Б б Б б Б б  Бауыржан жаздырту.

8-жаттығу в) Сергіту жаттығуы Рбусты дұрыс шешсең,мақал шығады.(Ерді намыс өлтірер.Жайылма сөйлем

9-жаттығуСызбаны толықтыр.        Сөйлем мүшелері

                               Бастауыш

                                Баяндауыш

11- жаттығу ауызша орындау(Терең ойлау тапсырмасы) жаттығудағы сөйлемдерді төмендегі қай себетке салуға болады? 1) себет жалаң сөлем/Жаңбыр жауды./        2)себет жайылма сөлем /Лаура кітапханаға ткелді.1,2,3,4сөйлдерді саламыз/

13- жаттығу1)Мақалды түсініп оқы.2)Мақалды сөйлем мүшесіне талда.3) Сөйлем мүшелерінің байланысын тап. Ағынды су арнасын табады.

VI. Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә) Тұрлаулы мүшені атаңдар. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлемді қандай сөйлем дейміз?

VII Үйге тапсырма: 12- жаттығу 6-бет. VІІІ Оқушыларды бағалау

№ 3   Тақырыбы:   Шығарма

Мақсаты:  оқушыларды сөздің түбірі, жұрнағы, жалғауы туралы білімдерін тиянақтауға, ажырата білуге,  сауатты жазуға үйрету; ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты  сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, дедукция, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       ІІ  Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. 2) Сауаттылығын арттыру, ойлау қабілетін дамыту. 3) көрнекілікке сүйене отырып түсіндіріп, еске түсіру.

 ІІІ.Жаңа сабақ: Шығарма «Менің жазғы демалысым» тақырыбында оқушылар өздерінің жазғы демалыста қандай кітаптар оқығанын, қандай жерлерге демалуға барғандарын, қандай сәттерді, қызықты оқиғаларды бастан кешкендері жөнінде осы шығарма арқылы баяндайды.

 ІҮ Қорытындылау  Шығарма дәптерлерін жинап аламын. Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.

Ү   Үйге тапсырма: Ойтолғау «Менің арманым» . ҮІ Оқушыларды бағалау

№ 4   Тақырыбы:   Сөз және оның мағынасы.

Мақсаты оқушыларға сөз жән оның мағынасы жайлы толық мағлұмат бере отырып түсінік беру, сөздік қорын, ауызша сөйлеу тілін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:қалыпты сабақСабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

 ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығуды тексеру.  Бастауыш пен баяндауышты тауып, тиісті жеріне сызықша қою? Абай қазақ халқының ұлы- ақыны. Күләш қазақ халқының бұлбұл- әншісі.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.  2)Сөздің мағынасы ашу..ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) дәптермен жұмыс Күн ретін, көркем  жазуға Ә ә Ә ә Әтеш жаздырту.

19-жаттығудағы  Кестеге қарап, білезік сөзі туралы не айта аласың?Білезік әшекей бұйым. Білезікті қыз – келіншектер, әжелер, апалар тағады. Білезік күмістен, алтыннан жасалады. Күміс білезік тағып жүрсе көп ауырмайды деген ұғым бар.

20-жаттығу мәтінді оқу, талдау.  Сабақ сөзі қандай мағыналарда жұмсалатынын айтып түсіндіру.Сабақ сөзін оқушылар білім алу деп түсінеді. Сабақ оқу оқушыға үлкен міндет болып табылады. Сабақ оқымаған оқушы болашақта үлкен армандарына қол жеткізе алмайды.

22-жаттығудағы  өлеңдегі қарамен жазылған бұрыш сөзінің екі мағынада қолданылып тұрғанын дәолелде. Бұрыш сөзі бірінші мағынасында тамаққа қосылатын бұыршты білдіріп тұр, екінші мағынасында үйдің бұрышын білдіріп тұр.

23-жаттығу.  «Мәтінді түсініп оқу. Қарамен жазылған сөздер тобы қандай мағына береді?Топталып бір мағына беретін тағы қандай сөздер тобын білесің?Дұшпан сөзінің мәндес сөздерін тауып, неліктен мәндес екенін дәлелде? Қарамен жазылған сөздер тобы тойтарыс берген сөзі. Бұл сөз жеңіске жету, жауын қарсы тұру деген мағынаны білдіріп тұр. Топталып бір мағына беретін сөздер Сымбатты сөзін алсақ болады. Ол ару, әсем, сұлу сөздерінің мағынасы болып табылады.Дұшпан сөзіне мәндес сөздер жау деп алсақ болады.

24-жаттығу   Кестені толтыр.

 ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.ҮІІ  Үйге тапсырма: 21-жаттығу   Жұмбақтың шешуін тауып, көшіріп жаз. Мағынасы қаама- қарсы сөздердің астын сыз. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№5. Тақырыбы:  Сөз және оның құрамы.

Мақсаты:   оқушыларды сөздің түбірі, жұрнағы, жалғауы туралы білімдерін тиянақтауға, ажырата білуге,  сауатты жазуға үйрету; ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 21-жаттығуды тексеру.  Жұмбақтың шешуі Мысық. Қарама- қарсы сөздер күн бойы, түн бойы. ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. 2) Сөздің құрамына не жатады? 3) көрнекілікке сүйене отырып түсіндіріп, еске түсіру.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс а) өткенді еске түсіру  Сөздер қандай мағыналары бар?  Жазылуы бірдей мағыналары әртүрлі қандай сөздерді білесіңдер? Мағыналары қарама-қарсы  сөздер ше? Мағыналары жуық сөздерді білесің бе?

ә) дәптермен жұмыс Күн ретін, көркем  жазуға В в В в вагон  жаздырту.

25-жаттығуды  Сөздің одан әрі бөлінбейтін мағыналы бөлігін ата, сөздің қандай бөліктері қарамен берілгенін анықта? Дәурен-нің,күй-ші, кітап-хана,арыстан-дар.одан әрі бөлінбейтін бөлігі; Дәрен, күй,кітап, арыстан.нің, ші,хана, дар бөліктері қосымша.

26-жаттығу  Сызбаға қара. Оны толтыр.

27-жаттығудағы  Берілген сөздердің түбірі мен қосымшасын ажырат. Қай сөзде бір ғана қосымша, қай сөзде екі қосымша бар кенін анықта. Өзің қалаған екі-үш сөзбен сөйлем құрастырып жаз.

28-жаттығу  Төмендегі сөздерге тұсындағы жұрнақтардың қайсысын жалғауға болады. Түбір сөздердің мағыналары жұрнақ жалғанғанда қалай өзгеред? Жұрнақ жалғанған сөздерді қатыстырып, бірнеше сөйлем құрап жаз.

 ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздің құрамы деп нені айтамыз? Сөздің түбіріндегі соңғы әріп  өзгеретін мысал келтір?

ҮІІ  Үйге тапсырма:   29-жаттығудағы  Сендердің алдарыңда- қаланың картасы. Ауызша мектептен стадионға дейін қалай баратыныңды түсіндір.Керекті сөз топтары: мектептен шығамын, көшеден өтемін, стадионға келемін.Құраған әңгімеңді жаз. Жалғаулардың стын сыз.ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№ 6. Тақырыбы:  Сөз және оның құрылымы

Мақсаты:  сөздердегі я, ю әріптерінің ерекшеліктерін,  сөздерге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:  қалыпты сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       ІІ  Үй тапсырмасын тексеру :   29-жаттығудағы  Сендердің алдарыңда- қаланың картасы. Ауызша мектептен стадионға дейін қалай баратыныңды түсіндір.Керекті сөз топтары: мектептен шығамын, көшеден өтемін, стадионға келемін.Құраған әңгімелерін оқытамын.

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) оқулықпен жұмыс 1. Қоян сөзінде неше әріп бар? Неше дыбыс естіледі? Аю сөзінде ше? Я және ю қанда дыбыс болып есептелінеді?

2.Я және ю дыбыстары ездесетін сөздерді айту. ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. Көркем жазу: Ғ ғ Ғ ғ Ғалия 36-жаттығуды  Өлеңнен в әрпі бар сөздерді теріп жаз. Түсініксіз сөздердің мағынасын түсіндірме сөздіктен қарап ал. «Сөздерді жина» ойыны: «Шахтада» тақырыбы бойыншы құрамында в, х,ф,э әріптері бар сөзреді жинақта.

37-жаттығу  Көп нүктенің орнына э,ф,х,ц әріптерінің тиістісін қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз. Экватор жер шарының белдігі.Райхан әжесіне хат жазды. Фатима тігін фабрикасында жұмыс істейді.Циркте қонжықтардың өнерін тамашаладық.

39-жаттығудағы суреттерге қара. Қай ертегіден? Білгішбек, ертегі неліктен «Қарлығаштың  

 ҮІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІ  Үйге тапсырма: 38- жаттығу  Ребусты шешіп келеміз. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№7. Тақырыбы: Сөз таптары Зат есім.

Мақсаты:  сөз таптарының түрлерін, оларға сұрақ қоюға, сөйлемдегі сөз таптарына талдау жасауға үйрету; таным қабілетін дамыту, сөздік қорларын, дүниетанымын дамыту; ақыл-ой, адамгершілік  тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: көрнекілік, ішін-ара іздену, сұрақ-жауап. Сабақтың көрнекіліктері: тірек сызбалар, мазмұнды суреттер.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  38-жаттығудағы   Ребустың шешуін таптық па?Дәптерлерінен тексеріп шығамын.

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру

Сызбаға сүйене отырып  40-жаттығудағы сөздерді  талдау.Сөздерді мағыналарына қарай топтап айтып, оларға сұрақ қой?Әр топтағы сөздерге қойылатын сұрақтың әр басқа болуы неліктен деп ойлайсың?Сызба бойынша сөз таптары туралы білетініңді айт. Анықтаманы еске түсіру. Зат есім -  заттың, құбылыстың, іс-әрекеттің атын білдіреді. Сұрақтары : Кім? Не? Кімдер? Нелер?

Сын есім дегеніміз – заттың сынын білдіреді. Сұрақтары: Қандай? Қай?

Сан есім – заттың ретін, санын, мөлшерін, қатарын білдіреді. Сұрақтары:  Неше? Қанша?

Етістік – заттың қимылын білдіреді. Сұрақтары: Не істеді? Қайтті? Жалқы есім дегеніміз -  біркелкі заттарды жекелеп айтатын атау,  жеке заттарды айтамыз. Сонымен қатар, жер-су аттары, адамдардың аттары, жануарлардың аттары барлығы бас әріптен басталып жазылады. Мысалы, Алатау, Балқаш.

Жалпы есім дегеніміз біріңғай заттарды жаппай атайтын атау, ұқсастығы бойынша. Жалпы есімдер кіші әріптерден басталып жазылады. Мысалы, қыз, қала, құс.

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс  41-жаттығудағы  Кестені толықтыр.

42-жаттығу  Жақшадағы сөздерге тиісті тәуелдік жалғауларын жалғап, өзінің алдындағы сөзбен байланыстырып жаз. Мысалы: Кітаптың беті, жаңбырдың суы, қуыршақтың көйлегі, бөлменің ауасы.43-жаттығуды  Өлеңді мәнрлеп оқы.Тәуелдеулі зат есмідерді тап.

ҮІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІ  Үйге тапсырма: 44-жаттығу Ребусты дәптерлеріңе жазып шешімін тап?Ребустың шешуіндегі сөзді жекеше, көпше түрде үш жақта тәуелдеп жаз. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№8 Тақырыбы: Етістік.Сын есім.

Сабақтың мақсаты:   етістік жайында түсініктерін пысықтау, етістіктің  сұрақтары мен түрлерімен таныстыру; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сын есім жайында түсініктерін пысықтау, сын есімнің сұрақтарымен таныстыру, сын есім туралы алған білімдерін саралап, жинақтау сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 44-жаттығу Ребустың шешуін дәптерлерінен тексеру.

ІІІ  Мақсат қою кезеңі:    1.  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру  Етістік дегеніміз не? (Етістік дегеніміз – заттың не құбылыстың қимылын білдіретін сөздер) Ол қандай сұрақтарға жауап береді? (не істеді? қайтты?) Сын есім дегеніміз не? ӨҚандай сұрақтарға жауап береді.

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс 45- Сызбаны пайдаланып, етсітік туралы білетініңді айт.

46-жаттығуды  Зат есім туралы біліміңді пайдаланып, жағдаяттан шығып көр.Бұлар зат есімдер. Әркімнің өз жеті атасы болады. Ол жеті ата адам аттары. Зат есім ішінде жалқы есімге жатады.  47- жаттығуды Жұмбақты оқып, жатқа жаз.

Аузымен сурет салады, Демімен ағаш жарады.

Етістіктердің астын сыз, дара немесе күрделі кенін айт. Осы етістіктерді күрделі етістікке айналдыр. Етістік салады, жарады.Бұл етістіктер дара етістік.Күрделі етістікке айналдырғанда.Аузымен сурет салатын болыпты.Демімен ағаш жарады екен.

48-жаттығу  Өлеңді мәнерлеп оқы. Туынды етістіктерді тауып, оларды сөз құрамына талда.

49-жаттығу  Зат есімді етістікпен сәйкестендіріп, сөйлем құрап жаз.Етістік қай сөйлем мүшесінің қызметін атқарып тұр.Адам жүреді.Ат шабады.Қарлығаш ұшады. Бақа секіреді.Жылан жылжыйды.Балық жүзеді.Етістік сөйлем мүшесінің баяндауыш қызметін атқарып тұр. 50- жаттығу Сызбаға қатысты етістіктерді тауып, әңгіме құрап жаз.

ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік? Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын. ҮІІІ Үйге тапсырма:   51- жаттығу Етістік туралы алған біліміңді пайдаланып, жағдаяттан шығып көр. ІХ Оқушыларды бағалау

№8. Тақырыбы: Сын есім

Сабақтың мақсаты: сын есім жайында түсініктерін пысықтау, сын есімнің сұрақтарымен таныстыру, сын есім туралы алған білімдерін саралап, жинақтау, одан әрі тереңдету; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі: аралас  сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 69-жаттығу. ІІІ  Мақсат қою кезеңі:   1. тақырып мазмұны бойынша ертегі айту.    Сын есім

   Баяғы өткен заманда Етістік деген әлемде әртүрлі заттар тіршілік етіпті. Заттардың не түсі, не пішіні болмай қызықсыз өмір сүріпті. Күндердің күнінде бұл елге өте алыс жерден Сын есім қария келіп елмен танысады екен. Сонда қария аң-таң болып, әр тұрғынмен танысып, сөйлеседі:

- Сенің атын кім? - деді қария заттың атымен танысайын деп

- Алма – деп жауап берді ештеңеге ұқсамайтын зат.

- Мұнда не істеп жүрсің? – деді қария іс-қимылын білейін деп.

- Күз келгендіктен біз пісеміз – деп жауап береді.

- Сын есімнің жаны қатты ашып, барлық заттарға қуаныш сыйлайын деп сөзін бастайды.

- Алма сен бұдан былай, қызыл, домалақ, дәмді алмасын – дегені сол еді алмамыз қып-қызыл, домалақ болды да қалды.Солай бір апта бойы қонаққа келген Сын есім қария қол үзбей жұмыс істейді екен. Бұл елде бақыт орнау үшін бізде өзіміздің қол ұшымызды беріп көрейік.

- Шөп қандай болады? (жазыл, сары) - Аспан қандай болады? (көгілдір, үлкен)

- Қария қай жерден келді? (алыстан)- Жарайсыңдар балалар, енді ой түйіп көрейік.

2.  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   Сын есім дегеніміз не? Мысал келтір.

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс 52-жаттығу.  «Алтын сақа» ертегісін есіңе түсір. Көлде қалқып жүзіп жүрген өкпеені, баланың сақасын оның таңдаған тайы қандай? Сұрағына жауап беретін сөздермен тіркестіріп жаз. 53-жаттығу  Етістіктерге ғыш,гіш жұрнақтарын жалғап, туынды сын есім жаса.Жүзгіш, өнгіш, білгіш, тергіш,жазғыш. 54-жаттығуды  Негізгі сын есімдерге дау,деу,лау, леу,тау, теу,шыл,шіл, ғылт,гілт,ғыш,гіш жұрнақтарының тиістісін жалғап жаз.Мысалы: Жасылдау, бозғылт, үлкендеу, биіктеу, ескілеу, ұсақтау, өкшіл,ақшыл, сұрлау 55-жаттығудағы   мақалды түсініп оқы. Сын  есімдерді тауып, оларды сөз құрамына талда.                                            

ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  ҮІІІ Үйге тапсырма:  56-жаттығу  Сын есімдерді пайдаланып, төмендегі жоспар бойынша «Марқакөл қорығы» тақырыбына әңгіме құрап жаз.  Жоспар.

1.Марқакөл қорығының орналасқан жері. 2.Марқакөл қорығының табиғаты.

3.Балқарағайдың пайдасы.

№ 9. Тақырыбы: Сан есім

Сабақтың мақсаты: сан есім жайында түсініктерін пысықтау, сан есімнің сұрақтарымен таныстыру, сан есім туралы алған білімдерін саралап, жинақтау, одан әрі тереңдету; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 56 – жаттығу  «марқакөл қорығы» тақырыбына әңгімелерін оқытамын. ІІІ  Мақсат қою кезеңі:   Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   Сан есім дегеніміз не? Мысал келтір.

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс 57-жаттығу.  Мәтінді түсініп оқы.Сан есімі бар сөйлемдерді көшіріп жаз. Сан есімдерге сұрақ қойып, астын сыз.Бұлар қандай сан есмідер? Есептік пе,әлде реттік пе? 58-жаттығу  Анаграмманы шеш. Сан есмідерді татп.Бұлар қандай сан есмідер?Қос сөзін қандай сан есіммен алмастырып айтуға болады?

59-жатығу  сандарды сөзге айналдырып, сөйлемдерді көшіріп жаз. 61-жаттығу.  Мәтінді түсініп оқы. Мәтіннен сан емісдерді байланысқан сөзімен бірге теріп жаз.

 ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІІІ Үйге тапсырма:   60 – жаттығу.Ребусты шеш. Қандай мақал шығады. Мақалды жаз. Сызықшаның қойлу себебін түсіндір. ІХ Оқушыларды бағалау

№ 10  Тақырыбы:  Диктант оны талдау жасау.

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.       .

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

Күз

Қыркүйек. Күздің алғашқы айы. Аспан бұлттанды. Күннің қызуы азаяды. Күн салқындай бастайды.  Ағаштың жапырақтары сарғая бастады. Терек пен  қайың жасыл жапырағынан айырылды. Айнала сары ала түске боялды. Шық осы айда түседі. Құстар да жылы жаққа ұшып кетеді. Аңдар қысқы тіршіліктеріне  кіріседі. Олар қысқа әртүрлі дайындалады. Біреулері қысқы азықтарын жинайды. Енді біреулері денелеріне май жинап, қыс бойы ұзак ұйқыға кетеді.  (59 сөз)

Тапсырма. 1.  Мәтіндегі сөйлем санын цифрмен жақша ішіне жаз. 2. Не? нелер? сұрағына жауап беретін  сөздердің астын сыз. 3. Қыркүйек  сөзіне дыбыстық талдау жаса.

ІҮ  Үйге тапсырма: 3 сөзге дыбыстық талдау жасау. Ү.Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№11. Тақырыбы:  Тіл және сөйлеу

Сабақтың мақсаты:  оқушыларды сөздің құрылымын, әріптер мен дыбыстардың ерекшелігін ажыратуға үйрету; сөздік қорын, ауызша сөйлеу тілін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру:  3 сөзге дыбыстық талдау жасау.Дәптерлерінен орындалғанын тексеремін.       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІІ  Мақсат қою кезеңі Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

 Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс 1-жаттығу.  Мәтінді түсініп оқы.Тілді не үшін мұра етіп қалдырғысы келгенін білгім келеді. Мұның жауабын балалар берсін.

ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. Көркем жазу:   Й й Й й Йод  

2-жаттығу  Мақалдарды түсініп оқы, жатқа жаз

3-жаттығуды  Өлеңді көшіріп жаз. Өлең мазмұнын қалай түсінгеніңді айтып бер.

4-жаттығуда. Төмендегі сызба бойынша сөйлеудің әрбір мақсатына байланысты шағын әңгіме құрастырып, дәлел келтір.  

ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  

ҮІІІ Үйге тапсырма:  5- жаттығу Торкөздерге тиісті сөздерді қой. Осы сөздерді қатыстырып, өз ойыңды айтып бер. Көңіл  күйіңді білдіретін мысал келтір.

№ 12.   Тақырыбы:  Дыбыс және әріп

Мақсаты:  оқушыларды сөздің құрылымын, әріптер мен дыбыстардың ерекшелігін ажыратуға үйрету; сөздік қорын, ауызша сөйлеу тілін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:   аралас   сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 5-жаттығуды тексеру.  

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. 2) Сөздер нелерден құралады? Дыбыс деп нені айтамыз? Әріп дегеніміз не? 3) көрнекілікке сүйене отырып  сөздің құрылымын түсіндіріп, еске түсіру.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) дәптермен жұмыс Күн ретін, көркем  жазуға Ә ә Ә ә Әтеш жаздырту. 1-жаттығудағы  Сызба бойынша тіл дыбыстары туралы айт. Мысал келтір.

2-жаттығу    Сөздерді оқы. Әр сөзде неше әріп, неше дыбыс барын анықта.Қай сөзде дыбыс пен әріптің саны бірдей емес? Дыбыс пен әріптің бір- бірінен өзгешелігі неде?

3-жаттығудағы    Сөз жұптарын салытырып оқы. Көшіріп жаз. Сөз мағынасын өзгертіп тұрған дыбыстарды тауып, астын сыз.

4-жаттығу     Өлеңді оқып, жатқа жаз. Дауыссыз дыбыстардың астын сыз. Оларды ұяң,қатаң,үнді дауыссыздарға ажырат.

5-жаттығу     Ребусты дұрыс шешесең, жұмбақтың мәтіні шығады. Жұмбақтың шешеуіндегі сөзді буынға бөл. Осы сөзбен сөйлем құрап жаз. ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздер неден құралады? Әріп деп нені айтамыз? Дыбыс дегеніміз не?

ҮІІ  Үйге тапсырма: 6-жаттығу.ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№13. Тақырыбы:   Буын үндестігі.

Мақсаты:  жаттығуларды орындау барысында сөздердегі дауысты у және дауыссыз болып келетін жағдайларды ажыратуға,  сөздерге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда.Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

           Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығуды тексеру.  ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) оқулықпен жұмыс 1. Дауысты дыбыс деп қандай дыбыстарды айтамыз? Дауыссыз дыбыстарды ата. 2. У дыбысы бірде дауысты, бірде дауыссыз дыбыс болатынын еске түсіру. 3. «Қандай У?»  ойынын ойнату. Ойынның шарты: мұғалім сөздерді айтады оқушылар сигналды қызыл және көк карточкалар арқылы дауысты, дауыссыз екендігін көрсетеді. Мысалы: аула, сула, ау,  Сәуле, жу, бу т.б.

ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. Көркем жазу: Г г Г г Гүлжан

-жаттығуды оқу, мазмұнын ашу,  у дыбысы бар кестені толтыру.

-жаттығу екі топтағы сөздерді оқу,  у дыбысы сөздерде қандай болып тұрғанын анықтау. Екінші топтағы сөздерге екінші  у – дыбысын қосқанда мағыналы сөз шығатынын дәлелдеу. 13-жаттығудағы  Сөздерді оқы. Сөздерді буынға бөліп көшіріп жаз. Соңғы буындағы дауысты дыбыстардың жуан немесе жіңішке екенін айт. Мысалы: Дос- тық.

14-жаттығу  Жуан дауысты дыбыстары бар сөздерді бағанның оң жағына, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді сол жағына көшіріп жаз.15-жаттығудағы  Өлеңді оқып, жатқа жаз.Қарамен жазылған сөздерге жалғанған буындар қандай буын екенін және себебін айт. Өлеңнің мағынасын түсіндір. 16-жаттығу Сөйлемдерді көшіріп жаз. Жіңішке қосымша жалғанған сөздердің астын – бір, жуан қосымша жалғанған сөздердің астын екі сыз. Құрамында жіңішке, жуан аралас келген сөздерді тап.

ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздер неден құралады? Әріп деп нені айтамыз? Дыбыс дегеніміз не?ҮІІ Үйге тапсырма: 17-18- жаттығу.

ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№14. Тақырыбы:   Буын үндестігі.

Мақсаты:  жаттығуларды орындау барысында сөздердегі дауысты у және дауыссыз болып келетін жағдайларды ажыратуға,  сөздерге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда.Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

           Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығуды тексеру.  

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) оқулықпен жұмыс  19- жаттығуда Мақалды оқып, жатқа жаз. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын ажырат. Түбір сөздің соңғы буынындағы және қосымшадағы дауысты дыбыстар бір-бірімен үндесіп тұрғанын түсіндір.Буын үндестігі дегенді қалай түсінесің?

 20 -жаттығудағы   Мәтінді көшіріп жаз. Жіңішке қосымша жалғанған сөздердің астын- бір, жуан қосымша жалғанған сөздердің астын екі сыз.Қосымшалар бірде жуан, бірде жіңішке болып жалғану себебін түсіндір.

21-жаттығу   Өлеңді мәнерлеп оқы.Қарамен жазылған сөзді сөз құрамына талда. Түбірдегі дауысты дыбыс пен қосымшадағы дауысты дыбысқа назараудар. Не байқадың?

22- Сөздерді көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздерді қатыстырып сөйлем құра. Бұл сөздердің жазылуын есте сақта.

ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздер неден құралады? Әріп деп нені айтамыз? Дыбыс дегеніміз не?

ҮІІ  Үйге тапсырма:    23- жаттығу. Мәтінді оқы. Мәтіндегі негізгі ойды анықта. Соңғы екі сөйлемді сөз құрамына талда.ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№15. Тақырыбы:   Дыбыс  үндестігі.

Мақсаты:  жаттығуларды орындау барысында сөздердегі дауысты у және дауыссыз болып келетін жағдайларды ажыратуға,  сөздерге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда.Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

         Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығуды тексеру.  

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс 24- жаттығуда Сөздерге көптік жалғауын жалғап айт.Мысалы: Аққулар, киіктер, көлдер, құстар, құлындар, әншілер, қыздар, үйлер.

25-жаттығудағы   Көп нүктенің онына тұсындағы қосымшалардың тиістісін қойып жаз. Түбір сөздің соңындағы және қосымшадағы бірініші дыбыстың астын сыз. Олардың қандай дыбыс екенін айт. Сонда не байқадың.

26-жаттығу   Өлеңді жатқа жаз. Қарамен жазылған сөздердің түбірін тап. Түбір сөздің соңғы дыбысының өзгеру себебін түсіндір.

27-жаттығудағы   Сөздердіоқып, көшіріп жаз. Сөздердің айтылуы мен жазылуын салыстыр.

 ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздер неден құралады? Әріп деп нені айтамыз? Дыбыс дегеніміз не?

ҮІІ  Үйге тапсырма:   29- жаттығу Сөздерді оқып, көшіріп жаз. Айтылуда сөздедің өзгеру себебі неде?Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құра. Бұл сөздердің жазылуын есте сақта?

ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№16. Тақырыбы:   Дыбыс  үндестігі.

Мақсаты:  жаттығуларды орындау барысында сөздердегі дауысты у және дауыссыз болып келетін жағдайларды ажыратуға,  сөздерге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: арлас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда.Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

         Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығуды тексеру.  

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс 30- жаттығуда  Сөз тіркестерін көшіріп жаз. Айтылуда сөздердің аралығындағы көршілес дыбыстардың айтылу кезінде өзгеру себебі неде?

31- Сөздердің аралығындағы көршілес дыбыстардың айтылу кезінде өзгеру себебін түсіндір. 32-жаттығу    Жаңылтпашты оқып, жатқа жаз. Сөздердің аралығындағы дыбыс үндестігін тап. 33-жаттығудағы    көп нүктенің орнына н,ң дыбыстардың тиістісін қойып, көшіріп жаз.

 ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөздер неден құралады? Әріп деп нені айтамыз? Дыбыс дегеніміз не? ҮІІ  Үйге тапсырма:   34- жаттығу  Мәтінді оқы. Алғашқы сөйлемді көшіріп жазып, буын үндестігіне сай жазылғанын дәлелде. Буын үндестігіне сай жазылмай тұрған сөзді тап. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№17. Тақырыбы: Өзіңді-өзің тексер.

Сабақтың мақсаты: оқушылардың алған білімдерін тиянақтауға, пысықтауға мүмкіндік жасау; байланыстырып сөйлеу тілін, дұрыс жазу, дұрыс оқу қабілеттерін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:    аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:   тірек сызба, қима қағаздар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда.Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

          Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  34-жаттығу тексеру, оқу. ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   

«Жеміс жинау» ойыны алмаларды тиісті  сауытқа салу.

Біз қандай дыбыстары бар сөздерді дұрыс жазуға, оқуға үйрендік? Олар қандай дыбыстар?

Ү Өзіндік жұмыс: а) Кіріспе сөз  

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу 1-жаттығу.  Бір дыбысын өзгерту арқылы сөз тізбегін жаса.Дыбыс сөз жасауда қандай рөл атқарады деп ойлайсың?

2-жаттығудағы  Сөздреді екі қатарға бөліп жаз:1- қатарға дыбысы мн әрпі бірдей сөздер, 2- қаратға әрпінен дыбыстарының саны көп сөздер жазылсын. 3-жаттығудағы Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, өлеңді көшіріп жаз. 4-жаттығу.  Бір буыннан тұрып, тасымалдауға болмайтын сөздерді теріп жаз. 5-жаттығу.  Мәтінді қатесіз көшіріп жаз. Қатесіз дұрыс жазып шыққаныңа көз жеткізу үшін оқулықпен тексеріп шық. Соңғы сөйлемнің қарамен жазылған сөздерін сөз құрамына ажырат 6-жаттығу.  Оң жақ бағанада қандай сөздер жазылатынын тап. Жазғандарыңның дұрыстығын тексер.

7-жаттығу  Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздердің айтылуы мен жазылуын салыстыр.

ҮІ   Бекіту:    Оқушыларға үлестірмелі қима қағаздар тарату.№1  Ф әрпі бар 4-5 сөз тауып жаз. Оларға дыбыстық талдау жаса. №2  Х әрпі бар 4-5 сөз тауып жаз. Оларға дыбыстық талдау жаса.№3 Ауызекі сөйлеу мен жазбаша сөйлеудің қайсысы бұрын пайда болды?№4  Халық сөзі бар 2 мақал жаз. №5 Ц әрпі бар 4 сөз жаз оларға дыбыстық талдау жаса.

ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІІІ Үйге тапсырма: 8-жаттығу .

ІХ Оқушыларды бағалау

№18 Тақырыбы: Мәтін туралы түсінік

Сабақтың мақсаты: оқушыларды мәтіннің белгілерімен, оларды тиісті дауыс ырғағымен оқуға, мағынасын түсінуге үйрету; байланыстырып сөйлеу тілін, ақыл-ойын дамыту; адамгершілік, экологигиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:      аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:   тірек сызба. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  8-жаттығу тексеру, оқу  ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   

Мәтін дегеніміз не?  Тірек сызбаға сүйене отырып мәтіннің мағынасын ашу.

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс   1-жаттығудағы  әр бөлікті салыстыр.Қай бөлік мәтін. Неліктен. Мәтінге тән белгілерді есіңе түсір

2-жаттығу.  Берліген сөйлемдерден «Ормандағы оқиға» мәтіні құрастыр. Ол үшін сөйлемдердің өзара мағыналық байланыста болуын басшылыққа ал.

3- жаттығуды көшіріп жаз. Сөйлемдерді бір-бірімен байланыстырып тұрған сөздердіңастын сыз.Мәтінде не туралы айтылған? Кестені пайдаланып, дәлелдей білуге үйрен.

 4- жаттығуда мәтінді оқы, ат қой. Мұның мәтін екенін дәлелде. Қай сөйлем сөздердің қайталануы, есімдік, мәндес сөздер арқылы байланысқанын көрсет. 5- жаттығуда байланысу тәсілдерін пайдаланып, мәтінді көшіріп жаз. Мәтінге ат қой. Мәтіндегі негізгі ойды анықта.ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІІІ Үйге тапсырма: 6- жаттығу. тақырыбына мәтін құрастыру. ІХ Оқушыларды бағалау

№19  Тақырыбы: Мәтінді сипаттау

Сабақтың мақсаты: оқушыларды мәтін түрлерін ажырата білуге, жоспар бойынша мәтін құрастыра білуге мүмкіндік туғызу; байланыстырып сөйлеу тілін, ақыл-ойын дамыту; үлкендерді сыйлауға, адамгершілік тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:  аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:   мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын,  Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда. Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

            Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  29 -жаттығу дағы берілген сурет бойынша әңгіме құрастыру, әр суретте бейнеленген оқиға,  қай мәтін түріне жатады? ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   

Мәтін дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар? Пайымдау мәтінге мысал келтір.

 Ү Жаңа материалмен жұмыс:  ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. Көркем жазу   -жаттығуды оқу, көшіру. Білгішбектің айтқанын есте сақтау. 32-жаттығу Сержанның атасына жазған хатиын оқу, ол нені жазбай кеткенін айту, толықтыру.

ҮІ   Бекіту:    33-жаттығу жақын достарыңа, ата-әжелеріңе  қысқаша хат жазыңдар. Білгішбектің айтқанын есімізден  шығармай жазып көрейік.

ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Мәтін дегеніміз не?  Оның қандай белгілері бар?  Құрастырған мәтіннің тақырыбы қандай? Мәтін болу үшін нелер керек? Олар бір-бірімен байланасу керек пе? Сөйлемдерден құралып, бір негізгі ойды құрағанды не деп айтамыз? ҮІІІ Үйге тапсырма:  34-жаттығу 71- бет. ІХ Оқушыларды бағалау

№20. Тақырыбы: Салыстыра сипаттау мәтіні.

Сабақтың мақсаты: Сипаттау мәтіні туралы ұғымдарын тереңдету, сипаттаудың не үшін қажет екенін аңғарту. Оқушыларды заттарды нақты белгілеріне қарай өзара салыстырып сипаттай білуге үйрету. Байланыстырып сөйлеу тілін, ақыл-ойын дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері: сызба, мазмұнды суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Сабаққа дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 11-жаттығу. Берілген жоспар бойынша құраған әңгімелеу мәтінін оқыту, талдау. ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау..

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Мәтін дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар? Әңгімелеу мәтіні  неше бөліктен тұрады?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) «Бұл не?» ойыны. Ойынның шарты: үнтаспадан аңдардың немесе құстардың даусы тыңдатылады, оқушылар ол ненің даусы екенін анықтап, атаған аңды не құсты сипаттап беруі қажет. Мысалы, үнтаспадан қасқырдың даусы естілсе: «Бұл – қасқыр. Ол  - жыртқыш аң. Қасқырдың жүні көкшулан, қалың. Көздері от шашып тұрады, т.б.» деп сипаттауы тиіс. ә) Оқулықпен жұмыс. Оқулықтағы 12-жаттығуды оқу. Мазмұнын ашу. б ) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 13-жаттығу. Сипаттау мәтінінің сызбасымен таныстыру, сол сызба арқылы белгілі бір затты сипаттап жазу. 14-жаттығу. Жұмбақты оқып, оның шешуін қандай белгілері арқылы тапқанын айтқызу.

ҮІ. Бекіту: 15-жаттығу. Мәтінді оқып, балаларды суреттеген сөйлемдерді көшіріп жазу.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Мәтіннің қандай түрлерін білеміз? Сипаттау мәтіні дегеніміз не?  Сипаттау мәтіні не үшін қажет?

ҮІІІ. Үйге тапсырма. 16-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 21. Тақырыбы: Пайымдау мәтіні.

Сабақтың мақсаты: Пайымдау мәтіні туралы білімдерін тереңдету, оның сипаттау мәтінінен айырмашылығын байқату, оқушыларды өз ойын дәлелдей білуге үйрету. Байланыстырып сөйлеу тілін дамыту, сөздік қорын молайту. Зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Көрнекіліктері: сызба, кестелер, суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Мәтін деген не? Оның түрлерін ата. Әңгімелеу мәтіні деген не? Сипаттау мәтіні деген не?  Оларды бір-бірінен қалай ажыратамыз?  Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а)  Оқулықпен жұмыс. Сызба арқылы пайымдау мәтінінің құрылымымен таныстыру.(22-жаттығу)  ә) Пайымдау мәтінін оқып, ондағы қайталанып тұрған сөздердің қандай қызмет атқаратынын байқату. (23-жаттығу)  б) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 24-жаттығу. Өлеңнен пайымдау мәтінінің бөліктерін тауып, көшіріп жазу.

ҮІ. Бекіту: 26-жаттығу. Кестемен жұмыс. Мәтін түрлері қандай сұраққа жауап береді? Олар қандай бөліктерден тұрады? Мәтіннің әр түріне «Ана тілі» оқулығынан мысал келтіру. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар,бүгін біз не үйрендік? Мәтін дегеніміз не? Оның түрлерін айтып жіберейік? Оларды бір-бірінен қалай ажыратамыз? Пайымдау мәтіні қандай бөліктерден тұрады? ҮІІІ.Үйге тапсырма : 25-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау .  

  № 22. Тақырыбы: Мазмұндама «Жалқау мысық»

Мақсаты: Оқушыларды жазбаша байланыстырып сөйлеуге, жазбаша тілін қалыптастыру, оқып берген мәтіннің мазмұнын, негізгі кезеңдерін қалдырмай жазуға үйрету; логикалық ойлау қабілетін, есте сақтау, зейінін жетілдіру; ойын жүйелі жеткізуге, сауаттылыққа дағдыландыру.

Түрі: жазбаша  бақылау Әдісі: қорыту Керекті құрал – саймандар: сын жұмыстар жинағы, дәптер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру. Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын психологиялық  жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

ІІ. Мақсатын қою кезеңі:  1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 2.Жаңа сабаққа даярлық, жазбаша жұмыс алдында нақты талап қою: мәтіннің мазмұнын толық жазу; кейіпкелерді анықтау; қай жақта жазу керектігін нақтылау;

ІІІ. Жаңа сабақ: Мұғалімнің мәтінді дауыстап оқуы; Оның негізгі бөлімдерін кідіріс жасап оқуы; Мазмұны бойынша сұрақ қою арқылы оқушылардың түсінгенін анықтау; содан кейін мәтінді қайталап оқу. Жоспар құру. Міндетті түрде жазуға тиісті тірек сөздер мен сөз тіркестерін тақтаға жазып қою; түсініксіз сөздерді тақтаға жазып қою.( міндетті түрде істелетін жұмыстар).

                                                        Жалқау мысық

       Менің бір әдемі мысығым бар. Өзі өте сүйкімді. Оның бізбен тұрғанына алты жылдай болып қалды. Бұрын, алғаш асырап алған кезімізде, ол сондай тынымсыз еді. Кішкене доп, оралған жіп көрсе, сонымен ойнайтын. Ал қәзір оны орнынан тұрғыза алмайсың. Күндіз де, түнде де пештің түбінде жатып алып ұйқыдан бас көтермейді. Сөйтіп, менің мысығым жалқау болып кетті. Маған  мысығымның осы мінезі ұнамай жүр.

                                                                                              («Балдырған» журналынан)

      Тіректі сөздер мен сөз тіркестері:  сүйкімді, сондай тынымсыз, бұрын, алғаш асырап алған кезімізде, ұйқыдан бас көтермейді, оралған жіп көрсе, жалқау.

Жоспар:  1.Сүйкімді мысық. 2.Ойынға құмарлық.3.Ұнамсыз қылық.

ІҮ. Сабақты қорыту:  Бүгінгі сабақта не істедік? Не жайлы жаздық?  Мысық неге жалқау болды деп ойлайсың?  Бұл мәтінен өзіңе қандай әсер алдың?Ү. Үйге тапсырма:  қайталау

№23. Тақырыбы: Сөз тіркесі туралы түсінік.

Сабақтың мақсаты: Сөз тіркесі туралы түсінік беру.Сұрақ қою арқылы сөз тіркесін анықтауды үйрету. Танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту, сөздік қорын молайту. Таза, әдемі жазуға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас сабақ. Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік.

Көрнекіліктері: кестелер, суреттер. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөз дегеніміз не? Оның мағынасы туралы не айтуға болады?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Оқулықтағы 1-жаттығудағы суретпен жұмыс. Қарбыз сөзі мен үлкен қарбыз сөз жұбын салыстыру. Мағыналарына, сөз санына назар аудару. 2-жаттығу. Бағанның екі жағындағы сөздерді салыстыру. Бағанның оң жағындағы сөздердің байланысын сұрақ қойып анықтау.Бағанның сол жағындағы сөздерден өзгешелігін аңғарту.Дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 3-жаттығу. Сөз тіркестерін оқып, мағынасын түсіну, қалаған тіркестерді қатыстырып сөйлем құрап жазу, сөйлемдегі сөздердің байланысын сызбамен көрсету. 4-жаттығу. Мақалды жатқа жазып, сөз тіркестерін табу және дәлелдеу.

ҮІ. Бекіту: 5-жаттығу. Бірінші сыңары сан есімнен болған сөз тіркестерін табу.

ҮІІ. Қорытындылау.  Балалар, бүгін сендермен не үйрендік? Сөз тіркесі деген не екен? Сөз тіркесін қалай анықтайды екенбіз? ҮІІІ.Үйге тапсырма : 6-жаттығу.

№ 24. Тақырыбы: Сөз тіркесі туралы түсінік.

Сабақтың мақсаты: Сөз бен сөз тіркесінің айырмашылығын аңғарту, сөз тіркесі қай сөз табынан жасалғандығын айыра білуге дағдыландыру.Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау арқылы теориялық ойлауын, сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту. Ұйымшылдыққа, достыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Көрнекіліктері: сызбалар, топтамалар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөз тіркесі деген не?  Сөз бен сөз тіркесін қалай ажыратамыз?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс .Күн ретін жазу. Көркем жазу. 7-жаттығу. Сөз бен сөз тіркестерін салыстырып, олардың бір-бірінен ерекшелігін анықтау. 8-жаттығу. Сөз тіркесінің құрамындағы сөздердің қай сөз табынан жасалғандығын тапқызу. 9-жаттығу. Сөздермен сөз тіркесін құрау, сөз тіркестерінің байланысын сызбамен көрсету, сөз тіркестерін қатыстырып сөйлем құрау.

ҮІ. Бекіту: 11-жаттығу. Сызбаға қарап, сөз тіркестері туралы қорытынды жасау. Мысалы: сызбадағы зат есім + зат есім болса, мектеп ауласы, ағаштың жапырағы деген сияқты , ал сын есім + зат есім болса, жүйрік ат, таза ауа тәрізді мысалдар айтылуы шарт, осы ретпен сызбаның мәнін ашу.

ҮІІ. Қорытындылау.Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Сөз тіркесі құрамындағы екіншісі сын есім я болмаса етістік болуы мүмкін бе? ҮІІІ.Үйге тапсырма : 10-жаттығу.

ІХ. Оқушыларды бағалау.

№25 Тақырыбы: Сөз тіркесіне енген сөздердің өзара қатынастарын талдау.

Сабақтың мақсаты: Сөз тіркесі туралы білімдерін тереңдету, сөз тіркесінің сыңарларына сұрақ қоя білуге дағдыландыру. Байланыстырып сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту. Еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Көрнекіліктері:кестелер, сызба.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар, жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар.

Мен бақытты баламын,  Жан  дүниемде күн нұрлы

Жылуым мол бойымда. Осы жылуды Жер бетіндегі барлық адамдарға жолдаймын.

          Менің оқығым келеді! Білімді, алғыр болғым келеді!

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 10-жаттығу, аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөздік диктант. Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс., дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 12-жаттығу. Сөз тіркестерінің мағынасын сұрақ қою арқылы анықтау. 13-жаттығу. Сөз тіркесінің әрбір сыңарына сұрақ қою. 14-жаттығу. Бірінші сыңары сын есімнен болған бес сөз тіркесін жазу. 15-жаттығу. Берілген сөздердің әрқайсысына сөз тіркесінің бірінші сыңары болатын сөздерді тауып, сөз тіркесін құрап жазу.ҮІ. Бекіту: 16-жаттығу. Кестені пайдаланып, берілген сөз таптарының сөз тіркестері екенін дәлелдеу.ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Сөз тіркесінің бірінші сыңарының қызметі қандай?

ҮІІІ.Үйге тапсырма :17-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 26. Тақырыбы: Сөз тіркесіне енген сөздердің өзара қатынастарын талдау.

Сабақтың мақсаты: Сөз тіркесі туралы білімдерін бекіту, сөз тіркесін құраудағы жалғаудың рөлін аңғарту, сөз тіркесін және сөйлем құрауға дағдыландыру. Оқушының сөздік қорын молайту. Адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздені, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, сызбалар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 17-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. «Кім көп біледі?» ойыны. Бірінші сыңары сын есім болатын сөз тіркестерін атау.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс., дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 18-жаттығу. Өлеңді жатқа жазып, сөз тіркестерін сызбамен көрсету. 19-жаттығу. Берілген сөздерден сөз тіркесін құрап жазу. 20-жаттығу. Бағанның екі жағындағы сөздермен сөз тіркестерін құрау, тіркестің алғашқы сөзін жалғаусыз айтып көру арқылы сөздердің жалғаусыз байланыспайтынын айту.

ҮІ. Бекіту. 21-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып, сөз тіркесін аяқтап жазу. Сөз тіркесінің қай сөз таптарынан жасалғанын анықтау.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақта не үйрендік? Сөз тіркесі дегеніміз не?  Сөз тіркесінің мағынасын қалай анықтаймыз? Сөз тіркесінің бірінші сыңарының қызметі қандай? Екінші сыңарының ше? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 22-жаттығу.ІХ.  Бағалау.

№27. Тақырыбы: Сөйлем туралы берілген білімдерді қайталау.

Сабақтың мақсаты: Сөйлем туралы берілген материалдарды қайталап еске түсіру. Сөздік қорын, байланыстырып сөйлеуін, танымдық қабілеттерін дамыту. Зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: сызбалар, кестелер, топтамалар.

Сабақтың барысы:  І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 22-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөйлем туралы не білеміз? Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай қандай түрлері бар? Сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді? Мысал келтір. Ү. Жаңа материалмен жұмыс.а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 1-жаттығу. Берілген сөз-моншақтардан сөйлем құрап жазу. 2-жаттығу. Сөздерді мағыналық жағынан байланыстырып жазып, айтылу мақсатына қарай түрін анықтау. 3-жаттығу. Ертегіні тиісті дауыс ырғағымен оқып, тыныс белгілерінің қойылу себебін түсіндіру, сөйлемдердің айтылу мақсатына қарай түрлерін анықтау. 4-жаттығу. Өлеңді тиісті тыныс белгісін қойып, жатқа жазу. Сұраулық мағына беріп тұрған сөздердің астын сызу.ҮІ. Бекіту. 5-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, жақша ішіндегі ма, ме, па, пе болымсыз етістік жұрнағы немесе сұраулық мағына беретін сөз екенін анықтау.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Сөйлем айтылу мақсатына қарай қандай болып бөлінеді? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 6-жаттығу.ІХ.  Бағалау.

№ 28.Тақырыбы: Сөйлем туралы берілген білімдерді қайталау.

Сабақтың мақсаты: Сөйлем туралы білімдерін кеңейту. Байланыстырып сөйлеуін, сөздік қорын дамыту. Тазалыққа, зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздені, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, сөзжұмбақ. Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөйлем деген не? Айтылу мақсатына қарай қандай болып бөлінеді? Құрамына қарай ше? Жалаң сөйлем деген не? Жайылма сөйлем ше?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 7-жаттығу. Жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемдерге айналдырып жазу.  8-жаттығу. Жайылма сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдау. 9-жаттығу. Сөзжұмбақты шешу.Қарамен жазылған торкөздерден шыққан сан қанша болса, сонша сөзден тұратын жалаң сөйлем құрап жазу. 10-жаттығу. Жайылма сөйлемдерді салыстырып, айырмашылығын табу.ҮІ. Бекіту. 11-жаттығу. Сурет бойынша әңгіме құрау.ҮІІ. Қорытындылау. Бүгін біз не үйрендік? Жалаң сөйлем деген не? Жайылма сөйлем деген ше? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 12-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 29. Тақырыбы: Құрмалас сөйлем.

Сабақтың мақсаты: Құрмалас сөйлем туралы түсінік беру, жай сөйлемнен өзгешелігін байқату. Байланыстырып сөйлеу тілін дамыту, сөздік қорын байыту. Оқушының өз ойын тез, әрі жүйелі жеткізуге дағдыландыру. Шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздені, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер,  ойындар. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөйлем деген не?  Жай сөйлем, жайылма сөйлем деген не?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс. 13-жаттығу. Бағанның екі жағындағы сөйлемдерді оқып, өзара салыстыру. 14-жаттығу. Негеш пен Білгішбектің диалогын оқыту арқылы құрмалас сөйлемдер туралы түсініктерін кеңейтіп, оның тыныс белгісі туралы түсінік беру, ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 15-жаттығу. Мәтінді көшіріп жазып, сөйлем түрін ажырату. 16-жаттығу. Өлеңнің 1-ші шумағын жатқа жазып, өлеңде неше құрмалас сөйлем бар екенін табу.

ҮІ. Бекіту. 17-жаттығу. Ребус шешу. Ребустың шешуінен Қыс түсті. Қар жауды деген жай сөйлемдер шығады. Сол сөйлемдерді құрмалас сөйлемге айналдырып жаздыру.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Құрмалас сөйлем деген не? Құрмалас сөйлемнің жай сөйлемнен өзгешелігі неде?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 18-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 30. Тақырыбы: Құрмалас сөйлем тыныс белгісі.

Сабақтың мақсаты: Құрмалас сөйлем туралы берілген ұғымды жаттығу жұмыстары арқылы кеңейту, құрмалас сөйлем құрауға және оның тыныс белгілерін қоя білуге үйрету. Танымдық қабілеттерін, сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту. Таза, әдемі жазуға баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздені, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер.Сабақтың барысы І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. -  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 18-жаттығу. «Жалғасын тап» ойыны құрмалас сөйлемнің бірінші жай сөйлемі берілген, келесі бөлігін табу.ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Жай сөйлем деген не? Құрмалас сөйлем деген не? Құрмалас сөйлемнің тыныс белгісі қандай?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс.а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 19-жаттығу. Сөйлемдерді тиісті тыныс белгілерін қойып, көшіріп жазу, сөйлем түрін айыру. 20-жаттығу. Жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемге айналдырып жазу.  21-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, олардың құрмалас сөйлем екенін дәлелдеу.

ҮІ. Бекіту. 22-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, құрмалас сөйлем екенін дәлелдеу..

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Құрмалас сөйлем деген не? Оның тыныс белгісі қандай? 17 – жаттығудағы ребусты шешу. (Қыс түсті. Қар жауды). Құрмалас сөйлем құр. ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 23-жаттығу.ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 31 Тақырыбы: Құрмалас сөйлем туралы білімді бекіту.

Сабақтың мақсаты: Құрмалас сөйлем туралы берілген білімді бекіту, оқушылардың сауатты жазу дағдысын жетілдіру және құрмалас сөйлем құрамындағы жай сөйлемдерді сөйлем мүшесіне талдату, берілген сызба бойынша сөйлем құрай білуге баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, сызбалар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. -  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.  -  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 23-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Құрмалас сөйлем деген не? Олардың жай сөйлемнен өзгешелігі неде?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу.Көркем жазу. 24-жаттығу. Мақалдарды жатқа жазып, құрмалас сөйлемдердің құрамындағы жай сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдау. 25-жаттығу. Мәтінді оқып, құрмалас сөйлемдерді көшіріп жазу. 26-жаттығу. Берілген сызба бойынша сөйлем құрап жазу. ҮІ. Бекіту. 27-жаттығу. Өтірік өлеңнің құрмалас сөйлем екенін дәлелдеу.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік?  ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 28-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№32. Тақырыбы: Сөйлем мүшелері.

Сабақтың мақсаты: сөйлем мүшелері туралы түсініктерін кеңейту, оқушыларды өздеріне сөйлем мүшелеріне талдай білуге  үйрету. Байланыстырып сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту. Үлкенді сыйлауға, адамгершілікке тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, талдау, жинақтау, көрнекілік. Көрнекіліктері: мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөйлем мүшелері дегеніміз не? Ол қаншаға бөлінеді?  Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) Оқулықпен жұмыс. 29-жаттығу. Сурет бойынша жұмыс.    – сөйлем 18-жаттығу. Мәтінді түсініп оқып, мәтіннің қай түріне жататынын анықтау. ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 19-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, екінші шумағын көшіріп жазу. Бұлан мен құланды өзара салыстырып сипаттау. ҮІ. Бекіту: 20-жаттығу. Аңды немесе төрт-түліктің бірін сипаттап жазу. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Сипаттау мәтіні деген не екен? Сипаттау мәтіні не үшін қажет екен? ҮІІІ.Үйге тапсырма :21-жаттығу. ІХ. Бағалау.

№ 35. Тақырыбы:  Бақылау диктанты.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу, танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту, адамгершілікке, зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: білімді тексеру және бағалау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. Оқушы назарын сабаққа аудару. -  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр. -  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ Мақсат қою кезеңі. Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамас бұрын есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем қандай әріптен басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?

ІІІ. Білімдерін тексеру: Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап оқып, қиын сөзді тақтаға жазады.

                                             Жылан мен кірпі.

     Таңертең бір нәрсе ысқырғандай жат дыбыс Қабидың құлағына естілді. Қаби оянып кетті. Төсектен басын көтерді. Ол Есеннің кереуетінің жанында ұстасып жатқан жылан мен кірпіні көрді. Жылан басын көтерді. Аузын ашып, тілін шығарып ысылдап тұр. Қаби мұны көргенде, қорқып, Есенді оятты. Есен де басын көтерді.

     Жылан айыр тілімен кірпіні шақпақ болды. Бірақ шаға алмады. Кірпінің тікенектері үрпиіп тұр. Кірпі жыланның құйрығынан тістеп, кеміріп жатыр. (63 сөз)

Тапсырма: 1. Жай, құрмалас сөйлемдерді тап, сана. 2. Кірпі мен жылан жайында бір жай сөйлем, бір құрмалас сөйлем жаз. ІҮ. Үйге тапсырма. 3 құрмалас сөйлем құрастыру.

Ү.Оқушыларды бағалау. Жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№ 36. Тақырыбы: Қатемен жұмыс.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жазған диктанттарын талдау, қате сөздерін тақтаға жазу, жіберген қателерін қайталамауға, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты, көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу. Танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту. Адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі: жалпылау және қорытындылау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. Оқушы назарын сабаққа аудару.-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр. -  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.Бүгінгі сабақта қатемен жұмыс жасаймыз.. Дәптерлерін тарату.

ІІІ. Білімдерін тексеру. Диктантта кімнің қандай қате жібергенін анықтау., талдау. Қате жіберген сөздерді тақтаға жаздыру, ережелерге сүйене отырып, сөздердің жазылуы туралы айту, түсіндіру. Келесі ретте бұндай қателерді жібермеуге тырысу. Құрмалас сөйлем деген не? Оның жай сөйлемнен ерекшелігі неде? ІҮ. Үйге тапсырма беру. Ережелерді қайталау, пысықтау.ІХ. Оқушыларды бағалау. Жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

                                                            ІІ тоқсан

№ 38     Тақырыбы: Сөйлем мүшелері

Мақсаты: Сөйлем мүшелері туралы білімдерін тереңдету, байланыстыртып сөйлем дағдыларын дамыту;  дәптермен, тақтамен жұмыс жасауда ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:  жаңа сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері:   тірек сызбалар, мазмұнды суреттер Сабақтың барысы:     І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІІІ Үй тапсырмасын тексеру

ІV. Оқулықпен жұмыс: а) 29-жаттығуда   берілген сурет бойынша әңгімелеу ә) 30- жаттығуды мына  кестені дәптерге сызып,  толтыру б) 31-жаттығудағы  мақалды жатқа жазып, сөйлем мүшесіне талдау в)  Ребусты шешіп, шешуіндегі сөзді біреуінде –бастауыш, екіншісінде баяндауыш болатындай етіп екі сөйлем құрап жазу.  /32 бет/ Ребустың шешуінен оқушы сөзі шығады. Ол мектепке келді. Айдын-оқушы деген тәрізді сөйлемдер құрылуы тиіс.  г) «Ойлан, тап» ойыны /34/ Мұнда Мағжан /Абай/ жастарды оқуға шақырады деген сөйлем шығуы керек.

ІҮ   Бекіту:  29-жаттығудағы ақпаратты  есте сақтап талдау. Ү Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә) Сөйлем мүшелері  туралы не білеміз? Сөйлем мүшелерін атап шығайық  

ҮІ  Үйге тапсырма: 33- жаттығу . ҮІІ Оқушыларды бағалау

№ 39     Тақырыбы:  Сөйлемнің дара және күрделі мүшелері

Мақсаты: Cөйлемнің дара және күрделі мүшелері туралы түсінік беру, сөйлем мүшелеріне талдату және оның мағынасы  туралы білімін тиянақтау; сөздік қорын, ақыл-ойын, ауызша сөйлеу тілін дамыту;  дәптермен, тақтамен жұмыс жасауда ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері:   мазмұнды суреттер, тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ Үй тапсырмасын тексеру: 33 -жаттығуды тексеру.  ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   Жаңа сабақты түсініндіруді кесетедегі сөйлемдерді талдатудан бастауға болады:

Кеседегі қарамен жазылған сөйлем мүшелерін өзара салыстыру барысынды оқушылар сөйлем мүшесінің бір сөзден де, екі сөзден де жасалатынын байқайды. Содан өздері тиісті ереже шығарады.  а) 35- жаттығуды жоғарыдағы кесте бойынша орындаймыз.

Оқулықпен жұмыс   ә)  36-жаттығуда жаңылтпашты жатқа жазып, күрделі мүшені табу

б) сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшелеріне талдау /37/ в) 38- жаттығуда мәтіннен күрделі мүшелерді тауып, неліктен күрделі мүше болып тұрғандығын дәлелдеу г) Ешкі туралы сипаттау мәтіннін құру /39/ д) Сергіту жаттығуы

Ү.Бекіту:  ҮІ Қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә) Сөйлемнің дара және күрделі мүшесі туралы не білеміз?  ҮІІ  Үйге тапсырма: 40- жаттығу. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№ 40   Тақырыбы:  Сөйлемнің дара және күрделі мүшелері

Сабақтың мақсаты:  Сөйлемнің дара және күрделі мүшелері туралы білімдерін кеңейту, сөйлем мүшелеріне талдау дағдысын дамыту, сауатты жазуға үйрету; ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, дедукция, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар. Сабақтың барысы:  І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 40-жаттығуды тексеру.  

ІІІ  Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. 2) Сөйлемнің дара және күрделі мүшелерін суретке қарап  атап шығу.  3) көрнекілікке сүйене отырып түсіндіріп, еске түсіру. ІҮ Оқулықпен жұмыс:    а) өткенді еске түсіру   а) Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшелеріне талдау /41/ ә) 42-жаттығуда суреттерге қарап, сөйлемнің күрделі мүшелерін тауып жазу. 43-жаттығу өзіндік жұмыс. Берілген күрделі мүшелерді қатыстырып сөйлем құрап жазу. 44-жаттығу өлеңнен дара және күрделі мүшелерді қатыстырып сөйлем құрап жазу. 45-жаттығу а) Берілген мәтінді аяқтап, күрделі мүшесі бар сөйлемдер ойлап жазу.  б) Сергіту жаттығуы

Ү   Сабақты қорытындылау /32 беттегі кесте бойынша/ ҮІ   Үйге тапсырма: 46 – жаттығу. ҮІІ Оқушыларды бағалау

№ 41   Тақырыбы:  Сөйлемнің бірыңғай мүшелері

Мақсаты:  оқушыларға бірыңғай мүше туралы түсінік беру, сөйлем мүшелеріне талдау дағдыларын дамыту ауызша сөйлеу тілін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 46-жаттығуды тексеру.  ІІІ  Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.  ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) дәптермен жұмыс Күн ретін жаздыртып, жаңа сабақты түсіндіру 47-жаттығу арқылы іске асырылады: - Кімдер құлаған жерді аршып жатыр?  - Бейсен, Шымырбек, Қали

- осы үш сөз де қай сөзбен байланысып тұр? - Аршып жатыр деген баяндауышпен байланысып тұр. - Кімдер дос? - Айша, Жанар, Сәуле. Осы ретпен барлық сөйлем талданып шығады.

Келесі 48-жаттығу да жаңа ұғымды түсіндіруге арналған. Осы жаттығуды орындау арқылы оқушылар бірдей сұраққа жауап беретін сөздер сөйлемде бір ғана мүше қызметін атқаратынын және бәрі бір ғана мүшемен байланысатынын байқайды.

Ү. Оқулықпен жұмыс: а) Мәтінді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелерді табу /49/ ә) сөйлемдерді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелердің сөйлемде қандай мүше болып тұрғандығын айту. /50/ 51-жаттығудағы  сөйлемдерді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелердің сөйлемде қандай мүше болып тұрғанын айту. 23-жаттығу мәтінді оқу, талдау. Бидайды қай мезгілде жинайды? Бидайдан біз не жасаймыз? Нан туралы қандай мақал білесің?

ҮІ Сабақты қорытындылау а) Балалар, бүгін біз не үйрендік? ә)  Сөйлемнің бірыңғай мүшелеріне не жатады ?

ҮІІ Үйге тапсырма: 52-жаттығу. Мұнда бірыңғай мүшесі бар сөйлемдерді тиісті тыныс белгісін қойып теріп жазу керек. Содан соң олардың астын сызып, қай сөзбен байланысқанын көрсету керек.   ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№ 42  Тақырыбы:  Бақылау диктанты

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

                                                                 Ою

Жанар жасынан әсемдікке үйір болды. Әсіресе түрлі оюларға  қызықты. Оның әжесі  ауылдағы атақты оюшы болатын. Сырмақ, текеметке ою салатын.Әжесі бүкіл ауылдың әйелдерімен бірігіп, сырмақ тігетін. Осындай әдемі өрнектерді әжесінің жасағаны ұнайтын. Жанар  әжесі өрнектер салып, ою ойғанда үнемі қасында жүретін.  Жанар әжесінен  ою оюды  үйретуін өтінді. Әжесі келісті.  Жанар қуанды.  Әжесінің  айтқанын бұлжытпай орындап жүрді. Көп кешікпей Жанар бұл өнерді игеріп алды.  Ол да атақты оюшы болды. (65 сөз)Тапсырма 1. Алғашқы сөйлемнен  тұрлаулы мүшелерді тауып жазу. 2. Соңғы екі сөйлемнен тұрлаусыз мүшелердің астын сызу. 3.  Мәтіннен тасымалданбайтын төрт сөзді  теріп жаз. ІҮ  Үйге тапсырма:  3-сөйлем құрастыру, пысықтау.Ү Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№43  Тақырыбы:  Сөйлемнің бірыңғай мүшелері

Сабақтың мақсаты: қосымша бірыңғай мүшелердің әрқайсысына немесе сөзіне ғана жалғанатынын байқату және олардың тыныс белгілерін таныту, дәлелді сөйлемін дамыту жаттығуларды орындау барысында сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:    аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы:  І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 52-жаттығуды тексеру.   ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Оқулықпен  жұмыс:   а) 53-жаттығуда өлеңді мәнерлеп оқып, бірыңғай мүшелерді табу және бірыңғай мүшелерге жалғанған қосымшаға назар аударуы керек.  

ә) 54-жаттығуды оқу, мазмұнын ашу жұмбақты оқып, ондағы бірыңғай мүшенің сөйлемде қандаймүше ретінде жұмсалғанын айту.  55-жаттығу сызба бойынша сөйлем құрау және дәптерге жазу. 56-жаттығудағы  сөйлемдерді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелерді табу және олардың бірыңғай мүше екенін дәлелдеу. 57-жаттығу Сөйлемдерді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелерді тауып жазып олардың арасына қандай жағдайда үтір қойлмайтынын байқау.  Сергіту жаттығуы Ү   Бекіту. ҮІ Қорытындылау.  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  

ҮІІ  Үйге тапсырма   58-жаттығу. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№44  Тақырыбы:  Қыстырма сөздер

Мақсаты:  Қыстырма сөздер туралы түсінік беру, олардың сөйлемге үстейтін мағанасымен және тыныс балгісімен таныстыру; сөздік қорын, қисынды ойлауын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту; еңбек, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  жинақтау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    мазмұнды суреттер Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру  58-жаттығуды тексеру.    ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жаңа материалмен жұмыс:   а) оқулықпен жұмыс 2 Жаттығуларды орындау ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу.

Төмендегі  кесте арқылы қыстырма сөз туралы түсінік беруге болады:

Оқулықтағы 59- жаттығуда жаңа сабақты түсіндіру мақсатында пайдалануға болады.

Оқулықпен жұмыс: а) Сөйлемдерді көшіріп жазып, қыстырма сөздің астын сызу, олардың сөйлемге қандай мағына үстеп тұрғанын түсіндіру. /60/ 61 – жаттығуда сөйлемдерді оқып, қыстырма сөздердің астын сызу және олардың тыныс белгісі туралы тұжырым жасау.  62-жаттығу сөйлемдердің тиісті тыныс белгісін қойып, көшіріп жазу.  63- жаттығу Сергіту сәті Жұмбақты шеш. ҮІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  ҮІІ  Үйге тапсырма:   64 –жаттығу. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№ 45. Тақырыбы:  Қыстырма сөздер

Мақсаты:  Қыстырма сөз туралы білімдерін тиянақтауға мүмкіндік туғызу; адамгершілік, еңбек тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  талдау, көрнекілік. Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  64-жаттығу. ІІІ Оқулықпен жұмыс   а) Қайсысы сөйлем, қайсысы мәтін екенін салыстырып, қыстырма сөздердің ойды санамалап ретімен баяндаудағы ролі туралы айту  /65/ б) 66-жаттығуда- берліген қыстырма сөздерді қатыстыртып сөйлем құрау  67-жаттығуда қыстырма сөзі бар сөйлемге сәйкес келетін сызбаны тауып, оның дұрыс екенін дәлелдеу. 68-жаттығуда сурет  бойынша қыстырма сөздерді пайдаланып әңгіме құрап жазу.

ІҮ   Бекіту:  1. Жаңа сабақты оқушылардың меңгергендігін тексеру мақсатымен қысқаша сұрап шығу. Ү. Үйге тапсырма  69-жаттығу

№ 46.Тақырыбы: Сөз және оның мағынасы

Мақсаты:  Сөз және оның мағынасы туралы білімдерін тереңдету  таным қабілетін дамыту, сөз мағынасын айыра білуге жаттықтыру, сөздік қорларын, дүниетанымын дамыту; ақыл-ой, адамгершілік  тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: көрнекілік, ішін-ара іздену, сұрақ-жауап. Сабақтың көрнекіліктері: ребус,тірек сызбалар, мазмұнды суреттер.

Сабақтың барысы:  І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  69-жаттығудағы  сөйлемдерді оқу. ІІІ  Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру. Сызбаға сүйене отырып, сөз мағынасы туралы түсінік қалыптастыру

Сөз және оның мағынасы

Сызбадағы сұрақтардың жауабы:  - сөз дыбыстан құралады; - сөз дегеніміз қандай да бір заттың т.б. атауы - сөз мағынаны білдіреді - сөздер мағынасына қарай бір-біріне жуық мәндес сөздер, мағынасы қарама-қарсы сөздер, айтылуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздер болады.   Осы сұрақтар жайлы талдау жасалған соң, білгішбектің сөзімен қортындыланады.

 Оқулықпен жұмыс  2-жаттығу сызбамен жұмыс 3-жаттығу сөз мағынасымен жұмыс

4-жаттығу Мағынасы жуық сөздерді бір бөлек, мағынасы қарама-қарсы сөздерді бір бөлек топтастыру және дәлелдеу. 5-жаттығу ребусты шешу. Шешуі: Кітап-білім бұлағы. Сергіту жаттығуы

Ү   Бекіту:  ҮІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІ  Үйге тапсырма:   6-жаттығуды   түсіндіру. ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№47. Тақырыбы: Мағынасы қарама-қарсы сөздер

Мақсаты:  Мағынасы қарама-қарсы сөздер /антонимдер/ туралы еске түсіру, сөздік қорын байыту, одан әрі тереңдетуге мүмкіндік жасау; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру, сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, дәптермен, тақтамен жұмыс жасағанда әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері:   мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығуды түсіндіріп, тексеріп шығу. ІІІ  Оқулықпен жұмыс

а) Өлеңді мәнерлеп оқып, мағынасы қарама-қарсы сөздерді табу /7/ ә) Мақалды жатқа жазып, қарама-қарсы мағыналы сөздердің астын сызу /8/ б) Берілген сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздерді табу /9/ в) Мағынасы қарама-қарсы сөздерді теріп жазып, жаттығудағы өзге сөздердің неліктен қарама-қарсы сөздер қатарына қосылмағаныны дәлелдеу. /10/  г) Ішінде мағынасы қарама-қарсы сөздері бар мақал-мәтел, не жұмбақ тауып жазу ІҮ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Ү Үйге тапсырма:  12-жаттығуды   түсіндіру. ҮІ Оқушыларды бағалау

№48 Тақырыбы: Мағынасы бір-біріне жуық сөздер

Сабақтың мақсаты:   Мағынасы бір-біріне жуық сөздерді айыра білуге және қолдануға үйрету жайында түсініктерін пысықтау, оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелерге баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығу ІІІ  Оқулықпен жұмыс  13-жаттығуда әр қатардағы сөздерді салыстырып, мұндай сөздерді бірінің орнына бірін қолдануға болатын-болмайтындығын байқату.  14-жаттығуда қарамен жазылған сөздердің орнына мәндес сөздерді қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу.  15-жаттығуда берліген сөздердің мәндес сөздер екенін оқушыларға дәлелдету. Берілген сөздерге мағынасы жуық сөздер тауып жазу /16/ 17-жаттығуда ертегіге жоспар құрып, ат қою

ІҮ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік? Ү Үйге тапсырма:  18-жаттығу.

ІҮ Оқушыларды бағалау

№49 Тақырыбы: Сөз және оның мағынасы

Сабақтың мақсаты: Тұрақты сөз тіркестері туралы алғашқы түсінік қалыптастыру, оларды сөйлеу тәжірибесінде қолдануға баулу, жинақтау, одан әрі тереңдету; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 1) 18-жаттығу 2.  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІІІ  Оқулықпен жұмыс 19-жаттығу екі бағандағы сөз тіркестерін салыстыру, тұрақты сөз тіркестерін жеке сөзбен алмастырып айту 20-жаттығу сөйлемдерді оқып, қарамен жазылған сөздердің мағынасын түсіндіру. 21-жаттығу мәтінді оқып, «төбе шашым тік тұрды» тіркесінің мағынасын түсіндіру. 22-жаттығу берілген сөз тіркестерін қатыстыртып сөйлем құрап жазу. Көзге түртсе көргісіз, қас пен көздің арасында, көз ұшында тіркестерін пайдаланып жағдаят құрастыру /24/ ІҮ.  Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  ҮІІІ Үйге тапсырма: 23 –жаттығу. ІХ Оқушыларды бағалау

№ 50  № 3 Тақырыбы:  Мазмұндама

Мақсаты:  оқушыларға мазмұндама жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге  мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін, байланыстырып сөйлеу тілдерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз мазмұндама жазамыз. Мазмұндама жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Мазмұндаманы  қалай жазу керек? Сөйлемнің соңына тиісті тыныс белгілерлді қоюды ұмытпаңдар. Әр сөйлем бас әріптен басталып жазылады. Кісі аттары, жер-су аттары, үй жануарлардың аттары қалай  жазылады?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Мазмұндама мәтінін мұғалім 3 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.  Сұрақтар қояды, 3-4 баладан мазмұнын сұрап,  жоспарды түсіндіреді, барлық балалардың жазғандарын қадағалайды.  Мазмұндаманы  жазып болған оқушылар  іштерінен оқып, тексереді.

Жоспар: 1.   Гүл шоқтары  2. Қос құрбының әңгімесі 3. Аңдаусызда  келген бәле.  Қу ешкі

Айжан апайына сыйлауға әдемі, үлкен гүл шоқтарын алып жатты. Жолда оған құрбысы Жанар жолықты. Екеуі  жолдың шетіне отыра қалып бір қызық әңгімеге кірісті. Олардың  соңынан  көршілерінің  ешкісі жүріп отырды.  Әңгіменің  қызығымен қыздар ешкіні байқамады. Бір кезде сөмкеге қыстырылып тұрған  гүлді қу  ешкі жей бастады.  Қос құрбы ештеңені сезер емес. Әңгіме  біткен соң Айжан сөмкесін алмақ болып еді, гүлі жоқ. Тек сабағы жатыр.  Ал анадай  жерде көршінің ешкісі  түк білмегендей  кетіп барады. Бар бәленің  көк ешкіден келгенін сезген қыздар  мәз болды.

Тірек сөздер мен тіркестер:   гүл шоқтары,  құрбысы Жанар, қос құрбы,  қу ешкі. ІҮ  Үйге тапсырма:  пысықтау.Ү Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

  № 51.  Тақырыбы:  Күрделі сөздер

Мақсаты:  Оқушыларға күрделі сөз туралы түсінік беру, оның сөздерінің бірігуі, қосарлануы, тіркесуі арқылы жасалатынын байқату,  сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:  аралас сабақ    Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

ІІ Үй тапсырмасын тексеріп шығу. ІІІ Жаңа сабақ  

Төмендегі сызбаға қарап, күрделі сөздің не екендігін түсіндіреміз

сары май, балабақша, кәрі жілік, көк алма, тасбақа, мая-мая

ІҮ Оқулықпен жұмыс: а) екі бағандағы сөздерді салыстыру /25/ ә) сызбамен жұмыс арқылы күрделі сөздің жасалу жолымен таныстыру /26/ б) сөздерді көшіріп жазып, сөйлем құрап жазу /27/ в) Күрделі сөздің сөз тіркесіне ұқсастығы мен айырмашылығын дәлелдеу г) Күрделі сөздерді қатыстыртып шығарма жазу /30/ Ү.  Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІ Үйге тапсырма: 31 –жаттығу. ҮІІ Оқушыларды бағалау

№52 Тақырыбы: Біріккен сөз

Сабақтың мақсаты: Біріккен сөз жайында түсініктерін пысықтау, біріккен сөз жайында  алған білімдерін саралап, жинақтау, одан әрі тереңдету; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту;  адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру: 31-жаттығу.ІІІ  Мақсат қою кезеңі:   Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. Жан-жақты білімдерін тексеру   Күрделі  сөз дегеніміз не? Мысал келтір. Ү Жаңа материалды түсіндіру «Фигураны тап» ойынымен басталады

1. фигураларды тақтаға тізіп жазып шығады. Мысалы: шаршы, төртбұрыш, үшбұрыш, көпбұрыш, кесінді. Балалар, осы сөздердің ішінен күрделі сөздерді табайық: төртбұрыш, үшбұрыш, көпбұрыш. Бұлар қалай жасалған? Екі түбір сөздің бірігіп айтылуынан жасалған

Осылайша екі түбірдің бірігуінен жасалған күрделі сөздің бір түрі біріккен сөз деп аталатынын оқушылар өздері пайымдайды. Осы тұста біріккен сөздердің үнемі бірге жазылатыны ескертіледі.

ІҮ Оқулықпен жұмыс. 32-жаттығу берілген сөздерді оқып, сөз құрамына талдау. Осы арқылы бұл сөздердің біріккен сөз екені байқатылады.  33-жаттығу сөздерді көшіріп жазу. 34-жаттығу өлеңді жатқа жазып, біріккен сөздерді табу. 35-жаттығу берілген біріккен сөздерді қатыстытып сөйлем құрау, олардың біріккен сөз екенін дәлелдеу.  36-жаттығу көп нүктенің орнына тиісті біріккен сөздерді тауып жазу.  Сергіту жаттығуы

Ү  Бекіту:  ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІ Үйге тапсырма:  37-жаттығу.  ҮІІ Оқушыларды бағалау

№53 Тақырыбы: Біріккен сөз. Сабақтың мақсаты:   Жер-су аттарын білдіретін біріккен сөздердің жазылу ерекшелігімен таныстыру, біріккен сөздердің жазылу емлесін меңгерту, сөздік қорын, танымдық қабілеттерін дамыту; адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  сызба, мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  ІІІ  Оқулықпен жұмыса) мәтіннен біріккен сөздерді теріп жазып, олардың айтылуы менжазылуын салыстыру /38/ә) Мәтінді көшіріп жазып,  біріккен сөздерді табу және олардың қалай жасалғанын түсіндіру  /39/ б) Мәтінді көшіріп жазып, біріккен сөздердің астын сызу /40/в) Керісінше сөзжұмбақ Сөзжұмбаққа тапсырма-сұрақ жазу /41/г) жұмбақты оқып, шешуіндегі қала атын жазу /42/ІҮ   Бекіту.  Ү Үйге тапсырма:  43-жаттығу. ҮІ  Оқушыларды бағалау

№54 Тақырыбы: Біріккен сөз

Сабақтың мақсаты:   Біріккен сөз туралы білімдерін кеңейту, біріккен сөздердің емлесін меңгерту, байланыстыртып сөйлеу дағыдысын дамыту, сөйлемдегі сөздердің байланысы туралы берілген ұғымды тиянақтау, кеңету;  сөлем ішінде баланысып тұрған сөздерді дұрыс табуға жаттықтыру;  ұйымшылдыққа, достыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,  ребус салынған плакат. Сабақтың көрнекіліктері:  тірек-сызба, мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  1. 43 -жаттығуды тексеру, талдау,  2. Біріккен сөз  дегеніміз не?  ІІІ  Мақсат қою кезеңі:   Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ  Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс

44-жаттығуда кісі аттарын көшіріп жазып, бұл сөздердің жазылуын есте сақтау , дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. 45-жаттығудағы Есенгелді, Нұрғиса, Досжан, Жанпейіс сөздерін қатыстырып сөйлем құрап жазу 46-жаттығудағы өтірік өлеңді жатқа жазып, біріккен сөздерді табу. 48- жаттығуда ребусты шешіп, жануар туралы әңгімелеу

сергіту жаттығуы 96-жаттығу 2 сөйлемдегі сөздердің өзара байланысын табу.

ҮІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Сөйлемдегі сөздердің бір-бірімен байланысын не арқылы табуға болады? Сөйлемдегі сөздер бір-бірімен неліктен байланыста болу керек?ҮІІ Үйге тапсырма: 95-жаттығу, 31-бет.ҮІІІ Оқушыларды бағалау

№ 55 Тақырыбы:  Бақылау диктанты

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

                                                  Орман – халық байлығы

Орманның халық шаруашылығы және адамзат өмірі үшін зор маңызы бар. Құрылыс жұмыстарына керекті, заттардың көбі ағаштан жасалады. Күнделікті тұрмыстарына керекті, заттардың көбі ағаштан жасалады. Күнделікті тұрмыста ағаштан жасалған бұйымдар көп қолданылады. Олар табиғи зат. Адам десаулығына пайдалы. Еменнен, қайыңнан, теректен жасалған нәрселер өте шыдамды болады. Орман, тоғай – баға жетпес табиғат қазынасы, халық байлығы. Сондықтан да мемлекет ормандарды таза ұстан өрттен сақтауға сендер де ат салысыңдар. (60)

Тапсырма: Жуан сөздердің түбірі мен қосымшасын ажыратып, белгіле. Шаруашылықта, теректен сөздерін буынға бөл.Қайыңнан сөзіне фонетикалық (дыбыстық) талдау жаса.

ІҮ. Сабақты қорытындылау  Ү. Үйге тапсырма  

№ 56  Тақырыбы: Қос сөздер

Сабақтың мақсаты:   Қос сөз туралы түсінік беру, олардың сөзге үстейтін мағынасымен және жазылу ерекшелігімен таныстыру дүниетанымын  кеңейту; дәптермен, тақтамен жұмыс жасауда    ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелеу, адамгершілік тәрбиеге баулу

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  тірек-сызба, Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  ІІІ Оқулықпен жұмыс:

1. Өлеңді жатқа жазып, қос сөздерді табу, олардың қалай жасалғандығын байқау /54/

  сергіту жаттығуы

2. Жаңылтпашты жатқа айтып, қос сөздер арасына дефис қойып, теріп жазу /55/
3. 56-жаттығуда  қос сөздерді қатыстырып, сөйлем құрап жазу.
4. Мәтіннен қос сөздерді тауып, олардың жасалу жолдарын түсіндіру          
5. Берілген сөздерді кестеге орналастыру

ІҮ   Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Ү Үйге тапсырма: 59-жаттығу

ҮІ  Оқушыларды бағалау

№57. Тақырыбы: Қысқарған  сөздер

Сабақтың мақсаты:   Қысқарған сөздер туралв түсінік беріп, күрделі атауларды қысқартып айту жолымен таныстыру, қысқарған  сөздер туралы білімдерін тереңдету, оларды сөйлеу тәжірибесінде қолдануға үйрету, сауатты жазуа төсілдіру,сөздік қорын, байланыстырып сөйлеу тілдерін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиелеріне баулу.

Сабақтың түрі:       аралас саба. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  тірек-сызба, жеке суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру:  1.59-жаттығу тексеру, оқу, талдау. 2.  Қос сөз дегеніміз не? ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. Ү Жаңа материалмен жұмыс: /кестемен жұмыс/

а) оқулықпен жұмыс   60-жаттығуда мәтінді оқып, қарамен жазылған сөздерді салыстыру

ә) сөздерді оқып, әрқайсысының тұсына қысқарған түрін жазу /61/б) Сөйлемдерді көшіріп жазып, қысқарған сөздерді табу және қалай қысқартылғанын айту /62/в) берілген қысқарған сөздерді толық түрінде жазу /63/г) ребусты шешу. Шешуіндегі сөзге әңгіме құрау /64/ребустың шешуі: Қазақстан Республикасы

ІҮ. Сабақты қорытындылау Ү. Үйге тапсырма   65-жаттығу

№58  Тақырыбы: Қысқарған сөздер

Сабақтың мақсаты:    Күрделі атауларды қысқартып айта және жаза білуге жаттықтыру;  сөздік қорын, байланыстырып сөйлеу тілдерін дамыту; адамгершілік, еңбек тәрбиелеріне, үлкендерді құрметтеуге баулу.

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

Сабақтың көрнекіліктері:  тірек-сызба Сабақтың барысы:  І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ  Үй тапсырмасын тексеру.  65-жаттығу тексеру, оқу, талдау.

ІІІ Оқулықпен жұмыс: Сөйлемдерді көшіріп жазып, қысқарған сөздердің қалай жасалғандығын айту/66/. Мәтінді оқып, ұзындық өлщемдерінің атауларын қысқартып жазу /67/ Қысқарған сөздерді қатыстырып сөйлем құрап жазу /68/ Есепті көшіріп жазып, қысқарған сөздердің толық атауын айту және есептің жауабын қысқарған сөз арқылы сөз арқылы жазу /69/ ҮІІ Қорытындылау.  Балалар, бүгін біз не үйрендік?  

ҮІІІ Үйге тапсырма: 70-жаттығу. ІХ Оқушыларды бағалау

№ 59 Тақырыбы: Өзіңді өзің тексер

Сабақтың мақсаты:   Дұрыс жазу дағдыларын одан әрі жетілдіре түсу; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, дәптермен, тақтамен жұмыс жасағанда   әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:     

Сабақтың әдіс-тәсілдері:

Сабақтың көрнекіліктері:  

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ  Өзіңді өзің тексер  ( қызықты қазақ тілі кітапшасынан алу.)

 Жан-жақты білімдерін тексеру   

в) сергіту жаттығуы

ҮІ   Бекіту  ҮІІ Қорытындылау    ҮІІІ Үйге тапсырма  ІХ Оқушыларды бағалау

№ 60 Тақырыбы: Сөз таптары

Сабақтың мақсаты: Сөз таптары туралы еске түсіру, сөздердің неліктен сөз таптарына бөлінетіндігін меңгерту, оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, дәптермен, тақтамен жұмыс жасағанда   әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:       аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері:  Сөз таптары жазылған  плакат

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру  ІІІ  Мақсат қою кезеңі:  Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру   Қысқарған сөздер туралы не білеміз?

Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс  1-жаттығу Өлеңді оқу, жаттау, мәнерлеп айту.  В дыбысының айтылу ерекшелігін айт. ә) дәптермен жұмыс Күн ретін жазу. Көркем жазу 2-жаттығу Мәтінді көшіру. Мәтінде қандай өсімдік туралы айтылған?  В әрпі бар сөздердің астын сыз. 3-жатттығу Жұмбақтың шешуін тірек сөздерге сүйене отырып табу. Аквариум сөзін қатыстырып сөйлем құрау. 4-жаттығу Нүктенің орнына тиісті әріпті қойып көшіру. Қазақстанда трамвай 1937 жылдан бастап жүре бастады. Мен мектепке троллейбуспен барамын. Қыздар волейбол ойнады. Ұлдар футбол ойнады. Олар вальс биледі. 5-жаттығу «Сөздер патшалығы» ойынын өткізу. Берілген дыбыстардан сөздер құрастыру. Ең көп құрастырған қатар жеңеді. Мысалы: трамвай, шоссе, велосипед, волейбол, витамин т.б. 6-жаттығу Мәтінді оқу, мағынасын ашу, «велосипед»  сөзіне  дыбыстық талдау жасау. в) сергіту жаттығуы

ҮІ   Бекіту:   Сөздік диктант: Трамвай, вагон, паравоз, вокзал, автобус, витамин, аквариум, вазелин. - В дыбысы қандай дыбыс екен? (дауыссыз ұяң). ҮІІ Қорытындылау  Балалар, бүгін біз не үйрендік?   ҮІІІ Үйге тапсырма: 7-жаттығу, 43-бет. 

ІХ Оқушыларды бағалау

№ 61.   Тақырыбы:   Шығарма

Мақсаты:  оқушыларды сөздің түбірі, жұрнағы, жалғауы туралы білімдерін тиянақтауға, ажырата білуге,  сауатты жазуға үйрету; ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, дедукция, көрнекілік

Сабақтың көрнекіліктері:    тірек сызбалар  Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

       Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен  таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады.     Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

 ІІ.  Мақсат қою кезеңі: 1) сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. 2) Сауаттылығын арттыру, ойлау қабілетін дамыту. 3) көрнекілікке сүйене отырып түсіндіріп, еске түсіру.

 ІІІ.  Жаңа сабақ: Шығарма «Менің жазғы демалысым» тақырыбында оқушылар өздерінің жазғы демалыста қандай кітаптар оқығанын, қандай жерлерге демалуға барғандарын, қандай сәттерді, қызықты оқиғаларды бастан кешкендері жөнінде осы шығарма арқылы баяндайды.

 ІҮ. Қорытындылау  Шығарма дәптерлерін жинап аламын. Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.

Ү.   Үйге тапсырма: Ойтолғау «Менің арманым»  ҮІ. Оқушыларды бағалау

№ 64. Тақырыбы:    Жатыс септік

Сабақтың мақсаты: Жатыс  септіктегі  сөздердің қандай сұрақтарға жауап беретінімен және оның  жалғауларымен таныстыру; жатыс септіктегі  сөз сөйлемде  тұрлаусыз мүше болатынын аңғарту

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру .

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасы  ІІІ. Жаңа сабақ туралы түсінік. 55 жаттығуда беріледі.

 Оқулықпен жұмыс  а) мақалдарды жатқа жазып, жатыс септіктегі сөздерді  табу(56).

ә) мәтінді көшіріп жазып, жатыс септіктегі  сөздер сөйлемнің қай мүшесі болып тұрғанын анықтау (57) б) берілген септіктердің  сұрақтары мен жалауларын салыстырып, орытынды жасау(58) в) берілген сөздерге  жатыс септік жалғауының  тиістісін жалғап, әрқайсысымен  сөйлем құрап жазу. Бұл сөздерге  септік жалғауының  түрліше  жалғану себебін  түсіндіру және дәлелдеу (59) ІV.Сабақты қорыту  V.Үйге тапсырма:60- жаттығу

№ 65. Тақырыбы: Жатыс септік

Сабақтың мақсаты: Өткен сабақта берілген ұғымды жаттығулар арқылы  кеңейте түсу; жатыс септігін  өзіне ұқсас басқа тұлғалармен  қатар алып салыстыра отырып, оның  өзіндік ерекшелігін  меңгерту.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру.

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Оқулықпен жұмыс

а) Өлеңді көшіріп жазып, қарамен жазылған  сөздердіі қай септікте тұрғанын ажырату (61).

ә) Сызбадағы сұрақтардың орнына тиісті  сөздерді қойып, сөз тіркестерін және сөйлем құрау(62) б) Жұмбақты жатқа жазып, жатыс септіктегі  сөздердің астын сызып, қай сөзбен байланысып тұрғанын көрсету (63) в) Қала сөзі қайда?  сұрағына  жауп беретіндей етіп және барыс, жатыс септіктеріне  қойып екі сөйлем жазу (64) г) Сурет бойынша әңгіме құрау(65)ІV.Сабақты қорыту.  V.Үйге тапсырма: 66- жаттығу

№ 66 -67. Тақырыбы: Шығыс септік.Сабақтың мақсаты: Шығыс септіктің жалғауларымен және сұрақтарымен таныстыру; оның жалғаулары түбір сөзге үндестік заңына сәйкес  жалғанатынын аңғарту; оқушылардың сауатты жазу дағдыларын жетілдіру.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. 

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Жаңа сабақ

Жаңа сабақты ребу шешуден бастауға болады: -Шана неден жасалады? –Ағаштан,темірден. Осы сөздерге сұрақ қою арқылы шығыс септігін меңгертуге әзірлік жасалады.  Оқулықтағы 67 – жаттығуды орындату арқылы да шығыс септігі туралы түсінік беруге болады.

ІV. Оқулықпен жұмыс:  а) Мәтінді  түсініп оқып, шығыс септіктегі сөздерді табу (68). ә) Мақалдарды көшіріп жазып, сөйлем мүшесін талдау (69) б) Сызбадағы жалғауларға сай келетін зат есімдерді тауып,бұл сөздерге шығыс септік жалғауының  түрліше жалғану себебін түсіндіру  (70) в) Адасқан буындарды  өз орындарына қойып, сөз құрау. Аюдың туған күні туралы ертегі құрау(72)

ІV .Сабақты қорыту: V.Үйге тапсырма: 71- жаттығу

                                                                    ІІІ тоқсан

№ 68-69. Тақырыбы: Шығыс септік.

Сабақтың мақсаты:  Өткен сабақта берілген ұғымды бекіту, шығыс септіктегі сөздердің қандй мағына білдіретінін аңғарту, олардың қай сөзбен байланысатынын көрсету

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі 

-  Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

-  Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Оқулықпен жұмыс

а) Көп нүктенің орнына тиісті септік  жалғауларын қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу(73).

ә) Ұсынылған сөздердің тиістісін қойып, өлеңді қалпына келтіру (74) б) Тыйым сөздерді жатқа жазып, шығыс септіктегі  сөздерді табу,олардың қай  сөзбен байланысып тұрғанын көрсету  (75) в) Берілген сөздердің шығыс септігінде тұрғанын  дәлелде және осы  сөздерді қатыстырып сөйлем құрау (76) г) Сызбаны пайдаланып сөйлем құрау(77)

ІV. Сабақты қорыту:  79-жаттығуды орындату арқылы әске асыруға болады

V.Үйге тапсырма: 78- жаттығу

 №70. Тақырыбы: Көмектес септік.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға көмектес септік атау тұлғадағы сөзге –мен, -бен, -пен жалғаулары жалғану  арқылы жасалатынын түсіндіру; кмектес септігіне қойылатын сұрақтармен таныстыру.

Сабақтың барысы:  І. Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ. Жаңа сабақ.80- жаттығудағы қарамен жазылған сөздерді талдау арқылы көмектес септік туралы түсінік беруге болады. 81- жаттығуды да осы мақсатта пайдаланған жөн. ІV. Оқулықпен жұмыс:

а) Адасқан сөздерді  өз орындарына қойып, сөйлем құрау (82).  ә) Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшесіне талдау (83) б) Мәтінді оқып, көмектес септікте тұрған сөздерді табу және оның көмектес септікте екенін дәлелдеу (84)

V .Сабақты қорыту.  VІ.Үйге тапсырма:  85- жаттығу

№ 71. Тақырыбы: Көмектес септік.Сабақтың мақсаты:  Өткен сабақта берілген ұғымды кеңейту; оқушыларға көмектес септік жалғауы заңына бағынбай  жалғанатынын аңғарту; көмектес септіктегі сөздердің қалай байланысатынын және сөйлемде  тұрлаусыз мүше ретінде жұмсалатынын білдіру

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Оқулықпен жұмыс

а) Көп нүктенің орнына тиісті септік жалғауларын қойып, сөйлемдердді көшіріп жазу, зат есімдердің қай септікте тұрғанын айту(86). ә) Жұмбақты жатқа айтып, шешуін табу және зат есімдердің қай септікте тұрғанын айту (87) б) Ребусты шешіп, шешуіндегі сөзбен сөйлем құрау (88)Шешуі: күйші  в) Сурет бойынша әңгіме құрау (89) г) Өлеңді ұйқасына лайық сөзді қойып көшіріп жазу (91)

ІV. Сабақты қорыту.  V.Үйге тапсырма: 100- жаттығу

№ 72. Тақырыбы:  Диктант. 

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

                                                        Құстар біздің досымыз

Жаздыгүні біздің жерімізде құстар көп болады. Далада бозторғай сайрайды. Бақта қараторғай ән салады. Қарлығаштар үй төңірегінде ұшып-қонып жүреді.Олар бізге қандай пайда келтіреді? Міне, мұны біреу білсе, біреу білмейді. Құрттар бау-бақшаға зиян келтіреді. Қоңыздар ағаштардағы жапырақтарын жейді. Құстар бақшаларды, бақтарды зиянды құрттардан қорғайды.Құстардың адамдар үшін, табиғат үшін пайдасы көп.

Қыстыгүні далада құстарға тамақ жоқ. Олар ашығады. Қыстыгүні құстарға жем беру керек. (62) Тапсырма. 1.Екінші сөйлемді сейлем мүшелеріне талда. Үшінші сөйлемді сөз таптарына талда. Қарлығаштар сөзін тасымалдап жаз.

ІV. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма: қайталау.

№73. Тақырыбы:  Тәуелдеулі зат есімдердің септелуі

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға тәуелдеулі зат есімдердің септелін  түсіндіру, зат есімнің жай түрі мен тәуелдеулі түрінің септелуін салыстыру арқылы  өзгешеліктерін ұғындыру .

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:   Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Жаңа сабақ. Жаңа сабақты төмендегідей  сызба арқылы салыстыру тәсілмен түсіндіруге болады:

Дос                                     Досы

Кім?         Кімі?

Досты         досын

Кімді?        Кімін?

Досқа         досына

Кімге?        Кіміне?

т.б. осы тәрізді  салыстыру арқылы зат есімнің жай түрі мен тәуелдеулі түріне қойылатын сұрақтардың бірдей еместігін және олардың жалғауларында да айырмашылық бар екенін аңғартуға  мүмкіндік жасалады.

ІV. Оқулықпен жұмыс:  а) өлеңді мәнерлеп оқып, тәуелдеулі зат есімдерді табу(92).  ә) Сөлемдерді көшіріп жазып, қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талдау (93). Бұл жатығуларды  жаңа сабақты түсіндіру мақсатында  да пайдалануға болады   б) Зат есімнің  жай түрі мен тәуелдеулі  түрінің септелуін  салыстырып оқу 94) в) Өлеңді мәнерлеп оқып, қарамен жазылған сөздердің қай септікте тұрғанын айту (95) г) Берілген сөздерді барыс септігіне қойып жазу (96) V .Сабақты қорыту.  VІ.Үйге тапсырма: 97- жаттығу

№74. Тақырыбы:  Тәуелдеулі зат есімдердің септелуі .

Сабақтың мақсаты:  Өткен сабақта берілген білімді кеңейту, тәуелдеулі зат есімдердің септелуіндегі ерекшеліктерді меңгерту. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Оқулықпен жұмыс. а) Жұмбақты көшіріп жазып, барыс септіктегі  сөздерді табу және оларды  өзара салыстыру (98). ә) Берілген сөздерді септеу (99) б) Өлеңді  жатқа жазып,  тәуелденіп барып септелген зат есімдерді табу және қай септікте тұрғанын айту (100)  в) Өтірік өлеңді қалпына келтіру  (101) г) Сызбаны  ппайдаланып зат есімді тіркес жасау  (102)

ІV. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:  103- жаттығу

№75. Тақырыбы:  Зат есімнің жіктелуі.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға зат есімнің жіктелуі жайлы түсінік беру; жекеше, көпше түрлерімен таныстыру; жіктік жалғауы жалғанған сөздің  баяндауыш қызметін  атқаратынын  ұғындыру, оқушылардың  ойлау қабілетін дамыту. 

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Жаңа сабақ.

Жаңа сабақты «Мен кіммін? Тақырыбындағы сызбамен жұмыстан бастауға болады:

Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құрату арқылы бұл сөздердің   сөйлемде баяндауыш  болып тұрғанын байқату керек(Мен оқушымын. Мен қазақпын)

ІV. Оқулықпен жұмыс: а) өлеңді мәнерлеп оқып, қарамен жазылған сөздерді талдау(104). ә) Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем  мүшесіне талдау (105,106). б) Зат есімдерді  тиісті жаллғаулармен сәйкестендіру (107)в) Ребусты шешіп, шешуіндегі сөзбен сөйлем құрау(109) шешуі: мүсінші V .Сабақты қорыту . VІ.Үйге тапсырма: 108- жаттығу

№ 76. Тақырыбы:  Зат есімнің жіктелуі .

Сабақтың мақсаты:  Зат есімнің жіктелуі  туралы түсініктерін кеңейту, зат есімнің жіктік жалғаулары адамға қатысты  айтылатынын ұғындыру; оқушылардың ойлау және  сөйлеу қабілеттерін дамыту 

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ.Оқулықпен жұмыс. а)  Өлеңді мәнерлеп оқып, жіктелген зат есімдерді табу  (110). ә) Көп нүктенің орнына тиісті жіктік  жалғауын қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу (111) б) Берілген жіктік жалғауларына сәйкес  келетін зат есімдерді табу (112)

в) Берілген зат есімдерді жіктеу ерекшелігіне  қарай топтап жазу   (113) г) Сызбаға қарап, дәрігер сөзне жалғанған жалғау түрлерін  ажырату, жіктік жалғаулары мен септік жалғауларын салыстырып,  олардың  бір-бірінен өзгешелігін дәлелдеу (114)

ІV. Сабақты қорыту V.Үйге тапсырма: 115- жаттығу

№77. Тақырыбы:   Етістік 

Сабақтың мақсаты:  Етістік туралбы берілген білімді еске түсіру және толықтыру, оқушылардың  өзіндік іс-әрекет  дербестігін арттыру

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. 115 – жаттығу. ІІІ. Жаңа сабақ.   1- жаттығуда берілген ребусты шешкізуден бастауға болады. Осы жаттығуда  етістік туралы  оқушылардың білетіндері еске түсіріледі: а) Етістік туралы не білеміз? ә) Етістік нені білдіретін сөз табы?ол қандай сұрақтарға  жауап береді ?  б) Етістіктің қандай түрлері бар? в) Дара және күрделі етістік деген не? г) Негізгі  етістік деп  қандай етістікті айтады?Мысал келтір д) Туынды етістік деген не?Мысал келтір.т.б ІV. Оқулықпен жұмыс: а) Мәтінді түсініп оқып, етістіктерді табу(2) ә) Жұмбақты жатқа жазып, етістіктердің  дара немесе күрделі екенін ажырату(3)

б)туынды етістіктерді теріп жазу, неліктен туынды етістік болатынын дәлелдеу,сөйлем құрау (4)  V .Сабақты қорыту:  5- жаттығу арқылы іске асырылады  VІ.Үйге тапсырма: 6-жаттығу

№ 78. Тақырыбы:   Етістіктің жіктелуі .

Сабақтың мақсаты:  Етістіктің жіктелуімен таныстыру, жіктік жалғауларының үнемі  бірдей бола бермейтінін байқату

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. 6 – жаттығу. ІІІ.Жаңа сабақ. Жаңа сабақты зат есімнің жіктелуі мен етістіктің жіктелуін салыстырудан бастауға болады:

Зат  есімнің жіктелуі                               Етістіктің жіктелуі

Бишімін         жүрмін, оқыдым

Бишісің         жүрсің, оқыдың

Биші         жүр,оқыды  

Осы мысалдарды  талдау барысында зат есімнің  жіктік жалғауымен  ұқсас келетін етістіктің  жіктік жалғауы бар  екенін және  етістіктің  жіктік жалғаулары бірдей  болып келе бермейтінін байқайды.  ІV Оқулықпен жұмыс а) Өлеңдерді көшіріп жазып, етістіктердің  астын сызу, олардың қай жақта айтылғанын айыру (7). ә) Мақалды жатқа жазып, етістіктерді табу және жіктік жалғауларын салыстыру (8) б)Көп нүктенің орнына  тиісті жіктік жалғауын қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу  (9)  в) Берілген сөздердің жіктік жалғаулы  етістік екенін  дәлелдеу  (10) г) Ребусты шешіп, шешуіндегі  сөзге әңгіме құрау (12) V. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:  11- жаттығу

№79. Тақырыбы:   Зат есімнің жіктелуі .

Сабақтың мақсаты:  Етістіктің жіктелу  ерекшлеіктерін  меңгерту, оқушылардың  ойлау қабілеттерін дамыту

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. 

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Оқулықпен жұмыс. а)   Сөйлемдерді оқып, етістіктерді табу және олардың қай жақта айтылғанын табу (13). ә)   Жаңылтпашты жатқа жазып, етістіктерді табу және жіктік  жалғалауларының астын сызу (14) б) Берілген жіктік жалғаулы сөздерді қатыстырып сөйлем құрау(15)  в)   Әр бағандағы  етістіктерді жіктік жалғауларын салыстырып, қорытынды жасау (16) г) Мәтінді оқып, етістіктерді табу. Мәтінге ат қою(17)

ІV. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма: 18- жаттығу

№80. Тақырыбы:   Етістіктің  шақтары.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға етістіктің шақтары туралы жалпы мағлұмат беру, іс әрекеттің  белгілі бір  уаықтта  жүзеге асатынын аңғарту

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ. Жаңа сабақ . 19- жаттығуды оорындату  арқылы етістіктің  шақтары туралы  түсінік беріледі. Жұмбақтағы  саптадық, қайрадық  етістіктері  іс әрекеттердің  істеліп кеткені,  ал орамсыз етістігі  әлі істелмеген, енді іске асатын әрекетті білдіріп тұрғаны  байқатылады. Сол арқылы  етістіктердің  уақыт ұғымымен  тығыз байланысты екенін  аңғарамыз. 20- жаттығу да осы  мақсатты көздейді .

ІV. Оқулықпен жұмыс. а) Берілген етістіктерді  өзгертіп үш жақта  жазу (21) ә)  суреттеглі зат атауларын қатыстырып, іс әрекеттің  бұрын болып кеткенін  және алдағы уақытта  болатынын білдіретін сөйлемдер құрастыру (22) б) Сөйлемдерді көшіріп жазып, етістіктердің  астын сызу, олардың қай шақта тұрғанын дәлелдеу (23)

V. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:  24- жаттығу

№ 81. Тақырыбы:  Осы шақ.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды осы шақ етістіктерімен таныстыру, осы шақтағы етітіктер іс әрекеттің сөйлеу сәтінде болып жатқанын білдіретінін ұғындыру, сұрақтары мен   жалғауларын таныстыру; сөйлеу дағдысын жетілдіру

 Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Жаңа сабақ .

Жаңа сабақты отыр, тұр, жүр, жатыр етістіктерін қатыстырып сөйлем құратудан бастауға болады.

Құраған  сөйлемдердегі  етістіктерді талдау барысында бұл  етістіктер  іс әрекеттердің  қазір,яғни сол мезетте  болып жатқанын білдіретіні байқатылады. Оқулықтағы -25 жаттығуды  да осы шақ туралы түсінік беру үшін пайдалануға болады.

ІV. Оқулықпен жұмыс.а) Берілген сөздерді пайдаланып, сөйлем құрап оқу, етістіктерді тауып, олара сұрақ қою (26) ә)  Берілген сызбаға сәйкес сөйлемдер құрастырып жазу (27) б) Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшелеріне талдау және баяндауыштың  осы шақта тұрғанын дәлелдеу  (28)

в)Сурет бойынша әңгіме құрау(30) V. Сабақты қорыту. VІ.Үйге тапсырма:  29- жаттығу

№ 82 Тақырыбы:  Өткен шақ .

Сабақтың мақсаты:  Өткен шақ туралы түсінік беру , өткен  шақтағы етітіктер іс әрекеттің бұрын болғанын білдіретінін ұғындыру, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту.

 Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. 

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ.Жаңа сабақ .

31-  жаттығудағы  өлеңді оқып,өлеңдегі етістітерді талдаудың нәтижесінде өткен  шақ туралы  түсінік беріледі, яғни өткен  шақтағы етістітер  іс әрекеттің бұрын болғаныны білдіретіні аңғарылады.  ІV. Оқулықпен жұмыс. а)Жіктеуді сәйкестендіріп жазу (32) ә)  Беріліген етістіктерді өткен шаққа қойып, сөйлемдер  құрастырып жазу (33) б) Әңгімені көшіріп жазып, алғашқы  екі сөйлемді сйлем мүшесіне талдау. Етістіктерді тауып, қай шақ екенін айыру(34)  в)Екі бағандағы етістіктерді салыстырып, олардың бір бірінен өзгешелігін дәлелдеу. (35)V. Сабақты қорыту. VІ.Үйге тапсырма: 36- жаттығу

№ 83. Тақырыбы:  Өткен шақ .

Сабақтың мақсаты:  Оқушылардың  өткен шақ туралы  түсініктерін кеңейту, өткен шақ етістіктерін меңгерту, байаныстырып  сөйлеуін дамыту

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ.Оқулықпен жұмыс.

а)  Өлеңді мәнерлеп оқып, ондағы негізгі  ойды анықтау. Қарамен  жазылған етістіктердің  қай жақта екенін анықтау.(37). ә)  Сөйлемдерді көшіріп жазып, етәстәктердің не істеді? сұрағына жауап беретіндей  етіп өзгерту және оларды  өзара салыстыру (38) б) Сызбада  берілген етістіктердің өткен шақта  тұрғанын дәлелдеу (39)  в) Берілген етістіктерді  қатыстырып сөйлем құрау (40)  г) Сурет бойынша әңгіме (42)

ІV. Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:  41- жаттығу

№ 84. Тақырыбы:   Келер шақ.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға келер шақ туралы  тү сінік беру, келер шақ етістіктері іс әрекеттің алдағы уақытта  болатыны ұғындыру: сөйлеу тілін жетілдіру

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ. Жаңа сабақ.

        ...?        ...?        ...?

Сызба арқылы өткен сабақпен жаңа сабақты байланыстыра келіп, келер шақ етістіктері қолданылатын жауап алатындай әңгіме өткізуге болады  Осы шақтағы етістіктер іс әрекеттің  қашан болғанын білдіретін еді? Өткен шақ ше?мысал келтірейік,т.б. Ал, енді келер шақ етістіктері туралы  білу үшін алдымен мына  сұрақтарға жауап беріңдерші: Каникулда қайда барасың? Өскенде кім  боласың? Сабақтан кейін  не істейсіңдер?т.б. сқрақтарға жауабындағы  етістіктерге  назар аудартып, бқл ойлаған  іс әрекеттердің  әлі іске асқан жоқ, болашақта  жүзеге асады екен деген тәрізді  қорытынды жасалады

ІV. Оқулықпен жұмыс:  а)Өлеңді мәнерлеп оқып, етістіктерді талдау  (43).  ә) Берілген сөздермен сөйлем құрап жазу (44).  б) Мәтінді көшіріп  жазып,  етістіктерді атбу, қай шақта тұрғанын айту  (45) в) Бос торкөздерге  сәйкес келетін  етістіктерді  тауып жазу (46)

г) Сурет бойынша әңгіме құрау (47)

V .Сабақты қорыту. VІ.Үйге тапсырма:  48- жаттығу

№ 85. Тақырыбы:  Келер шақ.  

Сабақтың мақсаты:  Оқушылардың келер шақ туралы  түсініктерін кеңейту, сөйлеу тілін жетілдіру, шығармашылыққа баулу 

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру  кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Оқулықпен жұмыс:

а) Өлеңді мәнерлеп оқып, етістіктерді табу.Олардың қай  шақта тұрғанын айту (49).

ә)  Мақалдарды жатқа  жазып, келер шақ етістіктерді табу, оларға сұрақ қойып, өзара салыстыру(50).  б) Жұмбақты оқып, шешуін табу. Шешуіндегі сөзді қатыстырып сөйлем құрастыру (51) в) сызбаға қарап, қорытынды жасау (52)

г) Өлеңді оқып, жаттау. Өлең мазмұны  негізінде «Туған тілім» тақырыбында әңгіме құрау(53)ІV. Сабақты қорыту. V . Үйге тапсырма:  54- жаттығу

№ 86. Тақырыбы:  Мазмұндама.

Мақсаты:  оқушыларға мазмұндама жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге  мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін, байланыстырып сөйлеу тілдерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз мазмұндама жазамыз. Мазмұндама жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Мазмұндаманы  қалай жазу керек? Сөйлемнің соңына тиісті тыныс белгілерлді қоюды ұмытпаңдар. Әр сөйлем бас әріптен басталып жазылады. Кісі аттары, жер-су аттары, үй жануарлардың аттары қалай  жазылады?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Мазмұндама мәтінін мұғалім 3 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.  Сұрақтар қояды, 3-4 баладан мазмұнын сұрап,  жоспарды түсіндіреді, барлық балалардың жазғандарын қадағалайды.  Мазмұндаманы  жазып болған оқушылар  іштерінен оқып, тексереді.

Жоспар: 1.  Автобус аялдамасында 2. Қарияның қалпағы 3. Ақылды күшік

                                                         Есті күшік

Кішкене күшігімді ертіп автобус аялдамасына келдім де,  өзім қатарлы  балалардың қатарына қосылдым. Осы кезде ауа райы бұзылып, қатты жел  тұрды. Автобус келді.  Автобустың алдыңғы есігінен бір қария  жерге түсті, Гуілдеген жел қарияның  қалпағын  ұшырып әкетті.  Қария не істерін білмей тұрып қалды.  Міне, қызық.  Менің кішкентай күшігім жүгіріп барып, қалпақты тістеп әкеп, иесіне ұсынды. Қария бұған риза болды.  Ал аялдамада тұрған балалар  болса бір түрлі ыңғайсызданп қалды.

Тірек сөздер мен тіркестер:   автобус аялдамасына,  гуілдеген жел,  бір түрлі ыңғайсызданып қалды.     ІҮ  Үйге тапсырма:  пысықтау.

Ү Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№87. Тақырыбы:   Сын есім.

Сабақтың мақсаты:  Сын есім заттың сапалық қасиетін білдіретінін, сөз табы екенін, негізгі және туынды болып  бөлінетінін оқушылардың естеріне түсіру, белгілі заттың  түрлі  қасиеттерін көрсетіп сипаттаауға, таңдауға үйрету Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы. ІІІ. Оқулықпен жұмыс:

а) Өлеңдерді  мәнерлеп оқып, сын есімдерді табу; олардың қайсысы негізгі, қайсысы туынды екенін айыру (1).  ә)  Жұмбақты жатқа  жазып сын есімдерді табу (2).  б) Сын есімдердің не үшін  қажеттігін байқату(3) в)Берілген сын есімдерге  сай келетін заттарды табу, неліктен сол затты айтқанын дәлелдеу (4)  г) Өлеңді оқып, түсіп қалған сөздерді тауып, өз орнына қою (5) ІV. Сабақты қорыту V . Үйге тапсырма:6- жаттығу

№88. Тақырыбы:  Қарсы мәндес сын есім.

Сабақтың мақсаты:   Оқушыларға мағынасы қарама қарсы сын есімдер туралы  түсінік беру, сын есімдерді  сөйлеу кезінде  орынды пайдалана білуге жаттықтыру 

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. 

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ. Жаңа сабақ.

7-жаттығуды орындату арқылы  оқушыларға  мағынасы қарама қарсы  сын есімдер туралы  түсінік беріледі.  ІV. Оқулықпен жұмыс:  а) Жұмбақты  жатқа жазып, шешуін табу. Қарсы мәндес сын есімдердің астын сызу (8).  ә)Берілген сын есімдерді қатыстырып сөйлем құрау  (9).  б)Берілген сөздердің  сын есім екенін  дәлелдеу және  оларға қарсы мәндес сын есім табу (10) в) Суретке қарап, көрікті сипаттау  (11)

V .Сабақты қорыту.  VІ.Үйге тапсырма:  12- жаттығу

№ 89. Тақырыбы:  Қарсы мәндес сын есім.

Сабақтың мақсаты: Мағынасы қарама қарсы және мәндес сын есімдерді таныту, сын есімдердің  тілдегі рөлін меңгерту, сөйлеу тілін дамыту 

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру  кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасы.

ІІІ. Оқулықпен жұмыс:  а) Сөйлемдерді көшіріп жазып, қарсы мәндес сын есімдерді табу (13).  ә) Берілген сын есімдерді  жұптастырып жазу, қарсы міндес сын есімдердің не үшін қажет екенін айту (14).  б)көп нүктенің орнына   алдындағы  сөздерге мағынасы жуық  сын есімдер табу және осы сын есімдерді  қатыстырп сөйлем құрау (15) в) Мағынасы жуық сын есімдерді  бір бөлек, қарсы мәндес  сын есімдерді бір бөлек топтастыру.  Неліктен солай  топтастырғанын дәлелдеу (16) г) Ребусты шешу. Шешуіндегі сөзге сипаттау мәтінін құрау (17) ІV .Сабақты қорыту V.Үйге тапсырма:  13- жаттығу

№90. Тақырыбы:  Дара және  күрделі сын есім.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды дара және күрделі сын есімдермен таныстыру; күрделі сын есім екі, үш сөзден құралғанмен, бір ғана атау ретінде  қолданылып,  бір ғана атау ретінде қолданылып, бір сұраққа жауап беретін  сөйлемде  бір мүшенің  қызметін  атқаратынын ұғындыру, ойлау қабілеттерін дамыту

 Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру  кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасы.  ІІІ. Жаңа сабақ. Дара және күрделі  сын есімді  төмендегі кесте  арқылы байқату, салыстыру  әдісімен түсінік беріледі.

ІV. Оқулықпен жұмыс.а) Мәтінді көшіріп жазып, сын есімдерді табу, оларды өзара салыстыру (19)ә)  Дара сын есімдерді  күделі сын есімдерге  айналдырып жазу(20)

б) Берілген сын есімдерді  қатыстырып сөйлем құрап жазу (21) в) Жұмбақты оқып, шеуін табу. Сын есімдерді тауып, олардың  дара  немесе  күрделі екенін дәлелдеу (22)

V Сабақты қорыту. VІ.Үйге тапсырма:23- жаттығу

 № 91. Тақырыбы:  Дара және күрделі сын есім.                                                         

Сабақтың мақсаты: Дара және күрделі сын есім туралы түсініктерін кеңейту,сауатты жазу дағдысын жетілдіру;шығармашылық қабілетін арттыру.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.  II.Үй тапсырмасы.III.Оқулықпен жұмыс:

А) Мәтінен сын есімдерді тауып, олардың дара немесе күрделі екенін айыру(24,25).Ә)Өлеңді жатқа жазып, сын есімдерді табу (26). Б)Берілген сын есімдерді оқып, өзара салыстыру.Осы сын есімдері қатыстырып сөйлем құрау (27). В)Сөйлемдерді көшіріп жазып, сын есімдерді табу, күрделі сын есімдердің жазылуын байқату (28). Г)Бос торкөздерге оңга қарай оқысаң да,солға қарай оқысаң да сын есім болатын сөздерді тауып жазу (29). IV.Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма.  30-жаттығу.

 № 92. Тақырыбы:  Өзіңді- өзің тексер.

Сабақтың мақсаты: Зат есім,етістік және сын есім бойынша өтілген материалдарды қайталап,оқушылардың өзін өзі тексерулеріне мүмкіндік жасау.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II.Үй тапсырмасы. III.Оқулықпен жұмыс:  1-8-жаттығулар орындатылады.

IV.Сабақты қорыту.

№ 93. Тақырыбы:  Сан есім.

Сабақтың мақсаты:  Сан есім туралы өткенді еске түсіру, ойлау және сөйлеу қабілеттерін  дамыту.  Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II.Оқулықпен жұмыс: А) Жұмбақты оқып,шешуін табу.Сан есімдердің түрін ажырату (1).

Ә) Мақалды жатқа жазып, сан есімнің қай сөзбен байланысып тұрғанын сызбамен көрсету(2) Б) Берілген сан есімдерді қатыстырып сөйлем құрау,сан есімнің сөйлемде қандай мүше болып тұрғанын айту (3) В) Мәтінді көшіріп жазып, сан есімдерді табу.Қайсысы реттік,қайсысы есептік сан екенін дәлелдеу (4) Г) Анаграмманы (өзгертпе сөз) шешу (5)III. Сабақты қорыту. IV.Үйге тапсырма:6-жаттығу.

 № 94. Тақырыбы:  Дара және күрделі сан есім.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды дара және күрделі сан есіммен таныстыру, байланыстырып сөйлеуін жетілдіру.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы. III.Жаңа сабақ.

7-жаттығудағы сан есімдерді (бес – бес жүз) өзара салыстыру арқылы дара және күрделі сан есім туралы түсінік беруге әзірлік жасалады.Тағы да бірнеше мысалды талдату барысында оқушылар дара сан есімнің бір сөзден, күрделі сан есімнің екі, үш я одан да көп сөзден құралатынын байкайды.

Мысалы:

Дара сан есім          │   Күрделі сан есім

Бес,жеті,он,              │  он бес,төрт жүз екі,

Жиырма,отыз           │ бір мың тоғыз жүз

IV.Оқулықпен жұмыс:А)Сөйлемдердегі сандарды сөзге айналдырып көшіріп жазу (8) Ә)Берілген сан есімді қатыстырып сөйлем құрау (9)Б)Берілген сандарды сөзбен жазып,олардың дара немесе күрделі екенін дәлелдеу (10) В)Ребусты шешу және оның шешуіндегі сөзді қатыстырып, «Қазақстанның көрікті жерлері» тақырыбына әңгіме құрау (11).Ребусты шешуі-Жетісу және Екібастұз. IV.Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:12-жаттығу

 № 95.  Тақырыбы:  Дара және күрделі сан есім.

Сабақтың мақсаты: Дара және күрделі сан есім туралы білімдерін кеңейту,.бұлардың бір-бірінен өзгешелігін және олардың емлесінмеңгерту.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы. III.Оқулықпен жұмыс:

А)Сөйлемдерді сандарды сөзге айналдырып көшіріп жазу,сан есімнің қай сөзбен байланысып тұрғанын сызбамен көрсету (13). Ә)Жаңылтпашты жатқа жазып, сан есімдердің дара немесе күрделі екенін ажырату (14). Б)Сан есімдерді бір бөлек топтастыру,бұлардың бір-біріне ұқсастығы мен өзгешелігін түсіндіру (15). В)Берілген сызбамен салыстыру (16). IV.Сабақты қорыту.  Бұл үшін 18-жаттығуды пайдалануға болады. V.Үйге тапсырма:17-жаттығу.

 № 96. Тақырыбы:  Есімдік.

Сабақтың мақсаты:есімдік туралы түсінік беру,есімдіктің атқаратын қызметін байқату,оқушыларға есімдікті сөйлеу тәжірибиелерінде саналы түрде қолдана білуге үйрету.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы.III.Жаңа сабақ. Есімдік туралы түсінік беру үшін төмендегідей мысалдарды талдату қажет:

                       Әсел

                                            Дүкенге келді.

                       Ол

                                                  бес

Асқар кітапханадан                                         кітап алды.

                                              Бірнеше

Осы арқылы Әсел деген зат есімнің орнына-ол,бес деген сан нсімның орнына бірнеше деген сөздің қолданып тұрғаны байқатылып,олардың орнына жұмсалатын бұл сөздердің есімдік деп аталатыны туралы қорытынды жасалады.

IV.Оқулықпен жұмыс: А)Өлеңді мәнерлеп оқып,қарамен жазылған сөздерді талдату (1).

Ә)Берілген есімдіктерді қатыстырып сөйлем құрау (2). Б)Берілген  есімдіктерді қатыстырып сөйлем құрау (3). Г)Ребус шешу.Шешуіндегі сөзді сынып сөзімен тіркестіріп,сол тақырыпта әңгіме құрау(6). V.Сабақты қорыту. VI.Үйге тапсырма:5-жаттығу.

№ 97. Тақырыбы:  Есімдік.

Сабақтың мақсаты:  Есімдік туралы білімдерін кеңейту,есімдіктерді орынды пайдалануға баулу,оқушылардың шығармашылық қабілетін ашу.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. II. Үй тапсырмасы. III.Оқулықпен жұмыс:

А)Сөйлемдерді  көшіріп жазып,есімдіктерді табу (7). Ә)Көп нүктенің орнына  сұрау есімдіктердін қойып,сөйлемдерді көшіріп  жазу (8). Б)Берілген есімдіктерді қатыстырып сөйлем құрап жазу (9). В)Мақал-мәтелдерді түсініп оқып,есімдіктерді табу,

Есімдіктерді сөйлем мүшесіне талдау (10). Г)Түсіп қалған есімдіктерді орнына қойып ,жаңылтпашты оқу (11).

IV.Сабақты қорыту. V. Үйге тапсырма:12-жаттығу.

 № 98. Тақырыбы:  Жіктеу есімдіктері.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды жіктеу есімдіктерімен таныстыру, олардың үш жақта айтылатынын білдіру,ойлау және сөйлеу қабілеттерін дамыту.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы.III.Жаңа сабақ.13-жаттығу арқылы жіктеу есімдіктері туралы түсінік беріледі. IV.Оқулықпен жұмыс: А)Көп нүктенің орнына тиісті жіктеу есімдіктерінің бірін қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу (14). Ә)Жіктеу есімдіктердін қатыстырып сөйлем құрау (15). Б)Қарамен жазылған сөздерді тиісті жіктеу есімдіктерімен алмастырып,мәтінді көшіріп жазу.Есімдіктердің қай сөз табаның орнына және не үшін жұмсалатып тұрғанын дәледеу(16). В)Түсіп қалған есімдіктерді орнына қойып,өлеңді оқу,есімдіктерді табу (17).

IV.Сабақты қорыту. V.Үйге тапсырма:18-жаттығу.Ребус шешу.Шешуі-қалада.

  № 99. Тақырыбы:  Жіктеу есімдіктері.

Сабақтың мақсаты: Жіктеу есімдіктері туралы білімдерін кеңейту,есімдіктердің стильдік қызметін меңгерту. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы. III.Оқулықпен жұмыс: А)Мәтінді тиісті дауыс ырғағымен оқып,жіктеу есімдіктерін табу (19). Ә)Қайталанып келген сөздің бірінің орнына тиісті есімдікті қойып,сөйлемдерді көшіріп жазу(20). Б)Берілген етістіктер мен жіктеу есімдіктерін қатыстырып исөйлем құрау (21). В)Сөздерді топтастырып,неліктен солай топтастырыпғаныңды дәлелдеу (22). Г)Жұмбақты оқып,шешуін табу.Есімдіктеріді табу (23).IV.Сабақты қорыту V.Үйге тапсырма:24-жаттығу.

  № 100. Тақырыбы:  Жіктеу есімдіктерінің септелуі.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды жіктеу есімдігінің септелуімен танысиыру,жіктеу есімдіктерінің септелуіндегі ерекшеліктерді аңғарту,байланыстырып сөйлеу дағдысын жетілдіру.

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы. III.Жаңа сабақ.  Зат есім мен есімдіктің септелуін салыстырып танытудан бастаған жөн:

А.оқушы            мен       Ж.   Оқушыда      менде

I.оқушының      менің    Ш.   Оқушыдан   менен

Б.оқушыға         маған    К.    Оқушымен   менімен

Т.оқушыны       мені

IV.Оқулықпен жұмыс: А)Сөйлемдерді көшіріп жазып,есімдіктерді табу (25). Ә)Есімдіктердің септелуінлегі өзгешелікті таныту (26). Б)Жіктеу есімдіктерін сұрақтардың ыңғайына қарай өзгертіп жазу және себебін дәледеу(27). В)Берілген есіидікті қатыстырып сөйлем құрау (28). Г)Тиісті есімдікті қойып мәтінді оқу (29).

V.Сабақты қорыту. VI.Үйге тапсырма:30-жаттығу.

  № 101. Тақырыбы:  Жіктеу есімдігінің септелуі.

Сабақтың мақсаты: Жіктеу есімдігінің септелуін меңгерту оқушылардың ойлау және талдау қабілетін жетілдіру.Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

II. Үй тапсырмасы. III.Оқулықпен жұмыс:А)Мәтінді көшіріп жазып,есімдіктердің қай септікте тұрғанын айту (31).Ә)Өлеңді жатқа жазып,есімдіктерді табу (32) Б) зат есім мен есімдіктің септелуін салыстыру (33) В) Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойып, мәтінді көшіріп жазу(34) Г) кестені толтырып, кестедегі сөз таптарын өзара салыстыру(35)

ІV. Сабақты қорыту.  V. Үйге тапсырма 36-жаттығу

№ 102.  Тақырыбы:  Бақылау диктанты

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,    Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,       Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.   Диктантты жазып болған оқушылар  іштерінен оқып, мұғалімнің оқуы бойынша тексереді.

                                         Сауысқанның белгісі

Орман ішімен түлкі келе жатты. Алаңқайлардан  жүгіріп өтеді. Қалың ағаштардың арасынан ептеп жүреді. Бір бұтаға   да соқтықпайды.  Кенет ол жер бауырлап жата қалды. Балапандарын  ертіп бөдене келе жатыр екен. Сол арада сауысқан шық ете қалды. Бөдене мен балапандары  пыр етіп ұша жөнелді.  Түлкінің әрекеті зая кетті.

Тапсырма: 1.  Балапандарын, ағаштардың  деген сөздерді  құрамына талда, белгіле. 2. Ептеп, зая сөздерін басқаша қалай айтуға болады?

ІҮ  Үйге тапсырма:  пысықтау. Ү Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№ 103.  Тақырыбы:  Қатемен жұмыс.

Мақсаты:  оқушыларға жазған диктанттарын талдау, қате сөздерін  тақтаға жазу, жіберген қателерін қайталамауға, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу; танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      жалпылау және қорытындылау сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын, Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,      Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз қатемен жұмыс жасаймыз. дәптерлерін тарату,  сабақтың мақсатын толықтай хабарлау.

ІІІ Білімдерін тексеру:   Диктантта кімнің қандай қате жібергендігін анықтау, талдау. Қате жіберген сөздерді тақтаға жазу, ережелерге сүйене отырып  сөздердің жазылуы туралы айту, түсіндіру.  Келесе ретте бұндай қателерді жібермеуге тырысу.

Берілген сөздердің түбірін жазу:

Сушы        жылқышы

Сусын        жылқылар

Сулық         жылқыны

Суат        жылқыда

Тапсырма: Сусын, жылқыны сөздерін   қосып    сөйлем құра.

ІҮ  Үйге тапсырма: ережелерді қайталау, пысықтау.

№104. Тақырыбы:  Үстеу.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға үстеу туралы түсінік беру, ол іс-әрекеттің мезгілін, мекенін, сын-қимылын білдіретін сөз табы екенін түсіндіру. Ауызекі және жазба жұмыстарын өткізу арқылы тіл байлығын, ой-өрісін дамыту. Оқушыларды сауатты жазуға, бірін-бірі тыңдауға, сыйлауға,  адам бойындағы жақсы қасиеттерге, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.  Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, ребус, топтамалар. Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,   Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 36-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөз таптары нешеу? Есімдік деген не? Есімдіктің жіктелуі деген ше? Ол сөзін жіктеңдер.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Шешуінде үстеу сөзі шығатын ребус шешу. Үстеу деп аталатын сөз табымен таныстыру.  Оқулықпен жұмыс. Дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу.  1-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, қарамен жазылған сөздерге сұрақ қою, мағынасын түсіндіру. Қай сөзбен  байланысқанын айту. 2-жаттығу. Берілген сөздерді етістіктермен тіркестіріп жазып, оларға сұрақ қою. 3-жаттығу. Ребустарды шешіп, шешуіндегі үстеулерді қатыстырып сөйлем құрау. Ребустардың шешуі: қазір, алда. 4-жаттығу. Жұмбақты көшіріп жазып, шешуін және үстеулерді табу. Үстеу екенін дәлелдеу.

ҮІ. Бекіту. 5-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, үстеулерді табу және оның қай сөзбен байланысып тұрғанын сызбамен көрсету. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін қандай сөз табымен таныстық? Үстеу дегеніміз не екен? Ол қандай сұрақтарға жауап береді?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 6-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 105. Тақырыбы: Мезгіл үстеулері.

Сабақтың мақсаты: Үстеу туралы түсініктерін кеңейту. Мезгіл үстеулерімен таныстыру, байланыстырып сөйлеу тілін жетілдіру. Тазалыққа, әдемілікке баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, суреттер.Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді, Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Үстеу деген не? Оның сұрақтары қандай? Мысал келтіріңдер.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу, көркем жазу. 7-жаттығу. Мәтінді көшіріп жазу. Үстеулерді тауып, астын сызу. Мағынасын түсіндіру. Ережемен таныстыру. 8-жаттығу. Мақалды жатқа жазу, мезгіл үстеулерді тауып, олардың қай сөзбен байланысып тұрғанын айту. 9-жаттығу. Берілген үстеулерді қатыстырып сөйлем құрау. 10-жаттығу. Кестемен жұмыс. Кестені тиісті сөздермен толтырып, оларды өзара салыстыру.

ҮІ. Бекіту. 11-жаттығу. Тиісті үстеулерді қойып, жұмбақты көшіріп жазу және шешуін табу. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақтан не үйрендік? Үстеудің қанша түрі бар екен? Мезгіл үстеуі деген не екен? Оған қандай мысал келтіруге болады?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 12-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№106. Тақырыбы:  Мекен үстеулері.

Сабақтың мақсаты: Мекен үстеулерімен таныстыру, оларды сөйлеу тәжірибесінде қолдануға үйрету. Танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту. Зейінділікке, зеректікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,   көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кестелер. Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,  Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Үстеу деген не? Ол қандай сұрақтарға жауап береді? Үстеудің қандай түрімен таныстық? Мысал келтірейік.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) Оқулықпен, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу, көркем жазу. 13-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, үстеулерді табу және мағынасын анықтау. 14-жаттығу. Мәтінді түсініп оқып, мекен үстеулері бар сөйлемдерді теріп жазу. 15-жаттығу. Берілген үстеулерді қатыстырып сөйлем құрау. 16-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшесіне талдау және үстеулердің қандай мүше болып тұрғанын анықтау.

ҮІ. Бекіту. 17-жаттығу. Сурет бойынша үстеулерді қатыстырып әңгіме құрау.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін не үйрендік? Мекен үстеуі деген не екен? Қандай мысал келтіруге болады? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 18-жаттығу.

ІХ. Оқушыларды бағалау.

№107.  Тақырыбы:  Сын-қимыл үстеулері.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды сын-қимыл үстеулерімен таныстыру, олардың мағынасын түсіндіру және сөйлеу тәжірибесінде қолдануға жаттықтыру. Адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздені, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, сызбалар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 18-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Үстеу деген не? Оның қандай түрлерін білеміз? Мезгіл үстеуі деген не? Мысал келтір. Мекен үстеуі деген не? Мысал келтір. Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) Оқулықпен, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 19-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, үстеулердің мағынасын анықтау. Ережемен таныстыру. 20-жаттығу. Өлеңді жатқа жазып, сын қимыл үстеулерін табу. 21-жаттығу. Берілген үстеулерді қатыстырып сөйлем құрау. 22-жаттығу. Суреттегі зат атауларының алғашқы әріптерінен мақал құрап оқу, оны жазып, үстеулерді табу. Жауабы: «Алыс пен жақынды жортқан білер».

ҮІ. Бекіту. 23-жаттығу. Сөздерді оқып, әр топта қай сөз артық екенін тауып, себебін дәлелдеу. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Үстеудің неше түрімен таныстық? Мезгіл үстеуі деген не? Мекен үстеуі деген ше? Сын-қимыл үстеуі  деген не? Олар қандай сұраққа жауап береді? Әрқайсысына мысал келтіріңдер.

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 24-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№108. Тақырыбы:  Үстеу.

Сабақтың мақсаты: Үстеу туралы білімдерін кеңейту, үстеулерді мағыналарына қарай топтастырып үйрету. Сөздік қорын, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту. Инабаттылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,   Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 24-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Қандай сөз таптарын білеміз? Үстеу деген не? Мекен үстеуі, мезгіл үстеуі, сын-қимыл үстеуі деген не? Мысал келтір.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Оқулықпен, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 25-жаттығу. Мәтінді көшіріп жазып, үстеулерді табу, олардың қай сөзбен байланысқанын көрсету. 26-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, үстеулерді табу. 27-жаттығу. Суретке қарап, тиін туралы әңгіме құрау. 28-жаттығу. Үстеулерді мағыналарына қарай топтап жазу. ҮІ. Бекіту. 29-жаттығу. Берілген сөздердің үстеу екенін дәлелдеу және осы үстеулерді қатыстырып сөйлем құрау.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақта не үйрендік?  Үстеулерді қалай топтастырады екенбіз? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 30-жаттығу.ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 109. Тақырыбы:  Шылау.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға шылау туралы түсінік беру, шылау сөздердің жеке тұрғанда толық мағынасы жоқ екендігін, тек өзге сөздермен байланысып жұмсалатындығын аңғарту. Ақыл-ойын, танымдық қабілеттерін дамыту. Қатесіз, әдемі жазуға баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер,  суреттер.

Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын, Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,    Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 30-жаттығу.  ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Қандай сөз таптарын білеміз? Үстеу деген не? Оның қандай түрлерін білеміз? Ережелерін еске түсірейік. Мысал келтірейік.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Шылаулы және шылаусыз сөздерді салыстыру арқылы шылау туралы түсінік беру. Оқулықпен жұмыс. Мәтінді түсініп оқып, қарамен жазылған сөздерді талдау. Дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 2-жаттығу. Өлеңді жатқа жазып, шылауларды табу. 3-жаттығу. Берілген шылауларды қатыстырып сөйлем құрау. 4-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, есімдік мен-ді сол тұлғалас шылаумен салыстырып, ұқсастығы мен өзгешелігін дәлелдеу.

ҮІ. Бекіту. 5-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті шылауларды қойып көшіріп жазу.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін қандай сөз табымен таныстық? Шылау деген не екен?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 6-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 110. Тақырыбы:  Мен (бен, пен), және шылаулары.

Сабақтың мақсаты: Мен (бен, пен ), және шылауларының сөз бен сөзді байланыстыратындығы туралы түсінік беру, бұл шылауларды орынды қолдануға жаттықтыру. Ақыл-ойын, танымдық қабілеттерін дамыту. Зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, сөзжұмбақ, суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын, Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығу. Аралап тексеру,оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Шылау деген не?  Қандай шылауларды білесіңдер?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 7-жаттығу. Мақалдарды көшіріп жазып, мағынасын түсіндіру. Шылаулардың астын сызу. Олардың сөйлемде қандай қызмет атқарып тұрғанын байқату. 8-жаттығу. Өлеңді жатқа жазып, шылауларды табу. 9-жаттығу. Сөзжұмбақты шешу. 10-жаттығу. Мысалды түсініп оқып, шылауларды табу.

ҮІ. Бекіту. 11-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті шылауларды қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу.ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік?  Мен (бен, пен), және шылаулары қандай қызмет атқарады екен?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 12-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№111. Тақырыбы:  Да (де), та (те) шылаулары.

Сабақтың мақсаты: Да (де), та ( те) шылауларының өздері тіркескен сөзге күшейту, анықтау мағыналарын үстейтіні туралы түсінік беру және олардың емлесін меңгерту. Есте сақтау қабілеттерін, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту. Сауаттылыққа баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер,  суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Шылау деген не? Қандай шылауларды білесіңдер? Олар сөйлемде қандай қызмет атқарады?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 13-жаттығу. Мақалдарды көшіріп жазып, шылаулардың сөзге қандай мағына үстеп тұрғанын түсіндіру. 14-жаттығу. Өлеңді жатқа жазып, шылауларды табу. 15-жаттығу. Берілген шылауларды қатыстырып 2-3 сөйлем жазу.

ҮІ. Бекіту. 16, 17 жаттығулар. Көп нүктенің орнына тиісті шылауларды қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Да, де, та, те шылаулары қандай қызмет атқарады екен?  ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 18-жаттығу.

ІХ. Оқушыларды бағалау.

№112. Тақырыбы:  Ма (ме), ба (бе), па (пе) шылаулары.

Сабақтың мақсаты: Ма (ме), ба (бе), па (пе) шылауларының өздері қатысты сөзге сұраулық мағына үстейтіндігі туралы түсінік беру, олардың емлесін меңгерту. Есте сақтау қабілеттерін дамыту. Сауаттылыққа баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 18-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Шылау деген не? Қандай шылауларды білесіңдер? Олар қандай қызмет атқарады?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) Оқулықпен жұмыс. 19-жаттығу. Жұмбақты оқып, шешуін табу. Шылауларды тауып, қандай мағынада  жұмсалып тұрғанын айыру. ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 20-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, шылаулардың қандай мағынада жұмсалып тұрғанын айту. 21-жаттығу.(ауызша) Жаңылтпашты жатқа айтып, шылауларды табу. 22-жаттығу. Ма, ме, ба, бе, па, пе шылауларын қатыстырып сөйлем құрау.

ҮІ. Бекіту. 23-жаттығу. Бағанның екі жағындағы сөйлемдерді салыстырып, сұраулық шылаулардың жазылуы туралы қорытынды жасау.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін қандай шылаулармен таныстық? Олардың атқаратын қызметі қандай екен? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 24-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№112.Тақырыбы:  Үшін, туралы, дейін (шейін) шылаулары.

Сабақтың мақсаты: Үшін, туралы, дейін (шейін) шылаулары өздері қатысты болып келген сөзге әр түрлі грамматикалық мағына үстейтінін, олар өздері қатысты сөздің белгілі бір септік жалғауында тұруын қажет ететінін іс-жүзілік тұрғыдан таныту. Танымдық қабілеттерін дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 24-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Шылау деген не? Қандай шылауларды білеміз? Мысал келтірейік.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс. 25-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, шылаулардың қай сөзге қатысты екенін тауып, оный қызметін байқау. ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 26-жаттығу. Мақалдарды жатқа жазып, шылаулардың қандай мағына беретінін түсіндіру. 27-жаттығу. Туралы, дейін, шейін, туралы, үшін шылауларын қатыстырып сөйлем құрау. 28-жаттығу. Көп нүктенің орнына дейін, шейін, туралы, үшін шылауларың тиістісін қойып, көшіріп жазу. Неліктен сол шылауды қойғаныңды дәлелдеу.

ҮІ. Бекіту. Ребусты шешу. Шешуіндегі сөзге әңгіме құрау. Ребустың шешуі: Отан-ана.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін қандай шылаулармен таныстық? Олардың қызметі қандай? ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 29-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№113. Тақырыбы: Қой (ғой), қана (ғана), -ақ шылаулары.

Сабақтың мақсаты .Қой (ғой), қана (ғана), -ақ шылаулары өздері қатысты болып келген сөздерге шектеу, нақтылау, өтіну мағыналарын үстейтіндігі туралы түсінік беру, шылау туралы алған білімдерін қорытындылап жинақтау. Оқушының байланыстырып сөйлеу тілін, танымдық қабілетін дамыту. Зейінділікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі: кестелер, сызбалар, ребустар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,

                   Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

                   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 29-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Шылау деген не? Шылаудың қандай түрлерімен таныстық?  Олардың атқаратын қызметі қандай?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а)  Сызбамен жұмыс.

Ма (ме), ба (бе), па (пе)                          да (де), та (те) күшейту,

Сұраулық мағына үстейді.                    Анықтау мағыналарын үстейді.

Үшін, туралы, дейін          Шылау          мен (бен, пен), және сөз бен

(Шейін) грамматикалық        ?                сөзді байланыстырады.

Мағына үстейді.

Сызба бойынша шылаудың өтілген түрлері қайтадан еске түсіріліп, мысал арқылы нақтыланады.ә) Оқулықпен жұмыс. 31-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, шылауларды табу. Бұл шылаулардың осыған дейінгі танысқан шылаулардан қандай өзгешелігі бар екенін аңғарту.

б ) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 32-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті шылауды қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу. 33-жаттығу. Ребусты шешу.Шешуінен шыққан сөзді шылау ретінде пайдаланып сөйлем құрату.  Ребустың шешуі –ақ шылау сөзі. 34-жаттығу. Шылауларды өзара салыстырып, әрқайсысының ерекшелігін анықтау.

ҮІ. Бекіту. 35-жаттығу.Мәтінді оқып, шылауларды табу.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақта не үйрендік?  Қой (ғой), қана (ғана), -ақ шылаулары өздері қатысты сөздеріне қандай мағыналар үстейді екен? Өзі тіркескен сөзден –ақ шылауы қалай жазылады екен?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 36-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№ 114.   Тақырыбы:  Диктант

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,   Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,       Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

                                                              Күз

Қыркүйек. Күздің алғашқы айы. Аспан бұлттанды. Күннің қызуы азаяды. Күн салқындай бастайды. Жиі-жиі жаңбыр жауады, суық жел соғады.  Ағаштың жапырақтары сарғая бастады. Терек пен  қайың жасыл жапырағынан айырылды. Айнала сары ала түске боялды. Жерге сары ала кілем төсеп тастағандай. Шық осы айда түседі. Құстар да жылы жаққа ұшып кетеді. Қыстап қалатын құстар өз тіршілігін жасай бастайды. Аңдар қысқы тіршіліктеріне  кіріседі.  (61 сөз)

Тапсырма 1.  Мәтіндегі сөйлем санын цифрмен жақша ішіне жаз. 2. Не? нелер? сұрағына жауап беретін  сөздердің астын сыз. 3. Қыркүйек  сөзіне дыбыстық талдау жаса.

ІҮ  Үйге тапсырма: 3 сөзге дыбыстық талдау жасау.  Ү Оқушыларды бағалау  оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу

№ 115.Тақырыбы : Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы.

Сабақтың мақсаты: Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшаларды бір-бірінен ажырата білуге жаттықтыру, шылаулардың емлесін меңгерту. Есте сақтау, танымдық қабілеттерін дамыту. Таза, әдемі жазуға баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,   Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,      Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 36-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөздік диктант.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс.а ) Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы салыстыру әдісімен түсіндіріледі:

1. Журналдарда, кітаптарда жазылып жүр.         Журналдар да, кітаптар да жеткілікті.

2. Сәрсен Маратпен сөйлесті.                                Сәрсен мен Марат сөйлесті.

3. Сен бүгін барма.                                                  Сенде қызық кітап бар ма?  

     Қарамен берілген сөздердің жазылуына салыстырмалы талдау жасалып, жалғаулардың сөзбен бірге, ал шылаулардың бөлек жазылатынын түсіндіру. ә) Оқулықпен жұмыс. 37-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, шылаулардың жазылуын байқау.  б ) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 38-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, жатқа жазу. Шылауларды тауып астын сызу, жұрнақтарды тиісті белгімен белгілеу. 39-жаттығу. –мен, -да, -де  жалғауларын және мен,  да, де шылауларын қатыстырып сөйлемдер құрап  жазу. 40-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, септік жалғаулары мен шылаулардың жазылуын салыстыру. ҮІ. Бекіту. 41-жаттығу. Мәтінді жақшаны ашып көшіріп жазу. Жақшадағы да, де, та, мен дегендердің қайсысын бірге, қайсысын бөлек жазамыз? Неліктен?

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақтан не түсіндік? Шылаулар қалай жазылады екен? Шылау тұлғалас қосымшалар ше?  ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 42-жаттығу.

ІХ. Оқушыларды бағалау.

№116. Тақырыбы: Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы.

Сабақтың мақсаты: Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуын меңгерту, сауатты жазу дағдысын жетілдіру. Танымдық қабілеттерін дамыту. Ұқыптылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, ребустар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 42-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Қандай сөз таптарын білеміз?   Шылау сөздер қалай жазылады? Шылау тұлғалас қосымшалар ше? Мысал келтір.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс. 43-жаттығу. Мәтінді түсініп оқып, шылауларды және шылау тұлғалас қосымшасы бар сөздерді табу. 44-жаттығу. Жаңылтпашты жатқа жазып, шылауларды табу. 45-жаттығу. Берілген сөз тіркестерін қатыстырып сөйлем құрап жазу. 46-жаттығу. Бағанның екі жағындағы сөйлемдерді салыстыру. ҮІ. Бекіту. 48-жаттығу. Ребусты шешіп, шешуіндегі сөзге әңгіме құрау. Ребустың шешуі: Табиғат аясында.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгінгі сабақта не үйрендік?  Шылау мен шылау тұлғалас қосымшасы бар сөздер қалай жазылады?  Олардың түрліше жазылу себебі неде?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 47-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№117. Тақырыбы: Одағай сөздер.

Сабақтың мақсаты: Одағай туралы түсінік беру, оның мағынасын, тыныс белгісін үйрету. Танымдық қабілеттерін, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту. Қатесіз, сауатты жазуға баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, сызбалар, ребустар.

Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 47-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту. ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Қандай сөз таптарын білеміз? Шылау мен шылау тұлғалас сөздер қалай жазылады екен?

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс. 1-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, қарамен жазылған сөздерді талдау. Ережемен таныстыру.  ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 2-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, одағайларды табу. 3-жаттығу. Берілген одағайларды қатыстырып сөйлем құрап жазу. 4-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті одағайды қойып, сөйлемдерді көшіріп жазу.

ҮІ. Бекіту. 5-жаттығу. Ребусты шешу. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін қандай сөз табымен таныстық? Одағай деген не?  Одағайлар қандай  көңіл күйді білдіреді? Одағай сөздер сөйлем мүшесі бола ала ма? Сөйлемдегі басқа сөздермен байланысқа түсе ме?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру.6-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№118. Тақырыбы: Одағай.

Сабақтың мақсаты: Одағай туралы түсініктерін кеңейту, сөйлеу дағдыларын жетілдіру. Зейінділікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс, көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, топтамалар.

Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,      Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 6-жаттығу. Оқытып, аралап тексеру.

ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Одағай деген не? Одағайдың тыныс белгілері қандай? Мысал келтір. Ү. Жаңа материалмен жұмыс. а) оқулықпен жұмыс. 7-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқып, одағайды табу. ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 8-жаттығу. Сөйлемдерді одағай сөзі бар сөйлемге айналдырып жазу. 9-жаттығу. Берілген одағайларды қатыстырып сөйлем құрап жазу.

ҮІ. Бекіту.10-жаттығу. Жаңылтпашты жатқа айтып, одағай сөзді табу. 11-жаттығу. Кестемен жұмыс. ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін не үйрендік? Одағай сөздер мен қаратпа сөздердің қандай ұқсастығы бар, өзгешелігі неде?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 12-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

№119 Тақырыбы:  Өзіңді өзің тексер..

Сабақтың мақсаты: Сөз таптары туралы өтілгенді қайталап, білетіндерін тексеру. Танымдық қабілеттерін дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, ізденіс,  көрнекілік.

Сабақтың көрнекілігі:  кестелер, суреттер.

Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 12-жаттығу. Аралап тексеру, оқыту.ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Сөз таптары деген не? Қандай сөз таптырын өттік? Ережелерін еске түсіру. Мысалдар келтіру.

Ү. Жаңа материалмен жұмыс. Оқулықпен, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 1-8 жаттығулар орындалады.ҮІ. Бекіту. Шығармашылық жұмыс. Топпен жұмыс.

ҮІІ. Қорытындылау. Бүгінгі сабақта не үйрендік? Сөз таптарын қайталап жіберейік. Мысалдар келтір.ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 9-жаттығу. ІХ. Оқушыларды бағалау.

Жыл бойы өткенді қайталау. (№120- 136сабақ)17-сабақ

№ 120.Сабақтың тақырыбы:  Сөйлем

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушылардың сөйлем туралы білімдерін еске түсіру.

   2. Тіл байлығын, сөздік қорын дамыту. 3. Ұқыптылыққа, зейінділікке тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас Әдіс- тәсілі:  сұрақ-жауап түсіндіру Көрнекіліктері: суреттер

Сабақтың барысы:1.Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасу, түгендеу

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,      Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру.  8-жаттығу ІІІ .  Өткенге шолу. Үстеулерді ата.

ІҮ. Мақсат қою. Сабақ мақсатымен таныстыру Ү.  Жаңа сабақ. Сөйлем. Сөйлем түрлерін ата. Оқулықпен жұмыс 1-жаттығу. Мәтінде неше сөйлем бао екенін айт. Әр сөйлемнен соң тиісті тыныс белгісін қойып, көшіріп жаз. 2-жаттығу. Ауызша. Диалогті оқы. Сөйлемдердің айтылу мақсатына қарай түрлерін анықта. 3- жаттығу.Жай сөйлемдерді құрмалас  сөйлемдерге айналдырып жаз. Күн жылынды.Көк шықты.Күн бұлттанды. Жаңбыр жауды.Ауылға ақындар келді.Кеште кездесу болды.

4-жаттығу.Мақалдарды жатқа жаз. Қайсысы жай сөлем, қайсысы құрмалас сөйлем екенін дәлелде. 1.Ердің атын еңбек шығарар. 2.Күшіңе сенбе, ісіңе сен.

ҮІ.   Қорыту. Сөйлем дегеніміз не?  ҮІІ.Үйге тапсырма. 5- жаттығу.         Бағалау.

№ 121.  Сабақтың тақырыбы: Сөйлем

Сабақтың мақсаты:  Сөйлем туралы алған білімдерін тиянақтау, сөздік қорларын дамыту, ұқыптылықа тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндіру Көрнекіліктер: суреттер, кесте

Сабақтың барысы: І.  Ұйымдастыру кезеңі:  оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру.

 Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 5-жаттығу. ІІІ.  Жан-жақты білімдерін тексеру: Жай сөйлем дегеніміз не? Құрмалас сөйлем дегеніміз не? ІҮ.Мақсат қою.       Сабақтың мақсатымен таныстыру. Сөйлем туралы алған білімдерін тиянақтау.  

Ү. Жаңа сабақ: Сөйлем.а. дәптермен жұмыс: Күн ретін жазу.  б. Көркем жазу «В».в. Оқулықпен жұмыс. г. 6-жаттығу. Мәтінді көшіріп жаз.Мәтіндегі сөйлемдерді  сөйлем мүшелеріне талда 7-жаттығу.  Кітатың сол жақ бетіндегі сөйлемдерді оқы. Олардан бірыңғай мүшелі бір ғана сөйлем құрап жаз.

Бақта шие өсіп тұр. Бақта алша өсіп тұр.Бақта алма өсіп тұр. 8-жаттығу. Қоршаудағы сөздерді бірыңғай мұшелермен алмастыр және оның бірыңғай мүше екенін дәлелде9- жаттығу.Шығармашылық жұмыс 11-жаттығу.Мақалды оқып мәнін түсіндір.    Күш- бірлікте.

ҮІ.  Қорыту. Сөйлем түрлерін ата. ҮІІ. Үйге тапсырма: 10- жаттығу.   Бағалау.

№ 122.  Тақырыбы: Мазмұндама «Ұшқыш кілем»

Мақсаты: Оқушыларды жазбаша байланыстырып сөйлеуге, жазбаша тілін қалыптастыру, оқып берген мәтіннің мазмұнын, негізгі кезеңдерін қалдырмай жазуға үйрету; логикалық ойлау қабілетін, есте сақтау, зейінін жетілдіру; ойын жүйелі жеткізуге, сауаттылыққа дағдыландыру.

Түрі: жазбаша  бақылау  Әдісі: қорыту

Керекті құрал – саймандар: сын жұмыстар жинағы, дәптер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру. Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын психологиялық  жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

 ІІ. Мақсатын қою кезеңі:  1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 2.Жаңа сабаққа даярлық, жазбаша жұмыс алдында нақты талап қою: мәтіннің мазмұнын толық жазу; кейіпкелерді анықтау; қай жақта жазу керектігін нақтылау;

ІІІ. Жаңа сабақ: Мұғалімнің мәтінді дауыстап оқуы; Оның негізгі бөлімдерін кідіріс жасап оқуы; Мазмұны бойынша сұрақ қою арқылы оқушылардың түсінгенін анықтау; содан кейін мәтінді қайталап оқу. Жоспар құру. Міндетті түрде жазуға тиісті тірек сөздер мен сөз тіркестерін тақтаға жазып қою; түсініксіз сөздерді тақтаға жазып қою.( міндетті түрде істелетін жұмыстар).

                                        Ұшқыш кілем

      Адамдар ертеде әуеде ұшып жүруді көп аңсаған. Сондықтан олар ұшқыш кілем туралы ертегіні ойлап шығарады. Алыс сапарларға жылдам барсақ деп ойлады.

      Қазіргі кезде адамдардың ойлары, армандары орындалды. Ұшқыш кілем болмағанмен , ұшақтар бар. Оған ұшқан құста жете алмайды. Сол ұшақтармен кез келген жерге жылдам жетуге болады. Тіпті айға да ұшып барып келуге болады.

Жоспар:  Адамдардың арманы. Орындалған арман.

ІҮ. Сабақты қорыту:  Бүгінгі сабақта не істедік? Не жайлы жаздық?  Ал, сен қалай ойлайсың, адамдардың арманы орындалды ма?

Ү. Үйге тапсырма: қайталау.

№ 123.  Сабақтың тақырыбы: Дыбыс және әріп.

Сабақтың мақсаты:   Дыбыс және әріп туралы білімдерін тиянақтау, тіл байлықтарын дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақ түрі: аралас Әдісі: Сұрақ –жауап, түсіндіру Көрнекілігі: суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,     Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру. 10-жаттығу ІІІ:  Жан-жақты білімдерін тексеру

ІҮ.  Мақсат қою: Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Ү.  Жаңа сабақ:  Дыбыс және әріп. а.Дәптермен жұмыс. б. Көркем жазу «Г».

в.  Оқулықпен жұмыс 12-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді жаз.

Күрект...р,  Талдық...рған,қауынд...р, қобызш..., балал...р, к...гершін, т...йе,қ...дық, өр...к, қ...с. 13-жаттығу.  Жұмбақты оқып, жатқа жаз, шешуін тап.

                      Қарнында бір көлдің балығы

                      Немесе жандының алыбы.

14- жаттығу. Шығармашылық тапсырма. 15-жаттығу. Мәтінді көшіріп жаз.

Маркакөл- үлкен, мөлдір сулы, балықты көл. Оның айналасы тасты, орманды тау. Бұл көлге бірнеше өзендер мен бұлақтар, жылғалар құяды. 16- жаттығу.  Жаңылпашты оқып жатқа айт. Ауызша.

ҮІ.  Қорыту. Дауысты дыбыстарды атаңдар.ҮІІ. Үйге тапсырма: 17- жаттығу . 8.Бағалау.        

№ 124. Сабақтың тақырыбы: Сөз.

Сабақтың мақсаты: оқушыларға сөз туралы алған білімдерін еске түсірту, тіл байлықтарын, ойлау қабілеттерін дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас Әдіс –тәсілі: сұрақ- жауап, түсіндіру Көрнекілік: кесте

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 17-жаттығу  ІІІ.  Жан-жақты білімдерін тексеру.

- Дыбыс дегеніміз не? -Әріп дегеніміз не?

ІҮ.   Мақсат қою.   Сабақтың мақсатымен оқушыларды таныстыру. Ү.   Жаңа сабақ:  Сөз

а. Дәптермен жұмыс: күн ретін жазу б. Көркем жазу «Д» в. Оқулықпен жұмыс.

18- жаттығу:  Көшіріп жазып, мағыналары бір-біріне жуық, мәндес сөздердің астын сыз.

                  Көзммен көріп білгелі,       Ұмытылдым алға, ілгері.

                 Туыс, тума, туысқан,            Тілдеспей-ақ ұғысқан.  

                   Ұзақ шарлап, ауланы,        Торғай тоңды, жаурады.

19-жаттығу:  Мақалды оқып, жатқа жаз. Ағаш кессең, ұзын кес- қысқартуың оңай.

Темір кессең, қысқа кес- ұзартуың оңай.

 Мағынасы карама- қарсы сөздерді тап. Мақалдың мәнін түсіндір.

20-жаттығу: Берілген сөздерді екі түрлі мағында қолданып, сөйлемдер құра.

Алма, қой, өкпе, аула. 21- жаттығу:  Суреттегі зат атауларының айтылуы бірдей болғанмен, мағыналары әр басқа екенін дәлелде.

22- жаттығу:  Жаңылпашты көшіріп жаз.

              Күйе, күйе,күйе ме?   Күйеге қолым күйеме?

              Күюін қолым күймейді,  Бетімнен апам  сүймейді.

Айтылуы бірдей, мағыналары  әр басқа сөздерді тауып, мағыналарын түсіндір.

ҮІ.  Қорыту:  ҮІІ.  Үйге тапсырма: 23-жаттығу.  Бағалау.

№ 125.  Сабақ тақырыбы:  Күрделі сөздер.

Сабақтың мақсаты: Сөз туралы алған білімдерін тиянақтау, ойлау есте сақтау қабілеттерін дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас Әдіс тәсілі: сұрақ- жауап, түсіндіру  Көрнекілік: сызбалар

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу; сабаққа дайындықтарын тексеру. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру: 23-жаттығуІІІ.  Жан- жақты білімдерін тексеру:

ІҮ.   Мақсат қою: Сабақтыңі мақсатымен оқушыларды таныстыру.Ү. Жаңа сабақ: Күрделі сөздер.а. дәптермен жұмыс:  күн ретін жазуб.Көркем жазу «Е»в. Оқулықпен жұмыс.24- жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқы.

                                     Қайшыауыз.

Жіті қарап жан-жағын,                      Орманда ұя-үйшігі,

Балапанын бағады.                           Орман- мекен-тұрағы.

Қарағайдың жаңғағын                       Қара қоңыр тұмсығы

Қақыратып шағады.                          Қайшыланып тұрады.

Күрделі сөздерді тап. Түрлеріне ажырат. 25-жаттығу. Күрделі сөздерді түріне қарай топтап көшіріп жаз. Айнабұлақ, жан-жануар, асық жілік, қара ала, қолөнер, мая-мая, бозторғай, өнеркәсіп, ар- ұят, он бес, күні-түні, сары май. Бұл сөздерді неліктен күрделі сөз дейді?

Күрделі сөздердің мағынасын түсіндір. 26- жаттығу: Берілген бөліктерден кісі аттарын құрастырып жаз. (өз бетінше жұмыс) 27- жаттығу: Қос сөздердің арасына дефис қойып, өлеңді көшіріп жаз. 28-жаттығу: Сөздерді оқы. Олардың біріккен сөз немесе қос сөз екенін дәлелде. Аққұтан, Сарыағаш, үлгі өнеге, қора-қора, шаңсорғыш, аққу, киім-кешек, топ-топ.

ҮІ.  Қорыту:  Сөз түрлерін ата. ҮІІ.  Үйге тапсырма: 29-жаттығу. Бағалау    

№ 126.Сабақтың тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім

Сабақтың мақсаты: зат есім туралы алған білімдерін тиянақтау, сөздік қорларын молайту, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, түсіндіру. Көрнекілік: суреттер, топтамалар

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру.Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 29- жаттығу ІІІ. Жан- жақты білімдерін тексеру:

-Күрделі сөз дегеніміз не?  -Біріккен сөз дегеніміз не?

ІҮ.    Мақсат қою: Сабақтың мақсатымен оқушыларды таныстыру

Ү.   Жаңа сабақ: Зат есім А. дәптермен жұмыс Б.көркем жазу «Ж» В. Оқулықпен жұмыс

30- жаттығу :мәтәндегі сөйлемдерді көшіріп жаз. Таутеке таудың биік жартасты жерлерін мекендейді. Ол 30 метрт биіктен емін –еркін секіріп түседі. Таутеке осы қабілеті  ақылы жауына да қорғанады.

Мәтінді сөз таптарына талда. Бір сөз табы екіншісінен қалай ажыратылады?

31- жаттығу: Өлеңді оқып  жатқа жаз.Зат есімдерін тауып сөз құрамына талда.

Септік жалғауының астын-бір, жіктік жалғауының астын екі рет сыз.

32-жатығу. Сөздерді оқы. Әр қатарда қай сөз артық деп ойлайсың? Соның себебін дәлелде.

1.Ақ боз, ұшырд ы, ойланып отыр, жазды келмекші. 2.Жоғары, былтыр, қазір, кітап, тез       3. Кітабында, оқушысын, әжеме, әкеңмен, оған.

 33- жаттығу. Жоғалған жалғауларды орнына қойып, өлеңді қалпына келтір.

35-жаттығу. Сызбаға қарап, тиісті жалғауларды ата және оларды өзара салыстыр.

                                 Зат есімнің жалғаулары  

  көптік              тәуелдік                септік                         жіктік

ҮІ.  Қорыту: Зат есім дегеніміз не? ҮІІ. Үйге тапсырма: 34-жаттығу. Бағалау

№ 127.   Тақырыбы:  Диктант

Мақсаты:  оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы:   Күн жарығын алақанға саламын,  Жүрегіме басып ұстай қаламын.

                   Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,   Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады?Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады?  Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ Білімдерін тексеру:  Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

1-нұсқа                 Қызметші құс

Солтүстік Америкада агама дейтін құс бар. Ол тырнаға қатты ұқсайды. Осы құсты адамдар үйде ұстайды.

Агама аула ішінде үй күзетіп жүреді. Олар аулада тәртіп сақтайды екен. Жұлысып жатқан әтештерді ажыратады. Оларды тентектік жасағаны үшін жазалайды. Аулаға келген бөтен тауықтарды қуып шығады. Өз үйінің тауықтарына жем береді. Иесінің шақырғанына келеді. Иесі оны аңға да ертіп шығады. (54)

Тапсырма.

1. Мәтінде қанша сөйлем бар? Жазып көрсет. Алғашқы үш сөйлемдегі сөз тіркестерін белгіле. Тауықтарына деген сөзді буынға бөл. Қанша буын, қанша дыбыс бар?ІҮ.  Үйге тапсырма беру. Әр сөз табына сөйлем құрап келу.Ү. Оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.

№ 128. Сабақтың тақырыбы:  Етістік

Сабақтың мақсаты: етістік туралы алған білімдерін еске түсіріп және тиянақтау

Сөздік қорларын молайту, ұқыптылыққа тәрбиелеу

Әдіс тәсілі: сұрақ-жауап, әңгімелеу. Көрнекілігі: суреттер топтамалар  

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дйындықтарын тексеру  Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру: 34- жаттығу Жан-жақты білімдерін тексеру: -Сөз таптарын ата. -Зат есім қандай сұраққа жауап береді? ІІІ.  Мақсат қою: Сабақтың мақсатымен таныстыру.  ІҮ. Жаңа сабақ:   Етістік а. дәптермен жұмыс б.көркем жазу «З» в. Оқулықпен жұмыс 36- жаттығу: Сөйлемдерді көшіріп жаз. Етістіктердің астын сыз, сұрақ қой 37- жаттығу: Мақалды жатқа жаз

Ақ бидайдың қадірін ашыққанда білерсің,

Ағарғанның қадірін қыс түскенде білерсің.

38-жаттығу: Берілген етістіктерін қатыстырып сөйлем құрап жаз: Ұшырды, ойнап отыр, көшірдік, өсірмек. 39- жаттығу:  Сөздерді оқы. Әр қатарда қай сөз артық екенін дәлелде.

1. Мен, біз, қыстыгүні, өзі, кім. 2.Көк ала, он алты, қою, үлкен, дәмді. 3,Оқып отыр,келіпті, ағыпты, жүз екінші, көмектесіді. 40- жаттығу: Мәтінді оқы. Етістіктерді тап ( ауызша  Ү.   Қорыту: дара етістік дегеніміз не?  Күрделі етістік дегеніміз не?
2. ҮІ.Үйге тапсырма: 41- жаттығу  Бағалау.

№ 129. Сабақтың тақырыбы: Сын есім

Сабақтың мақсаты: сын есім туралы білімдерін тексеру, тіл байлығын, сөйлеу қабілеттерін дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Әдіс- тәсілі: сұрақ-жауап, әңгімелеу  Көрнекілігі: суреттер, сызбалар

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру:  41- жаттығу ІІІ.  Жан-жақты білімдерін тексеру:

-Зат есім дегеніміз не? -Етістіек дегеніміз не?

ІҮ.  Жаңа сабақ : Сын есім А. дәптермен жұмыс: күн ретін жазу Б, көркем жазу «И»

В. Оқулықпен жұмыс 42-жаттығу:   Мәтінді оқу. Сын есімдерді тауып, дара немесе күрделі екенін айт 43- жаттығу: Өлеңді жатқа жаз. Сын есімдердің астын сыз. Оларға сұрақ қой.

Алматы қаласы   Жап- жасыл ағашы,

Қып- қызыл алмасы.  Ақ басты тауы бар   Алматы қаласы

44- жаттығу:  Берілген сын есімдерді зат есімдермен тіркестіріп жаз

Ақ боз, қара ала, ақ қасқа, боз ала, қара шұбар.  Үлгі: боз ала таң, ақ боз ат...

45- жаттығу: Сын есімдерді кестеге орналастыр. Оларды өз-ара салыстырып, ұқсастығымен өзгешелігін түсіндір. Жасыл, қара ала,ақылды, жүзгіш, қышқыл, кып- қызыл, әсерлі, тұнық, айбатты, ақ сары, көк ала,

46- жаттығу: суреттегі заттардың сынын білдіретін сөздерді тауып жаз ( өз бетіншіе жұмыс)

Ү.  Қорыту: Сын есім дегеніміз не?

Қандай сұрақтарға жауап береді? ҮІ. Үйге тпасырма: 47-  жаттығу.  Бағалау.

№ 130. Сабақтың тақырыбы:  Сын есім

Сабақтың мақсаты: сын есім туралы алған білімдерін тиянақтау,тіл байлығын сөйлеу қабілеттерін дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу

Әдіс- тәсілі: сұрақ жауап, әңгімелеу түсіндір Көрнекілігі: сызба, суреттер  

  Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру:  47- жаттығу ІІІ.  Жан – жақты білімдерін тексеру:

-Сын есім қандай сұрақтарға жауап береді? -Етістік дегеніміз не?

ІҮ.  Жаңа сабақ:  Сын есім А. дәптермен жұмыс: күн ретін жазу Көркем жазу «Й»

Оқулықпен жұмыс.   48- жаттығу Мәтінді оқы. Сын есімі бар сөйлемдерді теріп жаз.

49-  жаттығу: Сұрақтың орнына күрделі сын есімді қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз

(Қандай?) ат мәреге бірінші боп жетті? Ақ боз ат мәреге бінінші боп жетті 50- жаттығу:   Берілген сын есімдерді қатыстырып  сөйлемдер құра. Мөлдір, жазық, ізетті, ақ қасқа, қара ала. 51- жаттығу: Мақалдарды көшіріп жаз.Сын есімдерді талда, негізгі немесе туынды екенін айт. 52- жаттығу: Жұмбақты оқып шешуін тап (ауызша)

Ү.     Қорыту:   Сын есім дегеніміз не? ҮІ.  Үйге тапсырма: 53 жаттығу. Бағалау.

№ 131. Тақырыбы:  Шығарма. (мұғалімнің таңдауы)

Мақсаты:  оқушыларға шығарма жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге  мүмкіндік туғызу:  танымдық қабілетерін, байланыстырып сөйлеу тілдерін,  ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі:      білімді тексеру және бағалау сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын  сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ  Мақсат қою кезеңі:  Бүгінгі сабақта біз шығарма жазамыз. Шығарма жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Шығарма қалай жазу керек? Сөйлемнің соңына тиісті тыныс белгілерлді қоюды ұмытпаңдар. Әр сөйлем бас әріптен басталып жазылады. Кісі аттары, жер-су аттары, үй жануарлардың аттары қалай  жазылады?

ІІІ Білімдерін тексеру:  шығарма мәтіні бойынша мұғалім 3 рет дауыстап  оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.  Сұрақтар қояды, 3 – 4  баладан мазмұнын сұрап,  жоспарды түсіндіреді, барлық балалардың жазғандарын қадағалайды.  Шығарма жазып болған оқушылар  іштерінен оқып, тексереді

ІҮ.  Үйге тапсырма беру. Өткенді қайталау.

Ү. Оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу..

№ 132. Сабақтың тақырыбы: Сан есім.

Сабақтың мақсаты: Сан есім туралы алған білімдерін тиянақтау, тіл байлығын сөйлеу қабілеттерін дамыту, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Әдіс- тәсілі: сұрақ – жауап, түсіндіру Көрнекілігі: суреттер, топтамалар

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындықтарын тексеру Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру : 53 –жаттығу Жан- жақты білімдерін тексеру

ІІІ.  Мақсат қою: сабақтың мақсатымен таныстыру ІҮ.  Жаңа сабақ: Сан есім А. дәптермен жұмыс: күн ретін жазу Б. Көркем жазу «К» Оқулықпен жұмыс. 54- жаттығу: Сандарды сөзге айландырып, сөйлемдерді көшіріп жаз.   55- жаттығу: Көп нүктенің орнына тиісті сөз табының атын жаз.Кестені нақты мысалдармен толтыр. 56-жаттығу: Берілген сан есімдерді қатыстырып, сөйлемдер құра. Жеті, бесінші,он екі. 57-жаттығу: Ребуссты шеш.Қандай сөйлем шықты? Ел мен жер егіз.

58- жаттығу: Сан есімдерден қос сөз жаса.Оның алдыңғы сөзден қандай айырмашылығы бар екенін айт. Бес, он бес, отыз, қырық, бір,екі.

Ү. Қорыту :  Сан есім дегеніміз не? Қандай сұрақтарға жауап береді

ҮІ. Үйге тапсырма:  59- жаттығу. Бағалау.

№ 134.  Тақырыбы:  Бақылау диктанты.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты, көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу, танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту. Адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі: білімді тексеру және бағалау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. Оқушы назарын сабаққа аудару. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

ІІІ. Білімдерін тексеру. Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап оқып, қиын сөздерді тақтаға жазады.

                                   Шөптегі шық.

        Жаздыгүні болатын. Мен ерте тұрдым. Далаға шықтым. Шығыс жақтан нұр шығып келе жатыр. Күнге қарап тұрдым. Шөптегі шықты байқадым. Шөптегі шық тамшылары алмақ сияқты болып көрінді. Бұл тамшылар күнге шағылысып, бірде сары, бірде қызыл, бірде көк болып көрінеді. Мен шыққа жақын келіп қарадым. Шөптің үш бұрышты жапырақтарында шық тамшыларын көрдім.

       Шық түскен жапырақты үзіп алып едім, титтнй тамшы кішкентай шар сияқты домалап жерге түсті. Сондай тамшысы бар, тағы бір жапырақты үзіп алып, тамшыны жұттым. Оның дәмі жеміс суынан да тәтті сияқты болып көрінді. (83)

Тапсырма. Шылауларды теріп жаз. Бесінші сөйлемді сөз таптарына талда. Бала сөзін үш жақта жекеше, көпше түрде жіктеп жаз.

ІҮ.  Үйге тапсырма беру. Әр сөз табына сөйлем құрап келу.

Ү. Оқушылардың жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу..

№ 135. Тақырыбы: Қатемен жұмыс.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жазған диктанттарын талдау, қате сөздерін тақтаға жазу, жіберген қателерін қайталамауға, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты, көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу. Танымдық қабілеттерін, ақыл-ойын дамыту. Адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі: жалпылау және қорытындылау сабағы. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа дайындық. Оқушы назарын сабаққа аудару. Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.Бүгінгі сабақта қатемен жұмыс жасаймыз.. Дәптерлерін тарату.

ІІІ. Білімдерін тексеру. Диктантта кімнің қандай қате жібергенін анықтау., талдау. Қате жіберген сөздерді тақтаға жаздыру, ережелерге сүйене отырып, сөздердің жазылуы туралы айту, түсіндіру. Келесі ретте бұндай қателерді жібермеуге тырысу.

ІҮ. Үйге тапсырма беру. Ережелерді қайталау, пысықтау.

ІХ. Оқушыларды бағалау. Жазған жұмыстарына сәйкес бағалау, талдау жұмыстарын жүргізу.