Я әрпінің жазылуы
план-конспект урока по русскому языку по теме

Сабақтың тақырыбы: Я әрпінің жазылуы.

Мақсаты: 1) Я әрпінің  жазылу, айтылу, ережелерін меңгеру.

 2) Оқушыларды я әріптері  бар сөздерді дұрыс  жазуға дағдыландыру, сөздік қорларын дамыту.

 3) Оқушылардың құстарды қорғауға, адамгершілік пен әдептілік қасиеттерін және достық пен үлкенді сыйлауға баулу.

Түрі: Жаңа сабақ

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, іздену.

Формасы: Ұжымдық, топтық.

Көрнекілігі: суреттер, мақал,жұмбақ,ребус, рефлексиялық жаттығу, интерактивті тақта.

Барысы: 1) Ұйымдастыру кезеңі.

а) Оқушылардың  сабаққа дайындығын тексеру, оқу-құралдарын дайындау.

б) Психологияқ дайындық.

   Қайырлы күн деп айтамыз.

   Бір болып кеште қайтамыз.

    Отбасының гүліміз

    Көңілді өтер күніміз – деп бүгінгі қазақ тілі сабағымызды бастайық.

2) Үй тапсырмасын тексеру.

а)- Әріп деген не?

б) -Дыбыс деген не?

в)- Дыбыстар нешеге бөлінеді?

г)- И дыбысы қандай дыбыс?

д)- Сый, тый  сөздерінің жазылуын айт?

3. Мақсат қою кезеңі.

 а) Балалар бүгін біз сабақта Я әрпінің  жазылуымен танысамыз.

  б) Сөз ішінді жазылуын үйренеміз.

 в) Көркем жазу. Бүгінгі күннің ретін жазу.

1) Ұұ әрпі мен ұшақ сөзін жазу.(4ә,4д,2д/д,2д/з,2б)дыбыстық талдау жасау.

 2) Ұлан, сұлы, ұста, тұмар, ұршық, құс, құлақ, құдық, ұшқыш-сөздерін жазу

  «Ұстазы жақсының, ұстамы жақсы» нақыл сөзін жазу.

4. Жаңа сабақты түсіндіру.

а) Сөзде «йа» дыбыстары естілгенімен, жазуда олардың орнына «Я» әрпі жазылады.

б) Мая, сая, таяқ, - жазу.

1) Кітаппен жұмыс. 94-жаттығу.

-Сөздерді топтап, осы топқа жатпайтын сөзді туып жаз.

Қаз, аққу, қоян, қарлығаш, бүркіт.

-Жазған сөзің неше дыбыс, неше әріптен тұрады?

қоян – 5 дыбыс, 4 әріп (йа)=я себебі.

Тәрбиелік мақсаты: Құстар мен жануарларға не істеу керек?

2) Жұмбақты шешу. 95-жаттығу

а) Тал басыңда,  түндіксіз отау.

                                                     (Ұя)

б) Ұя туралы тыйым сөз ата? – Құстың ұясын бұзба!

 «Я» әрпінің  қандай дыбыстардан құралған?- (йа)

б) сиқырлы сандарды сөйлет.

3) Мақалмен жұмыс. 96-жаттығу.

Әдептілік, ар-ұят,

Адамдықтың белгісі.

- «Я» әрпі қай дыбыстардың орнына жазылған  ?-(йа)

С: (тіл дамыту) Мақалдың  мағынасын түсіндір.

Адамда қандай қасиеттер бойында болу керек?

Сергіту сәті.

Үлпілдеген үрпегім,

Сәл нәрседен үркегім

Бір жүгіріп,  бір тоқтайсын.

Титтай сары доптайсың,

Жерге үңіліп жүресің

Дән теруді білесің

Ал қарақұс келгенде,

Жасырына қаласың.

М: йа дыбыстары   естілгенімен қандай әріп жазылады?

4) Ребус шешу.

а) тауық ‴     қияр ′                  арқар ″     ′пияз′

б) Осы сөздерге екі сөйлем құрап жаз.

С: Суреттегі зат атауларына байланысты  қандай  жұмбақ білесің?

а) жақпар тастың өркешіне,

     Секіреді құламай

     Қия құздың өр төсіне,

     Орғып шығар ол оңай           (арқар)

б)Жесең ащы

Көзіңнен шығарар жасты.           (пияз)

4) Түсінігін тексеру. 98-жаттығу.

а) Балалар саяхатқа шықты. Олар жалғыз аяқ  жолмен жүрді. Әсел ерте оянды. Ол киімдерін кеште даярлап қояды. Аян бояумен сурет салды.

б) Рефлексиялық  жаттығулар. 99-жаттығу. Таяу, жедел, жәрдем, ұялы телефон.

1) Сөздерін пайдаланып, жағдайдан шығып көр.

2 Мектепте қашықтыққа жүгіруден жарыс өтті. Жарыс кезіңде досың  аяғын ауыртып, жүре алмай қалды. Сен не істейсің?

5) Бекіту

- Біз бүгінгі сабақта не өттік?

 «Я» әрпінің жазылуын өттік.

Тапсырма. ( қима қағаз)

1. Сөздерді  буынға  бөліп жаз.

қияр, шаян.

2. Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып жаз.

а…қ           ба…у             қари…             тұ…қ

та…қ         бо…у             дари…             са…бақ

3. Берілген сөздерден сөйлем  құра. Сөйлемдегі сөздердің ретін цифирмен белгіле.

1                  4                   3                        2

Әлия         болды        жайлауда        жазда

 1                      3                      2

Әнур             оянды            ерте

             1                      3                  2                      4

          Баян           сурет           бояумен           салды.

6. Үйге тапсырма беру.

100-жаттығу, 35- бет

1. өлеңді көшіріп жаз.
2.  «Я» әрпі бар сөздердің астын сыз.

Менің  інім – Бақтияр,

Болса өзіңде ықтияр,

Қызыл қарбыз тұрғанда

Жемес еді көк қияр.

3. Анықтаманы жаттау.