3 класс татар теле эш программасы
рабочая программа (3 класс) по теме

Хакимова Фирдания Фирдаловна

Уңышка ирешү өчен тел дәресләрен уку дәресләре белән тыгыз алып бару отышлы. Татар теле дәресләрендә өйрәнгән грамматик структуралар уку дәресләрендә сөйләмдә ныгытыла, лексик материал активлаштырыла.                           

          Грамматик категорияләр белән таныштырганда  рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика ) аңлатыла

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tatarstan_respublikasy_yar_chally_shhr1.docx82.15 КБ

Предварительный просмотр:

                                                Татарстан Республикасы Яр Чаллы шәһәре

                                                Башкарма комитеты мәгариф идарәсе

                                                Муниципаль белем бирү учреждениесе

                                               «  58   нче номерлы гомуми урта белем бирү мәктәбе»

                                                                         

                                                                  РАСЛАНДЫ

                                                                                                                                                    Педагогик совет беркетмәсе

                                                                                                                                                    №                август 2012 ел

                                                                                                                                                    Мәктәп директоры

                                                                                                                                                    ____________  

                                                                                                                                                    __________номерлы приказ белән

                                                                                                                                                    гамәлгә кертелде  

                                                                                                                                                    __________2012                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

                               3 нче сыйныф өчен татар теле  буенча белем бирү программасы 

                                                             (сәгатьләр күләме атнага 3 сәгать, елга 102 сәгать)

Төзүче:   татар теле һәм әдәбияты укытучысы

                                      КИЛЕШЕНДЕ                                                          КАРАЛДЫ

  Директор урынбасары                                                                          МБ утырышы беркетмәсе

  _____________                                                                                      № 1              август 2012 ел

                                                                                                                  МБ җитәкчесе________

                                 

                     

Аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1. РФның “Мәгариф турында” законы;

2. ТРның “Мәгариф турында” законы;

3. ТРсы Мәгариф Министрлыгының 478 номерлы боерыгы.05.07.2000.

4 Татарстан Республикасы Мәгариф Министрлыгының «Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә укыту программасы» 1 – 4 сыйныф. Казан, «Мәгариф»нәшрияты, 2009 .

5. Дәреслек: Р.З.Хәйдәрова, “Татар теле һәм уку китабы”, 2009ел.

                                                                                                                                                   

    1992нче елның 8нче июлендә”Татарстан Республикасы халыклары турында”гы Татарстан Республикасы Законы кабул ителде. Аның нигезендә татар,рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле Мәгариф министрлыгында расланган махсус программа буенча укытыла. ”Татар теле һәм уку китабы-3 нче сыйныф” шушы программага нигезләнеп төзелгән. Татар теле атнага 0.5 тапкыр, уку 0.5 тапкыр үткәрелә                                    

     Татар теленә өйрәтүнең ТӨП  МАКСАТЫ - ГАМӘЛИ максат : телне аралашу чарасы буларак  үзләштерү өчен,  укучыларга гаилә-көнкүрешкә , уку хезмәтенә бәйле ситуацияләре кысаларында белем бирү , күнекмәләр формалаштыру, татар теле фәненә кыскача характеристика, белем бирү максат һәм бурычларын чишкәндә әһәмияте һәм үзенчәлеге.

ГОМУМИ БЕЛЕМ  БИРҮ максаты: акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен үстерү, сөйләм культурасын     үстерү.

ТӘРБИЯВИ максат: балаларның рухи дөньяларын баету, татар халкының  мәдәнияте, сәнгате белән таныштыру,

төрле милләт вәкилләре арасында дуслык hәм хөрмәт хисе тәрбияләү.                                                                                                                                                                                             БУРЫЧЛАР :                                                                                                                                                                                  1)өйрәнелгән материалга нигезләнгән татар сөйләмен укытучыдан яки башка укучылардан ишетеп аңлау;

2)диалогик, монологик сөйләм күнекмәләрен формалаштыру;

3)текстларны сәнгатьле итеп, аңлап укый белү күнекмәләрен булдыру;                                                                                                                                                                                                                        

4)татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик  яктан дөрес төзергә күнектерү;                                                                               Укыту  эшчәнлеген оештыру гадидән катлаулыга таба юнәлтелә, 2нче сыйныфта өйрәнелгән  грамматик материалны системалаштыру, ныгыту, тирәнәйтү бурычы күздә тотыла, укыту балаларның шәхси - психологик үзенчәлекләрен исәпкә алып оештырыла;

           Уңышка ирешү өчен тел дәресләрен уку дәресләре белән тыгыз алып бару отышлы. Татар теле дәресләрендә өйрәнгән грамматик структуралар уку дәресләрендә сөйләмдә ныгытыла, лексик материал активлаштырыла.                            

          Грамматик категорияләр белән таныштырганда  рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика ) аңлатыла.                                                                                                                                                                                      

                                                                                                     

                                                                      Программаның эчтәлеге                                            

               Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

1.            

2 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

17

Исемнәрнең берлек,күплек саны,тартым белән төрләнеше,у.в.к,ю.к,ч.килеше,сорау алмашлыклары,х.з. х.фигыль 2формада 4затта, җыю саннары

2.

“Ашханәдә” темасына караган лексика

13

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр, кайчан, нинди сораулары,исемнәрнең килеш белән төрләнеше, билгесез ү.з.хикәя фигыльләр

3.

“Көзге уңыш” темасына караган лексика

3

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше, раслау җөмләләр,сыйфатның чагыштыру һәм артыклык дәрәҗәләре

4.

“Без әти- әниләргә булышабыз” темасына караган лексика

10

Сорау җөмләләр, саннарның төрләре. Исемнең 3 зат тартым кушымчалары, антонимнар

5.

“Кыш” темасына караган лексика

8

Инфинитив фигыльләр, хәз.з. үт.з. хикәя фигыльләр, фигыльләрне 1-3 затларда куллану.

6.

“Шәһәрдә һәм авылда” темасына караган лексика

6

Татар телендә сингармонизм законы, -чы/-че сүзъясагыч кушымчалары

7.

“Татарстан Республикасы” темасына караган лексика

6

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

8.

“Яз” темасына караган лексика

6

Хәзерге заман хикәя фигылнең барлык, юклык формалары, -лы/-ле, -сыз/-сез сыйфат ясагыч кушымчалар

9.

“ Әдәпле булыйк!” темасына караган лексика

10

Алмашлыкларның килеш белән төрләнеше, исемнең тартым белән төрләнеше, тәртип саннары

10.

“Кечкенә дусларыбыз” темасына караган лексика

            11

Җөмлә төрләре, татар теленә хас авазлар, ялгызлык һәм уртаклык исемнәр

11.

“Җәй” темасына караган лексика

12

Җөмләдә сүзләр тәртибе, сыйфат дәрәҗәләрен кабатлау,кушмасүзләр.

Барлыгы

102

                                                                                       

                                                 

Татар теле һәм әдәбияты  укытучысы_____________________________________  татар теленнән 2010-2011 нче уку елына

                                                                  Календарь-тематик планы 

План Татарстан Республикасы Мәгариф Министрлыгының «Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә укыту программасы » нигезендә төзелде. Казан, «Мәгариф»нәшрияты, 2009 .

Предмет

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атнага сәгатьләр саны

Контроль эшләр саны

Дәреслекнең авторы, елы

Контр. эш

Сүзлек диктанты

изложение

Татар теле

3

1ч-27

2ч-24

3ч-30

4ч-21

102

1ч.-

2ч-

3ч-1

3

1ч.-2

2ч-1

3ч-1

4ч-1

5

1ч.-1

2ч-1

3ч-11

4ч-1

4

1ч.-

2ч-

3ч-1

4ч-

1

Р. З.Хәйдәрова “Татар теле һәм уку китабы”, 2009ел

 

                                                                     2010-2011  уку елына методик тема

Шәһәр темасы

Мәктәп темасы

Укытучының темасы

 

 

                                                                            Календарь план

Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы

Сәгать

саны

Үткәрү

Вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

КИМ

Махсус белем һәм  күнекмәләр

Гомумкүнекмәләр

Һәм уку эшчәнлеге ысуллары

Прогр

Фактик

белем

күнекмә

2нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

1

2нче зат берлек  һәм күплек сандагы зат алмашлыкларын ю.к һәм т.к дә  төрләнүе  

1

07.09

2нче зат берлек  һәм күплек сандагы зат алмашлыкларын ю.к һәм т.к дә  куллана белү

Алмашлыкларны кулланып , Яңа уку елы белән котлау.

Үрнәк белән куллана белү

Исемнәрнең. ю.к  һәм т.к дә төрләнүе

 Исемнәрне юнәлеш һәм төшем килешләрдә куллану күнекмәләрен камилләштерү  

 Килеш кушымчаларын сүзтезмәләрдә һәм җөмләләрдә дөрес куллана белү

Грамматик категорияләрне сөйләмдә куллана белү

 

 

 Хикәя фигыльнең башлангыч формасы

Хикәя фигыльнең башлангыч формасын таба белү

Фигыльнең  хәзерге заман формасын кулланып җөмләләр төзү

Х.з.х.ф.не зат-сан белән барлыкта  төрл әндерә белү

Хикәя фигыльнең үткән заман формасы

Хикәя фигыльнең үткән заман формасын 1,2,3 затларда берлек санда куллану

Хикәя фигыльнең үткән заманын һәм хәзерге заманын  чагыштыру

Кагыйдәләрне куллана белү

Нишләде? соравы

 Хикәя фигыльнең билгеле үткән заман кушымчаларының дөрес ялгану тәртибе

-ды/-де, -ты/те кушымчаларын дөрес ялгый белә

2

Кайда? Кая?  Кайдан? Сораулары

1

21.09

Кайда? Кая?  Кайдан? сорауларының җөмләдә кулланылышы

Кайда? Кая?  Кайдан? сорауларына җавап бирә белү

Сорауларны дөрес формалаштыра белү

Чөнки, ләкин, иде теркәгечләре

Чөнки, ләкин, иде теркәгечләренең кулланышы

Җөмләдә теркәгечләрне куллана

Өйрәнгән теркәгечләр белән  җөмләләр төзи белә

“Мин үзем ...” конструкциясе  

“Мин үзем ...” конструкциясенең берлектә зат-сан белән төрләнеше

Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмәләрен ныгыту

“Мин үзем эшлим.” Конструкциясен берлектә зат-сан белән төрләндерә

Үрнәк буенча җөмләләр  төзи

Ә-е хәрефләрен дөрес язу күнекмәләрен ныгыту

Фигыльләрнең инфинитив формасы

Фигыльләрнең ”Инфинитив + яратам" төзелмәсе

-ырга/-ергә , -рга/-ргә кушымчаларын  дөрес ялгый

Дәреслек белән эшли белү

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы  

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы  

-мый/-ми кушымчалары белән фигыльнең юклык формасын төзи

Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәләрен формалаштыру

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше  

Фигыльләрне җөмләдә дөрес куллана белә

Тәрҗемә итә белү күнекмәсен ныгыту

Җыю саннары

Җыю саннарының ясалышы

1-10га кадәр һәм дистә

Саннарны куллану

“Ашханәдә” темасына караган лексика

3

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

1

05.10

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр төзү

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр төзи белә

Матур язуны камилләштерү

 

Кайчан? соравы

Вакыт төшенчәсе белән танышу

Сорау җөмләләр төзи

Сорау алмашлыкларын дөрес файдалана белү

Исемнәрнең төшем килеше

Кемне? Нәрсәне? сорауларына җавап бирү

-ны/-не кушымчаларын дөрес ялгый

Кушымчаларны дөрес куллана белү

 Ян сүзенең килешләрдә төрләнеше

Ян, ал, арт бәйлек сүзләрен ю.к.,ч.к.,у.в. килешендә куллану

Янында, алдында, артында бәйлек сүзләре белән җөмләләр төзү

Белемнәрне сөйләмдә куллану

Чиреклек контроль эш

1 чиректә өйрәнелгән лексик-грамматик материалның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

 Алган белем һәм күнекмәләрне  гамәлдә дөрес куллану

Кагыйдәләрне аңлап куллану күнекмәләрен формалаштыру

К.эш

4

Хаталар өстендә эш

1

19.10

Язма эшләргә анализ ясау , типик һәм индивидуль хаталарны ачыклау, хаталарны төзәтү өстендә эшләү

 Үрнәк буенча мисаллар эшләү

Охшатып эшли белү күнекмәләре булдыру

“ ...  башлады” грамматик төзелмәсе

Уйный башладым, эшли башладым грамматик төзелмәсенең зат-сан белән төрләнеше

Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итә белә

Җөмләне дөрес төзи белү

Нинди? соравы

Нинди? Соравына җавап бирү

Сыйфатларны аера, таный

Сыйфат + исем конструкциясен төзү

2 нче чирек

5

Билгесез үткән заман хикәя фигыль

1

            09.11

Билгесез үткән заман хикәя фигыльләрне таный

-ган/-гән ,-кан/-кән кушымчаларын ялгый белә

Фигыльләрне куллану күнекмәләрен тирәнәйтү

                   

“Көзге уңыш” темасына караган лексика

 

Исемнең юнәлеш, урын-вакыт килеше

Берлек, күплек сандагы исемнәрне килешләрдә куллану күнекмәләрен камилләштерү

Кагыйдәләрне аңлап кабул итү күнекмәсен булдыру

Сыйфатның чагыштыру, артыклык дәрәҗәсе

Сыйфатны чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендә куллана белү

Сөйләмдә куллана

Тыңланган яки укылган сүзләрдә иҗекләр санын билгели белү күнекмәләрен үстерү

“Без әти- әниләргә булышабыз” темасына караган лексика

6

-мы,-ме кушымчалы сорау җөмләләр

1

23.11

Сорауларны аңлый, ишетә

Сорауларга тулы җавап бирә

Сорауга тулы җавап бирү

Ия белән хәбәр арасында сызык

Ия белән хәбәр арасында сызык кую очраклары

Ия белән хәбәр арасында сызык булган җөмләләрне аера, таный белү

Җөмләдә тыныш билгеләрен  дөрес куллана белү

Гади, тәртип, җыю саннары

Саннарны таный, аера

Саннарны белә

Җөмләдә куллана

Кем7Нәрсә ? сораулары

Сорауларны үзләштерә

Сорау, җавап җөмләләр төзү

Алган белемнәрне куллана белү

Парлы сүзләр

Парлы сүзләрне таный, таба

Парлы сүзләр белән җөмләләр төзи

Сүзлек белән эш итә белү

Исемнең 3 зат тартым кушымчалары

Исемнең 3 зат тартым  кушымчаларын күрә, аера

Сүзтезмәләр төзи

Охшатып эшли белү

Рәвеш турында төшенчә бирү

Рәвешләрне таный, аера, сорау куя.

Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзи

Үз фикереңне, рәвешләр кулланып, әйтә белү

Туры сөйләм

Яңа лексик күнекмәләр үзләштерү

Сорауларга җавап бирү күнекмәләре

Сорау алмашлыкларын дөрес файдалана белү

Антоним сүзләр

Лексик берәмлекләр үзләштерү

Капма-каршы мәгънәле сүзләрне дөрес табу, аңлау

Сүзлек белән эш итә белү

 

“Туган якка кыш килде” темасына караган лексика

7

“Инфинитив+ярата” төзелмәсе

1

07.12

Фигыльләргә –ырга/-ергә/-арга, -рга/-ргә кушымчаларын дөрес ялгый

Шуарга ярата, уйнарга ярата төзелмәләре белән җөмләләр төзи

Үрнәк буенча эшли белү

Хикәя фигыльнең хәзерге заман һәм үткән заман фигыльләрен чагыштыру

Фигыльнең заман кушымчаларын дөрес куллану

Хикәя фигыльнең хәзерге заман һәм үткән заман фигыльләрен чагыштыра, җөмләләр төзи

Кагыйдәне аңлап кабул итү күнекмәсен камилләштерү

Чиреклек контроль  эш.

Үзләштерелгән белемнәрне күрсәтү

Дәфтәрдә чиста, пөхтә эшләү

Белемнәрне системалаштыру

К.  Эш

 

8

Хаталар өстендә эш.

1

21.12

Хаталарны тану

Хаталарны төзәтү

Матур язу күнекмәләре

Фигыльләрне 1 – 3 нче затларда куллану

Кагыйдәләрне искә төшерү

Мөстәкыйль куллана

Гомумиләштеү, нәтиҗә ясау күнекмәләрен формалаштыру, дәреслек, сүзлек,  кагыйдәләр белән системалы эшләү

“Яңа ел бәйрәме” – грамматик констукциясе

Яңа ел бәйрәме” –грамматик констукциясен кертү

Конструкция белән җөмләләр төзү

Алган белемнәрне гамәли куллана белү

Йомгаклау

Кагыйдәне аңлый белү

Грамматик күнекмәләрне кулла на белү

Кагыйдәне искә төшереп  кабул итү күнекмәсен камилләштерү

3 нче чирек

“Шәһәрдә һәм авылда” темасына караган лексика

9

“ ... урамында”. “... шәһәрендә” конструкциясе (94д)

1

18.01

Җөмләдә сүз тәртибе

Исемнәрнең берлек, күплек санын кабатлау

-ында/ендә кушымчаларының ялгану очраклары

Өйрәнгән лексиканы куллана

Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат- сан белән  төрләнүе (95д)

Зат-сан кушымчаларын искә төшерү

Үрнәк буенча эшли

Алган белемнәрне җөмләләрдә куллана

Татар телендә сингармонизм законы

Сузык һәм тартык авазлар

Сүзләрне иҗекләргә бүлү

Авазлар таблицасы белән эшли белү

Эчендә, бер ягында, башында бәйлек сүзләре

Эчендә, бер ягында, башында бәйлек сүзләре

.... +  эчендә,бер ягында, башында сүзтезмәләр төзү

Лексик-грамматик  нормаларның кулланышын үзләштерү

-чы/-че сүз ясагыч кушымчалары

Һөнәр исемнәрен ясый белү

Һөнәр исемнәрен ясый белә

Тәрҗемә итү күнекмәсен ныгыту

 

“Татарстан Республикасы” темасына караган лексика

10

Татарстан-минем Ватаным”темасына караган яңа лексика кертү

1

01.02

Лексик берәмлекләрне үзләштерә

Лексик берәмлекләрне дөрес әйтә һәм яза

Дәреслек белән эшли белү

Татарстандагы шәһәр исемнәре

Татарстандагы шәһәр исемнәренең дөрес язылышы

Татарстандагы шәһәр исемнәрен дөрес язылышы өстендә эшли

Алган белемнәрне гомумиләштерү

Исемнең юнәлеш,урын-вакыт,чыгыш килеше

Кушымчаларын таный, аера

Сөйләмдә куллана

Алган белемнәрне җөмләләрдә куллана

Татарстанда яшәүче милләт исемнәре

Милләт исемнәрен таный

Сүзтезмәләр төзи

Сүзлек белән эшли белү

Изложение”Татарстан – минем республикам “

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзи

Иң мөһим фикерне аерып чыгара белү күнекмәләре

Изл. №1

11

Хаталар өстендә эш.

1

15.02

Хаталарны таный, төзәтә

Язма эштә куллана

Матур язу күнекмәләре

“Яз” темасына караган лексика

Алмашлыклар

Алмашлыкларныы төрле килештә куллана белү күнекмәләрн булдыра

Гамәлдә куллана

Үрнәк буенча эшли

 “8 нче Март әниләр бәйрәме”

Текстны аңлый

Эзлекле яза белә

Кагыйдәләрне кулланып , терәк сүзләр ярдәмендә эзлекле яза белү күнекмәсен формалаштыру

12

 Хәзерге заман хикәя фигылнең 3 зат юклык формасы

1

01.03

1)Хәзерге заман хикәя фигылнең 3 зат юклык формасы кушымчалары;

2)һәм теркәгеченең сөйләмдә кулланылышы

Кушымчаларны һәм теркәгечне дөрес куя

Сүзлек белән эшли белү

-лы/ -ле, -сыз/-сез сыйфат ясагыч кушымчалар

-лы/ -ле, -сыз/-сез сыйфат ясагыч кушымчасы ярдәмендә исемнән сыйфат ясау

Сүзтезмәләр төзи

Төшенчә кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәләре

Хәзерге заман хикәя фигылнең 3 зат барлык һәм юклык  формасы

Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмәләрен үстерә

Фигыльнең барлык-юклык формасында басымны дөрес куя белүгә ирешә

Сүзлек белән эшли белү

Өйрәнелгән белемнәрне ныгыту

 Белән, турында, өчен бәйлекләренең  кулланылышын искә төшерү

Җөмлә төзи

Белән,турында, өчен бәйлекләрен дөрес куллана

“Әдәпле булыйк” темасына караган лексика

13.

Исемнең иялек һәм төшем килеше

1

15.03

Килеш кушымчаларының дөрес язылышы

Килеш кушымчаларын дөрес ялгау

Дөрес яза белү күнекмәләре

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

Тартым кушымчаларының ялгану тәртибе

Тартым кушымчаларын дөрес ялгау

Сөйләмдә куллана белү

Ул алмашлыгының чыгыш  килеше

Ул алмашлыгын килешләр белән төрләндерү

Сүзтезмәләр төзи

Сорау җөмләләрне аңлап уңай,кире җавап бирү күнекмәләре булдыру        

Җәенке  җөмләләр

Җәенке  җөмләләр турындә белешмә алу

 Җөмлә төзүдә сүз тәртибен дөрес куллана

Татар телендәге  басым, хикәя,сорау,җавап интонацияләре буенча эзлекле эшләү

Чиреклек контроль эш

(йа/йә,йу/йү) дифтонгларының дөрес әйтелеше һәм язылышы

Дифтонглар белән сүзләр төзи

Өйрәнгән грамматик структураларны бәйләнешле сөйләмдә  файдалану күнекмәләрен булдыру

14

Хаталар остендэ эш

1

05.04

Тартым кушымчаларының ялгану тәртибе

Конструкция белән җөмләләр төзү

Алган белемнәрне гамәли куллана белү

Кемне? Нәрсәне? сораулары

“Ярты“ сүзен аңлый.

Исемнәргә -ны/-не кушымчаларын ялгау

Сорау җөмләләр төзү һәм аларга җавап бирү

Сорау җөмләләрне аңлап уңай, кире җавап бирү күнекмәләре булдыру        

 Тәртип саннары

Ничәнче? соравын ишетә

Җавап бирә

Сорау җөмләләр интонациясе  өстендә эшләү

Исем+сы/се кушымчалары

  Өйрәнелгән лексик, грамматик материалның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

Алган белемнәрне мөстәкыйль куллана белү

Кагыйдәләр белән эшли белү

Кэ

Ике аваз бедеруче хэрефлэр

 Контроль язма эшләргә анализ ясау, хаталар өстендә эшләү

 Грамматик кагыйдәләрне аңлап куллану

Үз-үзеңә контроль ясый белү күнекмәләре

“Кечкенә дусларыбыз” темасына караган лексика

 Ул алмашлыгын килешләрдә төрләндерү

Кем сорау алмашлыгының һәм ул зат алмашлыгының килеш белән төрләнүе

“аңа” сүзен сүзтезмәләрдә куллана

Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнүен  камилләштерә

Җөмләгә сораулар кую

W авазының дөрес әйтелеше

Авырта сүзен аңлау. Дөрес язу.

Авырта сүзен җөмлә төзүдә куллана

Мөстәкыйль  эшли белү

4 нче чирек

15

Җөмлә. Аның төрләре

1

19.04

Җөмлә төзи, төрләрен аера.

Хикәя, сорау, боерык җөмләләр төзи белә

Җөмләләрне дөрес төзи белүне формалаштыру

“ фигыль+ килә”конструкциясе

“ фигыль+ килә” конструкциясе белән җөмләләр төзи

“ фигыль+ килә” конструкциясен җөмлә төзүдә куллана

Үрнәк буенча эшләү күнекмәләре

Кебек бәйлеге

Кебек бәйлеге белән җөмләләр төзү

Җөмләдә төзүдә  куллана белә

Кебек бәйлеген үтелә торган темага бәйле рәвештә куллана белү

Чөнки теркәгече

Чөнки теркәгече белән кушма җөмләләр төзү

Чөнки теркәгече белән кушма җөмләләр төзи белә

Мөстәкыйль  эшли белү осталыкларын булдыру

Татар теленә хас авазлар

Татар теленә хас авазларны таный, аера, дөрес яза һәм әйтә

Сүзләр төзүдә куллана

Татар теле өчен генә хас авазларны дөрес  әйтү өстендә системалы эшләү

“Минем песием” Хикәяне дәвам итү  

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзи

Иң мөһим фикерне аерып чыгара белү күнекмәләре

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәре

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне аера

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрне дөрес яза

Матур язу күнекмәләре

Фигыльнең үткән заманы.

-ды/де,-ты/те кушымчаларын искә төшерү

Тулы җавап яза Кушымчаларны дөрес куя белә

“ Күңелле җәй, ямле җәй!“ темасына караган лексика

16

Сыйфат. Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе

1

03.05

Нинди соравына җавап биргән сүзләрне тану

-рак/рәк кушымчаларын дөрес ялгау

Сыйфатларны аера белә. Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсен сөйләмдә куллана

Кагыйдәне аңлап кабул итү

Сыйфатның артыклык һәм кимлек дәрәҗәләре

Бик, иң сүзләре  һәм  –гылт/       -гелт,-сыл/-сел кушымчалары ярдәмендә артыклык һәм кимлек дәрәҗәсендәге сыйфатлар ясау

Сыйфатның артыклык һәм кимлек дәрәҗәләре ясау күнекмәләре

Сыйфатның артыклык һәм кимлек дәрәҗәләрен җөмләдә куллану

Еллык контроль эш

  Өйрәнелгән лексик, грамматик материалның үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү

Алган белемнәрне мөстәкыйль куллана белү

Кагыйдәләр белән эшли белү

Кэ

17

Хаталар өстендә  эш. Җөмләдә сүзләр тәртибе

1

17.05

Җөмләдәге сүзләргә сораулар кую

Сорауларга дөрес җавап бирә

Мөстәкыйль  эшли белү осталыкларын булдыру

Кушма сүзләр

Яңа лексик берәмлекләр үзләштерү

Кушма сүзләр белән җөмләләр төзү

Аларны сөйләмдә куллану

Рәсем буенча фигыльләр кулланып җөмләләр төзү

Җөмлә төзү күнекмәләрен ныгыту

Сүзтезмәләр төзи

Сүзлек белән эшли белү

 Фигыльләрне зат-сан белән төрләндерүне кабатлау

Билгеле үткән заман фигыльне   (-ды/-де ,-ты/-те)зат-сан белән барлыкта,юклыкта төрләндерә белүгә ирешү

Алган белемнәрне сөйләмдә куллана

фигыльнең   берлек , күплек,  зат-саны белән системалы эшләү

18

Үтелгәннәрне кабатлау

1

31.05

Сүз төркемнәрен искә төшерү

Җөмләдәге сүзләргә сораулар кую

Сүзлек белән эшли белү

 

  Йомгаклау

Гади җөмлә төрләрен кулланып ирекле темага хикәя төзү

Үз хикәяңә бәя бирү

Кагыйдәләрне кулланып җөмләләр төзү

         

Татар теленнән практик эшләр

                                                                                                               

Эш төре

Сәгать саны

Контроль эш

4+1 (5)      

Сүзлек диктанты                                                                                                                        

 5

Бәйләнешле сөйләм үстерү:  

- к.күчереп язу

- изложение

        

Тест биремнәре                                                                                                            

2

1

1

                     Татар теленнән үзләштерү дәрәҗәсенә контроль

  1. Биремле контроль күчереп язу “Дуслар”  (декабрь),” 8нче Март – әниләр бәйрәме”( февраль)
  2. Кереш контроль эш.( (сентябрь)
  3. Тест (апрель)
  4. Сүзлек диктанты:
  5. Ә-Е хәрефләренең дөрес язылышы буенча (октябрь)
  6. 59-67нче дәрес сүзләре (ноябрь)
  7. “Татарстан“ темасына багышланган сүзләр (февраль)
  8. Татар теленә хас авазлар (апрель)
  9. Күрмә диктант (май)    
  10. Контроль эш:
  11. Чиреклек контроль эш (октябрь, декабрь, март, май)

                           Укучының белем дәрәҗәсенә таләпләр

1. Татар теленең фонетик үзенчәлекләрен, татар теленә хас булган фонемаларның дөрес әйтелешен гамәли үзләштерү                      

2. Татар телендә сүз басымын дөрес куя белү

3. Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу

4. Алынма сүзләрне, антоним, синонимнарны, омонимнарны сөйләмдә урынлы куллану

5. Өйрәнелгән грамматик, лексик материаллар нигезендә мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү

6. Язмача эшләрне грамоталы башкара белү

7. Җөмлә төзи белү күнекмәләрен ныгыту

                       Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары

                УМК

Укытучы өчен методик  

         әдәбият    

Укучылар өчен әдәбият

Программа: Төзүчеләр: Хәйдәрова Р. З. һәм башкалар. Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы ”Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә укыту программасы” 1 – 11 сыйныф, 2009

Дәреслек: Р.З.Хәйдарова Татар теле һәм уку китабы-3нче сыйныф. Казан. ”Мәгариф” нәшрияты 2009.

 1. Р.З. Хәйдәрова “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту” Яр Чаллы ,2002

2. Яр Чаллы  шәhәре мәгариф идарәсе “Төп hәм урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә рус телендә сөйләшүче балаларны татар теленә өйрәтүдә көтелгән нәтиҗәләр hәм  аларны бәяләү” Яр Чаллы, 2004

                                                                                     

1.А.Ш.Асадуллин, Р.А.Юсупов ”Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре ”Казан,” Мәгариф” нәшрияты, 1998

2.Р.З.Хәйдәрова “Научно-педагогичесие аспекты билингвального образования в Республике Татарстан“ Набережные Челны, 2006    

3.”Фән hәм мәктәп”, ”Мәгариф” журналлары                                                                                                                                                            

1.Р.Р.Нигъматуллина”Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр hәм күнегүләр җыентыгы 1 кисәк” Яр Чаллы, 2003

2.Р.З.Хәйдәрова , “3нче сыйныфлар өчен татар теленнән эш дәфтәре”.                                                

   

                                           

                                               

                                                Муниципаль белем бирү учреждениесе

                                                «58   нче номерлы гомуми урта белем бирү мәктәбе»

                                                                                                                                            РАСЛАНДЫ

                                                                                                                              Педагогик совет беркетмәсе

                                                                                                                                                    №                2012 ел

                                                                                                                                                    Мәктәп директоры

                                                                                                                                                     __________________

                                                                                                                                                    ________номерлы приказ белән

                                                                                                                                                     гамәлгә кертелде

                                                                                                                                                     _______________2012 ел

                               3 нче сыйныф өчен уку  буенча белем бирү программасы 

                                                             (сәгатьләр күләме атнага 2сәгать, елга 68 сәгать) 

Төзүчеләр: татар теле һәм әдәбияты укытучысы

                                       КИЛЕШЕНДЕ                                                          КАРАЛДЫ

  Директор урынбасары                                                                          МБ утырышы беркетмәсе

  _____________                                                                                      № 1                        2012ел

                                                                                                                  МБ җитәкчесе______

                                  

                                                                                 Аңлатма язуы 

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1. РФның “Мәгариф турында” законы;

2. ТРның “Мәгариф турында” законы;

3. ТРсы Мәгариф Министрлыгының 478 номерлы боерыгы.05.07.2000.

4.  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбиятын укыту буенча сынап карау программалары”. Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2003    

5. Дәреслек  Р.З.Хәйдәрова, “Татар теле һәм уку китабы” 2009ел.

                                                                                                                                                   

              1992нче елның 8нче июлендә”Татарстан Республикасы халыклары турында”гы Татарстан Республикасы Законы кабул ителде.Аның нигезендә татар, рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле Мәгариф министрлыгында расланган махсус программа буенча укытыла.”Татар теле һәм уку китабы-3 нче сыйныф”  шушы программага нигезләнеп төзелгән. Татар теле атнага 3 тапкыр , уку 2 тапкыр үткәрелә.                                    

     Татар теленә өйрәтүнең ТӨП МАКСАТЫ –ГАМӘЛИ максат: телне аралашу чарасы буларак  үзләштерү өчен ,укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле ситуацияләре кысаларында белем бирү,  күнекмәләр формалаштыру. Татар теле фәненә кыскача характеристика, белем бирү максат һәм бурычларын чишкәндә әһәмияте һәм үзенчәлеге.

     ГОМУМИ БЕЛЕМ  БИРҮ максаты: акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен үстерү, сөйләм культурасын     үстерү.

ТӘРБИЯВИ максат: балаларның рухи дөньяларын баету, татар халкының  мәдәнияте , сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык hәм хөрмәт хисе тәрбияләү.                                                                                                                                                                                                               БУРЫЧЛАР:  

 1)Өйрәнелгән материалга нигезләнгән татар сөйләмен укытучыдан яки башка укучылардан ишетеп аңлау;

 2)диалогик, монологик сөйләм күнекмәләрен формалаштыру;

3)текстларны сәнгатьле итеп, аңлап укый белү күнекмәләрен булдыру;                                                                                                                                                                                                                        

4)татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;                                                                               Укыту  эшчәнлеген оештыру гадидән катлаулыга таба юнәлтелә, 1нче сыйныфта өйрәнелгән  грамматик материалны системалаштыру,  ныгыту, тирәнәйтү бурычы күздә тотыла, укыту балаларның шәхси –психологик үзенчәлекләрен исәпкә алып оештырыла;

           Уңышка ирешү өчен тел дәресләрен уку дәресләре белән тыгыз алып бару отышлы. Татар теле дәресләрендә өйрәнгән грамматик структуралар уку дәресләрендә сөйләмдә ныгытыла, лексик материал активлаштырыла.                            

          Грамматик категорияләр белән таныштырганда  рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика ) аңлатыла  һәм   программа шуны искә алып төзелгән.                                                                    

  Программаның эчтәлеге

               Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

Темага караган төп төшенчәләр

1.

Белем бәйрәме

           8

Беренче сыйныфта үзләштергән грамматик минимумны ныгыту. Җөмләләр төзү. Текст өстендә эш.Орфоэпик кагыйдәләрне саклап, мәгънәсен аңлап тиешле интонация белән яттан сөйләү

2.

Ашханәдә

            10

Татар сөйләменә хас авазларны дөрес әйтә белү.Тема буенча җөмләләр төзү, рәсемнәр буенча кечкенә хикәяләр төзү.

3.

Көзге уңыш

            4

Текстны сәнгатьле аңлап уку, эчтәлегенә төшенү, сүзлек белән эшләү.

4.

Без әти-әниләргә булышабыз

            8

Сораулар кую, җавап бирә белү.

5.

Туган якка кыш килде.

            4

Кышкы табигать, кыш билгеләре, кышкы урман, елга турында текстларны аңлап уку, әңгәмәдә катнашу.

6.

Шәһәрдә һәм авылда

            4

Татарстан елгалары, шәhәрләре,  Яр Чаллы турында сүзләрне дөрес әйтә белү, аларны монологик hәм диалогик сөйләмдә актив куллану.

7.

Татарстан республикасы.

             4

Раслау, инкарь, сорау, хикәя, боерык җөмләнең коммуникатив төрләрен диалогик, монологик сөйләмдә кулланырга гадәтләндерү.

8

Әдәпле булыйк!

             5

Тылсымлы сүзләрне искә төшерү. Олыларга һәм кечеләргә карата игътибарлылык тәрбияләү.

9.

Яз килә, яз көлә!

             4

Язгы  табигать, яз билгеләре, язгы урман, елга турында текстларны аңлап уку, әңгәмәдә катнашу.  Ел фасыллары турында хикәяләр, шигырьләр уку, мәкаль, табышмаклар әйтү. Хикәяләр төзү.

10.

Кечкенә дусларыбыз

             3

Кечкенә дусларыбыз  турында  хикәяләр төзеп сөйләү.

11.

Күңелле җәй, ямьле җәй!

          14

Җәйге  табигать, җәй  билгеләре, җәйге урман, елга турында текстларны аңлап уку, әңгәмәдә катнашу. Өйрәнелгән текстлар буенча тест эшләү.  

Барлыгы

68

                                                                                                                     

      Татар теле һәм әдәбияты укытучысы _____________________ әдәби укудан 2012-2013 нче уку елына 3нче сыйныфка 

                                                                               

Календарь-тематик планы

                               План Татарстан Республикасы Мәгариф Министрлыгының  ”Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укыту буенча сынап карау программалары”, 1-11 сыйныф, 2003 ел

Предмет

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атнага сәгатьләр саны

    Бәйләнешле сөйләм үстерү буенча                              Контроль эшләр саны

 

Дәреслекнең авторы, елы

сочинение

диалог

монолог

Шигырь

ятлау

Әдәби уку

    3

1ч.-18

2ч-16

3ч-20

4ч-14

68

        2

1ч.-

2ч-

3ч-1

4ч-

     

     1

1ч.-1

2ч-

3ч-1

       

        2

1ч.-

2ч-1

3ч-

4ч-1

     

      2

1ч.-1

2ч-1

3ч-1

4ч 1

   

      4

 Р.З.Хәйдәрова “Татар теле һәм уку китабы”, 2009 ел

                                                                                                                                                   

                                                                          2010-2011  уку елына методик тема

Шәһәр темасы

Мәктәп темасы

Укытучының темасы

                                                                                               

                                                                                                                             

                                                     

Календарь-тематик план

Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы

Сәгать

саны

    Үткәрү

   вакыты      

Көтелгән нәтиҗәләр

КИМ

Махсус белем һәм  күнекмәләр

Гомумкүнекмәләр

hәм уку эшчәнлеге ысуллары

Прогр

Факт

Белем

Күнекмә

1 чирек

 Белем бәйрәме (8 сәг).

1.

1нче сентябрь- Белем көне!(1д)

1

Сүзләр белән җөмләләр төзи белү

Белем бәйрәме, яңа уку елы, уңыш, килешә, телим сүзләрен  сөйләмдә

куллана

Эзлекле итеп җавап бирә белү күнекмәләрен камилләштерү

2.

Бәйрәм белән котлыйм!(5д)

1

Диалогның төп фикерен аңлау

Рольләргә бүлеп укый

Өйрәнгән сүзләрне кулланып, дустыңны, укытучыны бәйрәм белән котлау

3.

Ш.Галиев “Онытылган” шигыре (8д)

1

Шигырьне аңлау

Шигырьне сәнгатьле укый

Сәнгатьле, йөгерек, чиста уку күнекмәләрен камил-ләштерү

4.

“Дежур укучы” тексты (11д)

1

Текст буенча җавап бирә белү

Су сипте, сөртте,  шалтырады, башланды, таратты сүзләрен сөйләмдә куллана

А, ы авазларын дөрес әйтү.

5.

М. Галләмова “Чын иптәш” (16д)

1

Рәсем буенча җөмләләр төзү

 Ярдәм сорады, хикәя укыды, мисал чиште сүзләрен куллана, җөмләләр төзи.

Кирәкле мәгълүматны аерып ала белү

6.

“Китапханәдә” тексты (18д)

1

Текст буенча җавап бирү

Китапханә, китапханәче, алдында, еш, артында, янында сүзләрен куллана. Дөрес сораулар төзи.

Сорауларга тулы җавап бирә белү

7.

Р. Миңнуллин “Санарга өйрәнәбез “(24д)

1

Аңлап , сәнгатьле уку

Сан, саный, арый,  барысы сүзләрен куллана. Шигырьне сәнгатьле укый

Аңлап,  йөгерек уку күнекмәләре

8.

Атна көннәре исемнәре (25д)

1

Атна көннәре исемнәре белән җөмләләр төзү

Атна көннәре исемнәрен өйрәнә. Алган белемнәрне гамәли куллана белә

Эшчәнлеккә үзбәя бирү

Ашханәдә ( 10 сәг)

9.

Ашханәдә(27д)

1

Хикәянең эчтәлеген аңлау

Ашханә, кәбестә ашы, токмачлы аш,  дөге, карабодай, солы боткасы, пешерә, пешекче сүзләрен куллана.

Эчтәлеген аңлап уку, җөмләләрне тәрҗемә итү.

10

Татар халык ашлары(29д)

1

Татар халык ашлары исемнәрен белү

Чәкчәк, өчпочмак. кыстыбый, кош теле, гөбәдия, бәлеш, коймак кебек  татар халык ашлары исемнәрен кертеп җөмләләр төзи

Өйрәнелгән сүзләрне кулланып “Пешекче ...әзерли” монологын  сөйли белү

11.

Б. Рәхмәт “ Аш вакыты” (32д)

1

Сәнгатьле уку

Аш урыны. Әдәпсез, чайкый, әдәпле сүзләрен куллана. Аңлап укый белә

Сәнгатьле уку.

Ятлау

№1

12

Сәгать ничә?  (33д)

1

Вакыт берәмлекләрен әйтү

Вакыт берәмлекләрен сорарга һәм җавап бирергә өйрәнә.

Вакыт берәмлекләрен сорый  һәм җавап бирә

13

Ш. Галиев “Кунаклар”(34д)

1

Текстны уку барышында төп фикерне аңлау

Татар  халык ашлары исемнәрен (коймак, чәкчәк, бәлеш, өчпочмак, кош теле) дөрес укый, аңлый, куллана белә

Сәнгатьле, йөгерек, чиста уку.

14.

Х. Гарданов “Икмәк” (37д)

1

 Геройларга хас сыйфатларны ачыклау, аларга бәя бирү

Икмәк, ашханә, чәнечке, начар эш, ач, тук  сүзләрен сөйләмдә куллана. Татар теленә хас авазларны дөрес әйтә

Текстны аңлап, сәнгатьле итеп укуга үзлегеңнән әзерләнү

15

“Ашханәдә”. Контроль  диалогик сөйләм

1

Диалогик сөйләм үстерү

Җөмләләрне дөрес урнаштыра.

Диалогта катнашу

К.диалог №1

16

“Ашханәдә ” монологик  сөйләм (42д)

1

Тема буенча сораулар куярга һәм җавап бирергә  өйрәнү

Текст буенча аларга җавап бирә

Сораулар ярдәмендә сөйли белү.

17

С. Баруздин тәлинкәне кем ваткан? (43д)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, рольләргә бүлеп уку

Аш вакыты, беркем, тәрбияче, ватылган, ватылды, үзе, ялган, чын сүзләрен куллана

Иң мөһим фикерне аерып чыгара белү

18

Йомгаклау (44д)

1

Тема беуенча сөйләү

Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белә

Хикәя сөйли белү.

2 чирек

Көзге уңыш (4 сәг)

19.

Көз (49)

1

Текстны аңлап, сәнгатьле уку, сораулар төзү

Тәрҗемә белән укый

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый белү

20

“Базарда” тексты (50д)

1

Текстны сәнгатьле уку, көз темасына караган лексиканы активлаштыру  

Кояшлы, бай, нәрсә генә, җимешләр

Текстнының эчтәлеген дәвам итеп сөйли белү.

21.

Балалар язучысы- Роберт Миңнуллин (53д)

1

Язучы турында яңа белем алу

Текст буенча сорау җөмләләр төзи

Шагыйрь турында кыскача сөйли белү.

22

Р.Миңнуллин   “ ”К”лар тулган бакчага” (55д)

1

Шигырьнең эчтәлеген аңлау

Сәнгатьле укый, яшелчә исемнәрен сөйләм телендә активлаштыра

Эшчәнлеккә үзбәя бирү

                                                                        Без әти- әниләргә булышабыз (8 сәг)

23

Без әти- әниләргә булышабыз

1

Үтелгәннәрне гомумиләштереп тема буенча сөйләү

Булыша, эшләргә, тегәргә, юарга себе-рергә, җыештырырга кебек сүзләрне искә төшереп куллану

Булышу турында сөйли белү.

24

Г.Тукай – бөек шагыйрь (61д)

1

Биремне аңлау.

Текстның эчтәлеген  аңлап  уку, тәрҗемә итү

Булган белемнәргә таянып тема буенча дөрес җөмләләр төзи

Шагыйрь турында кыскача сөйли белү.

25.

Г.Тукай “Безнең гаилә” (63)

1

Эчтәлеген аңлау

Бергә,ата-ана, хатын кыз, бала-чага сүзләрен куллана.Тәрҗемә белән укый

Татарча шигырьләрне аңлап дөрес интонация белән укый белү

Ятлау №2

26.

“Без эш сөябез” (65д)  

1

Дөрес интонация белән уку

Шигырьне сәнгатьле итеп укый

Аңлап йөгерек ,чиста укый белү

27.

И.Әхтәм”Ана рәхмәте” (69д)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, төп фикерне ачыклау

Чисталык, үзем сүзләрен куллана. Сорауларга дөрес җавап бирә

Аңлап йөгерек, чиста укый белү

28.

И.Туктар  “Авыраяк” (75)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, төп фикерне ачыклау

Эчтән укый белә

Текстны тәрҗемә итә белә

29.

И.Туктар  “Авыраяк.” Диалогик сөйләм үстерү дәресе (76)

1

Рольләргә бүлеп уку

Озак, каткан, тимераяк, бәйли, эзли, эри, сүзләрен куллана

Диалог төзеп сөйләшә белү

30.

Х.Халиков “Без ничәү” (79д)

1

Шигырьне сәнгатьле уку,

яңа лексиканы сөйләмдә активлаштыру

Ничәү, онык, барыбыз сүзләрен куллана

Гаилә турында сөйли белү.

     Туган якка кыш килде (4сәг)

31

Ә.Ерикәй “Беренче кар” (80д)

1

Шигырьне сәнгатьле уку тәрҗемә итү

Өйрәнелгән сүзләр-не кулланып кышны тасвирлый

Рәсем буенча җөмләләр төзи

32

Кышкы көн. Контроль  монологик сөйләм (81д)

1

Өйрәнелгәннәрне кулланып сөйләү

Сүзләрне куллана

Үрнәк ярдәмендә хикәя төзеп сөйли белү

К. Монолог №1

33

Дуслар (84д)

1

Аңлап эчтән уку

Егылды, сынды, якын, нишләргә сүләрен куллана

Киңәш бирә белү.

34

 С. Урайский “Чыршы янында” Йомгаклау (90)

1

Шигырьнең эчтәлеген аңлау

Сүзләрне дөрес әйтеп укый

Җырны җырларга өйрәнү

3нче чирек

Шәһәрдә һәм авылда (4 сәг)

35

“Минем шәһәрем” тексты (96)

1

Хикәятнең эчтәлеген аңлау

Хикәяне тәрҗемә белән укый

Үзең турында сөйли белү.

36.

“ Безнең авыл” тексты (99)

1

Укыган хикәя буенча план төзү

Дөрес итеп сорау җөмләләр төзи

Сорауларны дөрес формалаштыра белүгә ирешү

37.

“ Безнең урам” Х.Гарданов (102)

1

Сүзләрне дөрес әйтеп уку

Һөнәр исемнәрен искә төшерә   (ти-мерче, укытучы, балыкчы, тегүче, сатучы, бакчачы)

Сәнгатьле укый белү

Ятлау

№3

38.

Контроль диалог  “Син кайда яшисең?”

1

 Диалогик сөйләм үстерү

 Яңа лексиканы диалогик сөйләмдә аңлап куллану

 Сорауларны дөрес формалаштыра белүгә ирешү

К.диалог №2

Татарстан республикасы(4сәг)

39

“Татарстан- минем Ватаным” (106)

1

Текстның эчтәлеген үзләштерү, төп фикерне ачыклау

Файдалы казылма, болын, чишмә, табигать, тирән арыш, бодай, борчак сүзләрен куллана.

Табигать турында үз фикереңне әйтә белү

40

Татарстан шәһәрләре (108)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, сораулар төзү

Тәрҗемә белән укый

Текстны укыганда эчтәлекне аңлап, дөрес уку

41.

Б.Рәхмәт “ Әби белән бабаушка” (111)

1

Сәнгатьле уку, дуслык  темасына караган лексиканы активлаштыру  

Тышта, берсе, икесе, милләт, үзара сүзләрен куллана. Сәнгатьле укый.

Милләтләр арасында дуслык, татаулык тәрбияләү.

42

“ Татарстан –минем Ватаным” диалог

1

Диалогик сөйләм үстерү

Текстның төп фикерен әйтә белә

Диалогта катнаша.

Яз килә, яз көлә (5сәг)

43

Г.Тукайның ”Бу кайсы вакыт?” (115)

1

Күзәтүләрдән чыгып сораулар куярга өйрәнү

Күзәтүләрдән чыгып сораулар төзи

Күзәтүдән чыгып сораулар куя, җавап бирә белү

44.

“8 нче Март- Әниләр бәйрәме” тексты (117)

1

  Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, төп фикерне ачыклау

Тәрҗемә белән укый

Кешеләргә карата игътибарлылык тәрбияләү

45

Әниләргә котлау язу (119)

1

Үрнәк буенча открытка язу

Котлыйм, телим, сәламәтлек, бәхет, шатлык ,гомер сүзләрен куллана.

Открытка ясау һәм  язу.

46.

Г.Лотфи “ Эш үткәч, үкенүдән файда юк” (120)

1

Текстны кабул итү

Текст буенча,  сораулар төзи

Эшлисе эшне уйлап эшләү турында сөйләшү.

47

“Яз” инша (124)

1

Җөмләләрне эзлекле рәвештә урнаштыру

 Тема буенча сүзләрне куллана.

План буенча яза белү.

инша

.

Әдәпле булыйк (4 сәг)

48

“ Трамвайда”  М. Галләмова (126)

1

Геройларга хас сыйфатларны ачыклау, аларга бәя бирү

Урын, кеше, буш сүзләрен куллана.

Олыларга , кечеләргә карата хөрмәт тәрбияләү.

49

В.Осеева “ Бер әби ич”(130)

1

Текстның эчтәлеген  аңлап  уку, тәрҗемә итү, рәсем буенча бәйләнешле сөйләм үстерү

Елмая,тайгак, аяк асты, егыла, җавап бирә сүзләрен куллана. Сәнгатьле укый

Аңлап сәнгатьле укый белү

50.

“Өч ул” Дәрдеманд (135)

1

Текстның эчтәлеге белән танышу,  яңа лексиканы активлаштыру

Татлы, үтте, орлык, чәчә, рәхмәт әйтә сүзләрен куллана  

Дустыңны тыңлый белү

51

“Өч ул” Дәрдеманд тексты  БСҮ

1

Дусларын тыңлый белү

Малайларга бәя бирә белә

Текстның эчтәлеген сөйли белү

Кечкенә дусларыбыз (3сәг)

52

”Дуслар” хикәясе М. Галләмова  (142)

1

Текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый белү, тәрҗемә итү

Тәпи, көн саен,  өрә, тимә сүзләрен куллана. Тиешле тизлектә дөрес укый

Тугрылык тәрбияләү.

53.

 Ү.Саттаров “Уйныйсы килә” хикәясе (146)

1

Рольләргә бүлеп уку, эчтәлеген үзләштерү  

Диалогны роль-ләргә бүлеп укый белә

Хайваннар белән үзеңне ничек тоту турында сөйләшү.

54.

“Минем кечкенә песием” хикәясе (149)

1

Текстны уку,                        тәрҗемә итү

Хәйләкәр, көчле, койрык, йомшак,

тота сүзләрен кул-лана.

Татар сөйләмен интонацион яктан дөрес оештыра белү

 4 нче чирек

Күңелле, ямьле җәй! (14)

55.

Г.Тукай “ Җәй” (156)

1

Шигырьләрне сәнгатьле уку, җәй темасына караган лексиканы активлаштыру

Кыр, дымлана, карланган, бозланган, кайчак сүзләрен куллана

Табышмакның җавапларын таба.

Сорауларга җавап бирә белү

56

Б.Рәхмәт “ Матур җәй” шигыре (157)

1

Сәнгатьле уку.

Сүзләрне дөрес укый белә

Шигырьнең эчтәлеге буенча җөмләләр төзү

57.

“Җәй” Рәсем буенча хикәя (158)

1

Яңа лексиканы кулланып, шигырьләрне сәнгатьле уку, сорауларга җавап  бирү

Өйрәнелгән сүзләр-не кулланып җөмләләр төзи

Үз сорауларыңны дусларыңа тәкъдим итү

58.

Татар халык әкияте “Төсләр” (161)

1

Әкиятнең эчтәлеген үзләштерү, сораулар төзү, рольләргә бүлеп уку

Тату, дус, гел, әйтә, мактана сүзләрен куллана.Сәнгатьле укый

Аңлап сәнгатьле укый.

59.

Татар халык әкияте “Төсләр”(162)

1

Үз тәҗрибәңнән чыгып текстка җөмләләр өсти белү

Текстның эчтәлеген үз җөмләләре белән тулыландырып сөйли. Шигырьне сәнгатьле укый

Дуслык хисе тәрбияләү

60.

М.Гафури “Җәйге эш вакыты”(163)

1

Шигырьләрне сәнгатьле уку, җәй темасына караган лексиканы активлаштыру  

Тәрҗемә белән укый

Эчтән укый белү

61.

Ә.Рәшитов “Кояшлы ил” җырын өйрәнү

1

Шигырьне сәнгатьле уку,

яңа лексиканы сөйләмдә активлаштыру

Күк, китерсә, салават күпере, бары сүзләрен куллана.

Сүзләрне дөрес укый.

62.

Ә.Рәшитов “Кояшлы ил” җырын өйрәнү

1

Җырны җырларга өйрәнү.

Җырның сүзләрен ятлый.

Җырның сүзләрен ятлап, җырлау.

Ятлау

№4

63

Р.Файзуллин “ Җиләк кайда күп?”(166)

1

Шигырьне сәнгатьле уку,

эчтәлеге буенча сораулар төзү

Тәрҗемә белән укый

Тыңлап аңлау

64.

“ Җиләк җыям как коям” уены (167)

1

Уенны уйнау өчен текстны өйрәнү

Уенны уйный белә

Уен уйнау.

65.

 В.Катаев “Гөмбәләр” (168)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, рольләргә бүлеп уку

Күзәтүләреннән чыгып эчтәлекне үз җөмләләре белән тулыландыра

Күзәтүләрдән чыгып хикәяли белү

66

Х.Халиков “ Витаминлы аш” ( 170)

1

Текстны сәнгатьле уку, тәрҗемә итү, рольләргә бүлеп уку

Җитми, кычыт-кан,мәтрүшкә, гөл-җимеш сүзләрен куллана. Сәнгатьле укый белә

Хикәянең эчтәлеге буенча җөмләләр төзи

67.

Сабантуй” тексты (175)

1

Сабантуй бәйрәме турында  мәгълүмат бирү

Киенә, шат, кызык сүзләрен куллана

Үзенең фикерләрен дә өсти белү

К.Монолог№2

68.

Йомгаклау

 Өйрәнелгән әсәрләр буенча тест

1

Үтелгәннәрне гомумиләштереп кабатлау

Сорауларга җавап бирү

Сүзләрне дөрес урнаштырып, җөмләләр төзи, өзекнең кайсы әсәрдән икәнен,   билгели, авторын күрсәтә

Өйрәнелгән әсәрләр буенча тест сорауларына җавап бирү

Тест№1

                                                 

Укудан  практик  эшләр

Эш төре

1 чирек

2 чирек

3 чирек

4 чирек

барлыгы

Сочинение

1

1

Контроль диалог

1

1

2

Контроль монолог

1

1

2

Шигырь  ятлау

1

1

1

1

4

Тест

1

1

Укудан үзләштерү дәрәҗәсенә контроль

Шигырь ятлау:

Б. Рәхмәт “ Аш вакыты” (октябрь)

Г.Тукай “Безнең гаилә” (ноябрь)

“ Безнең урам” Х.Гарданов (гыйнвар)

Ә.Рәшитов “Кояшлы ил” җыры (апрель)

Диалогик сөйләм:

“Ашханәдә” . (октябрь)

  “Син кайда яшисең?” (февраль)

Монологик сөйләм:

“Кышкы көн.” (декабрь)

Сабантуй” тексты (май)

Инша:

“Яз килде”(март

                                     Укучының белем дәрәҗәсенә таләпләр

1.Татар теленең төп фонетик үзенчәлекләрен, татар теленә хас булган фонемаларның дөрес әйтелешен гамәли үзләштерү

2.Татар телендә сүз басымын дөрес куя белү

3.Алынма сүзләрне, антоним, синонимнарны сөйләмдә урынлы куллана белү

4.ТЫҢЛАП АҢЛАУ эшчәнлегендә текстның төп эчтәлеген аңлап укытучының сорауларына җавап бирү, бирелгән җөмләләр арасында эчтәлеккә туры килгәнен табып әйтү

5.ДИАЛОГИК СӨЙЛӘМдә орфоэпик, лексик-грамматик нормаларны саклап текстның төп эчтәлеге буенча әңгәмә кору, бирелгән диалогка охшаш диалог төзи белү

6.МОНОЛОГИК СӨЙЛӘМдә укылган яки тыңланган текстның төп эчтәлеген эзлекле сөйләп бирү, сюжетлы рәсемнәр, лексик тема буенча хикәя төзеп сөйләү.

7.УКУ.Текстларны сәнгатьле, аңлап уку hәм сәнгатьле аңлап укуга үзлегеңнән әзерләнү

8.ЯЗМА СӨЙЛӘМ. Бирелгән үрнәк буенча котлау язу.

Гомумбелем күнекмәләрен бәяләүнең критерийлары hәм нормалары

Укучыларның белем һәм күнекмәләре тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек башындагы агымдагы, тематик, йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә.

Программада әйтелгәнча, укучыларның тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен үстерү, яъни коммуникатив компетенцияләрен формалаштыру, hәм шулай ук укучыларның татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләрен гамәли үзләштерүе- төп максат итеп куела.Тикшерү эшләренең төрләре шушы максатлардан чыгып сайлана.

Тыңлап аңлау күнекмәләрен тикшерү өчен  биремнәр:      

-тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга телдән җавап бирү;

- бирелгән җөмләләр арасыннан эчтәлеккә туры килгәне сайлап алу һ.б.

            Диалогик сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:

- рәсемнәргә карата сорау кую;

- куелган сорауларга җавап бирү;

            Монологик сөйләм буенча:

  1. предметны, (табигатьне, кешеләрне һ.б.) тасвирлау;
  2. лексик тема буенча кечкенә хикәя төзү;
  3. укылган текстның эчтәлеген сөйләү;
  4. Уку күнекмәләре буенча:
  5. таләп ителгән  текстны сәнгатьле итеп ,тиешле тизлектә кычкырып уку;
  6. текстны аңлап, эчтән  уку;
  7. текст буенча куелган сорауларга җавап бирү;
  8. текстның эчтәлеген сөйләү;
  9. Язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:
  10. аерым сүзләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстны үзгәрешсез күчереп язу;
  11. нокталар урынына кирәкле хәрефләрне, сүзләрне куеп, җөмләләрне күчереп язу;
  12. диктант язу һ.б.
  13. изложение, сочинение өйрәтү рәвешендәге язма эшләр буларак кына кулланыла;

Агымдагы, тематик  тикшерүләрне оештыру өчен тестлар куллану уңайлы. Алар тикшерү эшен тиз һәм төгәл оештыруны тәэмин итә.

      Телдән җавап бирүне тикшерү һәм бәяләү

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытканда иң мөһим бурычларның берсе – сөйләм телен үстерү.

Укучыларның белемнәрен тикшерү өчен сораулар төзегәндә:  сораудагы һәр сүз аңлаешлы булырга,   сораулар артык озын булмаска,  балаларга аңлашылмаган сүзләр кулланылмаска тиеш;  

Сорауларны ашыкмыйча һәм ачык итеп әйтергә кирәк;

Укытучы баланың җавабын тыңлап бетерергә, шуннан соң гына өстәмә сораулар бирергә тиеш;

Укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен тикшерү фронталь дә була ала: 1) укучылардан ешрак сорарга мөмкинлек бирә; 2)укучыларның   белемнәре гомумиләштерелә, камилләштерелә; 3) тикшерү эше тагын да җанлана.

Укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен бәяләгәндә, билге җавапның сыйфатына карап һәм түбәндәге таләпләр искә алып куелырга тиеш:

-сөйләмнең орфоэпик, интонацион, грамматик яктан дөреслеге;

- сөйләмнең  эчтәлеге ягыннан дөреслеге, эзлеклелеге ;

- сөйләмнең аңлаешлылыгы;

- сөйләмдә сүз байлыгы, җөмлә калыпларының төрлелеге;

Җавапны бәяләгәндә, уңай һәм кимчелекләрен әйтеп, хаталар яңадан кабатланмасын өчен,киләчәктә нәрсәгә игътибар итәргә  кирәклеген  күрсәтергә тиеш. 3 нче сыйныфта эш төрләренең күләме һәм бәяләү :

   1.Тыңлап аңлау - 0,5- 1 минут. Тыңлаган татар сөйләмен дөрес аңлап, сөйли алганда “5”ле; аңлап, якынча дөрес сөйли алганда”4”ле; аңлап, өлешчә генә сөйли алганда ”3”ле; эчтәлеген тулаем аңламаганда “2”ле куела.

   2.Диалогик сөйләм -  5 реплика. Бирелгән ситуация, өйрәнелгән тема буенча сораулар төзи, җавап бирә, әйтелеш һәм грамматик яктан дөрес диалогик сөйләм төзегәндә, “5”ле; ...әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3хата җибәрсә, “4”ле;

Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә корганда, 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сөйләм төзегәндә, ”3”ле ; Сораулар төзи, җавап бирә алмаганда, ”2”ле куела.

   3.Монологик сөйләм  -  6 фраза. Тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эзлекле булган монологик сөйләм өчен”5”ле; ...аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формасында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган м/с гә”4”ле;

Тема буенча эзлекле төзелмәгән, 4-6 хатасы булган м/с өчен “3”ле; м/с төзи алмаганда”2”ле куела.

   4.Уку-Бирелгән текстның эчтәлеген тулаем аңлап,авазларны һәм сүзләрне дөрес әйтеп, басымны дөрес куеп, сәнгатьле һәм аңлаешлы итеп тиешле тизлектә укыганда”5”ле; ...әмма тупас булмаган 2-3 орфоэпик хата җибәреп(авазларның әйтелешен бозу, басымны дөрес куймау, интонацияне сакламау) укыганда”4”ле куела; эчтәлекне өлешчә аңлап, 4-6 орфоэпик хата белән,һәм уку тизлеге акрын булганда”3”ле; аңламыйча,орфоэпик кагыйдәләрне бозып, 7дән артык әйтелеш хатасы җибәреп һәм уку тизлеге акрын булганда”2”ле куела

   5.Язу: (каллиграфик матур язу 2 юл).Орфографик(хәреф төшерү, өстәү, алыштыру,сүзләрне юлдан юлга дөрес күчермәү) хаталарга гына игътибар ителә; әгәр дә сүз берничә урында дөрес, ә аерым бер урында хаталы язылган икән ,бу ялгыш дип саналмый. Бер үк хата берничә сүздә кабатланса, бу бер ялгыш дип исәпләнә.  

 1) к/ күчереп язу (2)-3-4 җөмлә. Пөхтә, орфографик хатасыз язылган эшкә “5”ле; ...әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орф-к хатасы булса “4”ле; Пөхтә язылмаса, 4-6 орф-к х атасы булса “3” ле, Пөхтә булмаса, 6,артыграк орф-к хатасы булса “2”ле куела.

 2) к/сүзл. диктанты (2) диктант (2) Пөхтә ,1орф-к хатасы булса “5”ле; Пөхтә, 2-3 орф-к хатасы булса “4”ле; Пөхтә язылмаган, 4-6 орф-к хатасы булса “3”ле; Пөхтә түгел, 7, артыграк хатасы булса “2”ле куела.

 3) Язма сөйләм (сочинение, изложение) күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерында яздырыла, бер билге куела. Өйрәтү характерындагы язма эшләрнең уңай билгеләре генә журналга куела.

Бирелгән темага эзлекле язылган,1 орф-к һәм 1 гр-к хатасы булса “5”ле; Эзлекле язылган,ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән, 2-3 орф-к яки 2-3 гр-к  хатасы булса”4”ле; эзлекле язылмаган, 4-6 орф-к яки 4-6 гр-к хатасы булса “3” ле, эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7дән артык орф-к яки 7дән артык тупас гр-к хатасы булган эшкә “2”ле куела.

       Йомгаклау билгесе чирек һәм ел ахырында куела. Ул, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен, татар телендә аралаша алу осталыгын, шулай ук язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып куелырга тиеш.

Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары

                        УМК

Укытучы өчен методик  

         әдәбият    

Укучылар өчен әдәбият

Программа: Төзүчеләр: Хәйдәрова Р. З. Һәм башкалар. Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы ”Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укыту буенча сынап карау программалары”, 1-11 сыйныф, 2003 ел

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова.Татар теле һәм уку китабы. 3 нче сыйныф. Казан “Мәгариф” нәшрияты, 2009 ел.

  Р.Р.Нигъматуллина “Татар теле дәресләрендә рус телле укучылар белән  өстәмә эшләр өчен күнегүләр җыентыгы” Яр Чаллы, 2000 ел

 Яр Чаллы  шәhәре мәгариф идарәсе “Төп hәм урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләрендә рус телендә сөйләшүче балаларны татар теленә өйрәтүдә көтелгән нәтиҗәләр hәм  аларны бәяләү” Яр Чаллы, 2004ел

                                                                                     

1.А.Ш.Асадуллин, Р.А.Юсупов ”Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре ” Казан,” “Мәгариф” нәшрияты,1998

2.Р.З.Хәйдәрова “Научно-педагогичесие аспекты билингвального образования в Республике Татарстан “ Набережные Челны, 2006    

3.”Фән hәм мәктәп”, ”Мәгариф” журналлары                                                                                                                                                            

1.Р.Р.Нигъматуллина ”Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр hәм күнегүләр җыентыгы” 1 кисәк Яр Чаллы, 2003

                                                 

                                           


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Татар теле. Эш программасы. 2 класс

Татар теленә өйрәтүнең төп максаты – гамәли максат : телне аралашу чарасы буларак  үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле ситуацияләре кысаларында белем бирү, күнекмәләр...

Рабочая программа 4 класс (Татар теле)

Рабочая программа для 4 класса по предмету татар теле....

3 класс татар теле ФГОС "Перспективалы башлангыч мәктәп"

ФГОС "Перспективалы башлангыч мәктәп" татар теленнән 3 класска эш программасы...

татар теле эш программасы 1 сыйныф

татар теленнән 1 сыйныфның татар төркеме өчен эш программасы....

ПНШ 4 класс татар теле эш программасы

Рабочая программа по татарскому языку для 4 класса ФГОС "Перспективная начальная школа"...

ПНШ 4 класс татар теле эш программасы

ПНШ 4 класс татар теле эш программасы...

2 сыйныф өчен туган телдән (татар теле) эш программасы

Рус мәктәбенең 2 нче сыйныфында укучы татар балалары өчен туган телдән (татар теле) эш программасы (УМК "Перспектив башлангыч мәктәп", атнага 2 сәгать исәбеннән, елга 68 сәгать)....