Төрээн чугаа 2 класс
рабочая программа (2 класс) по теме

РАССМОТРЕНО

на заседании МО

учителей начальных классов

от  «____»_____________2012г.  

Руководитель МО

_______________ /Донгак Ч.В./

СОГЛАСОВАНО

завуч начальных классов

МБОУ СОШ

С. Балгазын

_________________/Дамчан Т.К./                                      

«____»_________________2012г.                                

УТВЕРЖДАЮ

директор МБОУ СОШ

с. Балгазын

______________/ Балчий-оол А.К./

«____»________________2012г.

№

Темазы

Кичээлдиң хевири

Негелделери

шагы

хүнү

I улдуң

Экии, школа!

1

Ч.Кара-Күске «Сентябрь бирде», Л.Чадамба «Сентябрь ай моорлап келди».

Чаа тема

Чаа өөредилге чылының эгелээни-биле холбаштыр уругларның өөрүшкүзүн, сонуургалын деткиир.

1

2

Кудумчу шимчээшкини. О.Делгер-оол «Светофор»

Чаа теманың тайылбыры

Шүлүктерни аянныг кылдыр номчуп өөредир. Чугаазын сайзырадыр.

1

Тыва-мээң төрээн черим

1

В.Серен-оолдуу-биле «Төрээн чурт».

Чаа теманың тайылбыры

Чогаалдың утказынга даяннып алгаш төрээн чери Тывага ынак болурунга кижизидер

1

2

М.Ховалыг «Бистиң Тугувус», «Тыва Республиканың Сүлдези». Тыва Республиканың Ыдык ырызы.

Чаа теманың тайылбыры

Чогаалдарның утказынга даяннып алгаш Төрээн чуртувус, ооң символикалары-биле таныштырар

1

3

К-Э. Кудажы «Төрээн черим».

З. Намзырай «Мээң черим»

Холушкак хевириниң кичээли

Шүлүктүң утказынга даянып алгаш төрээн дылынга камныг, хумагалыг болурунга кижизидер

1

4

Е.Саая «Тыва дылым», «Тываның аржааннары»

Холушкак хевириниң кичээли

Төрээн чериниң бойдузунга камныг болурунга кижизидери

1

Күс дүшкен

1

Чугаа сайзырадылгазы «Күскү бойдус». Экскурсия

Кичээл - экскурсия

Күстүң эгелээниниң дугайында уругларнын бодалдарын деткиир

1

2

К.Ондар «Сентябрь». С.Сурун-оол «үелерниң эргилдези»

Холушкак хевиринин кичээли

Чогаалдарны аянныг номчуп, оларнын утказын сайгарар

1

3

О.Монгуш «Сарала күс». Л.Чадамба «Хову кораблинге»

Холушкак хевириниң кичээли

Чечен чугааны аянныг номчааш, утказын билиндирер

1

4

М.Кенин-Лопсан «Тараажыга мактал»

Холушкак хевириниң кичээли

Өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр

1

5

Тыва улустуң толу «Коданның аян чоруу»

Холушкак хевириниң кичээли

Чечен-чугаанын утказынга даянгаш дириг амытаннарны камнап, кадагалаарынга кижизидер

1

6

Л.Чадамба «Хүнезин». А.Шоюн «Октябрь», «Ноябрь»

Холушкак хевириниң кичээли

Өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр

1

Арыг-шевер болгаш кадыкшыл

1

Чугаа сайзырадылгазы «Арыг-силиг алдынарының ужуру чүл?»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалдарның утказынга даянгаш арыг-силиг болурунга кижизидер

1

2

К.Чуковский «Чунар херек». Эмчинин сүмези Холдарны үргүлчү чуур херек

Холушкак хевириниң кичээли

Аянныг номчуур, өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр

1

3

(Чеченчиткен чугаа.) «Кариес биле Бактериус». Л.Чадамба «Арыг-шевер»

Холушкак хевириниң кичээли

Аянныг номчуур, өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр

1

4

Л.Чадамба «Спорт – оннук». «Ымырааларны узуткаңар!»

Холушкак хевириниң кичээли

Шулукту аянныг номчуп өөредир. Спортка ынак болурунга кижизидер

1

5

Класстан дашкаар номчулга «Бойдус деп чул?»

Холушкак хевириниң кичээли

Аянныг номчуур, өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр

1

II улдун

Өг-бүле.Школа. Найырал.

1

Чугаа сайзырадылгазы «өг-бүле.Школа. Найырал». Л.Чадамба «Бичии Лена»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалдың утказынгадаянып алгаш уругларның кежээ, дыңнангыр болурунга кижизидер

1

2

Л.Толстой «Шынын чугаалаан». В.Осеева «Дуза чедирген»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалдың утказынга даянып алгаш уругларның кежээ, дыңнангыр болурунга кижизидер

1

3

О.Намчылак «Хайыралыг ада-ием».

 Б Доюндуп «Авыралдыг улузум».

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалды аянныг номчуп, ада-иезини хүндүлеп чоруурунга кижизидер

1

4

Х.Ойдан-оол «Кырган-ачам чагыы»

Холушкак хевириниң кичээли

Улуг улусту хүндүлээр чорукка кижизидер

1

5

Ч.Кара-Куске «Найырал-коллективте». В Эренчин «Уругларга»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалды аянныг номчуп өөредир. Чугаазын сайзырадыр. Эш-өөрү-биле найыралдыг, биче-сеткилдиг болурунга кижизидер

1

6

В.Маяковский «Чүнү эки дээрил база чүнү багай дээрил?»

Холушкак хевириниң кичээли

Шүлүктүң утказынга даянгаш, уругларга чүнү эки, чүнү багай дээрин ылгап билиринге кижизидер

1

7

Л.Толстой «Сөөкчугеш». О. Охемчик «Бөмбүрзекти чуруп ор мен»

Холушкак хевириниң кичээли

Өөреникчилерниң чугаазын сайзырадыр.

1

Кыш дүшкен

1

Чугаа сайзырадылгазы «Кыш». М.Кенин-Лопсан «Кыштын шүлүкчүзү»

Холушкак хевириниң кичээли

Шулуктуң болгаш чечен чугаазын дамчыштыр кышкы бойдустуң чараш-каазын эскерип сонуургаарынга чаңчыктырар.

1

2

Е.Танова «Кышкы ыржыгаш». Г.Скребицкий «Баштайгы хар»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалды аянныг номчуп ооредир. Чугаазын сайзырадыр.

1

3

В.Серен-оол «Булут». С.Молдурга «Соок»

Холушкак хевириниң кичээли

 Уругларның хуузунда хайгааралынга болгаш шулуктерниң утказынга үндезилээш, кыштын Онзагай демдектерин сактып алырынга  билиндирер

1

4

С. Тока «Мерген». С.Комбу «Хар кадай»

Холушкак хевириниң кичээли

Кыштың онзагай демдектерин, оон болуушкуннарын шиңгээдип ап, кыш дугайында бижиттинген уран-чечен бодалдарны сактып алырынга билиндирер

1

5

Г.Скребицкий «Сонгаже корем». О.Делгер-оол «Киш-кулаа»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалды аянныг номчуп өөредир. Чугаазын сайзырадыр

1

6

Кушкаштарның медээзи (чоннуң хайгааралындан). К.Ондар «Эртенги соок»

Холушкак хевириниң кичээли

Кышкы соок үеде кушкаштарны кээргеп, сагыш-човап, дуза чедирерин кезээде утпайн чоруурун билиндирер

1

7

А.Шоюн «Баштайгы чунгулаашкын».

Чурук-биле ажыл «Чуңгуда».

Холушкак хевириниң кичээли

Чугаазын сайзырадыр

1

8

О.Сувакпит «Экии, ёлка!». А.Шоюн «Декабрь». Д.Донгак «Кыштың чечээ, байырлыг че».

Холушкак хевириниң кичээли

Шүлүктү аянныг номчуп өөредир, чугаазын сайзырадыр

1

III улдуң

 Улустуң аас чогаалы

1

И.Бадра «Аштырган арзылан»

Холушкак хевириниң кичээли

Тоолду аянныг номчуп өөредир. Чугаазын сайзырадыр

1

2

Тыва улустуң тоолу «Мечи сылдыс». Л.Толстой «Дилги болгаш Курту».

Холушкак хевириниң кичээли

Тоолду аянныг номчааш, утказын дамчыдып өөредир

1

3

Немец улустуң тоолу «Хек»

Холушкак хевириниң кичээли

Чугааның утказын билиндирер, аянныг, шын номчуурунга чаңчыктырар

1

4

Алтай улустуң тоолу «Кара-куш биле Бос деп өдурек»

Холушкак хевириниң кичээли

Тоолду аянныг номчааш, утказын дамчыдып өөредир

1

5

Тоолчургу чугаалар. Самагалдай. Бии-хем. Кымыскаяк. Ак хайыракан.

Холушкак хевириниң кичээли

Чугааның утказын билиндирер, аянныг, шын номчуурунга чаңчыктырар

1

6

Тывызыктар. Үлегер домактар. Дүрген чугаалар.

Холушкак хевириниң кичээли

Чугаазын сайзырадыр

1

7

Класстан дашкаар номчулга «Арт ёзулалы». К.Кудажы «Хойтпак –Чажар»

Холушкак хевириниң кичээли

Чугааның утказын билиндирер, аянныг, шын номчуурунга чаңчыктырар

1

Тыва чоннуң чаагай чаңчылдары

1

Чугаа сайзырадылгазы. С.Сарыг-оол «Шагаа», «Шагаа йөрээлдери»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалдың утказынга даянгаш, Шагаа байырлалының уткуурунуң чаңчылдары-биле таныштырар

1

2

Тыва чоннуң чаңчылаан чемнери. О.Бартан «Согажа». Д.Дадар-оол «Хырбача»

Холушкак хевириниң кичээли

Тыва улустуң чаңчылчаан чемнери-биле таныштырар

1

3

О.Делгер-оол «Далган», Чинге-тараа». М.Эргеп «Кара-дуруяалар»

Холушкак хевириниң кичээли

Шүлүктү аянныг номчудуп өөредир

1

Кижи. Бойдус. Экология.

1

Чугаа сайзырадылгазы «Кижи. Бойдус. Экология». «Чуртувусту магадаар». К-Э.Кудажы «Бойдусту камнаңар, ону байыдыңар».

Холушкак хевириниң кичээли

Бойдус деп чул дээрзин билиндирбишаан, кижи төрээн бойдузунуң ээзи анаа хумагалыг болур күзелдерни уругларга шиңгээттирер

1

Февраль 23 – Ада чурт камгалакчыларның хүнү

2

И.Эргил-оол «Тайбың шерии». В.Морозов «Михась – кызыгааржыларның өңнүү»

Холушкак хевириниң кичээли

Ада – чурттуң камгалакчыларынга чоргааралын кижизидер. Төрээн чурттунга ынак анаа чоргаарланырынга кижизидер

1

3

С.Сарыг-оол «Күжур чараш чодурааны». А.Алдын-оол «Эрес»

Холушкак хевириниң кичээли

Төрээн чериниң каас – чараш, бай-байлак бойдузунга уругларның чоргааралын оттуруп, аңаа хумагалыг болурун, биче сеткилдиин кижизидер

1

4

В.Саган-оол «Авамга». Б.Доюндуп «Ава дугайында бодал»

Холушкак хевириниң кичээли

Март8-ти херээженнер хүнү кылдыр демдеглеп турары – биле таныштырар

1

5

О.Сувакпит «Иеге йөрээл». Л.Чадамба «Март сези»

Холушкак хевириниң кичээли

Иелерге хүндүткелди кижизидер

1

6

Ю.Кюнзегеш «Пөш төлү». М.Доржу «Эзим олу»

Холушкак хевириниң кичээли

Бойдусту камнап, камгалаар, ону кайы хамаанчокка тотчеглеп болбас ужурну сагыыр

1

7

Д.Донгак «Дузактыг тал сөөрткен койгун»С.Сурун-оол «Элик». З.Амыр-Донгак «Эзириктиг элик»

Холушкак хевириниң кичээли

Бойдусту камнап, камгалаар, ону кайы хамаанчокка төтчеглеп болбас ужурну сагыыр

1

8

О.Сувакпит «Аннар хомудалы». К.Симчит «Те болгаш чуңма»

Холушкак хевириниң кичээли

Төрээн чериниң каас – чараш бойдузун магадап, анаа камналгалыг болгаш ынак болурун күзелин оттурар. Аянныг номчуурунга чаңчыктырар

1

9

Класстан дашкаар номчулга С.Сурун-оол «Дииң оглу»

Холушкак хевириниң кичээли

Кижи бойдусту ээзи болганында, ол бойдуста бар бугуле дириг-амытаннарны камгалаар, кадагалаар чорукка уругларны кижизидер

1

10

Э.Кечил-оол «Уруглар – куштарга ынак». Т. Саая «Куштар шуулганы», «Дээлдиген»

Холушкак хевириниң кичээли

Төрээн чериниң каас – чараш бойдузун магадап, анаа камналгалыг болгаш ынак болурун кузелин оттурар. Аянныг номчуурунга чаңчыктырар

1

IV улдуң

Азырал амытаннар

1

Ангор (араттың чугаазы). С.Сарыг-оол «Анай». «Инек биле сарлык ийи» Халбыңмай. Бодаган

Холушкак хевириниң кичээли

Шүлүктү аянныг, тода шын номчуп өөредир. Күш-ажылга ынак болурунга кижизидери

1

2

М.Эргеп «Чараш мал». «Ивижиниң ыры»

Холушкак хевириниң кичээли

Азырал дириг-амыттаннарның ажыын, оларны ажаап, ада-иезинге дуза кадыптарын, кежээ бооп чаңчыгарының эге базымнарын үндезилээр. Чугаа сайзырадыр

1

Апрель 12 – Космонавтика хүнү

1

А. Прокофьев «Ракета». Ю.Гагарин «өөреникчиге»

Холушкак хевириниң кичээли

Апрель 12 – Космонавтика хүнү

1

10.04

Ажылга ынактың алдары бедик

1

Чурук-биле ажыл. (арын 124). Чогум чүнү кузексээр мен? К.Симчит «Кыдырааш»

Холушкак хевириниң кичээли

Кижиниң амыдыралынга күш-ажылдың ажык дузазын билиндирип, күш-ажылды хүндүлээр, чүткүлдүг болур чорукка кижизидер

1

2

Е.Пермяк «Холдар чүге херектигил?». К-Э.Кудажы «өөк»

Холушкак хевириниң кичээли

Уругларны бичиизинден-не куш чедиптери куш-ажылга ооредири, ада-иезинге кузелдии – биле дузалажырын ооредир

1

3

Т.Кызыл-оол «Кара-кыс биле Севил» О.Саган-оол «Адазының чагыы». Чурук-биле ажыл арын 132.

Холушкак хевириниң кичээли

 Аянныг номчуурунга чаңчыктырар. Чугаазын сайзырадыр

1

Час дүшкен

1

Экскурсия «Час». Л.Чадамба «Март айда». «Часкаар» (башкының сүмези)

Холушкак хевириниң кичээли

Өөреникчилерниң кичээнгейин частың баштайгы демдектерин эскерип билирин болгаш аянныг номчуп, час дугайында одуругларны утказын барымдаалап шын илередирин чедип алыр

1

Май 1 – частың, күш-ажылдың байырлалы

2

С.Сарыг-оол «Майның бири». А Шоюн «Байырлал»

Холушкак хевириниң кичээли

Май 1 –частың, куш-ажылдың байырлалы деп таныштырар

1

3

С.Бюрбю «Час келди». Л.Чадамба «Чараш куштар чанып келди».

Холушкак хевириниң кичээли

Өөреникчилерниң кичээнгейин частын баштайгы демдектерин эскерип билирин болгаш аянныг номчуп, час дугайында одуругларны утказын барымдаалап шын илередирин чедип алыр

1

Май 9 – Тиилелге хүнү

4

Л.Кассиль «Совет солдатка тураскаал». Т.Нурзат «Оттуг дайынга кириштивис»

Холушкак хевириниң кичээли

Ада – чурттуң камгалакчыларынга чоргааралын кижизидер. Төрээн чурттунга ынак аңаа чоргаарланырынга кижизидер

1

5

К.Сат «Частың башкы демдектери». А.Шоюң «Чылдың бир эргилдези»

Холушкак хевириниң кичээли

Чогаалдың утказын барымдаалап, частың онзагай демдектерин билип алыр болгаш бижик демдектерин, утка ударениезин шын салып, дүрген темп – биле номчуп өөрениринге чаңчыл алыр

1

6

Г.Скребицкий «Куш уялары»

Холушкак хевириниң кичээли

Сөзүглелди шын, тода, аянныг номчуурунга чаңчыктырар

1

7

С.Сарыг-оол «Чаагай час». В.Бианки «Ыяштарның Байырлалы».

Холушкак хевириниң кичээли

Сөзүглелди шын, тода, аянныг номчуурунга чаңчыктырар

1

Чай келген

1

Чугаа сайзырадылгазы «Чай келген». К.Ондар «Чаашкын»

Холушкак хевириниң кичээли

Чай келгенин, оон онзагай демдектерин билиндирер; төрээн чериниң каас – чараш бойдузун магадап, аңаа камналгалыг болурун уругларны кижизидер. Чайгы ажыл-ишке үлүүн киирип, ада-иезинге дузалажыксаар күзелдиг болурунга белеткээр

1

2

К.Ушинский «Эртенги херел». Э Кечил-оол «Хөглүг чай». Дужут календары. К.Ондар «Июль»

Холушкак хевириниң кичээли

Чай келгенин, оон онзагай демдектерин билиндирер; төрээн чериниң каас – чараш бойдузун магадап, анаа камналгалыг болурун уругларны кижизидер. Чайгы ажыл-ишке үлүүн киирип, ада-иезинге дузалажыксаар күзелдиг болурунга белеткээр

1

3

Класстан дашкаар номчулга.  Е.Танова «Мөге кижи каржы болбас»

Холушкак хевириниң кичээли

Чай келгенин, оон онзагай демдектерин билиндирер; төрээн чериниң каас – чараш бойдузун магадап, аңаа камналгалыг болурун уругларны кижизидер. Чайгы ажыл-ишке үлүүн киирип, ада-иезинге дузалажыксаар күзелдиг болуруга белеткээр

1