Окружающий мир
план-конспект урока по окружающему миру (2 класс) на тему

Кылаас, оскуола:

2 «в» кылаас, МСОШ №1 В.П.Ларионова

Предмет :

Туларыыр эйгэ

Уруок тиэмэтэ:

Ууга уонна ойуурга

УМК

Тулалыыр эйгэ 2 кылаас 2 чааьа. “Школа России”

Уруок тиибэ:

Сана ойдобулу арыйыы уруога

Учуутал сыала:

О5олор ойуурга туох кутал баарын билэллэригэр усулуобуйаны тэрийии

О5о соруга:  

Ойуурга туох куттал баарый?

Уруоктумуктэрэ:

1.Предмети уэрэтии тумуктэрэ:

- ойуурга ханнык дьааттаах отоннор уонна тэллэйдэр баалларын билэр

- тигэр уон – койууртэн сэрэхтээх буолуу быраабылатын билэр;

2.Уэрэх сатабылларын сайыннарыы тумугэ:

• Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл:

- учуутал кеметунэн уруок соругун сатаан быьаарар;

- бэйэтин уонна атын киhи дьарыгын сатаан сыаналыыр, хонтуруоллуур;

-уорэнээччи быраабылатын тутуьуу;

• Билэр — керер сатабыл:

• Эй улэтин дьайыыларын сатаан толорор: тэннээн кэруу, ырытыы, дакаастааьын
• Сана ойдобулу сатаан моделынан бэлиэтиир;
• ойуурга ханнык дьааттаах отоннор уонна тэллэйдэр баалларын билэр
• - тигэр уон – койууртэн сэрэхтээх буолуу быраабылатын билэр;
• Тигэй уон – койуур ааттарын билэр, араарар;
• Ханнык отон дьааттаа5ын билэр, араарар;
• Ханнык тэллэй дьааттаа5ын билэр, араарар;

• Бодоруһар сатабыл:

- атын киьи санаатын сатаан ейдеен истэр уонна ылынар;

- бэйэ санаатын сатаан дакаастан сепке этии

- пааранан сатаан улэлиир;

3.Ытык эйдэбулу инэрии тумугэ:

Ойуурга сэрэхтээх буолар быраабылаларын тус олоххо наадатын ылыныы

Этаптар

Учуутал дьарыга

Үөрэнээччи дьарыга

Уэрэтиинь

Түмүктэр

1. Тэрээһин чааһа.

-  Утуо кунунэн!

- бугун тулалыыр эйгэ уруогугар биьиги элбэзи билиэхпит коруохпут онон уруокка бары кохтоохтук кыттабыт уонна уорэнээччи быраабылатын тутьабыт

Сопсуьэ5ит?

Бугунну чыыьыланы суруйабыт

- утуо кунунэн

- Бары буттуун;

- кэпсэтии;

- уорэххэ тардыhыы;

-Уруокка бэлэмнээһин.

- Сатаан тэтэрээккэ сопко суруйаллар;

2. Үөрэнэр соругу туруоруу.

2.1.  Үөрэнэр соругу таһаарар түгэн

Ситиьии тугэнин тэрийии

1. 1. Сорудах.: 

•  О5олоор биьиги ааспыт уруокка тугу уорэппиппитий?
• Ханнык быраабылалары тутуьуохтаахпытый?

• Маладьыастар

• Ууга сэрэхтээх буолуу быраабылатын
• Улахан дьон баар сиригэр сотуолээн
• Билбэт сиргитигэр харбааман, кутталлаах. Уу аннынаа5ы суурук баар буолуон соп.
• Олус тымныы ууга сотуолээмэн. Атаххыт  иниирэ тардыан соп.
• Со6ото5ун сотуолээмэн. Бэйэ – бэйэ5итин корсо сылдьар курдук, до5отторгутун кытта сотуолээн.
•  Ыраас эрэ ууга сотуолуоххэ соп. Кирдээх ууга сотуолуур дуруобуйа5а кутталлаах.
• Муора5а сотуолуургутугэр анал бэлиэ оттутугэр тахсыман
• Силлиэлээх кун муора5а сотуолээмэн

Бары буттуун;

Боппуруоска эппиэт;

- учутал боппуруоhугар

сопко хоруйдааhын;

- бэйэ санааны сатаан этии;

- атын киhи санаатын сатаан истии;

- эрдэ барбыты хатылааьын;

- баьаар буолбатын туьугар быраабыланы билии;

Билбэттэригэр таьаарар тугэн

• Ууттан ураты оссо ханна сэрэхтээх буолуохха собуй?
• Ойуурга туох сэрэхтэрэ корсуохтэрин собуй?
• Онтон мин эьиэхэ билигин биир кэпсээни аа5ан иьитиннэриэм:

Арай биирдэ Коля эьэтин кытары оттуу сылдьыбыт. Эьэтэ Коля5а эппит – Тойуом, бараннын чэйгин бэлэмнии тур – диэбит. Коля аьыыр сиргэ баран истэ5инэ уҥа оттугэр наьаа миннигэс отоннор уунэн тураллар эбит. Коля ол отоннору ымсыырбыттыы барытн хомуйан кээспит. Онтон арай ойдоон корбутэ ханас оттугэр, ынырык элбэх атын –атын тэллэйдэр  уунэн турар эбит. Коля ону эмиэ барытын хомуйар уонна этэр – Тыый, айыл5абыт аһа дэлэйиин, эьээм наьаа да уоруо – диэбит.  Аьыыр сирдэригэр тиийэн тэллэйин буьарбыт, отонун ыраастыы олорбут. Эьэтэ кэлэн аччыктаабыттыы ас диэки корор уонна муодархыыр: Тойуом, эн бу хантан тэллэй буллун? – диэбит. Коля этэр: ээ кэлэн истэхпинэ ынырыык элбэх тэллэй бо5ото уунэн турар этэ – диэбит. О5онньор аьы амсайан корбут. Онтон сиэнин диэки корбутэ арай сиэнэ дьикти ба5айы отоннору ыраастыы олорор эбит. Ону о5онньор былдьаан ылан корор. Онтукайа дьааттаах отону ыраастыы олорор эбит. О5онньор этэр: тыый да бу дьааттаах отону ургээбиккин батта! Диэбит, уонна ыйытар: онтон тэллэйин дьаата суох ини? Диэбит. Коля эьэтин диэки соьуйбуттуу корор. Арай о5онньор эмискэччи иьэ ыалдьан киирэн барбыт.  Онон тыа аьын ургуургутугэр бол5омтолоох буолун уонна ханнык сир аьын ургуургутун уортин.

• Манна туох буолла?
• О5олоор, оччотугар биьиги ойуурга  туохтан сэрэхтээх буоулуохпутун нааданый?

• Ойуурга и тд.

*о5олор санаалара *

• Коля куьан аьы ургээбит

• Сир аьын ургуурбутгэр сэрэхтээх буолуохпутун наада

Бары буттуун

кэпсэтии

Билбэтин билэриттэн сатаан араарыы, хонтуруолланыы

• Ойдоон истэллэр
• Кэпсээн комотунэн уорэнэр сорукка тахсыыы
• -ойуурга сир аьыттан сэрэхтээх буолары билэр
• - отон, тэллэй дьааттаахтарын билэр

2.2. Үөрэнэр соругу таһаарыы

• - онтон биьиги ханнык дьааттаах тэллэйдэр, отоннор баалларын билэбит дуо? Ханныктар ургуоххэ собун билэбит дуо?
• - оччотугар биьиги бу уруокка тугу билиэхтээхпитий?

• Суох

• Ханнык тэллэйдэри, отоннору ургуо суохтаахпытый?

Бары буттуун

Учутал комотунэн сатаан уорэнэр соругу туруоруу

3. Үөрэнэр соругу толоруу

3.1 Сана ойдобулу арыйыыны тэрийии

Сорудах

• Билигин мин эьиэхэ видео кордоруом ону иьи ойдоон истин уонна ханнык тэллэйи, отону сиэххэ собун уонна дьааттаахтарын суруйан иьин
• Схема5а:

*ойдоон короллор уонна суруналлар *

Кэпсэтии

Кинигэнэн улэ

-Атын киьи санаатын ейдеен истии, бэйэ санааны сатаан сааьылаан этии, сыаналаныы;

- бэйэ дьарыгын сатаан хонтуруоллуур;

ойдооьун, ырытааьын;

3.2.Моделлааьын  

Тэтэрээккитигэр сурунун:

Миигин кытары тэннэ аа5ын

Пааранан улэ

-моделлааьын

- ууга иэдээн тахсыбатын туьугар быраабыланы туьанан бэлиэтэ онорун

- атын киьи санаатын ойдоон истии, ылыныы

- пааранан сатаан улэлээьин;

3.3. Сана ойдобулу боруобалаан туттуу

Стр 86. Эрчиллии 137.

• Презентациянан улэ:
• Тэллэй туьунан, дьааттаах тэллэйдэр
• Отон уонна дьааттаах отоннор
• Сорудах:
• Ханны отоннор сиэнэллэрий ханныктар сиэнмэттэрий?
• Ханнык тэллэйдэр синэлээрий ханныктар сиэнэллэммэттэрий?
• Бу ханнык отонуй? Хартыына
• Бу ханнык тэллэйдэрий? Хартыына
• Тигэр уоннэр тустарынан
• Тигээйиттэн сэрэхтээх буолар быраабыла

• Устно эппиэттииллэр

*презентацияны короллор *

Эрчиллии

Биирдиилээн улэ

• Хартыынаны сиэттэрэн быраабыла сатаан толкуйдууллар;
•  бэйэни хонтуруолланыы
• - бэйэ санааны сатаан дакаастаан этии;  

4.Сыаналаныы

- О5олоор бугун туох сананы биллигит?

- эрдэ билэр этигит дуо, ханнык тэллэйи ургуохтээхпин ханныгы суох?

- ханнык тэллэйи ургуо суохтаах эбиппитий?

-ханнык отону ургуо суохтаахпытый?

-тигээйиттэн хайдах сэрэхтээх буолабытый?

- о5олоор, бу быраабыланы биллэхпитинэ биьиэхэ олохпутугар тоьо туьалыа5ай?

- билигин биьиги бэйэбитин ус шкалаана сыаналанабыт

Бу уруокка кохтоохтук кыттыбыккытын иьин бар5а махтал! Маладьыастар!

• Дьааттаах тээлэйдэр уонна отоннор тустарынан
• О5олор санаалара

*бэйэ дьарыгын, ойдобулун сыаналаныы*

Бары буттуун;

Бэйэни дьарыгын, ойдобулун сатаан сыаналаныы

Бэйэни хонтуруолланыы

Ууга сурун быраабылан тутуьаргы тус олоххо наадалаа5ын ылыныы