Ажык кичээл
план-конспект урока по математике (1 класс) по теме

               Тема: Быжыглаашкын. 3 деп санны санга кадары болгаш казыыры.

Сорулгазы: 1) уругларнын 3 деп санны санга кадып база сандан казыыр билиин быжыглаар;

                       2) уругларнын кичээнгейинге, психологтуг хулээп алыышкынынга, чуве сактып

                           алыр чоруунга, угаап бодаарынга, салаа-сайгыт сайзыралынга эдилгелиг

                           ажылдар чорудуп, сайзырадыр;

                       3) уругларны дузааргак, эки сагыш- сеткилге, бойдуска хумагалыг болурун

                          кижизидип, сан кичээлинге сонуургалын  бедидер.

Дерилгези: чуруктар: ыяштар, «Колобок» деп тоолдун чуруу,  Колобок, Койгун, Адыг, Бору, Дилги, Диин, чочагайлар, чурагайлар, карточкалар, геометриялыг хевирлер, ребустар.

                               Кичээлдин чорудуу:

I. Огранизастыг кезээ

-Экии, уруглар!

-Оожум олуруп алыр. Кичээлди эгелээринге белен силер бе?

II. Кичээлдин сорулгазын дамчыдары.

-Уруглар, богун анаа эвес,онзагай кичээл эрттирер бис- тоолче аян-чорук.  Чуу деп тоол дээрзин  ам чеде бергеш, билип каар силер. Ынчангаш ам аян -чорукче аъттаныптаалынар, уруглар! (уруглар карактарын шийип, арга-арыг бойдусту караанга чуруп, сагыштап бодаарын башкы удуртур.)

 -Мурнувуста шыргай арга келген –дир, уруглар. Канчаар бис?

- Билип кагдым, ыяштар шын эвес туруштарда турар, оларны чурум езугаар салыптар болзувусса, оруувус ажыттынып кээр. (Уруглар чурагайлыг ыяштарны, 1-ден 10-га чедир саннарнын одуруу езугаар, эде салыр)

-Эр-хейлер! Бо эки орук –биле саадавайн тоолувуска чеде бээр бис. («Колобок» деп тоолдун чуруун коргузер.)

-Чуу деп тоол –дур?

-Шын-дыр, «Колобок»!  Бо кичээливисте «Колобок» деп тоолче аян-чорук кылып, 3 деп санны санга кадарын болгаш казыырын быжыглап, чижектер болгаш бодалга бодаар бис.

 III. Аас-биле саналга.

1. Чижектер болгаш 1-ден 5-ке чедир саннар одуруу.

-Тоол чуу деп эгелээрил, уруглар? (уругларнын харыызы)

-Колобок  таваандан андарылгаш, чуглуп чоруп –ла каан. Чуглуп чорааш коорге, чуу-даа бар болган. Оларны санааш, будалып каар болган. Дузалажып бээр бис бе, уруглар?

1-ги  болук уруглары:

 2-ги болук уруглары: 1-ден 5-ке чедир саннарнын одуруун шын салыр.

-Эр-хейлер! Колобок чувени канчаар санаарын биле берген.

2.Бодалга

-Колобок чуглуп чорааш, чочагай казып олурар диин коруп каан. Ол каш чочагай казып каан –дыр. Шын-дыр, Колобок база ынчаны санаан. Ол шын санаан мен деп амырап турар –дыр. Колобок ол-ла хевээр диинни чарашсынып кайгап олурда, ол ам база 3 чочагай казып каапкан. Диин шупту каш чочагай казааныл?

-Шын-дыр, канчап билип кагдынар?

IV.Сула шимчээшкин.

Ол  уеде ашак-кадай далганын чоктап кааш, «Чолдак –Ой» деп машиназынга олурупкаш, дилеп чоруп каан-дыр эвеспе. (Уруглар «Чолак-ой» деп сула шимчээшкинни кылыр)

V.Кол кезээ

1. Чараштыр бижилге.

Колобок чуглуп чоруп-ла каан. Ол чорааш, чернин бойдустун чараш деп чувезин кайгап, таваржып келген оът –сигенни камныг эрттип, чараш чечектерни оюп, кокпа орукту часпайн, кончуг чараш чоруп чораан.

-Силер база кыдыраажынарга дески, чараш, арыг орукту тургузуп, бижип корунерем.

2.Бот ажыл.

-Колобок чуглуп чорааш, кымга дужа берген-дир?

-Ол чуу дээрил?

-А Колобок чуу дээрил?

- Койгун: «Ырны чоор сен,  бодаттынмаан чижектерим бар, ону бодап бер» деп –тир. Дузалажыптар бис бе, уруглар?

-Ынчаарга, кыдыраашка чижектерни бижээш, бодаар.

1 болук уругларынга

3+3=           7+3=         5-3=

5+3=           7-3=          6-3=

2-ги болук уругларынга:

2+1=            3-1=

3+1=            4-1=

3.Ном-биле ажыл.

-Ол-ла чуглуп чорааш Колобок чуге таваржы бээрил?

-Адыг чуу дээрил?

-Колобок чуу дээрил?

-Адыг: «Сени салыптар мен, чугле бо номда даалганы кууседип бер» деп- тир.

Номда № …

VI.Сула шимчээшкин «Мажаалай»

4. Геометриялыг хевирлер-биле ажыл.

-Колобок чуглуп чорааш, …

-Ол чуу дээрил?

-Колобок: «Мени чивейн кор, сенээ ыры ырлап бээр мен» деп-тир.

-«Ыр-даа канчаар, менээ бажын болза»-  деп-тир.

(Уруглар геометриялыг хевирлер- биле бажын тудар.)

5.Оюн «Бодан, тып» (Ребустар)

-Колобок ол-ла чорааш чуге таваржы бээрил?

-Кажар Дилги ырлап бер дээш, хаайынын кырынга Колобокту олуртуп алган. Колобокту кажар Дилгинин аспаандан канчап хостап алыр бис?

-Дилеп чоруур ашак- кадай  чедип кээр болза, олар хостап болур.

Ынчангаш дурген чедип кээр кылдыр дараазында даалганы кууседиптээлинер.

-Эр-хейлер! Дилеп чораан ашак- кадай-даа тып чедип келгеннер. Кажар Дилги Колобокту чип четтикпээн. Эки ажылдаан ачынар-биле Колобокту ашак-кадай тып алгаш, бажынынче алгаш барган.

VII. Туннел

-Бо кичээлде чуну кылдывыс?

-Аян-чорук кичээлден чаа чуну билип алдынар?

Онаалга №…

1