Литературалык кычырыш Б.Укачин Торолим, сен кайда?
план-конспект урока по чтению (4 класс)

Технологиялык карта

Уроктын болуктери

Уредучинин ижи

Уренчиктин ижи

I.Оргболук

Уренерине ууламjылаганы

-Тандакталып тан атты,

 Тамырланып кун чыкты.

Jакшылар,кару балдар!

*Jакшы куун-тапту иштеерине ууламjылаары

-Слер урокко кандый куун-тапту келдигер?

-Бойыстын jакшы куунисти куничекке сыйлап ийектер:

Тегерик jусту кун козноктон карайт,

Араайынан ол бисти аjыктайт, аjыктайт.

Колдорысла тажынып, колдорысла тажынып,

Бис кунге суунедис! Бис кунге суунедис!

-Ижис эрчимду болзын деп  3 омоликке болинерис: 1о.- «Тийинеш», 2 о.- «Койонок», 3о.-«Тулкучек»

*Балдар jакшылажат

- jакшы

-элкем-телкем,

-суунчилу кодуринилу,ак санаалу…

Омоликтерге болинер, башкараачыларын тудар.

 II Уреду амаду тургузары

Слайд 1. Куу ойнойт.

-Аjару экранден.

-Козорго не корунди балдар?

-Бу ончо состорди бириктире бир сосло не деп айдарыс?

-Айдарда ,балдар  урокто  не керегинде  куучын откурерис?

-Нени билип аларга турар?

- Бугун  бис ады  jарлу алтай бичиичи ,мечин jылда 70 jажы толгон  поэттин « Торолим, сен кайда?» деп улгериле таныжарыс.Улгерчинин обокози бу таныктарда jажынган.Слер оны орус таныктардын болужыла кычырып беригер. (Слайд2)

*Уроктын темазын чокымдайт.       

-Улгерди чокым,jарт кычырып ,тос шуултезиле иштеп, «Торолим,сен кайда?» деп суракка башка-башка будумду иштер ажыра, эп-аргалардын болужыла  каруу берерис.

- Шоркырап аккан суулар,бийик туулар

- jузун-jуур чечектер…

-Мен сананзам…(Торол деп айдар)

-Мен сананзам…

- Улгерчинин обокозин кычыргылайт

III Тургузылган амадуга jединери (темала иштеери)

1.Б.Укачиннин jурумиле таныжары

(Слайд 3)

*Уредучи Б.Укачин керегинде jетиру эдет.

     Б.Укачин 1936 jылда Ондй аймакта Кайырлык деп jуртында чыккан. Б.Укачин школдо уренип турарда, улгер чумдеерине jаан jайалталу болгон.1960 jылда «Jолдор »деп баштапкы бичиги кепке базылган.Москвадагы литературный института  уренген. СССР-дин бичичиилердин Бирлигинин члени болгон.

   Б.Укачин – алтай ла орус, тыва ла кыргыс тилдерле чыккан тортонго jуук бичиктердин авторы. Онын бичигенине  тайанып,П.В.Кучияктын адыла адалган драма театр 3 спектакль тургускан.

*Улгерди уредучи кыырат .

*Уредучинин куучынын угары.

*Улгерди аjарулу угары

2.Созлик иш

 Слайд 4

*Созлик иш откурет.

-Слерге кандый таныш эмес состор туштады?

Кебер- тыш будуми

Чол- агаш оспос jер,кыр jок.кумакту jер

Кобон- jажыл олон

*

кебер-

Кобон

Чымырайып чыккан

3.Алдынан кычырыш

Сурактарла иш

-Слер сананзар,улгер ненин учун «Торолим сен кайда » деп адалган?

- Бичиичинин корумиле Тороли дегени не? Ол сости темдектеген адалгыштарды табып беригер.

-Улгердин  адына , бичилген будумине аjару эдигер?

-Бу улгерде кемнин ортозында куучын одот?

*Алдынан кычыргылайт

*Сурактарга кару бергилейт

-Мен сананзам, …(поэт суракка каруузын торолин  кайдан ла бедиреген)

*(чол суучак тенери….)

-анылузы (улгердин ады суракту, сурак ла каруунан турат

- лирикалык герой ло торол ортодо куучын

4. Jаны билгирлерди быжулаары

Танынан иш

Туп-шуулте

-Улгердин тос шуултезиле иштеерге, слерге Талбак – Кулактын  уч куулгазынду темдеги  болужар.

Куулик темдек –Улгерде кандый куу угулды?

 Кисточка – Улгерде кандый ондор корунди?

Экол.темдек- Ар-буткенле колболу кандый курч сурактар тургузарга jарар?

--Айдарда,балдар поэттин корумиле Торол дегени не?

*Омоликтин  башкараачылары  jакылталарды     талдап  алар.

*Алдынан иштегилейт

*Кажы ла омолик  бойынын ижин корулайт.

*Каруузын айткылайт.

Амыраар ой

Алтайымнын  jаражын!Тенеризи чап-чанкыр!

Кырлары онын бийик,Суулары  онын чакпынду

Эдиски унду куштарлу!Моштори араай  jайканган

Алтайымнын  jаражын!

Колдорын кодургилейт/оро коргулейт

колын кодургилейт/суунын чакпынын    коргузет/эки колыла учкулайт

jайканар/колдорын чойор

IV Билгирлерди бириктире катап корори

V.Туп-шуулте

-Эмди автордын шуултезин улалтып, торол дегенин башка-башка будумду иш ажыра jартаарыс:

1 о.- Кеп состорди бириктирип,кычырыгар,учурын jартагар.

2о.- Торол дегени не ? деп суракка кару беригер.Улгер чумдегер.

3 о. – Торолдин кеберин пазл-jуруктан jуугар.

- Б.Укачинле слердин санаа-шуултегер бирлик болды ба?

-Торол дегени ол не деп ондоп алдыгар?

Агаштын бурин сындырбай, ак санаалу jуригер!

Ан-кушты чочытпай, jалакай куунду болыгар!

Кейис ару болзын,jерис jажыл турзын!

*Алдынан иштегилейт

(Торол jери тожоктон jымжак.оскон jери отпоктон тату.Бойынын jерин бозу да билер.)

*Кажы ла омолик  бойынын ижин корулайт.

*Каруузын айткылайт.

*Улгерди аjарулу угары

VI Будурген ишти,билгирлердии кемjиири ле чокымдаары

Эрмектерди учына jетирер:-Мен билип алдым…

-Меге jилбилу болды…/-Меге урок jарады…

-Торолимге куунзейдим…/-Алтайысты мактап.урогысты jанар кожоло божодып ийектер деп сурап турум.

Ак чечеги jайылган,Алтайымнын jаражын!

Кок таманы jайканган.Торолимнин jаражын!

-Эрчимду, jакшы ижигер учун быйан!

*Будурген ижин баалары

*Эрмектерди учына  jетире айдат.

*Кожондогылайт.

VII Айылдын ижи

-Улекер иш будурер «Албатымнын чум-jандары Алтайымды корыйт»