Ажык кичээл М.Пришвин Алдын шынаа
план-конспект урока по чтению на тему

Эртеми

Литературлуг номчулга

Класс

3

Кичээлдиң темазы

Кичээлдиң хевири

Чаа тема

Педагогтуг технология

Информационно-коммуникативная технология, медээ-коммуникативтиг технология, (использование элементов креативной технолгии)-чогаадыкчы тускайлан чоруун сайзырадырынга креативтиг технологияны ажыглаан,,  оюннарлыг технология, ѳѳреникчилерниң иштики сагыш-сеткилин ажыдарынче угланган технологиялар.

Ажыглаан арга, методтар

Ѳске эртемнер-биле харылзаазы

Орус дыл, литературлуг номчулга, хурээлел

Дерилгези

 кичээлдиң презентациязы, ноутбук, мульмедиялыг проектор.

Канчаар ажылдаары

Шупту, эжи-биле.

Ɵɵредиглиг курлавыры

Сорулгазы

Ѳѳредиглиг: «Мен шыдаптар мен», «Меңээ херек», «Мен ону билип алыксап тур мен» деп бодалдарга, түңнелдерге уругларны эккээри-биле оларны кичээлче хаара тудуп, бүгү-ле таарымчалыг байдалдарны тургузар, боданыр аргазын идепкейжидер.

Рефлексилиг: айтырыгларга шын харыылап, түңнел үндүрүп билиринге идиг бээр

Сайзырадыглыг: Уругларның логиктиг боданыышкынын, сайгарып, деңнеп, түңнеп билирин, сагынгыр, кɵрүнгүр чоруун сайзырадыр; бот-тывынгыр чоруун, бот-идепкейин кѳдүрер;

Кижизидилгелиг: Кижи бүрүзүн идепкейлиг ажылче хаара тудуп тургаш, кичээлге сонуургалын чедип алыр; Ɵске кижиниң үзел-бодалын дыңнап,  үнелеп билир, ак сеткилдиг, шынчы, быжыг тура-соруктуг, кижизиг мѳзү-бүдүштүг, кижилерге ынак, тɵлептиг, ёзулуг кижизиг кижини  кижизидер.

Бүгү талалыг ѳѳредилгениң ажыл-чорудулгазын боттандырары (УУД)

Бот-хуузунуң-личностный: Ɵɵреникчиниң бодунуң туружу, бодалы; ɵɵредилгеге сонуургалы; бот-идепкейи, бот-медерели; бодунуң мурнуда салган сорулгазын, оон чүнү манап турарын медереп билири; ѳѳредилгениң чедиишкинниг болуру деп негелдеге даянып алгаш, бот-үнелелди берип шыдаары, бүгү кичээнгейни кичээлче углаары; чедиишкинниг болганын азы болбаанын чогумчалыы-биле миннири. Башкарлырының-регулятивный: бодунуң болгаш эжиниң чедип алган чүүлүн үнелеп билири, салдынган сорулгаларга даянып алгаш, бодунуң ажылын планнап билири, башкызының дузазы-биле кичээлдиң сорулгазын тодарадып билири; Шын шиитпир үндүрүп билири, шилип алган шиитпирин бадыткап билири.  Кичээлдиң ниити түңнелин үндүрүп билири   Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередип, туружун камгалап билири; Билип алырының-познавательный: материалды системалыг болдурар, мурнуку кичээлдерге алган билиин системажыдар, ном-биле ажылдап билири, кол чүүлдү (херектиг, чугула) тодарадып билири, янзы-бүрү деңнелдиг даалгалар-биле ажылдаары, берге айтырыгларны шиитпирлээрде, чүнү кылырын тодаргай тургузуп билири. Бодунуң билир чүүлүн даянып, хыналда айтырыгларга харыылап  билири.

Кичээлдиң

тургузуу ,

 кичээлди чорударының технологиязы. Үргүлчүлелдии

Башкының кылыр ажылы

Ѳѳреникчилерниң кылыр ажылы

Кандыг  түңнелдерни чедип ап болурул?

 (УУД)

I. Кичээлдиң эгезин организастаары.

1. Ооредилгеге сонуургалын оттурары

Чылдын кайы уезил? (кыш)

-Кандыг кузул? (орай кус)

-Орай кус деп бодалынарны шынзыдынар

 -Бойдус база кижи-биле домей ооруп, хоглеп, мунгарап, дувуреп, холзеп, чамдыкта мырынай ыглап-даа турар ышкаш болу бээр. А бо орай кусту кижинин кандыг хоонунге  домейлеп болурул? Хоон деп состу чамдыынар утказын билбейн олурар боор силер. Бистер тыва дылдын эдилекчилери болганывыста чингине тыва дылдын кырынга чугааланыр ужурлуг бис. Хоон деп состу орустап канчаар адап турар бис? (настроение).  А мен бо хун дыка оорушкулуг ажылдап келдим, уруглар. А силер кандыг сеткил-хооннуг келдинер? (оорушкулуг)

-Кичээливис шак-ла ындыг эки ак оруктуг болуп эрттерин идегеп, бузуреп тур мен.

Мен бодаарымга …

Ыяштарнын бурулери шагда душкен, хун дурту кыскалаан, агаар соой берген, кустун солгу айы…

(Чугаа сайзырадырының УУД) Чугаалажып турар кижизин дыңнап билири

II. Билир мергежил болгаш чаңчылдарын сайзыраңгайжыдары.  

СЛОВАРЬ АЖЫЛЫ

Чаа теманың тайылбыры Кичээлдиң  темазын, сорулгаларын тодарадырынче угланган ажыл

Целепологание

Эжеш болуп алгаш ажылдаар. Шинчилел аргазын ажыглаар

-Чуну чугаалап болур силер?

-Шынаа деп состу чуу деп билип тур силер. Оон лексиктиг утказын кым чугаалаптар?  

Слайдыда орус-тыва словарь

-Ийе. Кандыг шынааны коруп тур силер?

-Бо хунгу кичээливистин темазын тодаргайлап алыылынар.

-Мурнувуста кандыг айтырыг тургустунуп келди?

-Уруглар, чулер алдын бооп болурул?

-Ийи дугаарында кандыг айтырыг тургустунуп келди?

-Алдын шынаа деп турда дорт утказы боор бе азы доора утказы бе?

-Доора дээн бодалынарны шынзыдынар.

-Бо хун бис М.М.Пришвиннин «Алдын шынаа» деп чечен чугаазы-биле таныжар бис? (Слайд)

Словарь ажылы

(слайд)

Улегерлиг номчулга (слайд)

Уругларнын номчулгазы

-Чугаанын кол бодалын кым чугаалаптар?

-Чамдык чугааларнын кол бодалы адында берген болур.

-Чугаанын утказын ханыладыр билип алыр дээш ам бир катап номчуптаалынар.

-Бирги абзацта чунун дугайында чугаалап турар-дыр?

Ийиги абзацты номчуур

-Ийиги абзацта чунун дугайында чугаалап турарыл?

Эртенги, дуъш уезинде, кежээки уеде кандыг оннуг турганыл? (слайд)

-Ушку абзацта чунун дугайында чугаалап турарыл?

-Сарыг чечекти ам-даа ханыладыр билип алыры-биле шинчилел ажылындан кылыптаалынарам

(Слайд)

Чечек кандыг бойдузул?

Тыва кижинин бойдус-биле кандыгыл?

Онаалга

Кандыг аарыгларга ажыглап турарын база кандыг витаминнер барынын дугайында медээлерден чыыр силер.

Рефлексия

-Чуу деп чугаа-биле таныштывыс?

-Чугааны кым бижээнил?

-Бойдустун кандыг бир чажыдын билип алдывыс.

-Чаа чуну билип алдынар?

-Чуу солун болду?

-Чуу чувеге бергедештинер?

Оът-сиген-биле шыптынган дески девискээр

1)Шынаа деп чул?

Алдын-казымал-байлак

2)Чуге «алдын» деп адааныл?

Шынаанын алдын деп созун сарыг он-биле домейлеп каан.

Пришвиннин дугайында медээ

Алдын шынаа

Шынаа алдынналган

Автор хун дургузунда шынаа кандыг оннерлиг апарганын бижип турар

Ол чечек бичии уруглар-биле денге удуй бээр, эртен бистин-биле кады туруп кээр.

Амылыг бойдус

(Билип алырының )  Уругларның идепкейлиг чоруу, бот-башкарнып ажылдаары,  боду чаа чүүлдерни билип, шингээдип алыры