Ёhо заншал
план-конспект

Баргажанай аймагай Э-Д.Ринчиногой нэрэмжэ Хилганын дунда hургуули

Классhаа гадуур ажал

Ёһо заншал

(Хадаг бариха гурим).

Бэлдэгшэ: буряад  хэлэнэй ба

 литературын багша

Шараева А.С.

Ёһо заншал ( Хадаг бариха гурим).

Cагаалганай hайндэртэ зорюулагдаhан ажаябуулга

Хабаадаха нюурнууд:

Үбгэжөөл –.

4 хүбүүд басагад.

(Сценэ дээрэ үхибүүд наадана.

Тээ холоһоо үбгэжөөл ерэнэ).

1Хүбүүн : Үбгэжөөл ябана, харана гγт? Ерыт наашаа.(нγхэдѳѳ дуудана)

2Хүбүүн : Холоhоо ябана хэбэртэй. Дуудажа, хѳѳрэлдэе! Нэгэ бага амарха хэрэгтэй!

3 хγбγγн: Бууралые хүндэлжэ буян олохот!

(Үбгэжөөл ороно)

Үхибүүд: Сайн байна! Сайн байна!

Үбгэжөөл : Сайн байна!

2Хүбүүн. Наашаа ерэжэ һуугты, амарагты.

1Басаган: Хүрэнгэ уужа, ундаяа хуряагты. Гэнтэ ерэһэн айлшанда тон түрүүн сагаан эдеэ унда бариха ёһотой гэжэ эжымни хэлэгшэ даа.

1Хүбүүн: Танай нэрэ хэн бэ? Хаанаһаа ябанабта?

Үбгэжөөл .: Би Мэргэн үбгэн гээшэб. Һонин газараар ябааб!Олон юумэ харааб. Ёһо заншалаа, уг гарбалаа мэдэдэггүй үхибүүд олон ябана, зарим наһатайшуул  мартажархёод байна. Иимэ хүнүүд тухай “Мэдэхэгүй мэлэгэр, шадахагүй шалбагар ” гэдэг. Ши хэнэй хүбүүмши?

 2 Хүбүүн. : Абым түрэһэн тоонто нютаг аглаг һайхан Улан юм, эжым түрэһэн алтан зууха элдин сагаан Хилгана нютаг юм. Юһэн үе уг гарбалаа хэлээд үгэhγγ (хѳѳрэнэ).

1Хүбүүн: Мэргэн үбгэн! Би баһа хэлэhγγ.

Үбгэжөөл.: Уг гарбалаа мэдэхэ, угаа уһанда хаядаггүй,

                                                            бэрхэ хүбүүд байнат даа.

2 Басаган  : Мэргэн үбгэн! Һүүлэй сагта элдэб найр наадан, мүрысөөн болоходо,  хүн зондо хадагуудые баридаг. Харин тэдэнь ондо ондоо байдаг. Бидэндэ энээн тухай хэлээд үгыт!

Үбгэжөөл : Ямар бэрхэ басаган гээшэбши! Ёһо заншалаараа һонирхожо, мэдэхэеэ оролдоошош һайн даа. Зай, хэлээд үгэhүү.

Ногоон хадаг (хүбүүн хадаг баряад гарана)

Үбгэжөөл :Ногоон үнгэтэ хадаг, ногоон ургамал бэлэглэн, үндэр баян ургасын түгэс удхатай болонол.

Сагаан хадаг – (басаган хадаг баряад гарана)

Үбгэжөөл:Сагаан үнгэтэй хадаг үлзы хэшэг буян гэгдэжэ, арбан сагаан буяниие арьбажуулхын удха болонол

Улаан хадаг  -( хүбүүн хадаг баряад гарана)

Үбгэжөөл : Улаан үнгэтэй хадаг гуламтын галай залирангүй бадаран дэгжэхын хүсэлтэй бата бэхиин тэмдэг болоно.

Шара хадаг- (хүбүүн хадаг баряад гарана)

Үбгэжөөл –Мэргэн: Шара үнгэтэ хадаг шаргал нарые бэлэглэн шажан мүргэлэй дэгжэхын бадарма тэмдэг болоно.

Хүхэ хадаг – (Дулгар гарана)

Үбгэжөөл : Хүхэ үнгэтэй хадаг хүхэ тэнгэриие бэлэглэн эбтэй һайхан байдалай, дээдын удха шанартай дэмбэрэлтэ тэмдэг болоно.

Үхибүүд: Ямар һонин гээшэб! Һайн даа, хадаг тухай мэдэхэ болобобди.

Үбгэжөөл : Үшөө тиихэдэ хадаг бариха, абаха гурим бии. Заа, танаа һургаhуу даа.

Басаган: (Үбгэжөөлдэ сагаан хадаг барина, үреэл хэлэнэ) : Амар амгалан  хододоо,  энхэ  жаргалан  хэтэдээ  ябахатнай  болтогой!

Үбгэжөөл: (Хадаг абана)  Хүниие хадагаар хүндэлхэдөө  дундуурнь утаашань нугалжа, хоёр альган дээрээ табижа, нюур талаарнь харуулжа, эрхы хургаараа дараад, үреэжэ барюулдаг.  Хадаг абахадаа, хоёр альгаа дэлгээжэ, хоёр эрхыгээ бодхоожо, үреэлыень шагнажа, хадагаа зүүн гар дээрээ баруун гараараа эбхээд,энгэртээ хэдэг юм даа. Хэлээшыем мартангүй ябаарайгты.

Булта: Мартахагүйбди!!!

Үреэл хэлээд хадагуудаа барина:

 1-2:   Наһан дээрээ наһа нэмэжэ байгаарайгты

3-4: Жэл бүри жэгдэ амгалан, он бүри омог дорюун, Сагаалжа ногоолжо байял!  

4-5: Ута наһа удаан жаргал үреэнэб!

6-7 : Гаража ерэһэн энэ жэлдэ газар дайдамнай дэлгэржэ байг!

(1 зэргэ болоод байна, теэд хойно хоноһоо гараад хэлэнэ)

Хадаг абаһан хүн:  Хүнэй байдал һуудалай табан үнгэтэ һолонго хүндын тэмдэг болодог          

                   булта- Табан үнгын хадаг

Хадаг абаһан хүн: Дээдэ зоноо хүндэлдэг, дайдын эзэдтэ үргэдэг

                  булта - Табан үнгын хадаг

Хадаг абаһан хүн: Анха урданай үе сагһаа айлшан зоноо угтадаг

                  булта - Табан үнгын хадаг

Хадаг абаһан хүн: Сэдьхэл зүрхэ дэгжээнэл сэлмэг найдал хэшээнэл

                     булта - Табан үнгын хадаг

Үбгэжөөл : Бγри  урдын сагһаа  буряад -монгол зоной хүндын тэмдэг болгон, хадаг баридаг заншал даа. Хадагаа зүбөөр хэрэглэхэ хүн бүхэнэй уялгал даа.

 Булта: hайн даа, Мэргэн γбгэн! Сагаан һараар! Сагаалганаар!!! (дохинод)

                               Дахин уулзатараа баяртай!