Г. Тукайның тормышы һәм иҗатына багышланган "Могҗизалар кыры"
материал (6 класс) на тему

Муниципальное общеобразовательное учреждение Средняя общеобразовательная школа № 4 г. Альметьевска

Внеклассное мероприятие по татарской литературе.

«Поле чудес» в 6а классе (русская группа)

Тема: Жизнь и творчество Г. Тукая. Узнаем больше!

Подготовила и провела:

Учитель I квалификационной категории

Абдуллина Гульнара Рашатовна

2014 год

Цели: Продолжить работу по ознакомлению русскоязычных учащихся с жизнью и творчеством великого сына татарского народа Г. Тукая; продолжить работу по развитию таких качеств умение собраться в сложной ситуации,       продолжить работу по привитию толерантного отношения к другой культуре; работа над проектной деятельностью учащихся (создание рекламного и праздничного видеороликов).

Оборудование: Выставка рисунков учащихся б класса по теме «Жизнь и творчество Г.Тукая», «барабан», доска - «табло», мультимедиа аппаратура для демонстрации.

Текст афишы-приглашения на мероприятие :

"Останкино" күчмә павильоны үткәргән кастинг нәтиҗәләре буенча татар телендә "Могҗизалар кыры"н үткәрү мөмкинлеге Гөлнара Рашат кызы Абдуллинага бирелде. Бөек татар шагыйре Г.Тукай иҗатына багышлан "Могҗизалар кыры" уенына рәхим итегез! Г.Тукай тормышы һәм иҗатын яхшырак белергә теләүчеләр - 6 а сыйныфы рус төркеме укучылары.

Уен барышы:

-   Исәнмесез, кадерле кунаклар, уенда катнашучылар! Могҗизалар кыры уенында сезне мин, Леонид Якубович ярдәмчесе, сәламлим.

I турда катнашучылар белән танышыйк.- Давайте познакомимся с участниками I тура.

- ………………………, ………….……………………………

- ………………………, ……………………………………….

- ………………………, ……………………………………….

- I тур биреме (бирем ике телдә бирелә-татар һәм рус телләрендә): Г.Тукайның туган авылы исемен атагыз.

- Назовите деревню, в которой родился Г.Тукай.

- Барабанны        әйләндерә. Үзегез турында сөйләгез.

(Барабан әйләнгән арада биреләсе уен биременә якын сораулар:

• Сез шигыръләряратасызмы ? Укыйсызмы ? Г. Тукайның
  кайсы шигырен ишеткәнегез бар?
• Дәресләрдә еш шигырь ятларга кушалармы? Соңгы
  ятлаган шигырьдән өзек китерегез.
• Өй эшләрен һәрвакыт эшлисезме?
• Татар сәнгатебелән кызыксынасызмы? Җырчылардан
  кемнәрне беләсез? Бәлки җырдан өзек тә башкара
  алырсыз.

- ........ нән ничәле билгеләренә укыйсыз? Иц яраткан фәнегез, ни өчен?

- Кем булырга телисез? Ни өчен?

(Беренче турда җиңүче билгеләнә. Бүләкләр бирелә).

Тукай происходил из семьи простого муллы. Когда ему исполнилось четыре с половинои месяца, он лишился отца, а в возрасте четырёхлетстал круглым сиротой. В 1892—1895 гг. его жизнь проходит в семье крестьянина Сагди в> деревне Кырлай, недалеко отего роднои деревни Кушлауч. Здесь Габдулла начал приобщаться ктрудовой крестьянской жизни, испытал её радости и горечи, стал учиться и, как он сам потом признавался з своих воспоминаниях, Кырлай открыл ему глаза на жизнь. Действительно, впечатления кырлаиского периода оставили в памяти и творчестве поэта неизгладимый след любви к роднои земле и её простым чистосердечным людям (действие поэмы «Шурале» происходит именно в этой деревне).

-   Безнең каналда реклама. (Укучылар алдан төшергән реклама мулътимедиа аппаратура аша күрсәтелә: "Черника-fito "рекламасы)

II турда уйнаучылар белән танышыйк. - Познакомимся с участниками II тура.

- ………………………, ………….……………………………

- ………………………, ……………………………………….

- ………………………, ……………………………………….

-        II тур биреме мондый (бирем ике телдә бирелә-татар һәм рус
телләрендә): Экранда Г.Тукай иҗат иткән әсәргә иллюстрация.
Рәсемдә кайсы әсәр сурәтләнгән? - -На экране иллюстрация к
одному из произведений Г.Тукая. Вопрос: Какое произведение
изображено (сурәтләнгән) на рисунке?

(экранда "Кәҗә белән Сарык''әкиятенә иллюстрация)

-        Барабанны         әйләндерә. Үзегез турында

(Икенче турда җиңүче билгеләнә. Бүләкләр бирелә).

-        Безнең каналда реклама. (Укучылар алдан төшергән
реклама мулътимедиа аппаратура аша күрсәтелә: "Кока
кола "рекламасы)

Аудиториягә сораулар:

• Г.Тукайның тагын кайсы әкиятләрен беләсез?
• Г.Тукай тагын кем булган, нишләгән?

-        Уенны дәвам итәбез. III турда уйныйлар:

- ………………………, ………….……………………………

- ………………………, ……………………………………….

- ………………………, ……………………………………….

Әйткәнемчә, бүген без Г. Тукай турында сөйләшәбез.
Г.Тукай 27 ел гомере эчендә үзен шагыйрь, публицист,
җәмәгать эшлеклесе итеп күрсәткән. - За 27 лет жизни
Г.Тукай показал себя как поэт, публицист, общественный
деятель. - Әмма бу список төгәлләнмәгән.- Но это далеко не
полный список. Кем ещё являлся Г.Тукай?
Барабанны .............................        әйләндерә.                         ( ... )                          

(Өченче турда җиңүче билгеләнә. Бүләкләр бирелә).

Первые литературные опыты Тукая частично запечатлелись в рукописном журнале «Аль-Гасраль-джадид» («Новый век») за 1904 год. В этот же период он переводит на татарский язык басни Крылова и предлагает их к изданию. Увлекается поэзией Пушкина и Лермонтова. Его первым замечательным поэтическим созданием на чистотатарском языке был перевод стихотворения А.Колыдова «Что ты спишь, мужичок?», опубликованный в 1905 году под названием «Сон мужика».

-        "Могҗизалар кыры" уены дәвам итә. Финалга         ,

        һәм        чыктылар.

-        Бирем шундый: Сезнең алдыгызда фамилия - Мәүлүдова.
Г.Тукайның мәхәббәте булган. Ул кызның исеме таблода. -
У Г.Тукая была любовь. Имя этой девушки зашифровано на
табло, фаимлия вам дана - Мәүлүдова.

( Финалда җиңеп чыгучы билгеләнә. Бүләкләр бирелә).

В 1907 году из Чистополя в Казань переезжает семья стеколыцика Хайдара. Их дочь Зайтуна с сестрой учатся в русско-татарской школе, Зайтуне 14 лет. Девочки приходятся родственницами писателю Фатиху Амирхану и как-то раз просят дядю познакомить их с Тукаем. Г.Тукай был очень стеснительным по натуре человеком. В июне 1908 года семья уезжает из Казани.

-   Супер уен?

Супер уен биреме: Г.Тукай сүзләренә язылган «Туган авыл» җыры яңгырый. Г.Тукайның кайсы шигыренә язылган бу җыр? Шигырь исемен 1 минуттан атагыз. (Уенда абсолют җиңүчене бүләкләү)

2(15) апреля 1913 года в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало. Он ушёл из жизни в расцвете своего таланта. «Татары в лице Тукаева потеряли величайшего национального поэта»,— писали казанские русскоязычные газеты.

Габдулла Тукай был похоронен на Татарском кладбище Ново-татарской слободы (Казань).

Жизнь и творчество Г. Тукая.

Узнаем больше!

"Останкино" күчмә павильоны үткәргән кастинг

нәтиҗәләре буенча татар телендә "Могҗизалар кыры"н үткәрү мөмкинлеге Гөлнара Рашат кызы Абдуллинага бирелде. Бөек татар шагыйре Г.Тукай иҗатына багышлан "Могҗизалар кыры" уенына рәхим итегез! Г.Тукай тормышы һәм иҗатын яхшырак белергә теләүчеләр -6 а сыйныфы рус төркеме укучылары.

19 ноябрь, шимбә көнне, 3нче дәрес вакытында рәхим итегез!