Разработка внеклассного материала к 23 февраля «Бичкн баатрмуд, уралан!»
методическая разработка на тему

МКОУ «Сарпан дундын школ»

Көтчнрә района Хальмг Таңһч

Дунд классин көвүдин марһан

Белдснь Утнасна Н.Б.

хальмг келнә багш

Сарпа 2013

Бичкн баатрмуд, уралан!

Дунд классмудин көвүдин марһан.

Наадна йовуд:

1. Эклц.
2. Багшин үг.
3. Нөкднрин (күүкдин) үг.
4. Багмудар йилһлһн.
5. Марһана саам.
6. Марһана аш.
7. Байрин нәр.

Сәәхн ду-бииһин айсар, презентацар байран секхмн.

Багшин үг: Кезәнә мана өвкнр көвүдиг бичкнәс авн залу-зөрмгинь, чииргинь, дәәчин олн зүсн эрдм дасхдг бәәҗ. Хальмгин нер туурулсн дәәчнрин нерн олн әмтн мартад уга, мөнкинд мана нер туурулҗ йовна. Эднә туск кесг дуд, домгуд, тууҗ келгдсн бәәнә. Ода болхла, дәәчд, йоста БААТРД кергтә тоотыг мана көвүд бас дасхх кергтә, яһад гихлә, аль чигн, кезә чигн ЗАЛУ кевәр бийән бәрҗ  ХАЛЬМГИННЬ  нер цуг эдн дуудулх. Ода, цуг Әрәсән Харсачнрин өдр темдглҗәх цагт, соньн марһа давулх зар тәвҗәнәвидн.

Нөкд күүкн: «Җаңһр» дуулврт зурһан миңһн арвн хойр бодңгуд нәәртән келсн бәәдг:

«Дәәлдх дәәсн бәәнү?

Көөх гөрәсн бәәнү?»  

Түвшлҗ, мана көвүд бас нег ормдан удан суухар  седҗәхш.

Цуһар өмәрән һарч, хойр әңгәр хувагдад, баг болһн нерән авч, туг-тамһан, дуудвран шүүҗ автн.

Багшин үг: Түрүн болҗ нерән, тамһан, дуудвран цәәлһҗ өгтн.

I баг -

II баг-

 I марһан

Нөкд күүкн: Баг болһнас неҗәдәр һарч цалм хайх зөвтә. Мана баатрмуд  мөрән бәрҗ чадхи? Һурв дәкҗ хаяд дииләчән олхмн.

II марһан

Нөкд күүкн: Шаһацлһн. Цуһар шаһаһар наадх саам.

III марһан

Нөкд күүкн: Таднд олн зүсн өңгтә суңһуг өггдсн бәәнә. Зург хәләһәд, дуралһҗ дәәчиг зер-зевтәһинь кеҗ өгтн. Кен хамгин түрүн, сәәхн дәәчин зүс үзүлхлә- тер диилх!

IV марһан

Нөкд күүкн:  Нәрн шинҗ гидг марһан. Цагар түрүн болн чикәр кеснь диилх.

V марһан 

Нөкд күүкн:  «Җаңһрт» чигн, илвтә туульд чигн баатрмуд зәрмдән мөрдән, бийән бас хүврәҗ чадна. Ода тадн туссн бичгән хәләҗ тал-талдан күүнә, аңгин  йовдл үзүлтн( кергтә хувц-хунр бел кечксн бәәнә – олзлтн).

1. Көгшн өвгнә
2. Гөрәснә
3. Аюһин
4. Теңгст йовх кермин цергч(моряк)
5. Бичкн күүкн
6. Фотомодель

VI марһан

Нөкд күүкн: Җаңһрин баатрмуд күн болһн тааста зер-зев эдлнә, теднинь зааҗ өгтн.

Арслңгин Арг улан Хоңһр-

Күнд Һарта Савр-

Догшн Хар Санл-

Гүзән Гүмб-

Орчлңгин Сәәхн Миңгиян-

VII марһан

Нөкд күүкн: Җаңһрин бөлгүдт баатрмуд йир олн күнд даалһврмуд күцәнә. Ода тадн нег тиим гиигн гисн даллһвр өггдҗәнә. Цуһар селгәдәр мөрән унҗ, шулун гидгәр довтлх, зуг уутьхн һазрт мөрән саглҗ йовултн(хойр талнь кегли тәвәтә).Кен түрүлҗ ирнә?

Марһанд кен түрүн болн кегли баһар уңһаснь диилвр бәрх.

Марһана аш дигллһн.

Багшин үг: Мана жюри цуг марһанд ут турштан кедү балл хоршаҗ авснь келҗ өгх.

Багшин үг:Эндр иим соньн марһанд орлцсн цуг көвүдиг үнтә мөрәһәр ачлҗ болх, дәкәд эк-эцкдтн ачллһна бичгүд илгәхмн!

Цааранднь чигн хальмг авьясан мартлго, келән, сойлан делгрүлҗ йовцхая!

Энүгәрн бидн марһана кемән дуусч шуугата нәәрән эклхмн. Ода ду-бииһин кем ирв.

Марһанд олзлгдх «зер-зев»:

1. Цаасн, фломастер
2. Ут деесн (цалм)
3. Шаһа
4. Олн зүсн өңгтә суңһуг(дәәчин зургуд)
5. Нәрн шинҗ
6. Җаңһрин баатрмудин зургуд
7. Швабр деер мөрнә толһа батлх, кегли
8. Күүкд улсин хувцн, көгшән тайг, аңгудин арсна өнгтә эд
9. Ачлх тоот:

1. Дипломс                        
2. Алтн, цаһан мөңгн медаль
3. Олн зүсн белгүд