Текст для диктанта
план-конспект урока

Найруулга  «Хун ба байгаали»

Хун ба байгаали гээшэ бэе бэеһээ таһаршагуй ойлгосо болоно гэхэдэ  алдуу болохогγй. Юундэб гэхэдэ, хγн байгаалиин γргэлнγγд γгы ажаһуужа шадахагγй ха юм. Мγн баһа байгаали хγнэй γгы байжа шадахагγй.

Байгаали хадаа бγтээгшэдэй эгээл ехэ бγтээгшэ болоно. Бидэ байгаалиин баялигуудые абажа һурашаһан байнабди. Дулаан наранда γдэр бγхэндэ хγхижэ, дулаан уһанда орожо шунгажа, ой модон соохи жэмэс болон һамар, һархяаг тγγжэ бэеэ шэмэжэ һурашанхайбди. Зарим хγнγγдэй ажал хэрэгγγд байгаалида хохидол татана. Жэшээлхэдэ, модо отолходо уһа нуурнууд хатана, заахан болоно. Υшѳѳ тиихэдэ ажабайдалайнгаа хаягдалнуудые уһанай эрьедэ орхижо уһыень муухай болгоно, бузарлуулна. Амилжа байһан агаарнай хоротой хии суглуулна, газарай хγрьһэн γтэгжγγлгэгγй турана, муудана. Жэл ошохо бγри хγнγγд ѳѳрынгѳѳ ажабайдалда олон механизированна электромашинануудые хэрэглэнэ. Тэдэнь нэгэ талаһаа ажабайдал ехэ хγнгэн, тγргэн болгоно. Иигэжэ хγн байгаалиһаа холодожо, байгаалида болон ѳѳртѳѳ хоро татана. Хэрбэеэ һайхан агаараар амилжа, γдэр бγри наранай гараад, орожо байхые, амтатай хоол эдижэ ябахын тула байгаалияа харууһалха, хамгаалха ёһотойбди.

Залуу ургажа ябаһан γетэн нγхэдтѳѳ болон ахатандаа иигэжэ хандаха байнаб: «Компьютер, телефон болон телевизорой урда һуужа сагаа барангγй, газаа гаража намарай һэрюун сэбэр агаараар амилагты! Υгышье һаа, уһан дээрэ ошожо сэбэр уһанай хажууда һуужа бэеэ амаруулагты!»

Шадалтай һаа, модо һуулгагты. Нэгэ заахан модо һуулгаа һаатнай хэдэн жэлэй γнгэрһэнэй һγγлдэ агаар сэбэрлэжэ байха шγγр болохо юм. Гэр байрадаа гэрэй амитадые олоор тэжээгты. Тэдэнэй хойноһоо харууһалхадаа хγн һайн зантай болодог гэжэ би һананаб.

Мγнѳѳ хγнэй ажабайдал ехэ тγргэн γнгэрхэ шэнги болоо, юундэб гэхэдэ хγнγγд сγлѳѳ сагаа технологическа ухаалан зохёолгонуудта ехээр зорюулна. Тиигэжэ байхадаа байгаалиин аша туһа тухай мартанашье, обёорногγйшье.

Байгаалиин γзэгдэлнγγдтэ дурлажа, ой модо болон уһа голнуудаа гамнажа, баялигуудыень γргэдхэжэ ябаял!