Татар халык табышмакларында сыйфат дәрәҗәләре
презентация к уроку

Слайд 1

Татар халык табышмакларында сыйфат дәрәҗәләре

Слайд 2

Табышмак-күмәк эчендә берең әйткәннең мәгънәсен икенче кешедән чишелешен таптыру өчен генә башкарыла торган фольклор. Эзләп табылырга тиешле билгесез нәрсәне төрле яктан характерлауда аеруча сыйфат сүз төркеме киң кулланыла . Аның 4 дәрәҗәсе дә татар халык табышмакларында киң кулланыш тапкан .

Слайд 3

Төп дәрәҗәдәге сыйфат бернинди өстәмә кушымча алмый: 1 . Ак ябалак ак киезгә ятыр. (Кар) 2. Озын буйлы, зәңгәр күзле. (Җитен) 3.Йомры, йомшак сары йомгак Йөгереп йөри чирәмдә.(Чеби)

Слайд 4

Артыклык дәрәҗәсе ясалу юллары: 1) Беренче иҗеккә җайлаштырылган көчәйткеч кисәкчәләр ярдәмендә: Үзе кып -кызыл, күлмәге ямь -яшел. ( Карбыз ) 2) иң, үтә, җете, дөм,чем кебек кисәкчәләр ярдәмендә: Чем кара - елан түгел, мөгезле - сөзгәк түгел, канатлы - песнәк түгел, очканда мыш-мыш килә, туфракка яшеренә, бу нәрсә, йә, кем белә? (Ат коңгызы) .

Слайд 5

Чагыштыру дәрәҗәсе –рак/-рәк кушымчасы ярдәмендә формалаша: 1.Ачыдан ачы рак , татлыдан татлы рак , усалдан усал рак , дөрестән дөрес рәк нәрсә бар дөньяда? (Тел) 2. Кече рәк кенә күл эчендә дөрли-дөрли ут яна, уты суны киптерми, суы утны сүндерми. (Самавыр)

Слайд 6

Кимлек дәрәҗәсе –гылт/-гелт, -кылт/-келт, -сыл/-сел, -су, -елҗем, -сел,-кылтым/-келтем, -ча, -мса кушымчалары ярдәмендә формалаша: Үзе түгәрәк, урыны түрдәрәк, эче тулы күзәнәк; әч келтем дә төч келтем , бар нәрсәдән дә кадерлерәк. (Икмәк).

Слайд 7

Игътибарыгыз өчен рәхмәт.