Тестовое задание по бурятскому языку (родной)
тест (6 класс)

6 класс

Юумэнэй нэрэ

 Тематическа дэбтэр

Юумэнэй нэрэ тухай ойлгосо

       Нэрэ γгэнγγд соо тэмдэглэhэн удхаараа эгээ баян, хубилhан тγхэлөөрөө угаа олон, хэрэглэгдэhэн γγргээрээ тон γргэн хэлэлгын хубиин нэгэниинь  юумэнэй нэрэ болоно.

       Юумэнэй нэрэ хэн? юун? гэhэн асуудалнуудта харюусадаг. Хэн? – хγниие тэмдэглэhэн юумэнэй нэрэнγγд, юун? – хγнhөө бэшэ юумэ тэмдэглэhэн.

       Юумэ тэмдэглэжэ, хэн? юун? гэжэ асуудалнуудта харюусадаг бэеэ дааhан хэлэлгын хубиие юумэнэй нэрэ гэдэг.

1.     Текст сооhоо юумэнэй нэрэнγγдые оложо зураад, ямар синтаксическа

γγргэ дγγргэнэб гэжэ хэлэгты.

              Тγрэл хэлэн, тγрэhэн  дайда  хоёрнай  угсаата  арадаймнай  тγрбэлгγй

нангин баялигнай гээшэ.

             Тγрэћэн нютаг... Энэ хγн бγхэнэй тγрэћэн, хγмγγжэћэн, замаа олоћон нангин гуламтань гээшэ. Yлзы буянтай γлгы нютагаймнай γргэмжэ  ћайхан даа! Тγрэћэн  гараћан нютаг  энэ дэлхэй дээрэ юунћээшье γнэтэй сэнтэй ха юм. Хγн хадаа эхэ эсэгэеэ, тоонто нютагаа мартаха эрхэгγй!    

           Эхэ нютагаа хγндэлжэ, ёћолжо, тγрэлхи хэлэеэ шудалжа, ашаглажа ерээдγй γетэмнай хожом саашадаа тγрэћэн нютагаа, тγрэл хэлэеэ, γндэћэн соёлоо улам hайханаар ћалбаруулха,  тγби дэлхэйн арад зоной гайхал,  омогорхол болгохо гэжэ найданаб.

            Тγрэћэн хайрата эхэ эсэгэеэ hайнаар γргэжэ, эхэ ћайхан тоонто нютагтаа анда нγхэдэйнгθθ   дунда эбтэй эетэй, тγрэл нютагайнгаа, эхэ эсэгынгээ нэрые дээрэ γргэжэ ябахаhаа ехэ жаргал, буян хаана байхаб!

Б. Жанчипов

Юумэнэй нэрын алибаа юумэ тэмдэглэлгэ

   Юумэнэй нэрэнγγд хэн? юун? гэhэн асуудалнуудта харюусадаг бγхы

юумэ, γйлэ, γзэгдэл г. м. олон тоото γгэнγγдhээ бγридэhэн хэлэлгын хуби болоно.

         а. Хγнэй нэрэ, обог, алдар, тγрэл, зэргэ, мэргэжэл г. м.

         б. Хγнэй мэдэрэл болон байдал тэмдэглэhэн γгэнγγд: ухаан, hанал, жаргал, уйдхар г. м.

         в. Хγнэй байра байдал, эд хэрэгсэл, эдеэ хоол, хубсаhа хунар, зэр зэмсэг г. м.: γргөө, γхэг, хилэн, ээзгэй, hγγшэ г. м.

              г. Хγнэй, амитанай бэеын хубинууд: тахим, шэрхэ, дэлюун г. м.

         д. Гэрэй, зэрлиг амитад: хγдэри, агта,  hэрхэ, γен г.м.

         е. Шубууд: hойр, сахали, торхируу г.м.

         ё. Загаhан болон бусад уhанай амитад: алгана, сурхай, тула, баха г.м.

         ж. Хорхойнууд: гγрбэл, тэжэн голёо, хашаг г. м.

          з. Шумуулнууд: хэдэгэнээн, тэрмээлжэн, hоно г. м.

          и. Ургамалнууд: алтаргана, шабга, арса г.м.

          к. Жэмэс: дологооно, зэбгэнэ, тэхын шээг г.м.

          л. Газар, нютаг, гол, горхон, мγрэн, уула: хγтэл,  намаг, гγбээ, Наран уула  г.м.

          м. Юртэмсын дайда: одон, замби, Сог мγшэн г.м.

          н. Байгаалиин γзэгдэл, уларил: бордоhон, мγндэр, намар г.м.

          о. Бодосууд, ашагта малтамалнууд: дабhан, гуулин, эржэн г.м.

          п. Хэмжγγр: саг, hөөм, алхам, төө г.м.

          р. Ниитэ, наадан, мγргэл: хурал, найр, мγрысөөн г.м.

          с. Наймаан, олзо эрхилэлгэ: оршо, γгэли, тγрсэ г.м.

          т. Эрдэм, оньhожоруулалга, соёл, урлал, болбосорол: шэнжэлгэ, сурбалжалагша, γнэмшэлгэ г.м.  

2.  Уг гарбалайнгаа хэды γе мэдэхэбта? Бэшэгты  өөрынгөө  намтар бэшэгты.

3.     Буряад ороной уларил зураглагты. Байгаалиин γзэгдэл, уларил тэмдэглэhэн γгэнγγдые хэрэглэгты.

4.     Yгтэhэн темэнγγдhээ нэгыень шэлэжэ, бγлэг γгэнγγдые хэрэглэн,

сочинени бэшэгты.

а) Буряад зоной ажабайдал.

б) Байгаалиин баялиг.

в) Минии нютаг.

г) Дэлгγγрэй харилсаан.

д) Буряад арадай соёл, эрдэм.

5.     Удаадахи γгэнγγд юу тэмдэглэнэб? Оршуулагты.

Тана, болор, оюун, хуба, шγрэ, эржэн.