Сүз турында сүз.
материал

Сүз турында сүз.

Бер сүз дә булмаган чакта

Кем сүз уйлап чыгарган,

Ничек бик тә дөрес итеп

Исемнәр кушып барган?

Ничек “бүре” димәгән ул,

“Куян” дигән куянга.

(Чыгарлар иде куяннар

Бүреләрне куарга!)

Шәүкәт Галиев

Кем сүз уйлап чыгарган? Бу сорауга бер  кеше дә җавап бирә алмас. Ләкин сүзләр үзләреннән үзләре барлыкка килә алмый . Бу  сорау галимнәрне дә кызыксындыра .

Әйдәгез, уйлап карыйк әле! Җир йөзендә ничә сүз бар икән?  Бу сорауга  төгәл  генә  җавапны  берәү дә бирә алмас, күпме санасак та   санап бетерә алмабыз, чөнки сүз гомере кеше  гомере кебек: берсе “туа”, ә икенчесе “үлә”.

Сүзләрне ике төркемгә бүлеп була: яхшы сүзләр һәм начар сүзләр. Көндәлек тормышта һәрбер  төркемне дә ишетергә туры килә. Сүзнең көчен грузин халкының “Яхшы сүз йорт сала, ә яман сүз аны җимерә” дигән мәкале дә ачык күрсәтә.

Сүз ул кош кебек: очып китсә, кире кайтарып булмый. Мәсәлән, сиңа үзеңнең иптәшеңнән яман сүз ишетергә туры килде, син үзеңне ничек тотар идең? Мондый очраклар булмасын өчен, сүзне уйлап әйтергә кирәк. Шуңа күрә язмамны тәмамлап, үземнең яшьтәшләремә мөрәҗәгать итәсем килә: сүзнең урынын һәм кадерен белеп кулланыйк!