соглекчинин илереттинери
методическая разработка (7 класс)

Араптан Тайгана Сергеевна
Опубликовано 14.02.2020 - 7:35 - Араптан Тайгана Сергеевна

готовая разработка

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл soglekchinin_ilerettineri.docx84.35 КБ

Предварительный просмотр:

«Сѳглекчиниӊ илереттинери» (7 класс)

Кичээлдиң хевири: чаа билигни шиңгээдип алыры.

Метод: холушкак (комбинированный), проблемниг, дилеп-тыварының, репродуктивный метод обучения, дифференцированный подход к учащимся (бергезинден беленинче бердинген онаалгаларлыг карточкалар, таблицалар).

Кичээлдиң сорулгазы:

1. Өөредиглиг:

  • өөреникчилерге сѳглекчиниӊ ѳске чугаа кезектери-биле илереттинип чоруурун таныштырар;
  • сѳглекчилерни танып билиринге чаңчыктырар;
  • сөзүглелден сѳглекчилерни тып өөредир;
  • өөреникчилерниң сөс курлавырын байыдар.

2.Сайзырадыр:

  • Кичээнгейлиг чоруун сайзырадыр;
  • Өөредилнениң бүгү талалыг ажыл-чорудулгазынсайзырадыр (УУД) (личностных, бот-угланыышкынныг (регулятивных), чаа билиг билип алыры (познавательных):
  • Бодунуң үзел-бодалын бадыткап билир кылдыр чаңчыктырар;
  • өөренинген чүүлүн деннеп, анализтеп, түңнеп билир кылдыр чаңчыктырары;
  • чаа өөренген билиин шын ажыглаарынга чаңчыктырар.
  • чогаадыкчы чоруун болгаш аас чугаазын сайзырадыр;
  • бөлүк болгаш эжеш ажылдаашкынга чаңчыктырар.
  1. Кижизидилгелиг:
  2. Сѳглекчилерниӊ дузазы-биле  тодазын дамчыдып, уругларны төрээн дылынга ынак  болгаш сонуургалдыг болурунга кижизидер;
  • Сөстү үнелээр чорукка кижизидер;
  • Чугаалажып билир чорукка кижизидер (коммуникативный УУД:
  • бөлүк болгаш эжеш ажылдаашкынга киржилгезин улгаттырар чорукка болгаш бот-боттарын хүндүлежир чорукка кижизидер.
  • Уругларны ада-иезин хүндүлээр чорукка кижизидер.

Дерилгези:

  • Ноутбук;
  • мультимедиялыг презентация.

Кичээлдиң тургузуу:

  1. Организастыг кезээ.
  2. Билигни чидиглендирери (актуализация знаний).
  3. Кичээлдиң сорулгазын болгаш шиитпирлээр айтырыгларын тургузары.
  4. Чаа тема. Физ. минутка.
  5. Өөренген чүүлүн быжыглаары.
  6. 7) Ажыл чорурудулганың рефлексиязы (кичээлди түңнээри).  8) Бажыңга онаалга, демдек салыры

Кичээлдиң чорудуу:

Кичээлдиң кезектери

Башкының ажыл-чорудулгазы

Өөреникчиниң ажыл чорудулгазы

Өөредилгениң бүгү талалыг ажыл-чорудулгазының (УУД) планнаттынган түңнелдери, принциптери

1. Организас

тыг кезээ

Башкының мендилежиг сөстери  (Слайд 1)

- Эки хүннүң мендизи-биле, уруглар. Бот-боттарывысче көржүпкеш, хүлүмзүржүптээлиңерем. Чүге дизе «хүлүмзүрүг – сагыш-сеткилдиң чырыдыкчызы» дээр ышкажыгай. Ам дараазында аалчыларывысче хая көрүнгеш, хүлүмзүрээн чараш, чаптанчыг шырайларывыс-биле «Экии» деп мендилежиилиңерем.

Эр хейлер, олуттарыңарже олургулап алыңар. Силерниң сагыш-сеткилиңер чырыткылыг, өөрүшкүлүг болгаш дыка эки настроениелиг болганынарга өөрүп, бо хүн демниг болгаш найыралдыг ажылдаар боор бис деп бүзүрээр-дир мен.

Өөреникчилерниң мендилежири

Психологтуг эптежилгениң принциви (принцип психологической комфортности).

УУД: бот тускайлаң (личностный), коммуникативтиг.

Сорулгазы: уругларның аразынга эки күзээшкиннерлиг атмосфераны тургузары.

2. Билигни чидиглендирери (актуализация знаний)

Чаа темаже кирери

Синтаксистиг диктант

1. …грамматиканыӊ кезээ болур болгаш сѳс каттыжыышкынын база домакты шинчилеп ѳѳренир.

2. … утка болгаш грамматиктиг талазы-биле холбаалыг ийи азы оон-даа хѳй сѳстерден тургустунар.

3.  … - синтаксистиӊ кол кезээ.

4. Ийи чугула кежигүннүг домактыӊ грамматиктиг ооргазы … биле …ден тургустунар.

(удур-дудир хынажыптар)

Чурук-биле ажыл.

 

Уруглар, экранда чуруктарже кичээнгейиңер угландырыптынарам.

-Чурукта кымнарны кѳрүп тур силер?

(Слайд 4)

         G:\заяц.jpgG:\адыг.jpg

- Бо  амытаннарның кылдыныгларын эскерип кѳрүӊерем?

-  Оларның уткалары кандыг-дыр? Чүнү илередип чоруур-дур?

- Кылдыныг илередип чорда кандыг чугаа кезээ-биле илереттинген болурул? Домак иштинге кылыг сѳзү-биле илереттинип чорда, кандыг кежигун болурул?

 

- Бо хүн чуү деп тема өоренир-дир бис, уруглар?

- Эр хейлер! Шупту кыдырааштарыңар ажыткаш, бо хүнгү ай, хүннү болгаш теманың адын бижип алыңар.

  1. Синтаксис
  2. Сос каттыжыышкыны
  3. Домак
  4. Кол сос биле соглекчи

Уруглар кыдырааштарын удур-дедир солчупкаш, хынажыптар.

.

Өөреникчилерниң харыылары.

Диин, койгун, адыг.

 Койгун  чүнү канчап турарыл?

- Дииң чүнү кылып олурарыл?

- Адыг канчалганыл?

- Койгун халыырынче белен турган.

- Дииӊ тоорук сайы чип олур.

- Адыг ажынып-хорадап турар.

-кылдыныг илередип чоруур

- кылыг сөзү

- соглекчи

Ажыл-чорудулганың принциви (принцип деятельности). УУД: бот-угланыышкынныг (регулятивный).

Ажыл-чорудулганың принциви (принцип деятельности). УУД: бот-угланыышкынныг (регулятивный), чаа билиг алыры (познавательный), чугаалажып билири (коммуникативный) (уругларның эскериичел чоруун, бот чугаазын, сонуургаалчал чоруун сайзырадыр, анализтеп, деңнеп чаңчыгар.

3. Кичээлдиң сорулгазын салыры

- Эр хейлер! Ынчангаш бо хун бис чүү деп тема өөренир-дир бис. (Слайд  8)

- Кыдырааштарыңар ажыткаш, бо хүнгү ай, хүннү бижээш, кичээлдиң темазын бижип алыңар.

- Синтаксис  деп улуг кезээвисти уламчылаар-дыр бис.

- Ынчангаш бис мурнувуска кандыг сорулга салып алыр бис?

- Шын-дыр, кичээлдиң төнчүзүнде бис сөзүглелден соглекчилерни тып турар апаар бис.

- Кичээлдиң сорулгазы – соглекчи кылдыр янзы-буру чугаа кезектери хереглеттинерин эки билип алыр.

4. Чаа тема

- Уруглар соглекчи кылыг созунден ангыда кандыг чугаа кезектери-биле илереттинерил, корээлинер.

(чурук-биле ажыл)

(Слайд 9)

  • Соглекчи кылыг созу, оон наклонение хевирлеринден ангыда янзы-буру чагаа кезектери-биле илереттинер.
  •  Чуве ады. Мен (кым мен?)кадарчы кижи мен.
  • Демдек ады. Бо холде балык (кайы хирел?) ковей.
  • Ат орну. Бистин школавыс (кайыл?) бо.
  • Сан ады. Мээн харым ам (кажыл?) он уш.
  • Наречие. Дой довурак-биле, даг-дугу холуп тургаш тудуп каан малгаш суугунун изии (кайы хирел?) аажок.
  • Бар, чок деп состер. Кан-оол боду чогул.

-

- домактын чугула кежигуну.

Уругларнын харыылары

Физминутка

Физминутка.

Быжыглаашкын

- Уруглар, номуңарның 192 дугаар арнында 68 дугаар мергежилгени аас-биле  кончуг дүрген кылыптаалыңарам.

Созуглелдин аянныг номчааш, соглекчилерни тывар.Чамдык соглекчилер утка талазы-биле чардынмас сос каттыжыышкыннарындан тургустунар деп немелде тайылбырны чорудар.

Болук кылдыр ажылдаары.

1-г болук: бердинген домактарнын соглекчилерин тыпкаш, чугаа кезектерин айтыр.

2-ги болук:  бердинген домактарнын соглекчилерин тыпкаш, чугаа кезектерин айтыр.

Туннелди ундурер.

Рефлексия

 - Уруглар бо хүн чүү деп тема өөрендивис?

- Соглекчи деп чүл?

Уруглар силер бо кичээлден эки чүнү билип алдыңар?

Чүнү билбейн бардыңар?

Дараазында кичээл моон-даа солун боор кылдыр катчып алгаш, чүнү канчалзывысса экил?

Кижи бурузунун мурнунда саазыннарны долдургаш, бодунга кичээлде ажылдаан демдээн салыр.

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

 Соглекчинин илереттинери.

Онаалга бээри,

демдек салыры

Бажыңга онаалга

  • Мергежилге 71, арын 193.

1-ги бөлүк

Онаалгазы: бердинген домактарның сөглекчилерин тыпкаш, илереттинер чугаа кезектерин айтыр.

          1.- Эх, Кара! Сен таптыг билип ал. 2.Мен ышкаш мындыг, бойдуска хумагалыг бол.

3.Бо тоорук сайын мен сайлаар дээш эвес, а бо Хемчик унунга тарып өстүрер дээш эккелдим.  

4.Көр даан, бо арыгда чугле тал, терек, чыжыргана унуп турар-дыр.  

5.А пөш чок ышкажыл. 

6.Манаа бо тоорук сайын тарып каар бис.  

7.Оон пөшчүгештер өзүп үнүп кээр. 

2-ги бөлүк

Онаалгазы: бердинген домактарның сөглекчилерин тыпкаш, илереттинер чугаа кезектерин айтыр.

        1.Кажан-бир шагда улус бистин олуртуп каан пөштеривистиң тооруун чиир апаар.

 2.Харын сээн-даа ажы-төлүң бо арыгның пөштеринден тооруктаар чадавас деп бил, Кара.

3.Кижи дээрге бойдустуң төлү ышкажыл.

4.Төрээн черивис бисти азырап, чемгерип турар.

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________

Ады, Фамилиязы___________________________

Теманы кончуг эки билип алдым. Эжимге тайылбырлап берип болур мен.

Чогум билдим. Ынчалза-даа тайылбырлап шыдавас мен.

Теманы эки билбедим

Шуут чүнү-даа билбедим

Демдээ: ___________


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Ажык кичээл 7 кл "Кол сос биле соглекчинин аразында тире"

1)Оореникчилерге кандыг таварылгада кол сос биле соглекчинин аразынга тирени шын салырын чедип алыр .2)уругларнын аас болгаш бижимел чугаа сайзырадылгазы.3)оореникчилерни ава кижиге хундуткелди,ынакшы...

презентация соглекчинин илереттиери

готовая презентация...