Вилсен те малалла пурăнассăм килет
методическая разработка (10 класс) на тему

Чặваш Республикинчи  Хěрлě Чутай  районěн 

 муниципалитетăн бюджетлă пěтěмěшле вěренÿ учрежденийě

 «Атнарти пěтěмěшле пěлÿ паракан   вăтам  шкул»

Çеспĕл Мишшине халалланă литература каçĕ

(мастер-класс)

«Вилсен те малалла пурăнассăм килет…»

                                                                               Литература каçне хатĕрлекенĕ:

                                                                           Атнарти пěтěмěшле пěлÿ паракан   

                                                                           вăтам  шкулта чăваш чĕлхипе                                                                        

                                                                           литературине вĕрентекенĕ      

                                                                           Ешмейкина Л.А.

Атнар - 2015

Тĕллевĕсем:

1. Ачасене Çеçпĕл Мишши пурнăçĕпе пултарулǎхĕпе тĕплĕнрех, туллинрех паллаштарасси, интереслентересси.

2. Çеçпĕл сăввисен илемлĕхне, сулмаклăхне кăтартасси.

3. Ачасен таса та ырǎ туйǎмĕсене аталантарасси, поэт пек çынна чун-чĕререн хисеплеме, юратма вĕрентесси.

4. Ачасен илемлĕ (артист пек) вулас ǎсталǎхне аталантарасси.

5. Чăваш халăхне, чĕлхине чĕререн юратма, Çеçпĕл Мишши пек паттăр  та хастар пулма хавхалантарасси,  пуплеве аталантарасси.

Кăтарту хатěрěсем: Çеçпĕ Мишши портречě, кěнекесен выстовки, ятарласа кăларнă стена хаçачě, инсценировка валли хатěрленě ěç-хатěрěсем.

Сцена çинче Çеçпĕл портречĕ, поэт çырнă сăвă йĕркисем:

Хастарлă, хыт утăмлă пулăр,

Çĕршывăн хастар ачисем,

Вут кайăклăн вĕçĕр, ан юлăр,

 Ан юлăр кун-çул уттинчен!

Учитель сăмахě: Кам пěлмест пулě чаплăран та чаплă Çеçпĕл ятне? Ман шутпа, чăваш çěр-шывěнче вăл пуриншěн те паллă тата тĕнче шайне тухма пултарнă аслă чăваш поэчĕ. Кăвар чĕреллĕ поэт вилĕмсĕр, эпир ăна сума сăватпăр, хисеплетпĕр, яланах асра тытатпăр.

Çÿле çĕкленĕ пирĕн Çеçпĕл

Чăваш ятне, поэзине.

Кирек ăçта та халь пĕлеççĕ

Хăватлă Çеçпĕл пуррине.

Чăваш поэчĕсенчен чи хĕрÿлли, янăравлă та вăйлă сасăлли Çеçпĕл пулчĕ. Унăн вут-хĕмлĕ хĕрÿ сăввисем ĕмĕрхи тĕттĕмлĕхе пĕтерекен,çĕр çине çутă пурнăç кÿрекен, чăваш халăхне чуралăхпа мăшкăлтан хăтаракан çĕнĕ пурнăçа мухтаççĕ.( Çемен Элкер)

 Эс тĕлĕнмелле пултаруллă,

 Вутлă-хĕмлĕ, çиллĕ-тăвăллă.

 Юррусем янраççĕ, ĕçÿ чаплă,

 Сассу аслати пек хăватлă.

 Н.Шелепи

Апла пулсан, кам-ха вăл Çеçпĕл Мишши? Мěн пěлетпěр-ха эпир ун çинчен?

Чăваш тумне тăхăннă арçын ачапа хĕр ача (ертсе пыракансем) кĕскен поэт пурнăçĕпе, ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштараççĕ.

                                                                                                          Вилсен те малалла

                                                                                                       пурăнассăм килет 

                                                                                                                         Çеçпĕл Мишши                                                                        

1 ертсе пыракан: Çеçпĕл вăл – кăвар шевлиллĕ тухăçран тÿпе анлăшне ытам тулли ыталаса хăпаракан кăн-кăвак çутă. Сăвăç çĕре кĕнĕренпе кун хыççăн кун, çул хыççăн çул иртнĕçемĕн савăнăçпа ăнланма тытăнатăн: пирĕн Çеçпĕл чăн-чăн çĕн чĕреллĕ çĕн ĕмĕр чăвашĕ.

2 ертсе пыракан: Парăнман кăвар чĕреллĕ поэт. Чун чăтăмĕпе çырнă сăввисем унăн таса, вĕри, чĕнÿллĕ. Чăн поэт вăл – Çеçпĕл Мишши. Тĕлĕнмелле паттăр чунлă, шутсăр тĕллевлĕ этем. Юратупа, малашлăхпа çумма-çуммăн утакан юрăçă.

1 ертсе пыракан: Паллах, тумхахсăр пулман ĕнтĕ Çеçпĕл утакан çул. Тертне те,  мăшкăлне те  пайтах тÿссе ирттерме тивнĕ унăн хăйĕн кĕске кун-çулĕнче. Вăл юлашки тапхăрти йывăр саманчĕсене пăхмасăр, шав малаллах утнă, пурнăçа ÿсĕмлеме чĕнсе хыттăн-хыттăн йыхравланă. Туссем, Çеçпĕл Мишшине асăнса пĕр минут шăп тăма ыйтатпăр.

2 ертсе пыракан: Çеçпĕл Мишши ( Михаил Кузьмич Кузьмин) 1899  çулхи чÿк уйăхĕн 16-мĕшĕнче Чăваш Республикин Канаш районне кĕрекен Касакасси (халĕ Çеçпĕл) ялĕнче чухăн хресчен çемйинче çуралнă. Ун чухне хĕсĕк пурăнакан кил-йышра сывлăха пит упраса тăман. Пĕррехинче Мишша мунча кĕнĕ хыççăн лаша çитерме кайнă та шăнса пăсăлнă. Çакăн хыççăн вăл уксакласа утакан пулса юлнă. Каярах ачана шăмă туберкулезĕ аптратма пуçланă, поэт кун-çулĕ те çавăнпах кĕске пулнă.

1 ертсе пыракан: 1907 çулта кĕркунне ашшĕ 8 çула çитнĕ ывăлне Шăхасанти кăтартуллă пуçламăш шкула вĕренме кайса янă. Хăйĕн тăван Касакасси ялĕнче те вĕренме май пулнă, анчах ашшĕ Шăхасанта авантарах вĕрентеççĕ тенине илтнĕскер, çÿреме инçерех пулин те, ывăлне унтах яма кăмăл тунă. Ывăлĕ пĕтĕмпех ашшĕне хывать, ахальтен мар вăл уншăн чи хаклă çын пулса юлать.  

2 ертсе пыракан: 1911 çулта пуçламăш шкултан вĕренсе тухнă Мишша малалла вĕренме кайма ĕмĕтленет, анчах пысăк инкек çамрăк ачан ĕмĕтне татнă. Вăл ашшĕсĕр тăрса юлать, шăллĕне вĕлернĕшĕн Çĕпĕре яраççĕ.  Çемьере чи аслă ача пулнă май амăшне тĕрлĕрен ĕçре пулăшма тăрăшать. Шăхасанти вулăс кантурĕнче виçĕ çула яхăн переписчик пулса ĕçлет.

Мана атте юрататчĕ, анчах тăванла юрату вăхăтсăр вĕçленчĕ. Эпĕ пĕччен тăрса юлтăм, Атте çук та, халĕ манăн пурăнас та килмест.

1 ертсе пыракан: Пурнăç нуши пырса çапсан та Мишша вĕренес ĕмĕте пăрахмасть. 1914-1917 çулсенче Шăхасанти иккĕмĕш класлă шкулта вĕренет. Учительсем уйрăмах вырăс литературине юратса, тăрăшса вĕреннине асăнаççĕ. Сăвăсем калăплать. Павел Александрович Ломоносов пулăшнипе Çеçпĕлпе унăн юлташĕсем «Звездочка» журнал кăларма тытăнаççĕ. Çак вăхăтра виççĕмĕш çул тĕнче вăрçи пынă. Вăрçă асапĕсем çамрăк сăвăç чĕрине те пырса тивнĕ, хĕрÿ сăмахсем çуралнă. «Скоро» ятлă сăвă çырать.

(«Скоро» сăвă)

СКОРО...

   На ветру шумит, качаясь,

Горькая осина;

Наступила для чуваш

Черная година.

 Сколько горя, сколько слез

Им война приносит:

Только сын отца отвез,

Завтра — сына просит.

 По деревням плач и стон —

Дети голодают;

В Петрограде царский трон

Воры окружают. 

 Отнимают лошадей,

Вера в бога вянет.

И когда же на царей

С неба буря грянет? 

 Поднимается народ

Грозною волною,

Смоет грязный царский род

С черною бедою.

 Скоро солнце заблестит

Теплою весною.

Поле с хлебом зашумит

Радостью хмельною.

2 ертсе пыракан: 1917 çулта Çеçпĕл Мишши Шăхасанти шкултан вĕренсе тухать. Кĕркунне вăл Теччĕ хулинче çĕнĕрен уçăлнă учительсен семинарине кайса кĕрет. Теччĕри тапхăр уншăн тĕнче культурин алăкне уçнă вăхăт. Вăл антика литературине, чĕрĕлÿ, çутлăх тапхăрĕсенчи литературăна пĕлсе çитет, вырăс романтизмĕпе классицизмне тĕшмĕртет.

1 ертсе пыракан: Çапла «Хĕрлĕ тинĕсре» ятлă тĕрлĕ символсенчен пуян сăвă пичетлет. Хĕрлĕ тинĕс – Революци, карап – халăх, Асап çыранĕ – иртнĕ пурнăç, Телей çыранĕ – пулас пурнăç. Сăввисенче революци тăшманĕсене питлет, хăйĕн юлташĕсене ĕç çыннисене кĕрешÿре пулăшма чĕнет.

«Хурăç шанчăк» сăвă

- Çĕршывăм хăюллăн вăранĕ,

Тапранĕ кăвар кайăкла:

«Çук, çук» теекен улталанĕ,

Кам «çук» тет, ун чунĕ — чăлах.

- Унччен-ха — айван пек çĕршывăм,

Унччен-ха — чăваш ыйăхлать.

Ан тив, тем пулсан та, вăл вăйлăн —

Паян чĕрĕлсе тăрасла...

 - Хĕвелĕн кăварлă хĕлхемĕ

Çĕре чечекленĕ чухне

Кам курнă çанталăк илемĕ

Пăрпа пăрланса шăннине?

 - Ан тив, хĕл шăнтса пăчăртатăр

Ăш еншĕн сикен чĕрене,

Хăюллă куçпа палăртатпăр

Çĕн кун вутланса килнине.

 - Чĕрем, сик хăюллăн, хавассăн,

Хăюлăх юрри кĕвĕле —

Чăваш чĕрĕлнине курмалла сан,

Ăна тĕл пулса илмелле...

 - Курап: чĕрĕлет чăваш ячĕ,

Таçта аслатиллĕ саспа

Юратнă çĕршывăн хăвачĕ

Часрах вăранасшăн тапать...

 - Хастарлă, хыт утăмлă пулăр,

Çĕршывăн хастар ачисем,

Вут кайăклăн вĕçĕр, ан юлăр,

Ан юлăр кун-çул уттинчен.

1918 çулта Хĕрлĕ Çарта пулать. Хусанти казармăра чăваш хĕрлĕ армеецесене хăй тин çырнă «Пурнăçпа вилĕм» сăввине вуласа парать.

( «Пурнăçпа вилĕм» сăввă)

Ушкăн-ушкăн шур пĕлĕт иртет...

Тăлăх хирте каç пулса килет.

Курăксене тайса çил вĕрет,

Çĕр çумĕпе тусан вĕçтерет...

Хирте пĕр тĕмеске пĕр-пĕччен...

Тăпри çине пуснă вĕлтĕрен.

Вилнĕ çын тăпри вăл — çак тăпра

Ырă çынни вилнĕ вăрçăра.

Ĕç ачи вăл. Çĕнĕ пурнăçа

Сыхласа вилнĕ вăл — çапăçса

Чухăнсемшĕн хăйĕн кун-çулне,

Çамрăк ĕмĕрне вăл хĕрхенмен.

Çывăр, тăван, иртрĕ ĕмĕрÿ...

Вăхăтсăрах сан тухрĕ чуну.

Анчах çăмăл пултăрччĕ тăпру,

Канлĕ пултăр нÿрĕ вырăну!..

Мĕскĕн тăван, сан чуну тухсан

Никамăн та куççулĕ юхман.

Санăн куçна арăму хупман,

Аннÿ масар çине ăсатман.

Ютри çынсем сана аякка

Пытарайнă çакă шăтăка.

Тăванăмçăм, вăрансам, вăран

Çак вăхăтсăр йăвăр ыйхăран:

Килте çамрăк арăму кĕтет;

Ачу: «Атте хăçан килет?» — тет.

2 ертсе пыракан: Раштав уйăхĕнче Раççейри Коммунистсен партийĕ ретне кĕрет. Çеçпĕл партипе комсомолăн вырăнти хаçачĕсене кăларас ĕçе хастар хутшăнать, политкружоксене ертсе пырать, халăх хушшинче политикăпа наука пĕлĕвĕсене сарас тĕлĕшпе тăрăшса ĕçлет. Пушă вăхăтра Теччĕри халăх çуртĕнче библиотекăра, драмкружокра ĕçлет.

Семинаринче пĕрле вĕренсе комсомолра пĕрле ĕçленĕ тусĕ Павел Бекшанский кил-йышĕнче Чĕмпĕртен хăнана пынă Анастасия Червяковăпа паллашать.

( А.Червякова тухать)

Çак хĕрарăм Çеçпĕле пурăнма вăй-хал парать.Çеçпĕлĕн пĕртен-пĕр ытарайми чипер те ăш çунтармăш хĕрарăм. Анчах Нуççă качча кайнă хĕрарăм, усрава илнĕ кукашшĕ ирĕксĕрлесех пĕлĕш сусăр çынна качча панă. Сăн-пичĕ çепĕç, çырла пек, ÿчĕ таса та çутă, яка туранă çÿçĕ – çапла Мишша асĕнче юлнă яланлăхах. Çеçпĕлпе Нуççă хушшинчи хĕрÿ туслăхпа икĕ чĕре туртăнăвĕ çинчен чи çывăх юлташĕн амăшĕ тем сисет.

(3 сценка)

Надежда Яковлевна: -Анастасия Петровна, ман шутпа, Михаил Кузьмичпа иксĕрĕн хушăрта темле вăрттăнлăх пур пек туйăнать. Мĕн калĕ-ха кун пирки Николай Виссарионович – турă пÿрнĕ чăн-чăн упăшку.Чыссăр ĕç пире намăс кăтартмĕ-и?

Анастасия: -Турă ячĕпе кĕл тăватăп, Надежда Яковлевна, хĕвелпе уйăх ячĕпе, çамрăк пуçăм ячĕпе: мĕнле чыссăр ĕç. Нимĕн те çук…Нимĕн те çук. Юлташлăх тесессĕн юрать.

Н.Я. Юратупа юлташлăхăн  хушши пĕр шит. Ырă ятна ан çухат, чунăм…

2 ертсе пыракан: Çак кăмăлсăр калаçу хыççăн Нуççа пĕр тăхтаса тăмасăр Теччĕрен тухса тарма шутлать. Çеçпĕлпе чуна ыраттармалла уйрăлса каяççĕ, тек нихăман та тĕл пулмассине пĕлмесĕр.

(4 сценка)

Анастасия: Эс мĕншĕн пирĕн пата та, библиотекăна та çÿреме пăрахрăн?

Çеçпĕл: Хулара пулман эп…

Анастасия: Эпĕ ыран кунтан каясшăн. Сывă пул!

Çеçпĕл: Нуççа, чунăм. Тархасшăн, ыранах ан кай-ха, хăть пĕр кун та пулин пĕрле пулар.

 О да, любовь вольна, как птица.

Да все равно – я твой!

Да, все равно мне будет сниться

Твой стан, твой огневой!..

Анастасия: Ăçтан, ăçтан çапла тĕл пулмалла пулчĕ пирĕн!? Намăс мана, качча кайнă хĕрарăма – çамрăк каччă пуçне çавăртăм. Каçар, каçар тархасшăн.

Çеçпĕл: Ун пек ан каласамăр. Ман пурнăçра эсир чи пирвайхи, чи çывăх та кĕтнĕ юратнă çын, тăванран та тăван ырă чун. Эпĕ вара…чухăн чăваш ачи çеç…

Анастасия: Эпĕ те сана мĕнле пур, çавăн пек юрататăп, анчах ăраскалăм çук, вăл чирлĕ, ăна пăхма мана Турă çырнă.

Çеçпĕл: Ан пăрахăр мана, ан пăрахăр. Сирĕнсĕр ман пурнăç пулас çук. Эсир маншăн пурнăç, çут хĕвел, çут çăлтăр, савăнăç. Ах, пĕрле пурăнса пĕрле вилсессĕн мĕн пек лайăхчĕ!

2 ертсе пыракан:  Анастасия Червякова Çеçпĕл Мишшине мĕн хăй çĕре кĕричченех асра тытса усранă, савнă çыннин 98 çырăвне упраса усрама пултарнă. Çав çырусем паян кун юрату поэми пек вуланаççĕ, аслă поэт сăнарне туллин курма май параççĕ.

(Çеçпĕлпе Червякова çыру вулани)

Çеçпĕл: Тусăм! Сирěн çине пěр куç илмесěр пăхас килет. Пăхатăп та Сирěн çине - чунра темле чěтренчěк кěввисем янрама тытăнаççě. Нимěн те кирлě мар, Сирěн аллăр, Эсир сывлани, хăвăр ěмěрлěх ман çумра  пулсанччě кăна, Анастасия Петровна… Каллех сире курасса, каллех сирěнпе пěрле пуласса, Сирěн сассăра илтессе, Сирěн тěлěнмелле илемлě куçăрсене пăхса киленессе çирěп шанса та ěненсе каятăп. Савниçěм, Нуся! Хаклă Нуся, ытарайми Нуся… Тепре куриччен! Ěмěрлěхех Сирěн…"

 Анастасия: "Миша! Санпа çыру халлěн те пулин çыхăну тытмасăр чăтма çук текех.  Чăтма çук  курас килет, куçăнтан пăхас килет. Мěн тÿссе ирттернине каласа парăттăм. Тата хам сана хут çине çырса кăтартмалла мар питĕ хытă  юратнине  пěлтерěттěм.  Кунта килесчě, енчен те санăн юлташла юрату йěрри  чěрÿнте кăштах юлчě пулсассăн, малтанхи туйăм хěлхемě сÿнсех ларман пулсассăн. Виçě çул пěр -пěринчен  аякра пурăннă хыççăн куçăн курнăçни мěн тери телей кÿрěччě. Мěн тери ман сана курас килет çакăнта, çак хăтлă та çутă пÿлěмре хампа юнашар…  Юрататăп, сана, чунăм, юратмаллипех юрататăп.  Урăхран эпě хам туйăма санран пытараймăп. Эпě чунăмпа санăн.  Юрататăн пулсан - ил мана хăвăн пата. Хамăн юратăвăмпа эпě сана пурнăç вăйě парăп, телей кÿрěп. Тусăмçăм! Таврăн, пар мана хăвăн çине пěрре те пулсан пăхса илме…"

1 ертсе пыракан: 1919 çулхи августăн 30-мĕшĕнче Çеçпĕл  Шупашкара куçать. Юстици пайĕн пуçлăхне лартаççĕ.  Ĕçе тимлĕ, тÿрĕ туса пырать. Унсăр пуçне поэт çĕнĕ жанрсем, ăслайсем  шырать, чăваш тытăмне тĕпрен çĕнетме пуçăнать. «Сăвă çырассипе ударени правилисем» статья çырать. Шупашкар тапхăрĕнче Çеçпĕл хăйĕн пултарулăхне прозăпа драматургире кăтартать. «Ку таранччен чăваш сăмахĕ илтĕнмен – халĕ чăваш юрри илтĕнĕ, чăваш сăвви, чăваш сăмахĕ Атăл хумĕ пек, вăрман сасси пек, кĕсле сасси вырăнне пулĕ. Чăваш чĕлхи тимĕр татĕ, çивĕч пулĕ, вăхăт çитĕ!»

(«Чăваш ачине» сăвă)

Пĕлтер мана, тăван çĕршывăм:

Хăçан кăтартăн халăхна

Ху чĕлхÿне хăват кĕртмешкĕн

Тĕнчене килнĕ ывăлна?

Кăвар чĕре! Кăвар чĕлхеллĕ

Чăваш ачи, сассуна пар!

Тухсам кунта. Сана кĕтеççĕ.

Килсем! Килсем!

Эс пур, - çук мар.

Часрах килсе хăватлăх кĕртчĕ

Чăвашăн капăр чĕлхине.

Çунтартăр çулăмлă, кăварлă

Чĕлхÿ çынсен чĕрисене.

Ĕмĕрлĕхе яту сан юлĕ.

Шупашкартан Кавал таран,

Çĕрпÿ, Чикме, Етĕрне урлă

Юрру сассийĕ кайĕ сан.

Чăваш чĕлхи ăсти! Кăварлă

Чĕрÿ сан сисĕ чĕннине.

Шанатăп. Ĕмĕте усратăп:

Эс килĕн. Килĕн тĕнчене!

2 ертсе пыракан: Ĕçрен пушă вăхăтра Чăваш педтехникумне çÿреме тытăнать, пухусем ирттерет, литература каçĕсем туса ирттерес ĕçре хутшăнать, çамрăксене сăвă-калав çырма пулăшса пырать. Декабрь уйăхĕнче юстици ĕçĕсемпе Хусана тухса каять. Юстици çуртĕнче вут тухать. Çеçпĕле вут тĕртме хушнă тесе арестлеççĕ. Юлташĕсем тăрăшнипе ирĕке кăлараççĕ.

1 ертсе пыракан: Шăмă туберкулезĕ поэт сывлăхне начарлатать. Евпатори курортне тухса каять. Фёдор Пакрышеньпе паллашать. 1921 çулхи сентябрь уйăхĕнче Киеври илемлě ÿнер шкулне вĕренме кěрет. Икě эрне вěренсен ăна Хěрлě Çара илеççě.  

(« Катаран каç килсен» сăвă)

Катаран каç килсен, каçхи кунăн мĕлки

Уйсене ыйхăпа хупласан,

Йĕркерен-йĕркерен тĕрлĕ шухăш йĕрки

Пуçăма пуçтарна пуçласан, —

Ĕлĕкхи ĕмĕрсен ĕмĕлки-кĕлетки

Куçăма курăнать аякран.

Ĕлĕкхи ĕмĕрсен ĕмĕлки хушшинче

Чăваш çĕрĕ мана курăнать:

Ман çĕршыв хĕрлĕ юнлă хĕрес çумĕнче

Çакăнса, çыхăнса тăраять.

Кăмрăкланнă асаплă чăваш чĕринчен

Юн тумлать, юн тумлать — хĕрлĕ юн.

Чăваш пуçĕ çинче хуп-хура сивĕ кун

Шăхăрса ахăрать пур енчен...

Çĕр иртсен - ирхи кун хĕвел тухăç

Тĕнчене уяртса, сывлăма

Шăрçа пек шăратса кĕмĕл саслăн килсен, —

Ман юратнă çĕршыв вилĕмрен чĕрĕлни,

Вăл асаплă хĕрес çумĕнчен çăлăнни

Пур енчен те савать куçăма.

Çеçпĕле туберкулез вăйланнă пирки Çар службинчен хăтараççě. Чернигов кěпернинчи Остер уесěнче Кашкăр Сăрчě ятлă ялта пурăнакан Ф.Пакрышень патне пырса çитет. Уесри çěр ěç пайěнче, çěнě çěре куçаракан комисси инструкторěнче ěçлет. Анчах чун ыратăвĕ тата чирĕ Çеçпĕле хавшатсах çитереççĕ, 1922 çулхи июнь уйăхĕнче Çеçпěл Мишши Остер хули çывăхěнчи Кивě хула (Старогородка) ятлă ялта  вилет.

(«Çеçпĕл» юрă)

2 ертсе пыракан: Çеçпĕл тунă ĕç калама çук пысăк. Ун пурнăçĕпе пултарулăхĕ çинчен сăвăсемпе калавсем, очерксемпе асаилÿсем, тĕпчев ĕçĕсемпе повесть-романсем, пьесăсем пичетленчĕç тата киноэкрансем çине фильм та тухрĕ. Атăл тăрăх «Михаил Сеспель» пăрахут çÿрет, Шупашкарта поэт ячĕпе урам, кинотеатр, Çамрăксен керменĕ тата палăк пур. Анисим Асламас композитор опера çырчĕ. Поэт ялĕнчи шкулта музей уçнă, паркра палăк лартнă, Çеçпĕл Мишши ячĕпе хисепленекен преми те пур.

(«Эп вилсен» видеоклип)

Паттăр чăваш ачисем,

Пĕчĕк çеçпĕл çеçкисем,

 Чăвашлăха юратар,

Çеçпĕл пек хастар пулар!

Хастарлă, хыт утăмлă пулăр,

Çĕршывăн хастар ачисем,

Вут кайăклăн вĕçĕр, ан юлăр,

 Ан юлăр кун-çул уттинчен!

Эй, эсир, çамрăксем! Ăмăрт куçлă, çунатлă,

Çĕçпĕл чĕннĕ чăваш ачисем!

Эп сире чи çӳлте халь курасшан çунатăп,

Ĕненсе, юратса пехиллем.

Вăхăт çитрĕ: чăвашăн чĕлхи тимĕр татрĕ.

Туптăр, хăйрăр ăна малалла!

Ыранхи çĕн ăста тĕнчене янраттарĕ.

Çамрăксем! Вăл – сиртен тухмалла.

Çак кунччен упраннă халăх

Мăшкăлланмĕ паянтан;

Хăйшĕн хăй — парне те палăк,

Пуринпе те вăл пĕр тан.

Пĕтĕм пурнăç терчĕпе

Çĕр çыртса тупа тăватпăр:

Шăрăх, сивĕ е йĕпе —

Эпир пулнă, пур, пулатпăр!