ШТК "Ярҙамсы һүҙ төркөмдәре"
презентация к уроку (6 класс) на тему
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Теркәүес. 1. Ниндәй теркәүестән ике теркәүес яһап була? 2. Ниндәй ике теркәүес һулдан уңға ла, уңдан һулға ла бер үк төрлө уҡыла? 3.Ниндәй теркәүес киреһенән уҡығанда ымлыҡҡа әйләнә? 4. Бер генә хәрефтән торған теркәүес буламы ?
5. Ҡайһы теркәүестәр киреһенән уҡығанда ҡылым тмырына әйләнә? 6. Түбәндәге һүҙҙәрҙе нисә төрлө аңлап була? Һауала - һауа ла, яғала – яға ла, ярала – яра ла. 7. Әйт,ат, ин, елә, аҙ, кит һүҙҙәрен теркәүестәргә әйләндерегеҙ. 8. «Үгәй» һәм «кәмит» теркәүестәрҙе табығыҙ. Улар ниндәй төркөмгә ҡарайҙар?
Бәйләүес. 1. Ҡайһы бәйләүестәр һулдан уңға ла, уңдан һулға ла бер төрлө уҡыла? 2. Ниндәй бәйләүесте киреһенән уҡығанда оран мәғәнәһендәге исемгә әйләнә? 3. Ҡайһы бәйләүесте киреһенән уҡығанда ҡылым тамыры була? 4. Составында сифат, исем, һан, рәүеш булған бәйләүестәрҙе һанап сығығыҙ.
5. Ниндәй бәйләүес исемдән һәм ымлыҡтан тора? 6. Ниндәй бәйләүес ҡылымдың бойороҡ формаһы ла була ала? 7. Ниндәй бәйләүес сифат та, ҡылым да була ала? 8. Ниндәй бәйләүес исем дә була ала?
Шаян һорауҙар. Ниндәй бәйләүес өс өндән тора? Ниндәй бәйләүестәр «бойорорға» ярата? «Тиҫкәре бәйләүесте табып әйтегеҙ.
Киҫәксә. 1. Исем дә булып йөрөй алған ниндәй киҫәксәләрҙе беләһегеҙ? 2. Ниндәй киҫәксә киреһенән уҡығанда сифатҡа әйләнә? 3. Ниндәй киҫәксәләр ҡылымдың бойороҡ һөйкәлеше лә була? 4. Ниндәй киҫәксәләр ымлыҡ та була ала?
5. Ниндәй киҫәксәләр киреһенән уҡығанда исемгә әйләнә? 6. Ниндәй киҫәксәләр киреһенән уҡығанда ҡылымға әйләнәләр? 7. Киреһенән уҡығанда һанға әйләнеүсе киҫәксәләрҙе табығыҙ. 8. Киреһенән уҡып ҡайһы киҫәксәне рәүешкә әйләндереп була?
Шаян һорауҙар. Киҫәксәләрҙең ҡайһыһы атырға ярай? Ниндәй киҫәксәне «ағын»ға әйләндереп була?
Яуаптар (теркәүес). 1. Йәки: йә һәм ки . 2. Әллә, әммә. 3. Йә – әй. 4 . Була: ә . 5 . Ҙа – аҙ., ла – ал, ни –ин, та – ат, тик- кит. 6 . Дүрт төрлө: һауала – һауа һүҙенең урын-ваҡыт килеш формаһы, һауалау ҡылымының тамыр формаһы; һауа ла – исем менән ла теркәүесе, һауыу ҡылымының өсөнсө зат формаһы һәм ла теркәүесе һ.б. 7. Йә, та, ла, ни, әле, ҙа, тик. Гүйә – «үгәй» тимәк – «кәмит». Гүйә –оҡшатыу, тимәк – һөҙөмтә теркәүесе.
Яуаптар (бәйләүес). 1. А ла, аша, кеүек. 2. Табан – набат. 3. Тыш – шыт. 4 . Өс өн, һым аҡ , ш ике лле, төҫ лө, һай ын, ар ҡыр ы, б үтә н, баш ҡа. 5 . Ҡар ай. 6. Аша. 7 . Ала. 8. Ҡала, табан. 1 . Өсөн. 2 . Аша, үтә. 3 . Арҡыры.
Яуаптар (киҫәксә). 1 . Бит, ҡына, уҡ. 2 . Ҡына – аныҡ. 3 . Күм, тор, төр. 4. Тыр, дор, дөр. 5. Күм – мүк, та – ат. 6. Ла - ал, со -ос. 7 . Сө – өс. 8. Ҙа – аҙ. 1 . Уҡ. 2 . Ғына.