Фигыль. Укучыларга ярдәмгә.
материал на тему

Галиева Зөлфия Шамил кызы

Фигыль. Укучыларга ярдәмгә.

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon figyl.doc70.5 КБ

Предварительный просмотр:

                                 

                                    Фигыль. Глагол.

 

Боерык фигыль

Повелит.наклон

Хәзерге заман

Наст. вр.

Билгеле үткән заман

Прош.опред.вр.

Билгесез

үткән заман

Прош.неопред.

вр.

Билгеле  киләчәк заман

Буд. опред.вр.

Билгесез  килә-чәк заман

Буд. неопред.вр.

Барлык     формалары.(Утвердительная форма.)

 Кит!

-а,  -ә

-ты,   -те

-кан,   - кән

-ачак,  -әчәк

-ыр, -ер, -ар, -әр

 Аша!

-ый,  -и

-ды,  -де

-ган,  -гән

-ячак,   -ячәк

 - р

                                                          Юклык       формалары.(Отрицательная форма)

 Бар!

-мый

-мады

-маган

-маячак

-мас

 Сөйлә!

-ми

-мәде

-мәгән

-мәячәк

-мәс

                   

Зат – сан  белән төрләнеше.

Спряжение по лицам и числам.

Боерык фигыль

Повелит.

наклон

Хәзерге заман

Наст. вр.

Билгеле үткән заман

Прош.опред.вр.

Билгесез

үткән заман

Прош.неопред.

вр.

Билгеле  киләчәк заман

Буд. опред.вр.

Билгесез  киләчәк

заман

Буд. неопред.вр.

                                                                    Берлектә

Мин

     нет

- м

   - м

-мын,  -мен

-мын,  -мен

-мын,  -мен

Син

      -  

-сың,  -сең

    -ң

-сың,  -сең

-сың,  -сең

-сың,  -сең

Ул

  - сын,

  - сен

    -

    -

      -

       -

      -

                                                                    Күплектә

Без

    нет

-быз,  -без

    -к

-быз,  -без

-быз,  -без

-быз,  -без

Сез

-ыгыз,

 -егез,

-гыз, -гез

-сыз, - сез

-гыз, -гез

-сыз, - сез

-сыз, - сез

-сыз, - сез

Алар

-сыннар,

-сеннәр

-лар, -ләр

-лар, -ләр

-нар, -нәр

-лар, -ләр

-лар, -ләр

Фигыль  Глагол

Хикәя фигыль. Изъявительное наклонение.

Хәзерге заман

Наст. вр.

Билгеле үткән заман

Прош.опред.вр.

Билгесез үткән заман

Прош.неопред.

вр.

Билгеле киләчәк заман

Буд. опред.вр.

Билгесез киләчәк заман

Буд. неопред.вр.

 Утвердительная форма

После согл.

После глас.

После зв. согл. и глас.

После глух. согл.

После зв. согл. и глас.

После глух. согл

После  согл.

После глас.

После  согл.

После глас.

-а,  -ә

-ый,  -и

-ды,

 -де

-ты,  

-те

-ган,  

-гән

-кан,  

- кән

-ачак,

 -әчәк

-ячак,   -ячәк

-ыр, -ер,

 -ар, -әр

- р

                                                           Отрицательная форма

-мый/-ми

-мады/-мәде

-маган/-мәгән

-маячак/-мәячәк

-мас/-мәс

Спряжение по лицам и числам

Зат-сан белән төрләнеше

I тип спряжения

II тип спряжения

Лицо

Боерык фиг.

Наст. вр.,  прош. неопред. вр., буд. опред. вр.,  

буд. неопред. вр.

Прош. опред. вр.

Условное наклон.

(-са/-сә)

Мин

нет

-мын/-мен; -м

Син

-

-сың/-сең

Ул

-сын/-сен

-

-

Без

нет

-быз/-без

Сез

-гыз/-гез; -ыгыз/-егез

-сыз/-сез

-гыз/-гез

Алар

-сыннар/-сеннәр

-лар/-ләр; -нар/-нәр

-лар/-ләр

Хәл фигыль

(деепричастие)

Инфинитив

Сыйфат фигыль

(причастие)

Исем фигыль

(имя действия)

I. -ып/-еп; -п

(-мый/-ми;

 -мыйча/-мичә)

 

-ырга/-ергә;

-арга/-әргә;

-рга/-ргә

(-маска/-мәскә)

Хәзерге заман

1) -учы/-үче

(-маучы/-мәүче)

2) -а/-ә + торган

 -ый/-и + торган

-у/-ү

(-мау/-мәү)

Изменяется по числам, падежам, принадлежности.

II. -а/-ә; -ый/-и

(-мый/-ми;

 -мыйча/-мичә)

III. -гач/-гәч; -кач/-кәч

(-магач/-мәгәч)

Үткән заман

-ган/-гән; -кан/-кән

(-маган/-мәгән)

IV. -ганчы/-гәнче

-канчы/-кәнче

Киләчәк заман

1) -ачак/-әчәк;

    -ячак/-ячәк;

(-маячак/-мәячәк)

2) -ыр, -ер, -ар, -әр, -р

(-мас/-мәс)

3) -асы/-әсе;

    -ыйсы/-исе


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Матур әдәбият әсәрләренә нигезләнеп укучыларга әхлакый - патриотик тәрбия бирү алымнары.

Научная работа на Республиканскую научно - практическую конференцию....

Укучыларга патриотик тәрбия бирү

Тарих дәресләрендә һәм иҗади эшчәнлек аша укучыларга патриотик тәрбия бирү....

Фигыль төркемчәләре: Исем фигыль.

Фигыль төркемчәләрен  кабатлау; исем   фигыльне искә төшерү; килеш һәм тартым белән төрләнешен истә калдыру...

Татар теле дәресе эшкәртмәсе "Үткән заман хикәя фигыль.Билгеле үткән заман хикәя фигыль һәм аның зат-сан белән төрләнеше"

7нче сыйныф дәреслеге буенча төзелгән татар теле дәресе эшкәртмәсе түбәндәге программага нигезләнә: «Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле: үрнәк гомуми программа V – 1Х сыйн...

Фигыль бүлеген кабатлау. Киләчәк заман хикәя фигыль.

Укучыларны киләчәк заман хикәя фигыль белән таныштыру, аны сорау куеп карап аерып алырга өйрәтү, фигыльләрне киләчәк заманга куя белү....


 

Комментарии

Галиева Таслимя Минзамиловна

Килешәм. Менә дигән ярдәмлек! Рәхмәт!!!

Зарипова Эльвира Ильсуровна

Бик зур рәхмәт! Барлык укучыларыма да тараттым)