Вариант ЕРТ
материал для подготовки к егэ (гиа, 9 класс) на тему

4 нче вариант

        Профессор Әбүзәр Таһиров Казанда йөрәк авырулары буенча иң зур белгечләрнең берсе санала. Аңа күренер өчен, төрле шәһәрләрдән һәм авыллардан йөзләрчә кешеләр килә. Халык арасында аның абруе, даны бик зур. Әбүзәр Таһировның ягымлы, игътибарлы булуы һәм сәләте турында хәтта легендалар йөри. Бу гаҗәп тә түгел. Чөнки ул – татарлардан беренче табибларның берсе, 1911 нче елда ук Казан университетының медицина факультетын тәмамлаган, Казанда һәм Казан губернасында исеме аеруча билгеле булган бөек медик Казембекның һәм башка Казан профессорларының иң сәләтле укучыларыннан берсе. Шуның өстенә аның озын гомерле булуы, бик озак еллар буе эшләве дә аны халык каршында югары күтәргән. “Әбүзәр абый әле безнең бабайны да яки әткәйне, әнкәйне дә дәвалаган”, - дип сөйләүчеләр аз түгел иде. Аны еш кына “мәңгелек доктор” диләр. Аннары Татарстанда һәм күрше республикаларда аның меңләгән укучылары эшли. Алар да остазларының данын күтәрәләр, билгеле. Ниһаять, аның бик зур җәмәгать  һәм дәүләт эшлеклесе булуы, дөньякүләм фәнни конференцияләрдә, конгрессларда катнашуы, анда докладлар ясавы, халык арасында әледән-әле лекцияләр укуы, матбугат битләрендә әледән-әле мәкаләләре чыгуы, радиода, телевидениедә ясаган чыгышлары аның абруен халык каршында бик югары күтәргән иде.

9.  Әбүзәр Таһиров – танылган балалар табибы.

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

10.  Аны халык бик ярата.

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

11.  Аңа багышлап, шигырьләр, җырлар иҗат итәләр..

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

12.  Таһиров Казан медицина училищесын тәмамлаган.

           1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                  

 13. Аны еш кына “доктор Айболит” дип йөртәләр.

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

14.  “Безнең бабайны да дәвалаган”, - дип әйтүчеләр күп.

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

15. Республикабызда, аның данын күтәреп, бик күп укучылары эшли.

             1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

16. Табиб мәкаләләр язарга да вакыт таба.

            1) текстка туры килә                             2) текстка туры килми                    

17.

1. Көзге яңгырның куркытуы                              5. Тузанның тузынуы
2. Ясминәнең тәрәзәләрне юуы                             6.  Әнисенең Ясминәне мактавы
3. Ясминәнең тәрәзәне ватуы                                7. Кышның теләге
4. Кызның тәрәзәләргә карарга яратуы              8. Кояш нурларының өйгә керүе

      А. Йокысыннан торгач та, Ясминә тәрәзәләргә карарга ярата. Тәрәзәләр аңа елмаялар. “Тәрәзәләрем чиста, матур булсын, тирә-якка нур сипсеннәр!” – дип, Ясминә аларны гел юа.

   Ә. Урамда салкын кыш җитте. “Хәзер өйгә керәм, Ясминәне туңдырам, гөлләрне өшетәм!” – ди Кыш. “Юк, без сине кертмибез!” – ди тәрәзәләр.

    Б. Көз җитә. “Әйдәгез, өйгә керик. Уенчыкларны юешләтик! Ясминә дус кызлары белән уйнамасын”, - ди көзге яңгыр. “Юк, сине дә кертмибез! Ландыш, Алия, Ясминә матур итеп уйныйлар! Дус, тату булырга кирәк!” – диләр тәрәзәләр.

     В. Урамда тузаннар оча. “Әйдәгез, өйгә керәбез! Әнисе ачулансын”, - диләр. Монда да тәрәзәләр ярдәмгә килә, тузанны кертмиләр.

     Г. Ясминә тәрәзәләргә карады. Ә алар тузанлы, күңелсез. Кыз аларны чиста итеп юды.

     Д.  Кояш чыкты. Аның җылы нурлары бар дөньяны яктыртты. Тәрәзәләр матур кояш нурларын бүлмәгә керттеләр. Алар кызларны урамга уйнарга чакырды.

    Е.  Шулвакыт эштән әнисе дә кайтты. Өйдәге тәртипне күреп, кызын бик мактады, рәхмәт әйтте. Тәмле күчтәнәчләр белән чәй эчтеләр. Аннары Ясминә урамга уйнарга чыгып китте. Ә тәрәзәләр елмаеп карап тордылар

                                                            3 нче бүлек

                                                   4нче бүлек

      33. Предупредите учителя, что вы заболели и не сможете быть на уроке.

34.  Спросите у прохожего, где находится аптека.

35.  Поздравьте сестру с днем рождения.

36.  Сообщите другу, что вы ждете его на улице.

37. Поинтересуйтесь у кассира, сколько стоит билет на этот спектакль.

  38. Сез татар дустыгыздан хат алдыгыз. Шушы сораулар җавап биреп, аңа хат языгыз. Язма эшегез 80 сүздән торырга тиеш.

... Сыйныфташым Илдар авырып китте. Үзенә генә күңелсез булмасын өчен, аның янына көн дә барып йөрдем. Бергә дәресләрне әзерләдек, телевизор карадык. Хәзер без – иң якын дуслар.

      ... Ә синең якын дустың кем исемле? Сез бер-беребезгә ничек ярдәм итәсез? Бергәләп кайларга йөрисез?