Хикәя фигыль сүз төркемен кабатлау
план-конспект урока на тему

МББУ  Максимов Н.М. исемендәге «Аерым фәннәр тирәнтен өйрәнелә торган 1 нче мәктәп»

Тема: Хикәя фигыль сүз төркемен кабатлау.

 (4А  сыйныфы,  татар төркеме)

                                                           Татар теле һәм әдәбияты

 укытучысы: Гыйльметдинова Э.И.

Түбән Кама шәһәре

2014-2015 нче уку елы

Үткәрү вакыты: 20.02 2015

Сыйныф: 4А

Тема:  Хикәя фигыль сүз төркемен кабатлау.

Максат: 1. Дидактик - хикәя фигыль турында белгәннәрне  системага  салып гомумиләштерү.

                 2. Үстереш – укучыларның орфографик һәм сөйләм күнекмәләрен үстерүне дәвам итү.

                3. Тәрбияви – туган телгә мәхәббәт, үзара дустанә мөнәсәбәт, мөстәкыйльлек  дикъкатлелек тәрбияләү.

Җиһазлау: Компьютер, презентация, кроссворд, индивидаль  биремле карточкалар, тест сораулары, тукталыш исемнәре язылган карточкалар.

Метод һәм алымнар.

Әңгәмә, тест сораулары җавап бирү, төркемләп эшләү, индивидуаль биремне үтәү.

Дәрес барышы.

1.  Мотивлаштыру – ориентлаштыру этабы.

1. Психологик уңай халәт булдыру.

• Хәерле иртә,укучылар! Кәефләрегез әйбәтме? Әйдәгез әле, бер – беребезгә яңа көн белән котлыйк һәм бер –беребезгә елмаеп карыйк.
• Утырыгыз, укучылар.

2. Уку мәсьәләсен кую.

1) -Дәреснең темасын белү өчен, безгә кроссворд чишәргә кирәк булыр.

1. Хәрефләрнең билгеле бер тәртибе нәрсә дип атала? (алфавит)

2. Алтыдан соң килгән сан. (җиде)

3. Өч кат тун кигән.-

    Кем салдырса, шул җылый. (суган)

4. Барысын да ашатам, ә үземнең авызым юк. (кашык)

5. Бу эчкелтем җимешне чәйгә салып эчәләр.

6. Кышның соңгы ае. (февраль)

-Горизонталь буенча нинди сүз килеп чыкты? (Фигыль)

- Димәк, без алга таба нинди теманы үзләштерүне дәвам итәбез? (Фигыль)

Хәзер, мин сезгә  таблицалар бирәм,ә сез фигыль турында алган белемнәрегезне кулланып таблицаны тутырырсыз.

2) Эш  дәфтәрләренә  бүгенге числоны  язу;

     Матур язу  минуты.

( тактада  түбәндәге  мәкаль  язып  куелган)                                    Атаң  улы  гына  булма,  Ватан  улы  да  бул.

- мәкальне  үрнәк  уку;

-балалар  хор  белән  укыйлар;

- мәкальне   укучылар  аңлата;

Әңгәмә  уздыру.

-Ни  өчен  Ватан  улы  да  булырга  кирәк?    (укытучы  сорый)

Укучылар  җавабы:

-Чөнки   без  булачак  солдатлар. Ә  солдатның  изге  бурычы- Ватанны,  илне  саклау.

-Әйе, укучылар,  бик  дөрес  әйттегез. Хәзер  шушы мәкальне   матур  һәм  дөрес  итеп  дәфтәрегезгә   язып  куегыз.

2. Уку мәсьәләсен адымлап чишү этабы.

 а)   -Укучылар, хәзер   без сүзләр  дөньясына  сәяхәткә  чыгарбыз. Сәяхәткә  чыгу  өчен  безгә бу  рәсемнәр  буенча  хәрәкәтне, эшне

белдергән  сүзләр  әйтергә  кирәк.

-Без  нинди  сүзләр  әйттек?

-Алар  нинди  сорауларга  җавап  бирәләр?

-Димәк, нинди  сүзләрне  кабатларбыз?

-Фигыльләрне.

-Әйдәгез, фигыльнең  билгеләмәсен  искә  төшерәбез.

(Укучылар  билгеләмәне  әйтәләр; таблица  буенча  да  укып  китәбез).

-Укучылар,  бүген  сәяхәттә  түбәндәге  тукталышлар   булыр:

     1)  «Мәкальләр  аланы».

     2)  «Барлык  һәм  юклык».

     3)  «Заманнар».

4. «Зат – сан белән төрләнеш».

- Беренче  тукталышыбыз –   «Мәкальләр  аланы».

Менә  бу мәкальләрне  игътибар  белән  укып  карыйк   әле. Нинди  фигыльләр  җитми  икән?

- Эш   кешене  …,  ялкаулык  … .( төзәтә, боза)

-Сүзең  белән  … - эшең  белән … .(мактанма, мактан)

- Бүгенге  эшне  иртәгәгә … (калдырма)

- Беләге  юан   берне  … , белеме  юан  меңне  … .(егар)

- Без  капчыкта   … .(ятмый)

-Ялган  сөйләсәң - …,

Дөресен  сөйләсәң  … (тотылырсың,  котылырсың)

   (бу   мәкальләр  тактада  язылган  була; укучылар  фигыльләрне  рәт  буенча  тактага  чыгып   язалар)

-Икенче  тукталышыбыз – «Барлык  һәм  юклык».

- Алда  язган   мәкальләрдән   барлык  һәм  юклык  формасында  килгән  фигыльләрне  баганалап  язабыз. Бер  укучы  барлыкта , ә икенче  укучы  юклыкта  яза.      

 Барлык                                       Юклык

төзәтә                                          мактанма

боза                                             калдырма

мактан                                         ятмый

егар

тотылырсың

котылырсың

-Шулай  итеп, фигыльнең  юклык  формасы  ничек  ясала  һәм  нәрсә  белдерә?

- Фигыльнең  юклык   формасы эшнең  үтәлмәвен  белдерә  һәм     -ма, -мә;  -мый, -ми  кушымчалары  ярдәмендә  ясала.

Өченче  тукталышыбыз – «Заманнар».

-Фигыль   нинди  заманнарда  килә?

- Үткән, хәзерге, киләчәк.

-Үткән заман хикәя фигыль нәрсәне белдерә һәм нинди сорауларга җавап бирә? (Үткән заман хикәя фигыльләр сөйләгән вакытка кадәр үтәлгән яки үтәлмәгән эшне белдерәләр)

- Хәзерге  заман хикәя фигыль нәрсәне белдерә һәм нинди сорауларга җавап бирә?

- Киләчәк  заман хикәя фигыль нәрсәне белдерә һәм нинди сорауларга җавап бирә?( Киләчәк  заман хикәя фигыль киләчәктә үтәләчәк яки үтәлмәячәк эшне белдерәләр.)

-Хәзер  мин  сезгә  таблицалар   таратам. Бирелгән   фигыльләрне   өч  заманда   язарга.

бара, килә

Дүртенче  тукталышыбыз – «Зат – сан белән төрләнеш».

-Фигыльләр нәрсә белән төрләнәләр?

1. Бирелгән фигыльләрнең зат-сан кушымчаларын язарга.

Мин бара... .                               Безбара... .

Син бара ... .                               Сез бара ... .

Ул     бара                                   Алар бара ... .

2. Дәреслекнең 89 биттәге 226 нчы күнегүне эшлибез. Фигыльләрне  таблицада күрсәтелгәнчә төрләндереп язарга. (Һәрбер укучыга аерым  сүз бирелә)

Укы,сөйлә, кайт, яшә,тор, кил, әйт, ю, көл, тара, кара.

3.  -Ә  хәзер   бирелгән  фигыльләр  буенча  исемне  белдерүче  сүзләрне  табарга  кирәк.

   Оча, куна, сайрый, корт  чүпли, оя  ясый,  бала  чыгара  … (кош).

Чаба, кешни,  узыша,  йөк  ташый  … (ат).

Шуыша, чага, урала, ысылдый  …  (елан).

Йөзә, саклый,  ашый, йоклый, эзли,өрә … (эт).

4. Хәзер дәрес барышында тутырган таблицаны тутырыйк.

5. Модельләштерү.

Предметның эш-хәрәкәтен белдергән сүзләр

                            /  

Эш-хәрәкәт                      Нишли?

/

Эшләү

Йөрү

Очу

Йөзү

Үсү.

3. Рефлексив бәяләү этабы.

1. Рефлексив кабатлау.

- Фигыль нәрсәне белдерә?

- Фигыль нәрсә белән төрләнә?

2. Бәяләү.

     Белемнәренә, дәрестә  катнашканлыкларына   карап  билге  кую.

V. Өйгә  эш  бирү.

 89 бит 227 нче күнегү..