"Сан ады"
учебно-методический материал (6 класс) по теме

                          Темазы:    Сан  адыныӊ утказы.      

Сорулгазы: 1.  Сан адыныӊ  тодарадылгазын, айтырыгларын

                         домакка  ролюн  катаптаары.

                     2. Улустуӊ аас чогаалында сан аттары-биле

                          уругларны таныштырары.

                     3. Улустуӊ аас чогаалын ажыглап

                        мөзу-бүдүш  кижизидилгезин чорудары.

 Дерилгези:  Сан аттарынга даяныр материал,   слайд-презентация,

                       уругларнын кичээлге ажыглаар  ажылчын кыдыраажы,

                       сюжеттиг чурук.

Кичээлдин хевири: катаптаашкын, туннел – кичээл.

Белеткели:     уругларга даяныр материалды чыыры;

                       Уругларга ажылчын кыдыраашты кылып белеткээри

          «Уш чуул эртемниг оол» деп тоолдун  мультфильм вариантызындан узундуну уругларга коргузери; (Узундуден сан аттарын тывары деп онаалга), уруглар созуглел-биле баш удур танышкан турар.

Планы:

1.Орг кезээ: Йорээл-кыйгы.

2.Кичээлдин катаптаашкын кезээ:

                         а)тестини кылдырары;(онаалга хыналдазы)-дурум-биле ажыл.

                         б)Кичээлге даяныр материалдар-биле таныыштырылга   -        улустун аас чогаалында  сан аттарынын кирип турары;

                         в)видеороликти коргузери – сан аттарын тывары;

3.Быжыглаашкын кезээ:

                        а) ажылчын кыдыраашта мергежилгелер-биле ажыл.

4.Туннел кезээ:

          а) Сан адынын дугайында уругларнын кыска чугаалары,

                  чижээлээрге:(кандыг чугаа кезээ-дир?)

           б) Онаалга бээри, демдектер салыры.

                                         Чорудуу:

1.Орг. кезээ – Йорээлди денге чугаалаар.  

                 Тыва чонувус:

                  Эртем-билиглиг, эптиг-демниг,

                  Чүглүг-соруктуг, Сүлде-сүзүктүг,

                  Экиге-буянныг,  Эрбенге-харыылыг,

                  домаан чидирбес,  доктарга – алыспас-ла болзун!

                                                          (Чургуй-оол Доржу)

2.Кичээлдин кол кезээ:

А) Тест-хыналда: (онаалга хыналдазы)- дурум-биле ажыл.

1. Сан ады деп чул?

2.Сан адынын айтырыгларын бижип корем.

3. Сан ады чуну коргузерил?

4. Чижектерин бээр.

Б) Кичээлге даяныр матеиалдар-биле таныштырылга.

В) Физминутка – Видеоролик «Уш чуул эртемниг оол».

3.Быжыглаашкын.

 Ажылчын кыдыраашта мергежилгелер-биле ажыл.

4. Туннел  кезээ:

          а) Сан адынын дугайында уругларнын кыска чугаалары,

                  чижээлээрге:(кандыг чугаа кезээ-дир?)

Вариант  №1.

Сан ады- база бир  чугула чугаа кезээ,  бир эвес  сан аттары чок турган болза,уе-шак, хар-назын –даа билдинмес, эртем-даа сайзыравас, кижини торуттунуп кээри билек-ле,  саннар делегейи долганып эгелээр…

Вариант №2.

Сан ады –тускай чугаа кезээ, айтырыглары каш? Чеже? Каш дугаар?

Чувелернин тунун, санын, дугаарын коргузер.

б) Онаалга бээри, демдектер салыры.